გინდათ Dამდევის mp3 ? :>
პრინციპში არა არ გინდათ :|
ვისაც არ წაუკითხავს
ცალფეხშიშველი ბავშვი გაზაფხულის შუა რიცხვებიდან სექტემბრის ბოლომდე ბაბუაჩემს თავისი თეთრი შლაპა ეხურა. ეს შლაპა მზიან დღეებს, თბილ საღამოებს, ოჯახური ექსკურსიების დადგომის დროს გვაუწყებდა. შაბათობით ყველაზე ადრე იღვიძებდა და მძღოლის მოლოდინშიბი ბოლთას სცემდა. ცხრის ნახევარზე, ყველანი მაგიდის გარშემო ვისხედით. “პირველი სიგარეტი პირველი ქალივით საყვარელია!”, ამბობდა ბიძაჩემი. მთელი ბავშვობა მაღალყელიან წინდებს მაცმევდნენ, რომელსაც მოკლე შარვალზე მიკერებული სამაგრები იჭერდა. უხეში ტყავისგან შეკერილ, დიდი ზომის სანდლებსა და ბიძაჩემის ნაქონ თეთრ პერანგში ჩაცმული დავდიოდი. ფეხსაცმელებს ყოველთვის ორი ზომით დიდს ყიდულობდნენ. “ყოველდღე იზრდები, ხვალ პატარა გექნება!”, ამბობდა ბაბუა. პარასკევ საღამოს თმის გასაკრეჭად დავყავდი. “პოლუბოქსი?”, გვეკითხებოდა შუსანა პარიკმახერი. ჩვენ შავ მანქანას ამირანი მართავდა. სიზმარშიღა თუ მოვკრავ თვალს შემოდგომის ფოთლებივით ყვითელ ნომრებს, ვერცხლისფერ ემბლემას, “ვოლგის” კაპოტზე. გაზაფხულის ქარს, ნაცრისფერ წვიმიან დღეებს, თავგანწირული ნახტომით მიაპობდა ნიკლის ირემი.
აპრილისათვის უჩვეულო, ცხელი ქარი უბერავდა. ამირანი მანქანიდან გადმოსულიყო და ბორდიურის კუთხეში მიგდებულ, თავმოწყვეტილ თოჯინას დასცქეროდა. ბიძაჩემი, ბებია და მე უკან ჩავსხედით. ჩვენ მანქანაში ყოველთვის ძველმანებისა და ბენზინის სუნი იდგა. “თუ გულისრევას გრძნობ, მანქანას გავაჩერებთ. ჭინ იყურე, ირემს უყურე!”, მეუბნებოდა ხოლმე ბაბუა. იმის გამო, რომ გული ხშირად მერეოდა, ბებიას ქაღალდის პარკები დაჰქონდა ჩანთით. დავინახავდი თუ არა პარკს მის ხელში, თავბრუ მეხვეოდა. ბებიაჩემის მზადყოფნა უფრო ცუდად მხდიდა, ვიდრე უსასრულო მოსახვევები. “ნელა, ბავშვი გვიზის!”, შეახსენებდა ხოლმე ბაბუა ფიქრში გართულ მძღოლს. “ორმო-ო-ცდაათი”, ბუზღუნებდა ამირანი. “სამოცზე მეტი იყო!”, უწყრებოდა ბებია. ჩვენი მაქსიმალური სიჩქარე, საათში ორმოცდაათ კილომეტერს არ აღემატებოდა. ბაბუასავით სერიოზული გამომეტყველებით ვიყურებოდი მანქანის ფანჯრიდან. ყოველთვის მეგონდა, რომ კარგ გუნებაზე ყოფნა, ხმის ამოუღებლად, სერიოზული სახით ჯდომას ნიშნავდა. “ბაბუა კარგ გუნებაზეა!”, მეუბნებოდა ყურში ბებია…
მანქანის ღია ფანჯრიდან გრილი ჰაერი შემოვიდა. წამით განდევნა ძველმანების სუნი, სავარძელს გადაკრულ ნაჭრიდან რომ ადიოდა. ახლადგაშლილი ყვავილების, ბალახის სურნელმა დაუბერა. ბBებიამ ხელჩანთაში ქექვა დაიწყო და სათვალე გაიკეთა. ზუსტად ის, ყველაზე მეტად რომ ადიდებდა მის თვალებს. “სვეტიცხოველი!”, წარმოთქვა ბაბუამ და ამირანის გარდა, ყველამ მარჯვნივ მივიხედეთ. მწვანე მინდორზე ფეხბურთს თამაშობდნენ. ნელა მოძრაობდნენ, უხალისოდ დასდევდნენ ერთიმეორეს. სამველა მომაგონდა. “პელე, პელე!”, გაიძახოდა ხოლმე ფეხბურთის თამაშის დროს. “ნუ იხედები აქეთ-იქით, ირემს უყურე!”, მითხრა ბებიამ. ერთი სული მქონდა, სანამ ამირანი მანქანას გააჩერებდა და ყველანი ბიძაჩემის გარდა, ბაზარში შევიდოდით, სურნელოვანი საწებლებით, წითელი წიწაკის მძივებით მორთულ დახლებს დავუვლიდით. “არ გააჩერო!”, უთხრა ბაბუამ ამირანს, რომელიც ცნობისმოყვარეობით აკვირდებოდა გზის პირას ამოყირავებულ მანქანას. აქვე, რამდენიმე კაცი იდგა. “რა-ა-მო-ხდა?”, ჰკითხა ამირანმა მსუქან მძღოლს, რომელმაც პასუხის ნაცვლად მხრები აიჩეჩა. ვერცერთხელ ვერ მოვკარი თვალი ავარიის მსხვერპლს. დაშავებულები ყოველთვის მანმადე მიჰყავდათ, სანამ ჩავივლიდით. “გიჟებივით დადიან!”, თქვა ბაბუამ. სიგარეტს მოუკიდა და რადიოს ღილაკი გადაატრიალა, სპექტაკლს