| Printable Version of Topic
Click here to view this topic in its original format |
| თბილისის ფორუმი > მეცნიერება და განათლება > ნეიროფიზიოლოგიური მოდელები |
| Posted by: Anna Ricci 12 Jun 2020, 15:13 |
| ნეიროფიზიოლოგიაზე თუ გვეტყვის ვინმე ორ სიტყვას . რა მოდელები არის დღეს . ჰიპოთეზები , თეორიები .მოდელები |
| Posted by: არწივი9 12 Jun 2020, 15:14 | ||
წიგნები წაიკითხე და ისწავლი, ან იუთუბზე ნახავ ოხრად ვიდეოებს ამ თემაზე |
| Posted by: Anna Ricci 12 Jun 2020, 15:18 |
| არწივი9 მერე განვიხილოთ |
| Posted by: არწივი9 12 Jun 2020, 15:22 | ||
და ნასწავლი გაქვს რო? |
| Posted by: Anna Ricci 12 Jun 2020, 15:36 |
| მაგალითად ეს მაინტერესებს - Независимо от Бомма к идеям холономной парадигмы пришел в 1970-е годы нейрофизиолог из Стэндфорского унивеситета Карл Прибрам, работающий в области исследований мозга. Он сделал вывод, что память, подобно голограмме, содержится не в каких-то конкретных нейронах или их группах, а в мозге целиком, формируясь как интерференционная картина нервных импульсов. Прибрамм был уверен, что мозг, по сути, является голограммой. Книга «Языки мозга» (Karl Pribram, «Languages of the Brain»).Он считает, что мозг способен интерпретировать реальность либо как поток частиц, либо как волну. Когда мозг работает в первом режиме, мир воспринимается аналитически, интеллектуально. В этом случае реальность предстает "развернутой", дискретной, состоящей, как говорят китайцы, из "десяти тысяч вещей", существующих в пространстве и времени. Но мозг может работать и в другом - интуитивном - режиме. Тогда он способен голографически воспринимать описываемый Бомом "свернутый" уровень реальности, на котором Вселенная предстает единым целым, существующим вне пространства и времени. На основе этой модели Прибрам строит "волновую теорию реальности": мозг конструирует картину нашего "конкретного" мира, интерпретируя излучения другого, первичного уровня реальности, существующего вне времени и пространства. წიგნს ამას დავდებდი http://loveread.ec/read_book.php?id=73507&p=1 ანალოგიური თემებიდან -ამას https://forum.ge/?f=66&showtopic=34566411 |
| Posted by: Tornike Alashvili 3 Jul 2020, 12:03 |
| ეს ჯერ ტვინის ის უბნები, რომლებითაც ხდება ანალიზი თუ სინთეზი და სხვა |
| Posted by: Anna Ricci 7 Jul 2020, 14:11 |
| 2 წუთიდან თუ უყურებთ , მანამდე ტლიკინებს ბევრს(თირეოიდული ტიპია) * * * https://www.vesti.ru/doc.html?id=3013810 |
| Posted by: Tornike Alashvili 8 Jul 2020, 01:57 |
| https://forum.ge/?f=84&showtopic=34705656&st=180 მსგავსი თემაა http://www.nplg.gov.ge/wikidict/index.php/%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%91%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%98_%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9A Karl H. Pribram died in 2015 in Virginia, aged 95. https://en.wikipedia.org/wiki/Karl_H._Pribram |
| Posted by: Bettoro 10 Jul 2020, 13:46 |
ბევრ რუსულ ვიდეოებს არ უყუროთ. დუბინინი კი ნორმალურია, მარა საველევს(Савелев) და ეგეთებს მოერიდეთ, უბერავ ცოტას  ) // როპერტ საპოლსკის აქვს კარგი სერიები სტანფორდიდან. მთლად ნეიროფიზიოლოგია არაა, მარა ახლოა, თან კარგი მოსასმენია https://www.google.com/search?client=firefox-b-d&q=robert+sapolsky+stanford+lectures&tbm=vid&source=univ&tbo=u&sa=X&ved=2ahUKEwixicKAs8LqAhVPDmMBHVwaDY8QjpkEKAB6BAgKEAE&biw=1728&bih=967 |
| Posted by: kaiser Soze 15 Jul 2020, 02:07 | ||
Bettoro
მაგის წიგნი წავიკითხე - ბიჰეივ. ძალიან დიდ რეკომენდაციას გავუწევ ამ თემაზე. თან ძალიან გასაგებად და ადვილად ხსნის ყველაფერს. |
