„სამცხე–ჯავახეთის მხარის ტერიტორიაზე, სახელმწიფო ენასთან ერთად, სომხური ენა რეგიონულ ენას წარმოადგენს“.
ტერმინი "რეგიონული ენა" ევროპული სტანდარტებით ნიშნავს მოცემული სახელმწიფოს ტერიტორიაზე მცხოვრები იმ ავტოქთონი უმცირესობის ენას, რომელიც მოცემულ რეგიონში უმრავლესობაა.
საქართველოში, კერძოდ სამცხე-ჯავახეთში სომხენო დასახლდნენ გასულ საუკუნეში რუსითის იმპერიის აქტივობით, ამიტომ:
1. ამ რეგიონში რუსების - ოკუპანტების მიერ განხორციელდა დემოგრაფიული ექსპანსია, რაც სულ სხვაგვარად აყენებს სომხური ენის სტატუსს (იმპერიის მიერ რეგიონზე თავსმოხვეული ენაა);
2. რამდენადაც სომხები არ არიან ავთოქთონები საქართველოში, მათი ენა ვერ იქნება "რეგიონული ენა საქართველოში.
3. სომეხთა, როგორც საქართველოს მოქალაქე სხვა ეთნიკურ ჯგუფთა ენობრივი უფლებები ენობრივი უფლებები დაცული უნდა იყოს სხვა დოკუმენტების მიხედვით; კერძოდ:
ix.:
- saqarTvelos konstitucia, "kanoni moqalaqeobis Sesaxeb", "kanoni geografiuli obieqtebis saxelis Sesaxeb", "kanoni reklamis Sesaxeb", "zogadi administraciuli kodeqsi" (me-14 muxli), "kanoni sajaro samsaxuris Sesaxeb", "saqarTvelos saarCevno kodeqsi" (Tb., 2008, 27,4, 33, 51, 92 muxlebi), "kanoni ganaTlebis Sesaxeb", "sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi", "samoqalaqo samarTlis saproceso kodeqsi", "administraciuli kodeqsi", "kanoni adgilobrivi TviTmmarTvelobis Sesaxeb" da sxv.
- "erovnul an eTnikur, religiur da enobriv umciresobaTa uflebebis gaeros deklaracia" www.diversity.ge/eng/resources.php?coi=0|14|11|11|11),
- "oslos rekomendaciebi" (oslos rekomendaciebi erovnul umciresobaTa enobriv uflebebTan dakavSirebiT da ganmartebiTi baraTi; Tebervali, 1998 weli (exeba erovnuli/eTnikuri umciresobebis enobriv uflebebs: adgens, rogor, ra formiT da sad SeiZleba erovnuli/eTnikuri umciresobebis enebis gamoyeneba)
http://www.diversity.ge/files/files/oslo-geo.pdf),
- "lundis rekomendaciebi" (lundis rekomendaciebi sazogadoebriv-politikur cxovrebaSi erovnuli umciresobebis qmediT monawileobasTan dakavSirebiT da ganmartebiTi baraTi; seqtemberi, 1999:
http://www.diversity.ge/files/files/lund-geo.pdf),
"erovnul umciresobaTa dacvis Sesaxeb CarCo konvencia" (http://conventions.coe.int/Treaty/Commun/QueVoulezVous.asp?NT=157&CM=8&DF= 12/15/2008&CL=ENG) da sxva saerTaSoriso aqtebs (romlebic eZRvneba mocemuli saxelmwifos moqalaqeobis mqone, magram araistoriuli eTnikuri jgufebis - diasporebis - warmomadgenelTa enobrivi uflebebis dacvas).
ვრცლად იხ.:
http://www.scribd.com/doc/35702700/Tariel-...z-Seroozia-2010 * * *
ხაზგასმით ვამბობ:
ავტოქთონ ეროვნულ უმცირესობათა ენას (მაგ., ბასკების ენას ესპანეთში) იცავს "ევროპული ქარტია რეგიუნული ან უმცირესობის ენების შესახებ", ხოლო ზოგადად ეროვნული უმცირესობის ენობრივ უფლებებს (მაგ., თურქების ენობრივ უფლებებს გერმანიაში) იცავს "erovnul an eTnikur, religiur da enobriv umciresobaTa uflebebis gaeros deklaracia და სხვა მსგავსი დოკუმენტები.
სომხური ენის სტატუსის განსაზღვრის, მოთხოვნა რუსეთიდან