გადმოსცემდნენ: “ვალენტინე, შენ აქ დარჩი, მე ეზოს დავზვერავ!”, უბრძანა აღელვებულმა მეომარმა ქალს. “ბახ… ბახ!”, გაიმა თოფის გრუხუნი და ბაბუამ რადიო გამორთო. საოცრად დაცხა. Bბებიამ ყავისფერი მოსასხამი გაიხადა. პატარა ძაღლის ნაკბენს, ფრინველის ამოკორტნილს ჰგავდა მის ნაოჭიან მკლავზე ბავშვობაში აცრილი ნაწიბური. ბიძაჩემი ჟურნალს კითხულობდა. მანქანაში კითხვა დღესაც თავბრუს მახვევს. “გმირულად” მგზავრობაში ხელს მიწყობდა ამირანის ღია ფანჯრიდან შემოსული ჰაერი, სიგარეტის კვამლი და მანქანის კაპოტზე გაქვავებული ნიკელის ემბლემა. მეგონა, ეს ირემი ექაჩებოდა ჩვენ ძველ “ვოლგას…” დარწმუნებული ვიყავი, რომ ჩვენი ბორბლებიანი ოთახი არასოდეს შეიცვლებოდა და მთელი უსასრულობა ერთად ვიმოგზაურებდით… მანქანაში თითქოს ქანდაკებები ისხდნენ ბიძაჩემის, ბაბუის, ბებიის და მძღოლის, ან ყველანი ერთად წარმოვადგენდით ქანდაკებას, რომელიც მანქანებით დატვირთული ტრასის შუაგულში იდგა. ყოველგარი ხმა, თუ სიცილი ძლივსძლივობით აღწევდა ჩვენამდე. ცხოვრება მანქანის ფანჯრებს იქით ჩქეფდა… მიხაროდა, როცა მოასფალტებულ პლატოზე, ბაბუას თქმისა არ იყოს, “გმირულად” გადმოვიდოდი. რამოდენიმე წუთი ვჩერდებოდით იქ. Bბაბუა ეწეოდა, მე კი სკამებს შორის დავაბიჯებდი, ხანდახან, გაჭედილი ავტობუსებიდან ჩამოსულ მგზავრებს ვხვდებოდი. “ქართველები არიან!”, ვეკითხებოდი ბაბუას. “ქართველები ჩვენ ვართ!”, მპასუხობდა ნიშნის მოგებით და მე წარმომედგინა, რომ ქართველები მხოლოდ ჩვენი ოჯახის წევრები ვიყავით! საქართველო კი ძველი გამოშვების “ვოლგა”, რომელსაც ამირანი მართავდა… “გადაუღე ბავშვს, რისთვის დაგაქვს ეს აპარატი?”, ეუბნებოდა ბებია ბიძაჩემს. ის ერთადერთი ფოტო, რომელიც მისგან სამახსოვროდ დამრჩა, ერთი წლისას გადამიღო. ბაბუას შლაპასავით თეთრ ღამის ჭურჭელზე ვზივარ და ბებიას ხელები პარაშუტის ქამრებივით ტანზე შემომხვევია.
უშველებელი, ხალხით სავსე მახსოვს საკოლმეურნეო ბაზარი. ათასფერადი, გრანდიოზული, როგორც კვირა დილას საცირკო წარმოდგენა. მე და ბაბუა ყოველთვის ლოჟაში ვისხედით და მხოლოდ შორიდან ვადევნებდი თვალს ჟღალთმიან მასხარას, რომელსაც სასტარტო პისტოლეტი ეჭირა და ამფითეატრის პირველ რიგებში მსხდომთ უმიზნებდა. Yურებს თითებით ვიცობდი, სანამ გაისროდა. მეშინოდა ტყვიის დაქუხების. მშურდა პირველ რიგებში მჯდომი გოგო-ბიჭებისა გულიანად, უშუშრად რომ იცინოდნენ. ჩვენგან შორს, ამფითეატრის პირველ რიგებში, მანქანის ფანჯრების მიღმა, უშიშარი, მხიარული ხალხი ცხოვრობდა... ბაზარს ვუახლოვდებოდით. Gზის ნაპირზე ჩამომსხდარი მოვაჭრეების გასწვრივ მიგორავდა ბორბლებიანი ოთახი. ცხელი ხაჭაპურებით ხელში იდგნენ ქალები და მანქანაში მსხდომთ თავისკენ უხმობდნენ. ბაზრის შესასვლელში უამრავი ხალხი გადი-გამოდიოდა. Yოველი მხრიდან მოვაჭრეთა ხმები ისმოდა. ბიძაჩემი, როგორც ყოველთვის, მანქანაში დარჩა. Bაბუას სახელოზე დავეკიდე. “ხელი მომეცი!”, მითხრა ჩუმად. საოცარ სიმშვიდეს ვგრძნობდი, როცა ჩემი ხელი ეჭირა. მისი მშრალი ხელისგული უშველებელ ვეშაპივით გადასანსლავდა ხოლმე ჩემს შიშს, რომელიც უცხო ხალხის დანახვაზე, მათ მანქანაში, დიდ საწოლ ოთახში მექაჩებოდა, სადაც ბაბუას და ბებიას გვერდით მეძინა. ბაბუასთან შეხებისას ისეთი გრძნობა მეუფლებოდა, თითქოს ერთ უძლეველ არსებად ვიქცეოდით. ბებია და ამირანი უკვე მოგვყვებოდნენ, დახლებთან ჩერდებოდნენ. Bბებია, ყველას ევაჭრებოდა, ეკითხებოდა რომელი სოფლიდან იყვნენ და რატომ ჰყიდდენ საქონელს ძვირად. Aარ მახსოვს, ბაბუა ჩარეულიყო ვაჭრობაში. ქანდაკებასავით ხმის ამოუღებლად იდგა. ზამთარ-ზაფხულ ინგლისური ტვიდის პიჯაკი ეცვა, რომელიც მის ქამარზე დაკიდებულ პისტოლეტს ფარავდა.