| Posted by: Tornike Alashvili 16 Jul 2020, 08:16 |
| ეს ყველაფერი კარგია. ქცევის ბიოლოგია ან მოლეკულარული გენეტიკა/ აქ კი თემაა ნეიოფიზიოლოგიურ მოდელებზე. ანუ იმაზე, თუ როგორ მუშაობს ტვინი. რას აკეტებს კი არა და რატომ არამედ როგორ? რა მექანიზმით აღითქვამს ადამიანის ტვინი გარემოს, საკუთარ თავს , აზროვნებს, იმახსოვრებს https://en.wikipedia.org/wiki/Nervous_system_network_models თუმდაც ევოლუციურ ასპექტში : კოდი- ფილტრი- მოდულატორი-ჰოლოგრამმა. |
| Posted by: Bettoro 28 Jul 2020, 16:53 | ||
kaiser Soze
გაქვს რამე ელ ვერსია? |
| Posted by: Heracles12 11 Sep 2020, 16:47 |
| ტვინი გარემოს აღიქვამს ნერვული სისტემის საშუალებით რეცეპტორებით ღებულობს ინფორმაციას გარემოდან და შემდგომ მას გადაამუშავებს, აკეთებს მომავლის პროგნოზს და ღებულობს გადაწყვეტილებებს და შემდგომ ორგანოებს უბრძანებს გააკეთონ ესა თუ ის მოქმედება იგივე ნერვული სისტემის საშუალებით. ტვინი გადაწყვეტილებას ღებულობს მასში უკვე არსებული ჩატვირთული ინსტინქტების დომინირების შედეგად. უმთავრესი არის თვიგადარჩენის ინსტინქტი. არის სექსუალური ანუ გამრავლების ანუ სახეობის გადარჩენის ინსტინქტი. აგრეთვე იერარქიული ინსტინქტი რომელიც აიძულებს მას იბრძოლოს საზოგადოებაში ადგილის დასაკავებლად. ტვინის სხვადასხვა ადგილები შეიძლება ითქვას პასუხისმგებელნი არიან სხვადასხვა მოქმედებაზე. ტვინის ქერქი არის განვითარებული რაც ადამიანის კოგნიტიურ პროცესს წარმართავს. ძალიან მნიშვნელოვანია ტვინის შესახებ ცოდნა. |
| Posted by: Anna Ricci 14 Sep 2020, 14:09 |
| Heracles12 ტვინს ტვინის შესახებ ცოდნა მართლაც აკლია ვიცით მაგალითად რა სხეულის ნაწილს უჭირავს ყველაზე დიდი საპროექციო ადგილი თავის ტვინის ქერქში? ან რატომ https://studopedia.org/2-92736.html |
| Posted by: psyxo 14 Sep 2020, 22:22 | ||
Bettoro
კი არიან კონტრაში, საველევი და აკადემიის საკმაო ნაწილი მაგრამ უფრო საინტერესოს ხდიან სიტუაციას.... სხვადასხვა მეცნიერული კუთხით ხედავენ მოვლენებს. ფუნდამენტური ფიზიკის განვითარების ისტორიასაც თუ გადავავლებთ თვალს საკმაო დაპირისპირება გრძელდება დღესაც კი... |
| Posted by: ჰერცოგი_ალბა 20 Sep 2020, 15:04 | ||||||
მეც მომწონს
მე ვუყურე და ძირითადში ნორმალურია. ერთ საკითხში კი მგონი აშკარად შეცდა, კერძოდ Hox გენებზე ჰქონდა საუბარი რაშიც თავის დროზე ნობელის პრემია გაიცა და მასზე თქვა ტუფტა არისო
მე არ მომეწონა, ძალიან ბევრს ლაპარაკობს და ნახაზებს/სქემებს არ იყენებს |
| Posted by: Anna Ricci 22 Sep 2020, 17:26 |
| დუბინინი, საველევი მოდელებს კი არ განიხილავენ არამედ ბიოლოგიურ თეორიებს ზოგადად. მოდელი არის მექანიზმი -თუ როგორ აზროვნებს ტვინი, იმახსოვრებს და ასე შემდეგ |
| Posted by: Bettoro 25 Sep 2020, 18:01 | ||
ჰერცოგი_ალბა
მაგის ტვინის რუქა მაქვს პდფ-ში, კარგად გამოუვიდა, მარა ძალიან ზედმეტად სჯერა საკუთარი იდეების მართებულობის და სხვები ყველა გოიმი ჰგონია, ამერიკელი მეცნიერების თამადობით ) ყუთში ზის მეტნაკლებად. |
| Posted by: ჰერცოგი_ალბა 26 Sep 2020, 14:47 | ||||
ხო, დაახლოებით ასეა მე კიდევ ძალიან მომწონს იზრანოვის ლექციები, კარგად ხსნის: https://www.youtube.com/results?search_query=%D0%B8%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2+%D0%BC%D0%BE%D0%B7%D0%B3 ესეც კარგია (ინგლისურად): https://www.youtube.com/watch?v=1q7OINltm70&t=1s |
| Posted by: Anna Ricci 29 Sep 2020, 14:30 |
| ისევ ანატომია ნეიროფიზიოლოგია ნევროლოგია და არა მოდელი , ტვინის მუშაობის  ეს იგივეა ისაუბრო მანქანის აგებულობაზე, მისი ნაწილების ფუნქციაზე და მოწყობაზე ან ადგილმდებარეობაზე და მწარმოებელ ქარხნებზე ... და არ იცოდე მანქანის ტარება. პროფესორი რომ იყვე რემონტის კთხით თუ პრავა არაგაქვს ტარებას არ ისწავლი და გასაღებიც თუ არაგაქვს ავტომანქანის - ან წაიყვან და ან არა ან პირველ მოსახვევამდე ან სტოლბამდე |
