ერთი 3000 წამს ველოდები ხოლმე უკვე პოსტიდან პოსტამდე . . . (აბა მესადვაგინესომხებსსმაილიკი)
"ანთროპოლოგიური ხედვით, სომეხთა უმრავლესობა წარმოადგენს ბარხიცეფალებს, ესე იგი მოკლეკისრიან და ბრტყელთავიანებს. ამ მოსაზრებასთან კავშირში სომეხი ისტორიკოსი ქაფანციანი აღნიშნავდა, რომ „არმენოიდის ტიპი“ ფლობს შემდეგ დამახასიათებელ ნიშნებს: თავი ბრტყელი (მოკლე) ან კიდევ ზემოთაწეული, უკანა მხრიდან აქვს ქვემოთ დახრილი ბრტყელი ფორმა, სახე წაგრძელებული და რამდენადმე ფართე, ცხვირი არანორმალურად დიდი, მსხვილი, ხშირად მოხრილი (არწივის ნისკარტის მსაგავსად) და სახიდან წამოწეული, ტანის სტრუქტურა არაპროპორციული, მაგრამ საშუალო სიმაღლის.“
Капанцян Гр. Хайаса –колыбель армян, с.17"
--- 1894 წლის სუსუნის ამბოხის, აგრეთვე 1895 წლის ბაბ ალის ამბოხის ორგანიზატორმა იზმირლიანმა, ოსმანური სახელმწიფოს წინააღმდეგ გამოსვლისას განუცხადა ევროპელ ჟურნალისტს გრეგოლ ჯოულისს: „ჩვენ განვეკუთვნებით უიმედო ერების რიცხვს. ჩვენ ვიბრძვით ნებისმიერი მეთოდების გამოყენებით, თუნდაც ამ დროს უდანაშაულო ადამიანებიც ზარალდებოდნენ, არ აქვს ამას მნიშვნელობა“.
Микаэль Варандиан. История дашнакцюктуна. Париж,1932,( на армянском языке), том I, с.156
------ეს დაადასტურა სომეხმა ავტორმა მარგოსიანმაც. ის თავის კვლევაში, რომელიც მიეძღვნა XIX საუკუნის ბოლოს ოსმალეთის სომხობის მდგომარეობას, მივიდა ასეთ დასკვნამდის, რომ პროვინციებში, რომლებიც იწოდებოდნენ სომხურ პროვინციებად, ცხოვრობდა დაახლოებით 800 000 სომეხი“. აქედან შესაძლოა მეტად საინტერესო დასკვნის გაკეთება. სომხების მიერ გამოგონილი სომხების გენოციდამდე, ესე იგი 1915 წლამდის, სომეხთა რაოდენობა მოცემულ ოლქებში გაზვიადებულად შეიძლება მომატებულიყო 100000-ით, ამ შემთხვევაში იმსხვრევა მტკიცებულობა დაახლოებით 1,5 მილიონი სომეხის გენოციდის შესახებ.
Маргосян С.С. Западная Армения в конце XIX века, с.322
-- „სომეხი ხალხის ისტორიის“ წიგნში აღნიშნულია, რომ „ჯერ კიდევ ვერავინ ვერაფრით ვერ დაამტკიცა, რომ ტიგრანი, არტაშეცი, არტავაზდი და სხვები სომხები იყვნენ“.
История армянского народа …, с.80
---- „სომხეთის მთავრობის დაშნაკების აგენტები ცდილობენ ყარაბახის მიერთებას სომხეთისათვის. ეს ნიშნავს ყარაბახის მოსახლეობისათვის სასიცოცხლო წყაროს წართვემას ბაქოში და მიერთებას ერევანთან, რომელთანაც მათ არასდროს არაფერი აკავშირებდათ. სომეხმა გლეხობამ V ყრილობაზე მიიღეს გადაწყვეტილება აღიარონ აზერბაიჯანი და მიუერთდნენ მას“
Анастас Микоян 22.05.1919- из письма адресованного Ленину.
-- XX საუკუნის დასაწყისში სომეხი მწერალი ვ. ფაფაზიანი სომხების განვითარების ცნობების მოცემისას წერს: „სომეხი ხალხი იყო სრულიად უვიცი, გაუნათლებელი, ველური და უპირველეს ყოვლისა შეუგნებელი. ადამიანები ძირითადში დაკავებულნი იყვნენ დარბევებითა და ყაჩაღობებით… ისინი მსგავსად ჩრდილოელი ველურებისა ცხოვრობდნენ მონადირეობით“.
Степан Шаумян. Избранные произведения. Том I, с.390
-- სომეხი დაშნაკების ერთ-ერთი ყოფილი ლიდერთაგანი ა. ამირიანი წერდა: მხოლოდ ერევნის გუბერნიაში განადგურებულ იქნა 200 აზერბაიჯანული სოფელი“.