ამირანის ხმა უკნიდან მომესმა. შუახნის, შავკაბიანი ქალის გვერდით იდგა. ქალს ხელში თეთრი ძაღლი ეჭირა. “თხუტმეტ მანეთად, შვილო!”, უთხრა ქალმა ამირანს. მძღოლმა სულელივით გაიცინა და ძაღლს მოეფერა. ფინიამ მორჩილებით გააყოლა თვალი მის ბენზინით აყროლებულ ხელს, კუდი გააქიცინა, გალოკა კიდეც, მაგრამ უცებ აყეფდა და თითში წვდა. გაავებული ძაღლი ქალს ხელიდან გაუვარდა და ამირანის შარვლის ტოტს კბილებით ჩაეჭიდა. მძღოლი ჯერ ყურადღებას არ აქცევდა, თავის თითს დასცქეროდა, საიდანაც სისხლმა გამოჟონა. “კაარგი ძაღლია!”, ეუბნებოდა დახლთან ატუზულ ქალს.
ერთი შეხედვით უწყინარი ცხოველის სითამამემ რამოდენიმე კაცის ყურადგება მიიპყრო. მათ ამირანის გარშემო წრე შეკრეს და სერიოზული სახეებით დასცქეროდნენ ძაღლს, რომელიც მძღოლის შარვალს ეჯაჯგურებოდა. “იქნებ ცოფიანია?”, იკითხა მოკლეკაბიანმა ქალმა. მხარზე პატარა ჩანთა გადაეკიდა და მრგვალ თვალებს გიჟივით აცეცებდა. “ცოფიანი არ იყოს!”, იმეორებდა ქალი, როცა ამირანი ძაღლის მოშორებას ცდილობდა. “წაიყვანე, ქალო!”, უყვირა ძაღლის პატრონს, რომელიც უღონოდ ასავსავებდა ხელებს. თვითონაც ეშინოდა გაავებული ცხოველის. მოკლეკაბიანი მანდილოსანი წრის გარშემო დააბიჯებდა. “ცოფიანია, ცოფიანი!”, გაიძახოდა ნერვიულად. არავის მიუქცევია მისთვის ყურადღება, სანამ ადგილს არ მოსწყდა, წრის შუაგულში შეიჭრა, ჩანთა მოიქნია და მთელი ძალით ძაღლს ჩაარტყა. ყველა გაჩუმდა, როცა საბრალო ცხოველი ამირანის ფეხებთან გაგორდა. ქალი კი გაუნძრევლად იდგა და თვალებს აცეცებდა, მერე ვიღაც თმაგაჩეჩილ კაცს ხელკავი მოსდო და ბაზრის გასასვლელისაკენ წავიდა. უცნაურ წეევილს ყველამ თვალი გააყოლა. ქალი და კაცი ძველებური გამოშვების “მოსკვიჩში” ჩასხდნენ და მანქანა მტვრიან გზაზე გაგორდა. პატარა ძაღლი რამდენიმე წამი გაუნძრევლად იწვა, მერე თვალები გაახილა, ფეხზე წამოდგა და ამირანის ფეხსაცმელი დაყნოსა. მძღოლი კვლავ წრის შუაგულში იდგა და თითზე შედედებულ სისხლს აკვირდებოდა. “თამბაქო დაიდე!”, უთხრა გლეხმა, რომელსაც სვანური ქუიდ ეხურა და შუბლზე ოფლის ნიაღვარი ჩამოსდიოდა. “თამბაქო!”, გაუმეორა ამირანს და ღობესთან ჩამოჯდა. დარეტიანებული ძაღლი ბარბაცით მიუახლოვდა პატრონს და მის ფეხებთან მიწვა. ხალხი დაიშალა, ტენტებს შორის მიმოსვლა განახლდა. “აქეთ, ჩემსკენ მობრძანდით!”, გაისმა მოვაჭრეთა ხმები. შუახნის ქალი ძაღლისკენ დაიხარა, ხელში აიყვანა და ტენტის ქვეშ დადგა.