| Posted by: Heracles12 17 Oct 2020, 16:11 |
| Anna Ricci სექტემბრის მერე არ შემოვსულვარ ამ თემაში, მეც ძალიან მაინტერესებს ეს საკითხები და შევეცდები ვიაქტიურო, თანაც ვხედავ რომ ცდილობ რომ თემიდან გადახვევა არ მოხდეს. * * * ალბათ პირველ რიგში, ანუ ფუნდამენტური და აუცილებელი ითქვას რომ ტვინი არის ის რასაც ადამიანს ვუწოდებთ ანუ ადამიანს კი არ აქვს ტვინი არამედ ტვინს გააჩნია ის რასაც ჩვენ ადამიანს ვუწოდებთ. ტვინი მართავს, განკარგავს "შიდა" და "გარე" ორგანოების საკუთარი სიცოცხლის უზრუნველსაყოფად. ეს ძალიან მარტივად და ძალიან უხეშად. ტვინი შედგება დაახლოებით 100 მილიარდი ნეირონისაგან რომლებიც ერთმანეთთან ამყარებენ კავშირებს საცეცების საშუალებით რომელიც საშუალოდ ერთ ნეირონს 25000 მდე გააჩნია. ნეირონები ქმნიან ქსელების რომლებიც სხვადასხვა ფუნქციას მართავენ * * * თავის ტვინის 3 ნაწილად ჰყოფენ - უძველესი, ძველი და ახალი ტვინი. უძველესი ტვინი ანუ რეპტილიური ტვინი არის ევოლუციის საწყის ეტაპზე წარმოქმნილი ტვინი ხოლო ძველი ტვინი ევოლუციის შედარებით გვიანდელი პერიოდში განვითარებულია და შედგება ტვინის ღეროსა და ნათხემისაგან და პასუხისმგებელია სხეულის ბიოლოგიური არსებობობასა და სხეულის მოძრობაზე. რაც შეეხება ახალ ტვინს ის პასუხისმგებელია ადამიანის კოგნიტიურ პროცესზე და სწორედ მისმა განვითარებამ უზრუნველყო თანამედროვე ადამიანის როგორც მოაზროვნედ ჩამოყალიბება * * * აღსანიშნავია რომ ნეირონების 60%ზე მეტი არის ნათხემში რომელიც სხეულის მოძრაობას, ავტომატიზმს უზრუნველჰყოფს და დიდ ნახევარსფეროებში რომელიც კოგნიტიურ ფუნქციას ასრულებს მხოლოდ თუ არ ვცდები 18 მილიარდი ნეირონია. * * * ტვინის სხვადასხვა ნაწილში არსებული ნეირონები ქმნიან ნეირონების ქსელს. რომლებიც მართავენ სხვადასხვა პროცესებს. ძირითადი ქსელებია: ცენტრალური აღმასრულებელი ქსელი (central executive network), დეფოლტ სისტემა (default mode network) და ა.შ. |
| Posted by: MISTERIA7777 3 Dec 2020, 16:36 |
| თბილისის სახელმწიფო სამედიცინო უნივერსიტეტელი არავინაა აქ? ქალბატონი ირინა კვაჭაძე როგორ არ იცით? მისი სახელობის წიგნი იყიდეთ ვაჟაზე სამედიცინო წიგნების მაღაზიაში, რესბუბლიკური საავადმყოფოს მოპირდაპირე მხარესაა, იქ წერია ძაან გასაგებად, მაგრამ როგორ მუშაობს ვერავინ გეტყვის, არც თვითონ იციან, დროებითი კავშირები შეიძ₾ება დროებით მეხსიერებაზე აგებდნენ პასუხს, მაგრამ როცა დაიძინიბეთ და გაიღვიძებთ, მუდმივ მეხსიერებაში გადადის, იქ რა აყალიბებს მეხსიერებას ჯერ გაუგებარია, არის ვარაუდები |
| Posted by: Heracles12 4 Dec 2020, 13:50 |
| MISTERIA7777 რა წერია იმ წიგნში? |
| Posted by: MISTERIA7777 5 Dec 2020, 13:44 | ||
სინაპსების მუშაობის პრინციპი, ქიმიური და ელექტრული სინაპსები ძაან დაწვრილებითაა ახსნილი, ასევე ნერვულ ბოჭკოში იმპულსის გატარების მექანიზმია ახსნილი, ასევე ცეენესის, მუშაობის პრინციპი, მეხსიერების წარმოშობის თეორიები და ასე შემდეგ,,, აზროვნებაზე დიდ როლს ჰორმონები თამაშობენ, ამ ჰორმონების ფიზიოლოგიაცაა ახსნილი,,, თუ უფრო დაწრვილებით გინდა მაშინ უკვე ბიოფიზიკა უნდა წაიკითხო |
| Posted by: Heracles12 7 Dec 2020, 02:36 |
| მოკლედ ტვინზე ძალიან ცოტა ადამიანი ამბობს რაიმეს. ყველაზე საჭირო საკითხი და ყველაზე ნაკლები მსჯელობა. |
| Posted by: MISTERIA7777 7 Dec 2020, 18:20 | ||
