გამარჯობა! მე ვეკუთვნი მართლმადიდებლურ ეკლესიას ამერიკაში და ვცდილობ ვისწავლო ბიბლიური კანონი. მე მაქვს შეკითხვა საქართველოს ეკლესიის კანონიკის შესახებ:
მე ინტერნეტში ვპოულობ ურთიერთსაწინააღმდეგო ინფორმაციას იმის შესახებ, მიიჩნევს თუ არა ქართული ეკლესია 4 მაკაბელი ბიბლიური კანონის ნაწილად, როგორც სოლომონის სიბრძნე, თუ ქართული ეკლესია უყურებს 4 მაკაბელს (მეოთხე მაკაბელთა წიგნი) ისე, როგორც ბერძნული ეკლესია 4 მაკაბელს.
შევეცდები უკეთ ავხსნა ეს პრობლემა. არსებობს 3 კლასი წიგნი, რომელიც შედის მართლმადიდებლურ ბიბლიაში.
1. პროტოკანონი. ებრაელი რაბინები და პროტესტანტები მიიჩნევენ, რომ ძველ აღთქმაში მხოლოდ 39 წიგნია, როგორიცაა დაბადება და ეზეკიელი. ამ 39 წიგნს ეწოდება "პროტოკანონი" და მართლმადიდებლური ეკლესია ეთანხმება იმას, რომ ეს წიგნები ბიბლიის "კანონშია". ისტორიულად, ბერძნული ეკლესიის მამებს პრაქტიკულად ეს 39 წიგნი ესმოდათ მთელი ძველი აღთქმის შესაქმნელად, თუმცა მახსოვს, რომ მათ ჰქონდათ დებატები ესთერის წიგნის შესახებ.
2. დეიტროკანონი კართაგენის საბჭომ და ეკლესიის სხვა მწერლებმა, როგორიცაა ავგუსტინე, მიიჩნიეს, რომ პროტოკანონის იმ 39 წიგნის მიღმა სხვა წიგნებიც ეკუთვნის ბიბლიის ოფიციალურ კანონს. ამ სხვა წიგნებს ხანდახან "Deuterocanon" უწოდებენ. ეს წიგნები მოიცავს სოლომონის სიბრძნეს, იუდიტს, ტობიტს, ბარუქს და 1-3 მაკაბელებს.
კვინცექსტის მსოფლიო საეკლესიო კრებამ, რომელსაც მართლმადიდებელი ეკლესიები მიჰყვებიან, გადაწყვიტა, რომ ლაოდიკეის საბჭოს (პროტოკანონი) წიგნების სია და კართაგენის საბჭოს წიგნები (პროტოკანონი და დეიოტერკანონი) იყო წიგნების სწორი სიები. ბიბლიის წიგნები. ასე რომ, ხშირად რუსულ ტრადიციაში, Deuterocanon– ის წიგნებს უწოდებენ „არაკანონიკურს“, მაგრამ ეს აღნიშვნა საეჭვოა. ერთ -ერთი მიზეზი, რის გამოც ეს აღნიშვნა საეჭვოა, არის ის, რომ ზოგიერთი დეიოტერკანონიკური წიგნი, როგორიცაა სოლომონის სიბრძნე, ოფიციალურად ხმამაღლა იკითხება, როგორც დადგენილი მართლმადიდებლური მსახურების ნაწილი, "კანონიკის" და მართლმადიდებლური მსახურების წესის შესაბამისად.