ფერადი ტელევიზორი ახალ წლამდე შევიძინეთ. “სარეცხი მანქანა იყიდე!”, ეუბნებოდა ბებია, მაგრამ ბაბუა ჯიუტად იმეორებდა: “ახალი წელი, ფერადი ტელევიზორი, ყველაფერს ფერადად ნახავ!”, დ ახელს რატომღაც ჭერისკენ აღაპყრობდა, თითქოს ახალ ტელევიზორს იქ დაჰკიდებდნენ. ოცდაათი დეკემბერი იყო, როცა ბაბუამ და ამიორანმა ძლივძლივობით ამოათრიეს უშველებელი ყუთი, რომელიც თითქმის ბაღდასარას ბარაკის ოდენა იყო. როცა ამირანმა ტელევიზორი ჩართო, ბებია პროტესტის ნიშნად სამზარეულოდან არ გამოსულა... ბაბუაჩემი ყოველთვის ინტერესით ადევნებდა თვალს მძღოლის ხელებს, საოცარი მოხერხებით რომ აწყობდნენ და შლიდნენ ნივთებს. “ნიჭია!”, ეუბნებოდა ბებიას, რომელსაც მუდამ ეგონა, რომ ჩვენ ძველ მანქანას ამირანმა მოუკიდა ცეცხლი. “სველი ხელისგულები აქვს!”, ამბობდა ხოლმე ზიზღით. მე, ბიძაჩემი და ბაბუა ტელევიზორთან ვიდექით. განათებულ, შვინდისფერ ეკრანზე ქალის ფოტოსურათი გამოჩნდა. “ის ქალი, ბაზარში ძაღლი რომ სცემა!”, დავიყვირე მე. “მედეა ნათლიაშვილი. გავიდა სახლიდან და აღარ დაბრუნებულა!”, გამოაცხადა დიქტორმა. დაიგრუხუნა, ეკრანი ჩაქრა და ახალმა ტელევიზორმა ბოლი ამოუშვა. ფერადი ტელევიზორის აფეთქებით აღშფოთებული ბაბუა მთელი დღე ბოლთას სცემდა. არავისთვის ხმა არ გაუცია, ზღაპარიც კი არ მოუყოლია იმ ღამეს. მედეა ნათლიაშვილი მხოლოდ ჩემთვის გამოჩნდა, რადგან ყველა მიმტკიცებდა, რომ მომეჩვენა ან ვიღაცას მივამსგავსე. ყოველთვის ჩემს გადარწმუნებას ცდილობდნენ. მაშინაც კი, როცა ვამბობდი, რომ ბოსტნეულის მარაზიაში მინდოდა მუშაობა და რომ ვიტრინა, რომელზეც წყლის ნაკადულები ჩამოდიოდა, წვიმაზე უფრო ლამაზი იყო. ბოსტნეულის გრილ მაღაზიაში, მიწაში გათხრილი კარტოფილის და არახისის სუნი იდგა. მეგონა, რომ ჭერის კუთხეში, საიდანაც შუშის ვიტრინა იწყებოდა, გოლიათი იწვა და ტიროდა. ყველა ჩემი ასაკის ბავშვი, სამველას ჩათვლით, მფრინავიბაზე, კოსმონავტობაზე ოცნებობდა იმ დროს... “თვითმფრინავობანას”, ბიძაჩემი მეთამაშებოდა. ორ სკამს გვერდიგვერდ ვდგამდით და ერთ საათში მოვიფრენდით ხოლმე მსოფლიოს. “საით გავფრინდეთ?”, მეკითხებოდა თამაშის დასაწყისში ბიძაჩემი. უკვე მეოთხე კლასში ვიყავი, როცა რუსი ტურისტი ქალი შეუყვარდა, ბარგი ჩაალაგა და რუსეთში წავიდა საცხოვრებლად. “საით გავფრინდეთ?”, მეკითხება ხოლმე სიზმრებში დღესაც.
სვანური ქუიდ ეხურა და ოფლის ნაკადულები სახეზე ჩამოსდიოდა.
ამირანმა თითზე ცხვირსახოცი შემოიხვია და ღობეს გამობმულ ჩალისფერ ხბოს მოეფერა. “რვა თუმანი, ნაკლები არ იქნება!”, უთხრა გლეხმა ბაბუას. “სამამულო ომის ინვალიდი ვარ!”, დააყოლა ხრიწიანი ხმით და ჭლექიანივით დაახველა... “სამოც მანეთან მოგვეცი და მიგვყავს!”, უთხრა გლეხს ბებიამ და მიუახლოვდა ღობეს, სადაც ჩალისფერი ხბო იდგა. “თუმანსაც ვერ დავუკლებ, რვად ვყიდი, თუ გინდა წაიყვანე!”, კვლავ ხრიწიანი ხმით თქვა გლეხმა. ბაბუა ჩუმად იდგა და კაცს აკვირდებოდა. “რომელ ფრონტზე იბრძოდი?”, ჰკითხა მშვიდად, როცა ჯიბიდან საფულე ამოიღო და რვა თუმანი გადაუთვალა. Aმირანს თოკის ერთი ბოლო ეჭირა და ხბო ბაზრის გასასვლელისკენ მიჰყავდა. “ინვალიდი!”, ჩაილაპარაკა ბაბუამ. “რა ეტყობოდა ინვალიდის!”, იკითხა ბებიამ. როცა ომზე ვფიქრობდი, მხოლოდ ბაბუაჩემი წარმომედგინა, თავის ვერცხლისფერი პისტოლეტით ხელში. Yოველივე ისეთი იდუმალებით იყო მოცული, როგორც ეს ბაბუას ვერცხლისფერი პისტოლეტი. “არასოდეს უტარებია იარაღი!”, ამბობდა ბებია. ყველა ერთხმად მიმტკიცებდა, რომ ბაბუას პისტოლეტი არ არსებობდა. სამველა მეუბნებოდა, მამაჩემი შუშის ჭიქებს ჭამსო, მანქანის შეჭმაც შეუძლიაო. მხოლოდ ჩემიანები არ აკეთებდნენ არაფერ უცნაურს. ბაბუა ბოლთას სცემდა, ბებია სადილს ამზადებდა და ბიძაჩემი ფოტოფირებს ამჟღავნებდა, მაგრამ არასოდეს ბეჭდავდა სურათებს. ერთ შემოდგომის საღამოს ბაღდასარას ოჯახი ჩვენი ეზოდან გადასახლდა, რადგან “თევზის დასახლებაში” მიიღეს ბინა. ბარაკი, კი სადაც, ათნი ცხვრობდნენ, ერთ დღეში დაანგრიეს. მას შემდეგ, ეზოს ახალი მეეზოვე ჰგვიდა, რომელსაც შვილიშვილი გოგონა მოჰყავდა ხოლმე თან. მე და ალა ოქროს მედლებით სავეს ტომარას ვეძებდით ბაღდასარას ნასახლარში. სამველას სიტყვებით, ბაბუამისი ტომარას ერთ კედელში ინახავდა. მთელი ნოემბერი ვეძებდით, სანამ საბარგო მანქანა მოვიდოდა და ნანგრევებს სადღაც წაიღებდა.