Бакиснкий рабочий 28.05.1918 год
-- თანამედროვე სომეხი მეცნიერი ა. პერიხანიანი, ადასტურებს რა ამ აზრს, წერს, რომ „იმ დროისათვის სატაძრო პროსტიტუცია წარმოადგენდა რიტუალურ ადათს, რომელშიც მონაწილეობდა საზოგადოების ყველა ფენა, დაწყებული არისტოკრატიიდან დამთავრებული მონებით (1)
მეორე სომეხი მეცნიერი კაპანციანი აღნიშნავდა სომეხი მეფეების ძველი დროის სხვა ნიშანთვისებასაც, რომელიც უტოლდებოდა პროსტიტუციას. ის წერდა “ჰაიასების მეფე ღვიძლ დაზე დაქორწინდა“ (2)
1. Периханян А.Г. Храмовые объединяния Малой Азии и Армении. М., 1959, с.129
2. Капанцян Г.Хайаса., с. 11
სომეხი მეცნიერი ხაჩატურიანიც აღნიშნავს მოცემული ტრადიციის ბატონობას სომეხ მეფეთა შორის ჯერ კიდევ ქრისტიანული ჟამთაღმწერლობის დასაწყისში.
Хачатрян А. История Армении в клинописный период. Эреван,1933, с.49.
კაფანციანიც ადასტურებს, რომ ანაიტის ეკლესიებში „მომსახურეობას უწევდნენ საეკლესიო პროსტიტუტკა-ხიეროუდლები“
Капанцян Г. Хайаса, с.86
-- უნდა აღინიშნოს, რომ სომხურ გვარებში ძალზედ ცოტაა სომხური წარმოშობის სიტყვები. ამ აზრს ადასტურებს სომეხი მეცნიერი, ამ სფეროს სპეციალისტი ავესტიანიც. ის წერს: „მხოლოდ 26,3% სომხური გვარებისა წარმოიქმნენ ორიგინალური სომხური ენისაგან, დანარჩენი 194 სპარსულიდან, 113 თურქულიდან, 111 არაბულისაგან, 60 ბერძნულისაგან, 54 ებრაულისაგან, კიდე 44 გვარი სხვა ენებიდან“.
Аветисян Т.М. Армянские фамилии (на армянском языке), Ереван, 1987, с.112-114
-- „სომეხი ხალხის ისტორიის“ წიგნში აღნიშნულია, რომ „ჯერ კიდევ ვერავინ ვერაფრით ვერ დაამტკიცა, რომ ტიგრანი, არტაშეცი, არტავაზდი და სხვები სომხები იყვნენ“.
История армянского народа …, с.80
-- მოსე ხორენელი სომხების შესახებ წერდა, რომ „ჩვენ (ესე იგი ჰაიები) პატარა, მცირერიცხოვანი, სუსტი და ბევრ შემთხვევაში, სხვის ქვეშ მცხოვრები ხალხი ვართ“.
История Армении Моисея Хоренского. М..,1893, с.4
-- „თურქებსა და სომხებს შორის წიააღმდეგობების წამოჭრის ერთ-ერთი მიზეზთაგანი არის სომეხი შოვინისტების დაუნდობელი მხეცობა, მიმართული აზერბაიჯანელი და თურქი ხალხის ჰუმანიზმის, მზრუნველობისა და პატრიოტიზმის წინააღმდეგ.
Американский армянский писатель Л.З. Сурмалиян
- „დაშნაკცუტუნის“ პარტიის წარმომადგენლები, შემოიკრიბეს რა მათ გარშემო მრავალრიცხოვანი მოხალისეთა რაზმები, დაუნდობლად ჩეხდნენ ქალებს, ბავშვებს, მოხუცებსა და ხეიბრებს თურქეთის ტერიტორიაზე, სადაც ომი მიმდინარეობდა“.
А.Лалаян. О бойнях 1918-20-х годов. Журнал «Революционный Восток» №2-3 1936, Москва
ცოტა ხნის სიმშვიდის შემდეგ კვლავ ვნახე შუშა. ქალაქის თურქულ უბანში არაფერი დარჩენილა, გარდა ქვების გროვისა. ყველა სახლი დამწვარი იყო, პატრონები კი გაჟლეტილი. ასეთივე სიტუაცია იყო ხანკენდის თურქულ უბნებში.
ბაქოში სომხებმა ინგლისელების დახმარებით დაიპყრეს დიდი სანავთობო ქალაქი, სადაც ამოხოცეს ტურქული მოსახლეობა – 25 000 ადამიანი.
Из вопоминаний Оганеса Апресяна. Леонард Рамсден Хартвилл. «Таковы люди. Азербайджанские события 1918-22–х годов в воспоминаниях одного армянина». США. Индиана-полис, издательство «Боббс Мерил компани» 1928 год
სომხები სომხების შესახებ This post has been edited by moen on 28 Mar 2014, 14:26
Don't play games with the ones who love you ....