3. ბიბლიის მყარ ეგზემპლარში არსებული დოკუმენტები, რომლებიც კანონის ფარგლებს სცილდება. რუსული და ბერძნული ეკლესიები აშკარად მიიჩნევენ, რომ ორი კონკრეტული წიგნი სრულიად კანონის მიღმაა. ეს ორი წიგნი არის ვულგატა 4 ესდრა (სლავური 3 ესდრა) და 4 მაკაბელი. მაგრამ რუსული და ბერძნული ეკლესიები ამ ორ წიგნს ათავსებენ თავიანთ ფიზიკურ ბიბლიურ ჩანაწერებში. აი, როგორ დასრულდა ეს ორი არაკანონიკური წიგნი მყარ ასლებში:
დასაწყისისთვის, ქრისტიანულმა ეკლესიამ ოფიციალურად მიიჩნია
4 ესდრა არაკანონიკური და აპოკრიფული. მაგრამ შემდეგ რომის პაპმა გამოაცხადა, რომ მან გადაწყვიტა 4 ესდრა დაეტოვებინა ლათინური ბიბლიის ასლებში მხოლოდ იმისთვის, რომ დოკუმენტი დაკარგული არ ყოფილიყო. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, რომის პაპი ამბობდა, რომ ის 4 ესდრას აერთიანებდა მხოლოდ საინფორმაციო მიზნებისთვის, მაგრამ არა ისე, როგორც "კანონიკის" ოფიციალური ნაწილი. სინამდვილეში კი დროთა განმავლობაში, 4 ესდრას ადრეული, ბერძნული ვერსია დაიკარგა. შემდეგ, როდესაც რუსეთის ეკლესიამ გადაწყვიტა ბიბლიის რუსულად დაბეჭდვა, რუსულმა ეკლესიამ გამოიყენა ლათინური ვულგატი, როგორც რესურსი და თარგმნა 4 ესდრა ლათინურიდან სლავურ ენაზე. რუსეთის ეკლესია ლათინურ ვულგატა 4 ესდრას ასახელებს როგორც სლავურ "3 ესდრას". მაგრამ რუსეთის ეკლესიას არასოდეს დაუმატებია ის "კანონი". ბერძნული ეკლესიის ბიბლიას არ აქვს 4 ესდრა, რადგან ბერძნული ვერსია დაკარგულია.
საბერძნეთის ეკლესიამ გამოიყენა ხელნაწერი კოლექცია სახელწოდებით "ალექსანდრიის კოდექსი", როგორც წყარო საბერძნეთის ეკლესიის დაბეჭდილი ბიბლიებისთვის. "ალექსანდრიის კოდექსი" მოიცავს 4 მაკაბელს, ამიტომ ბერძნულმა ეკლესიამ მათ ბეჭდურ ბიბლიაში შეიყვანა 4 მაკაბელი. მაგრამ ბერძნულ ეკლესიას არასოდეს მიუღია ოფიციალური გადაწყვეტილება, რომ 4 მაკაბელი იყო "კანონიკური". ცოტა ხნის წინ, ბერძნულმა ეკლესიამ 4 მაკაბელი თავისი ბიბლიის სპეციალურ "დანართში" ჩადო, რომ ეს დოკუმენტი გამოეყო მისი "კანონიკიდან". რუსული საეკლესიო ბიბლიები საერთოდ არ შეიცავს 4 მაკაბელს.
ინტერნეტში, მე ვერ მოვიძიე მკაფიო, სრული პასუხი იმის შესახებ, თუ ამ სამი კატეგორიიდან რომელში მიიჩნევს საქართველოს ეკლესია 4 მაკაბელს (ანუ ამ საკითხში 3 ესდრას). ფაქტობრივად, ინფორმაცია წინააღმდეგობრივია.
ერთი მხრივ, ინტერნეტში ვიპოვე ქართული ეკლესიის ბიბლიის ასლი. ეს ქართული მართლმადიდებლური ბიბლია შეიცავს 4 მაკაბელს და აღნიშნავს დოკუმენტს, როგორც "არაკანონიკურს". მაგრამ ის ასევე აღნიშნავს ყველა სხვა კანონის წიგნს, როგორიცაა "სოლომონის სიბრძნე", ისევე როგორც "არაკანონიკური". ეს არ მეუბნება რა სტატუსი აქვს დოკუმენტს. ვიკიპედიაზე ვიღაც წერდა, რომ საქართველოს ეკლესია 4 მაკაბელს "კანონიკურად" მიიჩნევს, ხოლო რუსეთის ეკლესია და ბერძნული ეკლესია მას კანონიკურად არ თვლის. მაგრამ შემდეგ დისკუსიის განყოფილებაში ხალხი წერდა, რომ არ არსებობს განსხვავება მართლმადიდებლურ ეკლესიებს შორის იმ საკითხზე, თუ რომელი წიგნებია კანონში.