ბაზრის შესასვლელთან ხალხი ირეოდა. წრედ შეკრებილნი შესცქეროდნენ ბაბუას და ამირანს, როცა ისინი ჩალისფერ ხბოს თოკის ბორკილებს ადებდნენ. “რდუ-უ-ნჩა!”, ეძახდა ამირანი სიცხისგან მოთენთილ ცხოველს. “ალექტო”, ამბობდა ბაბუა და ხბოს ეფერებოდა. მოყვითალო თოკით გაკოჭილი ალექტო მორჩილად იწვა საბარგულის ქვეშ. ადამიანური, მრგვალი თვალებით შესცქეროდა შემოკრებილ ხალხს. “რას ნიშნავს ალექტო?”, იკითხა ბიძაჩემმა, როცა მანქანაში ჩავსხედით. “ბერძნული სიტყვაა... შეუპოვარი”, გაიღიმა ბაბუამ. “ბერძნულ გიმნაზიაში ისწავლე?”, - განაგრძო ბიძაჩემმა. “სწავლის ძირი მწარე არის, კენწეროზე სახრჩობელა!”, - წარმოთქვა ბაბუამ სერიოზული სახით. მანქანაში სიჩუმე ჩამოვარდა და ბებიამ ქაღალდის პარკი ააშრაშუნა. მე გაკოჭილ ალექტოზე ვფიქრობდი, რომელიც მანქანის საბარგულში იწვა და თავი რეზინის საბურავზე ედო. “პური არ ვიყიდოთ?”, იკითხა ბებიამ. გამჭვირვალე პარკი გამომიწოდა, ხელჩანთიდან ხელსახოცი ამოიღო და სათვალე გაწმინდა. “წინ იყურე, ირემს უყურე!”, მითხრა სხვათა შორის. ნიკელის ირემი ნელა ექაჩებოდა მანქანას გზაჯვარედინისაკენ, რომლის ერთ კუთხეში ცისფერი საფუნთუშე იდგა. “ხბო არ დაიხრჩობა?”, ვკითხე ბაბუას, როცა ამირანი პურის საყიდლად გადავიდა. მანქანაში, ახლად გამომცხვარი პურის სუნი დადგა. ამირანმა მარჯვნივ გადაუხვია. მიწაყრილ გზაზე დაგორდა მანქანა. სირენები, საყვირები, შორიდან გაისმა. ჩვენი მანქანაც თითქოს დამუნჯდა და გემივით უხმოდ გაცურდა ხავსით, მაღალი ბალახით დაფარულ ნასახლარებს შორის. მიტოვებული, ერთიბეწო სოფლის ბოლოს, დაბალ ბორცვზე, ხუთიოდ ხელგაშლილი ჯვარი იდგა და შეფოთლილი ხე, რომელზეც სხვადასხვა ფერის ნაჭრები ეკიდა. როცა ნასახლარებს და სასაფლაოს გავცდით, გზა ოღროჩოღრო ბილიკად გადაიქცა. მწვანე მინდორი გამოჩნდა და ბაბუამ ამირანს ანიშნა, შეუხვიეო. ასიოდე მეტრი მივსრიალრბდით ბალახში. საბარგულში დამწყვდეულ ალექტოზე ვფიქრობდი. არც კი გაფაჩუნებულა, საბარგულის გახსნის, ხელმეორედ დაბადების მოლოდინში გარინდულიყო. პატარა ხევში უხმაურო ნაკადული მიედინებოდა, ზედ მანქანის საბურავი ხიდივით იყო გადებული. Aმირანმა საბარგული გახსნა, მაგრამ ხბოს თავიც კი არ წამოუწევია, როცა იასამნისფერი ცა და ნუშის ქათქათა ყვავილები დაინახა. “დრუ-უ-ნჩა!”, უთხრა ამირანმა და ყურებზე ხელი გადაუსვა. ღია საბარგულიდან რეზინის და ბენზინის სუნი ამოდიოდა. ალექტოს გარშემო მანქანის ზეთში გათხვრილი ნაჭრები ეყარა. Nაირფერადი, როგორც მიტოვებული სოფლის ბოლოს, ნატვრის ხეს გამობმული ჩვრები. ხბო გაუნძრევლად იწვა. მისი ჩალისფერი ბეწვი და მთვარესავით მრგვალი თვალები ისეთ გრძნობას იწვევდნენ, თითქოს ოდესრაც ნანახი მიმეორდებოდა. “კაცია თუ ქალი?”, ვკითხე ბაბუას, რომელმაც ამირანთან ერთად ხბო საბარგულიდან ამოიყვანა და რამოდენიმე ნაბიჯის მოშორებით, ხის ძირას დააწვინა. “გაირბინ-გამოირბინე, რას დამდგარხარ!”, მიბრძანა ბაბუამ. ბიძაჩემმა საბარგულიდან ტყავის ბურთი ამოიღო, ფეხი დაარტყა დ ახის კენწეროებზე უფრო მაღლა, თითქმის სასტუმრო “ივერიის” სიმაღლეზე ააგდო. “ივერია” მსოფლიოში ყველაზე მარალი შენობა მეგონა იმ დროს. “ბიძაჩემი “ივერიის” სახურავზე ააგდებს ბურთს!”, ვუმტკიცებდი სამველას, რომელსაც არასოდეს სჯეროდა ჩემი. ღრუბლებისკენ ატყორცნილ ბურთს გავეკიდე, ხის ტოტებში რომ გაიქროლა, მზეს