რაუნდა ვიმსჯელო ძაო? სამედიცინოს 10 წლის განათლება პრაკტიკა ერთ პოსტში უნდა ჩავატიო? კაი ჩემი აზრი თუ გაინტერესებს აზროვნებაზე და დროებით მეხსიერებაზე ასეთია, კომპიუტერი ხო ორობითი ათვლის სიტემით მუშაობს, ჩართულია ნათურა ან გამორთულია 0 ან 1, ამას ხო ბიტებს ვეძახით, მერე ეს 8 ციფრად გარდაიქმნება და მას ბაიტი ქვია, 01010101, ხო აე ხედავს კომპიუტერი,,,, აზროვნების ცენტრებში ანუ ტვინში ზუსტად არავინ იცის, მაგრა თბილისის სახელმწიფო სამედიცინო უნივერსიტეტში, ქალბატონი ირინა კვაჭაძე რო ხსნიდა ცეენესის, ანუ ტვინის ფუქნციი მექანიზმს, ეგრედ წოდებულ ქიმიურ სინაპსებზე იყო საუბარი, სადაც დენის გატარება ერთი მიმართულებით ხდება, ასევე ელექტრული სინაპსები, მაგრამ იქ დენის გატარება მარტო ერთი მიმართულებით ხდება, დააკვირდი იგივე არ დამიწერია ქიმიუს სინაპსებზე, იქ აღმოჩენილია ისეთი მექანიზმი როდესაც ქიმიურ სიპასში ქიმიური რექციების წყალობით ხდება საკუთარი თავს შეკავება ანუ იმპულსის დახშობა, ანუ ნული ძაბვა გაივლის,,,,,,,,, ანუ რა მინიშNება გავაკეთე ელექტრულის სიინაპსი არის 1 ბიტურად, ქიმიური სინაპსი არის როგორც 1 ასევე 0 . ანუ ეს იგივეა დღეს კვანტური სუპერკომპიუტერი შევქმნად და ბითი თანაბრად იყოს როგორც 1 ასევე 0,,,, არ არის გამორციხული ჩვენი ტვინი კვანტური კომპიუტერის დონზე მუშაობდეს,,,, ანუ დასკვა, ჩვენი ტვინის ორობითი ათვლის სიტემისავით მუშაობს როგორც კომპიუტერი, ოღონდ გაცილებით რთულად,,,,, ეს არის მხოლოდ ჩემი ინტერპრეტაცია, რახან მედიცინა და კიბერნეტიკა თანაბარ დონეზე ვიცი,,, ისე ექიმი ვარ 30 წლის,, 17 წლის მერე კომპიუტერები ღმად ვერ გავაგრძელე სამწუხაროდ რადგან ექიმობა ავირჩიე |
| Posted by: psyxo 7 Dec 2020, 23:02 | ||
MISTERIA7777
არა მგონია იმაზე მეტი ეწეროს და გავიგოთ რაც youtub იდან სამეცნიერო პოპულარულ ფორუმის მომხმარებლის დონეზე აკადემიური დონისათვისაც უამრავი ლიტერატურაა რუსულად და იმედია ინგლისურ ენაზე მეტი იქნება რა წიგნია მაგისთანა შეუცვლელი? |
| Posted by: Heracles12 7 Dec 2020, 23:14 | ||
MISTERIA7777
ზოგადად ვამბობ მოსაზრებების გაზიარებაზე და საუბარზე, კონკრეტულად შენგან არაფერს ვითხოვ მეგობარო |
| Posted by: MISTERIA7777 8 Dec 2020, 01:19 | ||||
არუნდა დაგავიწყდეს, რომ ცალკე აღებული ჰორმონები დიდ როლს ასრულებენ არჩევანის თავისუფლებაზე, თუ დიდი რაოდენობით ადრენალინი გამომიმუშავდება შემეშინდება და ვერ შევძლებ დაბრკოლების გადალახვას, ამის ანტაგონისტია ენდორფინი, სიხარულის, გამძ₾ეობის ჰორმონი, ეს თუ გავოვიმუშავე ბევრი პირიქით მხნეობა მომემატება და ვეცდები დაბრკოლება გადავლახო, ასე, რომ ადამიანის ტვინი რობოტი არაა და გადაწყვეტილების მიღებაში შინაგანი ემოცია, განწყობა, სიყვარული, სიძლვილი და სხვა ემოციები დიდ როლს თამაშობენ |
| Posted by: Heracles12 8 Dec 2020, 01:26 | ||
MISTERIA7777
გაიხარე. ადამიანის და სხვა ცხოველების ტვინი განსხვავებულია თუ ჩვენ გვაქვს განსაკუთრებული მოდელი? ანუ შესაბამისი ქიმიური პროცესები არ მიმდინარეობს მაგათშიც, იგივე ჰორმონები, ადრენალინი, ენდორფინი და ა.შ. რა განაპირობებს იმას რომ ადამიანი იგივე ქიმიური ნივთიერებებით სხვაგვარად ცხოვრობს და აღიქვამს სამყაროს? |
| Posted by: MISTERIA7777 8 Dec 2020, 01:46 | ||||
მანდ განსხვავება ჰორმონებში არაა, მანდ ჩემი აზრით განსხვავება მოკლე და გრძელ მეხსიერებაშია, ანუ მოკლე მეხსიერებაა სანამ დაიძინებ, ხანრგძლივი რო დაიძIნებ და დახარისხდება დღის განმავლობაში მიღებული ინფრომაცია, და კიდევ დასწავლაშია საქმე, მხოლოდ ადამიანს შეუძლია რთული ამოცანების გადაწყვეტა, და პრიმატებსაც შეუძLიათ, მაგრამ პრიმატები ბავშობაში ვერაფერს სწავლობენ, მხოლოდ ზდრასრულ პრიმატს შეუძLია ისწავლოს რაიმე ამოცანის გადაწყვეტა, ეს დოკუმენტურ ფილმენში მაქვს ნანახი, ანატომიურადაც ტვინის ქერქი რო შეადარი ცხოველებისას ძაან პატარა აქვთ ცხოველებს, ადამიანის რამის ნახევარზე მეტი მოცულობისაა ტვინის ქერქი, დანარჩენი ღეროა, ჰიპოფიზი, ჰიპოთალამუსი მოგძო ტვინი, ესენი არ აზროვნებენ, ესენი ვეგეტაკიკაზე აგებენ პასუხს, გულის შეკუმშვები, სუნQთვის პროცესი და ასე შემდეგ,,,,,,, სხვათა შორის ჯერ ამოუცნობია და ფუქტრებს აქვთ უნარი რთული მათემატიკური ფორმულები ამოხსნან, დაადგინონ კოორდინატები და ზეპირად გადასცენ სკაშI სხვა ფუქტრებს, არამარტო ახალი ბუდის კოორდინატი, არამედ ახალი ბუდის მოცულობა სამგანზომილებაში, იქაური ტემპერატურა და სხვა დეტალები, ტენიანობაც, კი, და ეს ყველაფერი ერთი ნერვული კვანძIს საშვალებით,,,, ამან ნამდვილად გამაცოა, არანაირ ლოგიკაშI არ ჯდება, ერთ აღებულ ფუქკარს ამდენი რამის დამახსოვრება და გადმოცემა როგორ შეუძლია |