აქ არის გარკვეული ინფორმაცია იმის შესახებ, მიიჩნევს თუ არა საქართველოს ეკლესია 4 მაკაბელს დეიოროკანონის ნაწილად.1. მართლმადიდებლურ ეკლესიაში საეკლესიო კრებები უმაღლესი ხელისუფლებაა. მე ვფიქრობ, რომ არ არსებობს მსოფლიო კრება, რომელიც მოიცავს 4 მაკაბელს "კანონში". მაგალითად, ბუმისი წერს ტრულოს საბჭოს შესახებ თავის სტატიაში, რომ სამოციქულო კანონი 85 იღებს მაკაბელთა მხოლოდ პირველ სამ წიგნს.
http://www.ecclesia.gr/greek/press/theolog..._2_5_Boumis.pdf2. ქართული ეკლესიის ადგილობრივმა სინოდმა დაასახელა 4 მაკაბელი ბიბლიის "კანონის" ნაწილად? საუკუნეების მანძილზე ქართულმა ეკლესიის მნიშვნელოვანმა თეოლოგებმა 4 მაკაბელი დაასახელეს "კანონის" ნაწილად? Არ ვიცი.
3. მე ვიპოვე ინტერნეტში ქართული ეკლესიის ბიბლიის ასლი:
orthodoxy.ge/tserili/biblia/sarchevi.htm
ეს ქართული მართლმადიდებლური ბიბლია შეიცავს 4 მაკაბელს და აღნიშნავს დოკუმენტს, როგორც "არაკანონიკურს". ტექსტი არაკანონიკურია
მაგრამ ვებგვერდი ასევე აღნიშნავს ყველა სხვა კანონის წიგნს, როგორიცაა "სოლომონის სიბრძნე", ისევე როგორც "არაკანონიკური". ამ ონლაინ ქართული ბიბლია ნათლად არ ადასტურებს 4 მაკაბელთა სტატუსს.
4. სადღაც ინტერნეტით წავიკითხე, რომ ქართულმა ეკლესიამ მიიღო ბიბლიური წიგნების სია სომხური ეკლესიისგან და ამით აიხსნება თუ რატომ ექნება ქართული ბიბლია თავისებურებებს სხვა მართლმადიდებლურ ეკლესიებთან შედარებით. მიუხედავად ამისა, ვინაიდან სომხური ეკლესია არ არის აღმოსავლეთ მართლმადიდებლურ ეკლესიებს შორის, არ ჩანს, რომ სომხურმა კანონმა უნდა გადაწყვიტოს რომელი წიგნები უნდა გამოჩნდეს საქართველოს ეკლესიის ბიბლიურ "კანონში", თუნდაც ქართული ბიბლია ფიზიკურად შეიცავდეს იმავე წიგნებს, როგორც სომხურ ბიბლიაში.
5. ინგლისურ ვიკიპედიაში ნათქვამია, რომ ქართული ეკლესია 4 მაკაბელს "კანონიკურად" მიიჩნევს და რომ რუსეთის ეკლესია და ბერძნული ეკლესია მას კანონიკურად არ მიიჩნევს. მაგრამ ვიკიპედია არ არის სანდო წყარო.
https://en.wikipedia.org/wiki/4_Maccabeesრუსული ვიკიპედიის დისკუსიის განყოფილებაში ხალხი წერდა, რომ არ არსებობს განსხვავება მართლმადიდებლურ ეკლესიებს შორის იმ საკითხზე, თუ რომელი წიგნებია კანონში, რადგან წიგნების ამ ჩამონათვალს წყვეტს საეკლესიო საბჭოები.
6. მართლმადიდებელმა მღვდელმა, რომელთანაც მე ვესაუბრე, ჰკითხა ქართველ ქალბატონს ამ თემაზე და მან მიპასუხა, რომ 4 მაკაბელი ქართული კანონის ნაწილია. მაგრამ ის შეიძლება ცდებოდეს.
====================================================================================================
მე ქვემოთ ვთარგმნი ინგლისურ თარგმანს, თუ ეს სასარგებლო იქნება.