გაეტოლა და ვიწრო ხევში ჩაგორდა. მიწის ბოლქვებზე ერთმანეთში განასკვულ ხის ფესვებზე ჩავირბინე, ტოტს ცავებღაუჭე, მაგრამ ტავი ვერ შევიკავე და წყალში შევტოპე. “საით შვილო!”, მომესმა ბებიას ხმა. თოტებს ჩაჭიდებული, წყაროსთან ჩამოცოცებას ცდილობდა. ბურთი დინებამ წაიღო და უკან გავეკიდე. ღოცა ბურთიანად ნაპირზე გადმოვაბიჯე, ბებია უკვე ნაკადულის პირას იდგა და ხელს მიქნევდა. მხოლოდ მაშინ ვიგრძენი, რომერთი სანდალი აღარ მეცვა და ცალფეხშიშველი ვიდექი სველ მიწაზე. წყალში შესვლას ბებიას შიშით ვეღარ ვბედავდი. ხევს ნაპირ-ნაპირ მივუყვებოდი და ვცდილობდი ჩაძირული ფხსსაცმლისთვის მომეკრა თვალი. Bებია ჩემ წინ იდგა დ ახის ტოტებს შორის გამომკრთალი მზის სხივი სახეზე ეცემოდა... პროფესიით ჟურნალისტი იყო, მაგრამ მთელ დღეს სამზარეულოში ატარებდა. უყვარდა როცა ბაბუას კარგ სადილს დაახვედრებდა. “ჩემი პროფესია ჭამაა!”, ამბობდა ბაბუა. მშვენივრად ესმოდათ ერთმანეთის. Aარასოდეს გამიგია მათი ჩხუბი. ბოლო დროს მხოლოდ ფერადი ტელევიზორის თაობაზე კამათობდნენ. ბებიას აზრით სარეცხი მანქანა უფრო გვესაჭიროებოდა, ვიდრე ახალი ტელევიზორი.
ხის ფესვებს და ტოტებს ვეჭიდებოდი, ზევით მივცოცავდი, სადაც ბაბუა, ამირანი და ბიძაჩემი იდგნენ. ბიძაჩემი ხის ტოტს თლიდა. “ტორო!”, მითხრა ღიმილით და წაწვეტებული ჯოხი მომიშვირა. “წყალში ჩატოპა და სანდალი გაძვრა”, უთხრა ბებიამ. “ტორო!”, გაიმეორა ხრიწიანი ხმით ბიძაჩემმა, ზუსტად ისე, როგორც ინვალიდმა, ალექტო ვიყიდეთ. “წადი, ბალახი, ყვავილები მოუტანე ხბოს!”, მითხრა ბაბუამ და ხელი დაბალი ბორცვისკენ გაიშვირა. “სად უნდა წავიდეს ცალფეხშიშველი?”, გაიკვირვა ბებიამ. “ბალახი და ყვავილები დაუკრიფეთ!”, გვიბრძანა ორივეს მოხუცმა. ხის ძირას მიწოლილ ალექტოს შევხედე. მზის სხივი ეცემოდა და მისი ცალისფერი ბეწვი ამირანის ოქროს კბილივით ბზინავდა. “ბავშობაში სულ ფეხსიშველი დავდიოდი!”, ამბობდა ბებია და ბორცვისკენ მივყავდი. თავის ბავშვობაზე მიყვებოდა, როგორ იჭერდნენ ის და მისი ძმა ჩიტებს. “ტაფაზე” ვწვავდით, პური არ გვქონდა, პატარა მჭადებს ვაცხობდით!”, ამბობდა ამაყად და მინდვრის ყვავილების მოსაწყვეტად დახრილს, შავი წინდისთავები მოუჩანდა. თავის საყვარელ რუსულ რომანსს ღიღინებდა, რომელსაც ძალიან იშვიათად, ფორტეპიანოს თანხლებით ასრულებდა. ბაბუას ერთადერთი მეგობარი ვასიკო უკრავდა ხოლმე ჩვენ მოწითალო, მდუმარე ინსტრუმენტზე.
“ყვავილებსაც შეჭამს თუ მარტო ბალახები დავწყვიტო?”, ვკითხე ბებიას, როცა ის ბალახში ჩაჯდა. “ყვავილები და ბევრი ბალახი!”, მომაძახა უკნიდან. Bორცვიდან ჩამოვირბინე და ბალახში გავგორდი. წინდის სამაგრი მომწყდა. Aრაფერს არ ველოდი ისეთი დიდი სიხარულით, როგორც თხუტმეტ მაისს, რადგან ნებას მრთავდნენ მოკლე შარვალი, მაღალყელიანი წინდების გარეშე მეტარებინა. ბალახში ციწექი და ვნატრობდი მალე დამდგარიყო საოცნებო დრო. ბუსუსებიანი, მუხლუხოს მსგავსი ბალახის ღერო მოვწყვიტე და ენაზე დივიდე. ამ ბალახის პირში ჩადებას ყოველთვის მიკრძალავდნენ. “სასულეში ჩაცოცდება, დაიხრჩობი!”, მეუბნებოდა ბებია. “ვკვდები!”, დავიყვირე რაც ძალი და ღონე მქონდა. მაღალი ბალახიდან ვუყურებდი, როგორ წამოდგა ბებია, მიხედ-მოიხედა და ისევ დაჯდა. “სად ხარ, მოდი!”, გადმომძახა ბორცვიდან და სახე მზის სხივებს მიაპყრო. ბუსუსებიანი ბალახი გადმოვაფურთხე.