| Posted by: Heracles12 10 Dec 2020, 12:21 | ||
MISTERIA7777
ცხოველების ანუ ქვედა ტვინი ვეგეტიკაზე და მოტორიკაზე მუშაობენ, ნახევარსფეროები, კერძოდ ტვინის ქერქი კოგნიტივზე და შენის აზრით რატომ არის ცხოველებისა და ადამიანების ქერქში ასეთი განსხვავება? |
| Posted by: Heracles12 12 Dec 2020, 15:29 |
| MISTERIA7777 ბენჯამენ ლიბეტის ექსპერიმენტზე თუ გსმენია რამე https://www.informationphilosopher.com/freedom/libet_experiments.html |
| Posted by: Катеньки 25 Jan 2021, 03:44 |
| საინტერესო ლიტერატურა: 1) Дэвид Рок «Мозг. Инструкция по применению. Как использовать свои возможности по максимуму и без перегрузок» 2) Барбара Оукли «Думай как математик» 3) Ричард Нисбетт «Мозгоускорители. Как научиться эффективно мыслить, используя приемы из разных наук» 4) Люси Джо Палладино «Максимальная концентрация. Как сохранить эффективность в эпоху клипового мышления» 5) Тео Компернолле «Мозг освобожденный. Как предотвратить перегрузки и использовать свой потенциал на полную мощь» 6) Джон Арден «Укрощение амигдалы и другие инструменты тренировки мозга» 7) Эстанислао Бахрах «Гибкий ум. Как видеть вещи иначе и думать нестандартно» 8) Артур Думчев «Помнить все. Практическое руководство по развитию памяти» 9) Керзон Пол, МакОуэн Питер «Вычислительное мышление. Метод решения сложных задач» *** ამასთან, ჩემთვის ძალიან საინტერესო სფერო გახდა ბიოფიზიკა. რა არის ბიოფიზიკა https://vepkhviamania.wordpress.com/2015/12/17/ra-aris-biofizika/ ბიოფიზიკა არის ხიდი ბიოლოგიასა და ფიზიკას შორის. ბიოლოგია შეისწავლის სიცოცხლეს მთელი მისი მრავალფეროვნებითა და სირთულით. ის აღწერს ცოცხალ ორგანიზმებს, თუ როგორ მოიპოვებენ ისინი საკვებს, კომუნიკაციას მათ შორის, გარემოდან ინფორმაციის აღქმას და რეპროდუქციას. მეორეს მხრივ ფიზიკა ეძებს ბუნების მათემატიკურ კანონებს და ქმნის დეტალურ ვარაუდებს ძალებზე, რომლებიც ამოძრავებენ იდეალიზებულ სისტემებს. კომპლექსური სიცოცხლისა და ფიზიკური კანონების სიმარტივეს შორის არსებული დისტანციის წვდომა წარმოადგენს ბიოფიზიკის გამოწვევას. მოდელების ძიება და მათი ანალიზი მათემატიკითა და ფიზიკით არის მძლავრი საშუალება სიცოცხლის სრული გაგებისათვის. ბიოფიზიკოსები ეძებენ პრინციპებს, რომლებიც აღწერს მოდელებს. თუ პრინციპები სწორია, მაშინ ის იძლევა წინასწარმეტყველების საშუალებას, რომელიც შემდგომ შეიძლება შემოწმდეს. რას იკვლევენ ბიოფიზიკოსები? ბიოფიზიკოსები სწავლობენ სიცოცხლეს ყველა დონეზე, დაწყებული ატომებიდან და მოლეკულებიდან, უჯრედებით, ორგანიზმებითა და გარემოცვით დამთავრებული. ინოვაციები მოდის ფიზიკისა და ბიოლოგიის ლაბორატორიებიდან. ბიოფიზიკოსები აფართოებენ კვლევების არეალს, იგონებენ ახალ ხელსაწყოებს. სამუშაოებს ყოველთვის აქვს მიზანი და ის გულისხმობს მოიძებნოს თუ როგორ მუშაობს ბიოლოგიური სისტემები. ბიოფიზიკოსები სვამენ კითხვებს, როგორებიცაა: როგორ ფუნქციონირებს ცილა? მიუხედავად იმისა, რომ ისინი მილიონჯერ უფრო მცირე ზომისანი არიან, ვიდრე ჩვეულებრივი მანქანები, რომელთანაც ყოველდღე გვიწევს შეხება, მოლეკულური მექანიზმებიც მუშაობენ იგივე პრინციპებით. ისინი მუშაობის შესრულებისათვის იყენებენ ენერგიას. კინაზა (ფერმენტი), ნაჩვენები ანიმაციურ სურათზე, ტრანსპორტირებს ტვირთს ბილიკის გასწვრივ. ბიოფიზიკა გვიჩვენებს, თუ როგორაა ყოველი ეს ნაბიჯი მექანიზირებული (ძალით უზრუნველყოფილი). როგორ ახდენენ კომუნიკაციას ნერვული უჯრედების სისტემები? ბიოფიზიკოსებმა შეიმუშავეს ცილის შეღებვის საშუალებები. თითოეული უჯრედი ღებულობს განსხვავებულ ფერს იმისდა მიხედვით, თუ რომელი ცილა-მარკერი დაიკავშირა