Greetings! I belong to the Orthodox Church in America, and I am learning about the Biblical canon. I have a question:
Is 4 Maccabees part of the Deuterocanon in the Georgian Orthodox Church like Wisdom of Solomon is part of the Deuterocanon? Or does the Georgian Church consider it totally uncanonical or apocryphal like the Book of Enoch? I am finding conflicting information online about whether the Georgian Church considers 4 Maccabees to be part of the Biblical Canon like the Wisdom of Solomon, or if the Georgian Church looks at 4 Maccabees the same way that the Greek Church looks at 4 Maccabees.
There are 3 classes of books that are included in Orthodox Bibles.
1. The Protocanon. The Jewish rabbis and Protestants consider there to be only 39 books in the Old Testament, such as Genesis and Ezekiel. These 39 Books are called the "Protocanon", and the Orthodox Church agrees that these books are in the Bible's "Canon." Historically, the Greek Church fathers understood practically all of these 39 books to make up the whole of the Old Testament, although I recall that they had some debates about the Book of Esther.
2. The Deuterocanon The Council of Carthage and other Church writers like Augustine considered other books beyond those 39 books of the Protocanon to also belong in the official canon of the Bible. These other books are sometimes called the "Deuterocanon." These books include the Wisdom of Solomon, Judith, Tobit, Baruch, and 1-3 Maccabees.
The Quintsext Ecumenical Council of Trullo, which the Orthodox Churches follow, decided that both the book list of the Council of Laodicea (the Protocanon) and the book list from the Council of Carthage (the Protocanon and the Deuterocanon) were the correct book lists of the books of the Bible. So, often in the Russian Tradition, the books of the Deuterocanon are called "noncanonical", but this designation is questionable. One reason why this designation is questionable is that some of these Deuterocanonical Books like the Wisdom of Solomon are read aloud officially as part of the prescribed Orthodox services according to the "canon" and rule of Orthodox services.
3. Documents in the hardcopies of the Bible that are totally outside the canon. The Russian and Greek Churches clearly consider two particular books to be totally outside of the canon. These two books are Vulgate 4 Esdras (Slavonic 3 Esdras) and 4 Maccabees. But the Russian and Greek Churches include these two books in their physical Bible hardcopies. Here is how these two noncanonical books ended up in the hardcopies:
To begin with, the Christian Church officially considered
4 Esdras to be noncanonical and apocryphal. But then the Pope of Rome announced that he decided to include 4 Esdras in the Latin Bible's copies just to stop the document from being lost. In other words, the Pope was saying that he was including 4 Esdras just for informational purposes, but not to treat it as an official part of the "canon." And in fact over time, the early, Greek version of 4 Esdras did get lost. Then when the Russian Church decided to print Bibles in Russian, the Russian Church used the Latin Vulgate as a resource and translated 4 Esdras from Latin to Slavonic. The Russian Church titles the Latin Vulgate 4 Esdras as Slavonic "3 Esdras". But the Russian Church never added it to the "canon." The Greek Church's Bibles do not have 4 Esdras at all because the Greek version is lost.
The Greek Church used the manuscript collection called the "Alexandrian Codex" as the source for the Greek Church's printed Bibles. The "Alexandrian Codex" includes 4 Maccabees, so the Greek Church included 4 Maccabees in their printed Bibles. But the Greek Church never made an official decision that 4 Maccabees was "canonical." Recently, the Greek Church put 4 Maccabees in a special "appendix" section of its Bible to separate this document from its "canon." Russian Church Bibles do not include 4 Maccabees at all.
On the internet, I have not been able to find a clear, full answer about which of these three categories the Georgian Church consider 4 Maccabees (or for that matter 3 Esdras) to be in. In fact, the information is contradictory.
Here is some information about whether the Georgian Church considers 4 Maccabees to be part of the Deuterocanon.
1. In the Orthodox Church, the Ecumenical Councils are the highest authority. I think that there is no Ecumenical Council that includes 4 Maccabees in the "Canon." For example, Boumis writes in his article on the Trullo Council that Apostolic Canon 85 accepts only the first three books of the Maccabees.
http://www.ecclesia.gr/greek/press/theolog..._2_5_Boumis.pdf2. Did a Local Synod of the Georgian Church categorize 4 Maccabees as part of the "Canon" of the Bible? Did significant Georgian Church theologians over centuries categorize 4 Maccabees as part of the "Canon"? I do not know.