ზუსტად ისეთი იყო ბებია იმ დღეს, როგორც ძველ ფოტოებზე. ახალგაზრდობის სულ ორი თუ სამი ფოტოსურათი ჰქონდა. „ძალიან ღარიბად ცხოვრობდნენ იმ დროს, მხოლოდ მეფე იყო მდიდარი!“, მიყვებოდა ბაბუა. წრედ შემოკრებილი, აუარებელი ხალხი წარმომედგინა. მაღალი მთის გარშემო იდგნენ, რომლის მწვერვალზე, ოქროს სავარძელში მისვენებული მეფე ნებივრობდა. „გვიშველე, მეფეო, გვშია!“, ყვიროდა ხალხი. მეფეს კი თითქოს არ ესმოდა მათი ხვეწნა-მუდარა. ცაში იყურებოდა და ზეთისხილს შეექცეოდა. ჩემს წარმოდგენებში ყოველთვის ბაბუა იყო მეფე. მასაც უყვარდა ზეთისხილი, რომლის დანახვაზეც კი გული მერეოდა. ზღაპრებში, ბაბუა ძილის წინ რომ მიყვებოდა, მთავარი მოქმედი გმირები მეფეები იყვნენ. ისინი, როგორც წესი, უშველებელ ტიტანებს ებრძოდნენ და ცას ათავისუფლებდნენ. „სულ ძველად, ერთი კეთილი მეფე ცხოვრობდა, რომელმაც ყველაფერი დაარიგა და მხოლოდ ცა დაიტოვა თავისთვის!“, მიყვებოდა ბაბუა. ხშირად მესიზმრებოდა მოხუცი მეფე, ორ, გვერდიგვერდ მიდგმულ სკამზე იჯდა და ჰაერში დაფრინავდა. „ეს ყველაფერი ჩემია!“, მიყვიროდა ციდან და სკამებს ჩაჭიდებული, ვარსკვლავებს შორის დაქროდა.
ყვავილების ბღუჯას ხელი წავავლე და ბორცვზე ავირბინე. „შეაგროვე, შეაგროვე, ეს არ ეყოფა!“, მითხრა ბებიამ, მაგრამ ხელიდან გავუსხლტი და მანქანისკენ გავიქეცი, რომელიც ერთი შეხედვით თითქოს ყველას მიეტოვებინა. „ამირან!“, მომესმა ბაბუას ხმა და მისი თეთრი შლაპა დავინახე. მანქანის უკან, სისხლში გათხვრილ ბიძაჩემს და ამირანს შევეფეთე. თავმოკვეთილ ალექტოს ფეხებს უჭერდნენ. ხბოს დასისხლიანებული თავი ორიოდ ნაბიჯის მოშორებით, ხის ძირას ეგდო და თვალებდაჭყეტილი, ვიწრო ხევში მორაკრაკე ნაკადულს ჩაშტერებოდა. „კინაღამ ფეხზე წამოხტა!“, ჩაილაპარაკა ამირანმა. „რისთვის დავუკრიფე?“, ვკითხე მანქანის ღია კართან მფგომმა. „ცუდად მოიქცა!“, მიპასუხა ბაბუამ. „გამომექცა, რა ჩემი ბრალია!“, თავს იმართლებდა ბებია და მანქანისაკენ მიდიოდა. „მწვადები ხომ გიყვარს?“, მკითხა ბაბუამ. ბიძაჩემი ხის ტოტს დაეკიდა, „გაუძლებს!“, უთხრა ბაბუას. ბებიამ სისხლიანი დანა წყალში გასავლებად წაიღო. ბაბუამ და ამირანმა ხბო ხის ტოტზე დაკიდეს. „ფეხზე კი-ი-ნაღამ წამო-ოხტა!“, ამბობდა ამირანი და ხეზე დაკიდებულ ალექტოს ბაშვზე ხელს უთათუნებდა. მანქანის ღია კართან ვიდექი და ბაბუას ვუყურებდი. შუსანა პარიკმახერის გაშტერებული მზერით აკვირდებოდა ხბოს, რომლის სისხლიანი კისრიდან ვარდისფერი ბუშტი გამოიბერა და გასკდა. ბაბუა და ბებია ერთმანეთის გვერდიგვერდ იდგნენ, როგორც იმ ფოტოსურათზე, რომელიც ერთ-ერთი ექსკურსიის დროს, წითელკეპიანმა ფოტოგრაფმა გადაგვიღო... ბიძაჩემი ყოველთვის შურით აკვირდებოდა ამირანის ხშირ და ხვეულ თმას, ალექტოს ჩალისფერ ბეწვსაც კი. მისი საყვარელი დრო შემოდგომა იყო, საათობით შესცქეროდა ქარიან დღეებს, ფოთოლცვენას. ყველაზე უფრო მის გასაჭირს ბებია განიცდიდა. ერთიხანობა, „თვითმფრინავობანას“ თამაშიც შევწყვიტეთ, რადგან ბიძაჩემი ბებიას გაკეთებულ საფენებს იდებდა თავზე და დაღვრემილი დააბიჯებდა ოთახებში. Gგაზაფხულზე, როცა ყველაფერი ყვაოდა, მხოლოდ მისი მარმარილოსავით პრიალა თავი იყო გლუვი და უცვლელი.