მან. ეს მეთოდი იძლევა საშალებას გავყვეთ კონკრეტული ცილის მოძრაობის გზებს. როგორ ფუთავს ცილა დნმ-ს ვირუსში? როგორ იჭრება ვირუსი უჯრედში? როგორ იყენებს მცენარე მზის სინათლეს საკვების დამზადებაში? ბიოფიზიკოსები სწავლობენ სიცოცხლეს მის ყოველ დონეზე, დაწყებული ატომებიდან და მოლეკულებიდან, უჯრედებით, ორგანიზმებითა და გარემოცვით დამთავრებული. რატომაა მნიშვნელოვანი ბიოფიზიკის განვითარება სიცოცხლის შემსწავლელი მეცნიერებების მიმართულებაში? ბიოფიზიკა იკვლევს თუ როგორ მუშაობს ატომების მოწესრიგებულობა დნმ-სა და ცილაში. ცილის მოლეკულები ახორციელებს სხეულის ქიმიურ რეაქციებს. ისინი კუმშავენ და ჭიმავენ კუნთებს, რითაც შეიძლება კიდურების ამოძრავება. ცილები შეადგენს თვალის, ყურის, ცხვირისა და კანის იმ მთავარ კომპონენტებს, რომლითაც ჩვენ გარემოს აღვიქვამთ. ისინი გარდაქმნიან საკვებს ენერგიაში და სინათლეს მხედველობაში. ისინი უწევენ იმუნურ წინააღმდეგობას დაავადებებს. ცილები აღადგენენ უჯრედში დარღვეულ სტრუქტურებს და არეგულირებენ ზრდას. ისინი აგზვნიან ელექტრულ სიგნალებს ტვინში. კითხულობენ დნმ-ს პროგრამებს თქვენს სხეულში და აკოპირებენ მას მომავალი თაობისათვის. ბიოფიზიკოსები იკვლევენ თუ როგორ ფუნქციონირებს ცილები. ეს საიდუმლოებები ამოხსნილ იქნა ეტაპობრივად. რომ შეისწავლო როგორ მუშაობს მანქანა, პირვლ რიგში საჭიროა იცოდეთ, როგორ არიან მისი ნაწილები ერთმანეთთან შესაბამისობაში. ეხლა, ბიოფიზიკოსების წყალობით, ჩვენ ზედმიწევნით ვიცით სად არის ათასობით ატომი ლოკალიზებული 50 000-ზე მეტ განსხვავებულ ცილაში. ყოველწლიურად მილიონზე მეტი მეცნიერი და სტუდენტი მთელი მსოფლიოდან, ფიზიკოსებით დაწყებული მედიკებით დამთავრებული, იყენებენ ამ ცილის სტრუქტურებს ბიოლოგიური სხეულების მუშაობის შესწავლისთვის ჯანმრთელ მდგომარეობასა და აგრეთვე პათოლოგიურში. ცილებში ცვლილებების გამო წამლები ადამიანებზე განსხვავებულად მოქმედებენ. ამ განსხვავებულობის გაგება გვიქმნის ახალ შესაძლებლობებს წამლების დამზადებაში, დიაგნოსტიკასა და დაავადებათა კონტროლში. მალე წამლებს დაამზადებენ ინდივიდუალურად თითოეული პაციენტისთვის გვერდითი ეფექტების გათვალისწინებით. ბიოფიზიკამ გამოაშკარავა დნმ-ის სტრუქტურა 1940 წლის ექსპერიმენტებში ნაჩვენები იქნა, რომ გენები შედგენილნი არიან მარტივი ქიმიური ნივთიერებით – დეზოქსირიბონუკლეინის მჟავებით. თუ როგორ შეუძლია ასეთ მარტივ ქიმიურ ნაერთს ყოფილიყო მემკვიდრეობის მოლეკულა რჩებოდა საიდუმლოდ მანამ, სანამ ბიოფიზიკოსებმა არ აღმოაჩინეს დნმ-ის ორჯაჭვიანი სპირალი 1953 წელს (ჯ. უოტსონი და ფ. კრიკი). დნმ-ის აღმოჩენამ საკვანძო როლი ითამაშა. მან აჩვენა, თუ რანაირად შეიძლება უბრალო ვარიაბელობამ ერთეულ ნუკლეოტიდზეც კი წარმოშვას უნიკალური ინდივიდუალობა და შემდეგ ჩამოყალიბდეს როგორც ახალი სახეობა. ბიოფიზიკამ აჩვენა დნმ-ის ფუნქციონირება, როგორც სიცოცხლის წიგნი. უჯრედების შიგნით გენები არის გახსნილი, დახურული, იკითხება, ითარგმნება და კოპირდება წიგნის მსგავსად. თარგმნა მიმდინარეობს დნმ-დან სიცოცხლის მოლეკულური აპარატისკენ – ცილით. 2000-იან წლებში ბიოფიზიკური მეთოდებით მოხდა ადამიანის მთელი გენის გაშიფვრა. თითქმის 200-მდე სხვადასხვა სახეობის ორგანიზმის ყველა გენის და 100 000-ზე მეტი გენი სხვა სახეობებიდან იქნა დეტერმინირებული (განსაზღვრული). ბიოფიზიკოსები აანალიზებენ ამ გენებს, რათა შეისწავლონ თუ როგორ არიან ორგანიზმები დაკავშრებული ერთმანეთთან ნათესაურად და როგორ შორდებიან და განსხვავდებიან ცალკეული ინდივიდები ერთმანეთისაგან. დნმ-ისა და ცილის გამოკვლევა არის შემდგომი პროგრესის ფაქტორი დაავადებების მკურნალობასა და პრევენციაში. რაში მდგომარეობს პრაქტიკული გამოყენება? ბიოფიზიკა არის ინოვაციების წყარო ჩვენი მაღალტექნოლოგიური ეკონომიკისთვის. ბიოფიზიკის გამოყენება დამოკიდებულია საზოგადოების მოთხოვნილებებზე. მე-20 საუკუნეში დიდი პროგრესი იქნა მიღწეული დაავადებების