3. I did find a copy of the Georgian Church's Bible on the internet:
orthodoxy.ge/tserili/biblia/sarchevi.htm
This Georgian Orthodox Bible includes 4 Maccabees and it marks the document as "noncanonical." ტექსტი არაკანონიკურია
But the website also marks all other Deuterocanonical books like "Wisdom of Solomon" the same way, as "noncanonical." So this online Georgian Bible doesn't clearly prove the status of 4 Maccabees.
4. I read somewhere online that the Georgian Church got its list of Biblical books from the Armenian Church, and that this would explain why the Georgian Bible would have some peculiarities compared to other Orthodox Churches. Nonetheless, since the Armenian Church is not among the Eastern Orthodox Churches, it does not appear that the Armenian canon should decide which books should appear in the Biblical "canon" of the Georgian Church, even if the Georgian Bible physically contained the same books as those in the Armenian Bible.
5. English Wikipedia says currently that the Georgian Church considers 4 Maccabees "canonical," and that the Russian Church and Greek Church do not consider it canonical. But Wikipedia is not a reliable source.
https://en.wikipedia.org/wiki/4_MaccabeesIn the Discussion section for Russian Wikipedia, people wrote that there is no difference between Orthodox Churches on the question of which books are in the canon, because this list of books is decided by the Ecumenical Councils.
6. An Orthodox priest with whom I spoke asked a Georgian lady about this topic, and she replied that 4 Maccabees is part of the Georgian canon. But she could be mistaken.
====================================================================================
ქვემოთ ჩავრთავ რუსულ თარგმანს, თუ ეს სასარგებლო იქნება.
Привет! Я принадлежу к Православной церкви в Америке и изучаю библейский канон. У меня вопрос: Являются ли 4 Книга Маккавеев (4 Макк) частью Второканона Грузинской Православной Церкви, подобно тому как Премудрость Соломона - частью Второканона? Или считает Грузинская церковь данную книгу
совершенно неканонической, как она считает Славянскую "3 Ездрас"?
Я нашел в Интернете противоречивую информацию о том, касательно статуса 4 Маккавейская книга у Грузинской Церкви. Полагаю, что Грузинская церковь смотрит на ее как греческая церковь смотрит на 4 Маккавея.
У православных Библий есть 3 класса книг:
1. Протоканон. Иудейские раввины и протестанты считают, что в Ветхом Завете всего 39 книг, такие как Бытие и Иезекииль. Эти 39 книг называются «Протоканоном», и Православная церковь считает, что эти книги входят в «Канон» Библии. За хоть долгое время, много отцов Греческой церкви считали, что практически все эти 39 книг составляют весь Ветхий Завет. Между прочим, наскольо я помню, у них были некоторые споры о Книге Эстер.
2. Второканон Карфагенский собор и другие церковные писатели, такие как Августин, считали, что другие книги, помимо этих 39 книг Протоканона, также принадлежат к официальному канону Библии. Эти другие книги иногда называют «Второканон». Эти книги включают Премудрость Соломона, Юдифь, Товит, Варуха и 1-3 Маккавейские Книги.
Квинтсекст Вселенский собор Трулло, за которым следуют Православные церкви, решил, что список книг Лаодикийского собора (Протоканон), так и список книг Карфагенского собора (Протоканон и Второканон) являются правильными списками книг Библии. Итак, часто в русской традиции книги Второканона называют «неканоническими», но это обозначение вызывает сомнения. Одна из причин, по которой это обозначение вызывает сомнения, заключается в том, что некоторые из этих Второканонических книг, такие как Премудрость Соломона, официально читаются вслух как часть предписанных православных служб в соответствии с "каноном" и правилом православных служб.
3. Документы в бумажных экземплярах Библии, которые полностью выходят за рамки канона. Русская и Греческая церкви явно считают две конкретные книги полностью выходящими за рамки канона. Эти две книги - Вульгата 4 Ездры (славянская Книга 3 Ездры) и 4 Книга Маккавеев. Но Русская и Греческая церкви включают эти две книги в свои бумажные копии Библии.
This post has been edited by rakovsky on 19 Oct 2021, 23:26 
4 მაკაბელის სტატუსი ქართულ ეკლესიაში, არის 4 მაკაბელი ქართულ კანონში?