„ღრმაა!“, თქვა ამირანმა, როცა ბაბუამ ხბოს ტყავი გაკვეთა. ტყავს შიგნით, ბაბუას პერანგივით ქათქათა აპკი გამოჩნდა. საოცარი სისწრაფით ატყავებდნენ ხბოს ბაბუა და ამირანი. რამოდენიმე წუთში ოქროსბეწვიანი ალექტო თეთრი იალქანივით ეკიდა ტოტზე. აღარაფრით ჰგავდა იმ მორჩილ, მშვიდ ცხოველს, რომელიც ბაზრის გადასასვლელისაკენ მიჰყავდა ამირანს. ფიჩხის მოსატანად მე და ბებია წავედით. უხაროდა, როცა ვეკითხებოდი, როგორ იჭერდნენ ის და მისი ძმა ჩიტებს... ტოტს დაკიდებული ხბოს შიგნეული თეთრი აპკიდან გველებივით მოცოცავდა. ჩქარ-ჩქარა ვაგროვებდი გამხმარ ჯოხებს და ერთი სული მქონდა, სანამ უკან მოვბრუნდებოდი, გვერდში ამოვუდგებოდი ბაბუას, რომელიც, როგორც თვითონ ამბობდა, გაკვეთილს ჩამიტარებდა. ვარსკვლავებით მოჭედილ ცასავით მშვენიერი და მიმზიდველი იყო ხბოს ნაირფერადი შიგნეული. ათასობით ერთიმეორეში გადახლართული, სისხლიანი თასმებით ნაქსოვი იდუმალი სამყარო. ჭიანჭველებიც კი სისხლიანი ხლართებისაგან შესდგომოდენ თურმე. ბაბუას სიტყვებით, მის თეთრ შლაპაშიც გადადგილდებოდა მოლეკულათა ჯარები. „ყველა ნივთში მიედინება სიცოცხლე!“, მეუბნებოდა მოხუცი. „ეს არის გული!“, წარმოთქვა მერე გამარჯვებული სახით. გაკვეთილს ყველა ყურადღებით უსმენდა. უცებ ამირანს სიცილი აუტყდა. ბაბუას გარდა, ყველა იცინოდა. „საწყალი, საჭირო ოთახში სდომებია!“, ჩაიხითხითა ბებიამ ჩემ გასაგონად და ცხვირსახოცით ცრემლი მოიწმინდა. „ფი-ი-შის შვე-ბა!“, მითხრა ამირანმა და მხოლოდ მაშინ მივხვდი რა იყო ხბოც მუცლიდან გადმოღვრილი სითხე. „პაშტეტი ხომ გიყვარს?“, მკითხა ბაბუამ და სისხლიანი ხელებით მუქი შვინდისფერი ღვიძლი დამანახა. ბებიამ ღვიძლი ქაღალდის პარკში ჩადო, რომელსაც მანამდე ხელში აშრაშუნებდა. „რა ტყუილად დაგაქვს ეგ აპარატი!“, უთხრა ბიძაჩემს. არასოდეს გამიგია ბიძაჩემის აპარატის გაჩხაკუნება. როცა ის ერთადერთი ფოტო გადამიღო, ძალიან პატარა ვიყავი. არ ვიცოდი, ვინ იყო მელოტი კაცი, რომელზეც მეუბნებოდნენ, „აბა თქვი ბიძია“, მერე უნდა მეთქვა „ბებია, ბაბუა, მანქანა, ირემი...“ ასე გაჩნდა ჩემ გარშემო სამყარო. მხოლოდ ერთ ფოტოსურათზე ვართ გადაღებული ყველა ერთად. იმ წითელქუდიანი ფოტოგრაფის მიერ გადაღებული სურათი დღესაც ბაბუას კაბინეტში ჰკიდია. Bებია და ბაბუა სურათის შუაგულში დგანან. ბიძაჩემს, როგორც ყოველთვის უკმაყოფილო სახე აქვს, თითქოს ძალით შეაგდესო გადასაღებად. Aმირანი რატომღაც ცდილობს ხელი წამავლოს, მე კი ბაბუას და ბებიას შორის ვიმალები. იმ სურათზე მხოლოდ ჩვენი „ვოლგა“ არ ჩანს, რომელიც მხოლოდ სიზმრებშიღა დაგორავს ზუსტად ისეთი, როგორიც იყო.
ჩაფერფლილი კოცონის გარშემო ვისხედით. ყველაზე მეტს ამირანი ჭამდა. თითქოს არ ღეჭავდა, პირდაპირ ყლაპავდა ხორცის ნაჭრებს. ბიძაჩემი ზიზღით ათვალიერებდა, დიდხანს არჩევდა ლანგარზე დაწყობილ მწვადის ნაჭრებს და მხოლოდ ერთის შეჭმას ასწრებდა,სანამ ამირანო ოთხს გადაყლაპავდა. აღარ მახსოვდა, ჭამდა თუ არა ბაბუა. ვერ ვიხსენებ მის სახეს, ხელს, რომლითაც ხორცის ნაჭერი პირისკენ მიჰქონდა. როცა ჩვენ ვჭამდით, უმ ხორც კალათაში აწყობდა, მერე ხბოს თავი მიჰქონდა სადღაც. ვერ ვხვდებოდი, დამარხა თუ სადმე დატოვა ტყეში გახვეული ცხოველის თავი. იმ დღეს ფერმკთალი და ანერვიულებული დაბრუნდა. „ამინდი ფუჭდება!“, წარმოთქვა დაღლილი სახით. პირველად მაშინ შევნიშნე დაღლა. აქოშინებული, უფრო ტანდაბალი მომეჩვენა. წარმოვიდგინე, რომ ოდესმე შეიძლება მომკვდარიყო. მოგვიანებით იგივე გავიფიქრე ბებიაზე, ამირანზე, მაგრამ თავდაპირველად სიტყვა სიკვდილმა მაშინ შემაძრწუნა, როცა ჩვენი მანქანა ბაბუას გარეშე წარმოვიდგინე. მან ამიხსნა, რა იყო საგნები და რანი იყვნენ ადამიანები. მისი სიტყვებით დავიწყე ლაპარაკი, მიხვრა-მოხვრაში ვბაძავდი. Mეგონა, ბაბუას განუყოფელი ნაწილი ვიყავი და მისი სიკვდილი ჩემსასაც ნიშნავდა, ყოველივე მის მიერ ნათქვამი განქარდებოდა. დარჩებოდა ის არაფერი, რომელიც მხო
This post has been edited by Roverandom on 29 Jun 2009, 12:27
ირაკლი მეფე - ჩარკვიანი, Vol #3