მკურნალობაში. ბიოფიზიკამ შეძლო შეექმნა ძლიერი ვაქცინები ინფექციური დააავადებების წინააღმდეგ. აღწერილი და გაკონტროლებული იქნა მეტაბოლიზმის დარღვევა, როგორიცაა დიაბეტი. აგრეთვე მოგვცა გაგება და მეთოდები, რათა განკურნებულ იქნას უჯრედების უკონტროლო გამრავლება, ცნობილი როგორც სიმსივნური წარმონაქმნები. დღეს ჩვენ უკვე ვიცით ბევრი ჯანმრთელობაზე და საზოგადოებაც ღრმად შეშფოთებულია ჩვენი პლანეტაზე არსებული სიტუაციით. ბიოფიზიკური მეთოდები უფრო და უფროო გამოიყენება ყოველდღიური მოთხოვნილებების დაკმაყოფილებისათვის, დაწყებული ექსპერტიზიდან ბიორემედიაციამდე. ბიოფიზიკა გვაძლევს სამედიცინო ტექნოლოგიებს: მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფია (MRI), კომპიუტერული ტომოგრაფია (CAT scan), პოზიტრონულ-ემისიური ტომოგრაფია (PET scan) ულტრაბგერითი ექოსკოპიის ჩათვლით ვიზუალიზაციისა და დაავადებების დიაგნოსტიკისათვის. ის გვამარაგებს გადარჩენის საშუალებებით, თირკმლის დისფუნქციის დროს დიალიზით, რადიაციული თერაპიით, გულის დეფიბრილატორებით და ელექტროკარდიოსტიმულატორებით. ბიოფიზიკოსები იგონებენ ინსტრუმენტებს დეტექტირებისთვის, გაწმენდისათვის, ვიზუალიზაციისა და მანიპულაციისათვის სხვადასხვა ბიოქიმიურ და ფიზიკური სხეულების დონეზე. ბიოფიზიკა იყენებს ფიზიკას, ქიმიას და მათემატიკას ცოცხალი ორგანიზმის ნორმალური მდგომარეობის აღწერისათვის, შემდგომ დაავადებების პრევენციისა და მკურნალობის მეთოდებისათვის. რატომ არის ამჟამად ბიოფიზიკა ასე მნიშვნელოვანი? საზოგადოება აწყდება ფიზიკურ და ბიოლოგიურ პრობლემებს გლობალური მასშტაბით. როგორ გავაგრძელებთ საჭირო ენერგიის მიღებას? როგორ გამოვკვებავთ მსოფლიოს მზარდ პოპულაციას? როგორ შევაჩერებთ გლობალურ დათბობას? როგორ შევინარჩუნებთ ცოცხალი ორგანიზმების მრავალფეროვნებას? როგორ ვიქნებით უზრუნველყოფილი სუფთა და მინერალებით გამდიდრებული წყლით? ეს კრიზისები საჭიროებს მეცნიერების ჩართულობას და ინოვაციებს. ამის გაცნობიერებით ბიოფიზიკა იღებს ზემოთხსენებულ გამოწვევებს, ფიზიკის პრინციპებისა და ბიოლოგიის მექანიზმებზე დაყრდნობით. ბიოფიზიკოსები ცდილობენ მიკროორგანიზმების მოდიფიკაციას ბიოსაწვავისა და ბიოელექტროენერგიის მისაღებად ბენზინისა და დიზელის საწვავის, ნავთობის პროდუქტებისა და ქვანახშირის ელექტროენერგიის წარმოების ჩასანაცვლებლად. მიკროორგანიზმებს იყენებენ აგრეთვე წყლის გასუფთავებაში და მედიკამენტების მიღებისთვის. ბიოფიზიკა ლახავს ბარიერებს, რომლებიც ერთ დროს დაუძლეველი ჩანდა. წყარო: http://www.biophysics.org/Education/WhatisBiophysics/tabid/2287/Default.aspx |
| Posted by: fabloable 25 Jan 2021, 04:52 |
| https://www.facebook.com/zdavitaia/posts/2122831977940351 |
| Posted by: Heracles12 25 Jan 2021, 05:09 | ||
fabloable
აღწერს ტვინს, თუმცა არასრულყოფილად, ზოგჯერ საკუთარ აზრებს რომ ამატებს იქ ძალიან ირევა. თანაც ჩერნიგოვსკაიაც ტვინის საკითხში არ ითვლება დიდ სპეციალისტად, მიუხედავად იმისა რომ ბევრს საუბრობს ამ საკითხზე. |
| Posted by: fabloable 25 Jan 2021, 05:13 | ||||
მე ის უფრო მიკვირს ხეცურიანებს რაღაც განსაკუთრებული ნიჭი აქვთ ეტყობა ტვინისადმი,ხეცურიანმა გამიკეთა მე ტვინზე ოპერაცია ოღონდ შოთამ  . რელიგიასთან დაკავშირების რა მოგახსენოთ,მე პირადად საერთოდაც შორს ვარ რელიგიისგან-ღვთის მოშიშობისკენ მოწოდების სტატიაა მგონი ბევრად. |
| Posted by: Tornike Alashvili 18 Feb 2021, 00:58 |
| ტვინზე კი წერს კვაჭაძე და ბევრი მაგრამ როგორ აზროვნებს ტვინი და იმახსოვრებს ეს ჯერ სინაპსებით არ იხსნება https://en.wikipedia.org/wiki/Holonomic_brain_theory ჰოლონომური ტვინის თეორია, ასევე ცნობილი როგორც ჰოლოგრაფიული ტვინი, არის ნეირომეცნიერების დარგი, რომელიც იკვლევს იდეას, რომ ადამიანის ცნობიერება იქმნება კვანტური ეფექტებით ტვინის უჯრედებში ან მათ შორის. ამას ეწინააღმდეგება ტრადიციული ნეირომეცნიერება, რომელიც იკვლევს თავის ტვინის ქცევას ნეირონების ნიმუშების და მიმდებარე ქიმიის გამოკვლევით, და რომელიც მიიჩნევს, რომ რაიმე კვანტური ეფექტი ამ მასშტაბის მნიშვნელოვანი არ იქნება. კვანტური ცნობიერების მთელ სფეროს ხშირად აკრიტიკებენ, როგორც ფსევდომეცნიერება, როგორც ეს მოცემულია მის მთავარ სტატიაში.კვანტური ცნობიერების ეს სპეციფიკური თეორია შეიმუშავა ნეირომეცნიერმა კარლ პრიბრამმა თავდაპირველად ფიზიკოსთან დევიდ ბომთან თანამშრომლობით და შექმნა დონის გაბორის მიერ თავდაპირველად ჩამოყალიბებული ჰოლოგრამების საწყისი თეორიები. იგი აღწერს ადამიანის შემეცნებას თავის ტვინის, როგორც ჰოლოგრაფიული შენახვის ქსელის მოდელირებით. [1] [2] პრიბრამის ვარაუდით, ეს პროცესები გულისხმობს ელექტრულ რხევებს ტვინის წვრილ ბოჭკოვან დენდრიტულ ქსელებში, რომლებიც განსხვავდება უფრო მეტად ცნობილი მოქმედების პოტენციალებისგან, რომლებიც მოიცავს აქსონებს და სინაფსებს. ეს რხევები არის ტალღები და ქმნის ტალღების ჩარევის შაბლონებს, რომელშიც მეხსიერება ბუნებრივად არის კოდირებული და ტალღის ფუნქცია შეიძლება გაანალიზდეს ფურიეს გარდაქმნით. [3] [4] [5] [6] [7] გაბორმა, პრიბრამმა და სხვებმა აღნიშნეს მსგავსება ტვინის ამ პროცესებსა და ინფორმაციის შენახვას ჰოლოგრამაში, რისი ანალიზიც შეიძლება ფურიეს გარდაქმნით. [1] [8] ჰოლოგრამაში, ჰოლოგრამის ნებისმიერი ნაწილი, რომელსაც აქვს საკმარისი ზომა, შეიცავს მთლიან შენახულ ინფორმაციას. ამ თეორიაში, გრძელი მეხსიერების ნაჭერი ანალოგიურად ნაწილდება დენდრიტულ არბორზე ისე, რომ დენდრიტული ქსელის თითოეული ნაწილი შეიცავს მთელ ქსელში შენახულ ყველა ინფორმაციას. [1] [8] [9] ეს მოდელი იძლევა ადამიანის ცნობიერების მნიშვნელოვან ასპექტებს, მათ შორის სწრაფ ასოციაციურ მეხსიერებას, რომელიც საშუალებას იძლევა კავშირი შეიტანოს სხვადასხვა შენახულ ინფორმაციასა და მეხსიერების შენახვის არაადგილობრივ ადგილს (კონკრეტული მეხსიერება არ ინახება კონკრეტულ ადგილას, ნეირონები) |
| Posted by: Heracles12 23 Feb 2021, 15:36 | ||
Tornike Alashvili
სამწუხაროდ ეს თემა ვერ ვითარდება, თუმცა ძალიან საინტერესო და მნიშვნელობა |
| Posted by: Anna Ricci 25 Feb 2021, 15:17 |
| Tornike Alashvili https://en.wikipedia.org/wiki/Holonomic_brain_theory კი არის მეტად ან ნაკლებად დეტალურად აღწერილი. მაგრამ ბოლოში სულელურ ალტერნატივასაც უმატებენ . რომელიც იმ ფაქტებს რა თქმა უნდა ვერ ხსნის , ჩვენ რომ ვიცით და აქაც კარგადაა http://www.scholarpedia.org/article/Holonomic_brain_theory ბოლოს დასკვნას ვთარგმნი კომპით: მათი სახელებიდან ჩანს, რომ ჰოლოგრაფიული და ჰოლონომური პროცესები ”ჰოლისტიკურია”. ამ ატრიბუტმა კონცეფცია მოუწონა ჰუმანისტებს და ზოგიერთ ფილოსოფოსსა და მეცნიერს. ამასთან, ჰოლისტიკური თვალსაზრისის ამგვარი მრავალი მომხრე ჰოლიზმის ორ განსხვავებულ ფორმას აერთიანებს. ბიოლოგიასა და ფსიქოლოგიაში კარგად ცნობილი ფორმა, რომელსაც მე მსურს "ვოლიზმი" ვუწოდო, აღწერილია, რომ "მთელი თავისი კომპონენტების ჯამი მეტია და განსხვავებულია". რედუქციონისტ და მატერიალისტ მეცნიერებსა და ფილოსოფოსებს მოსწონთ უოლიზმის ეს ფორმა, რადგან მათ შეუძლიათ დაადგინონ აღმოცენებული თვისებები, როდესაც იკვლევენ უფრო მაღალ ორდერებს და ცდილობენ შეამცირონ უფრო მაღალი რიცხოვნობა უფრო დაბალია, როგორც მათი თვისებების, ისე თეორიული ტერმინების მიხედვით, რომლებიც აღწერს მათ ურთიერთობებს. ამის საპირისპიროდ, ჰოლოგრაფიული და ჰოლონომური პროცესები ნამდვილად "ჰოლისტიკურია", რადგან ისინი ყველგან ავრცელებენ ნიმუშებს და ნაწილების ერთმანეთთან ჩახლართვას. ამ სფეროში, სივრცე და დრო აღარ არსებობს და, შესაბამისად, არც "მიზეზობრიობა" არისტოტელეს "ეფექტური მიზეზობრივი" გაგებით. ეს კავშირი მიზეზსა და შედეგს შორის კარგად გამოდგებოდა თანამედროვე მეცნიერების დიდი ნაწილისა და მეცნიერების ფილოსოფიის მონეტა. ამასთან, არისტოტელეს უფრო ყოვლისმომცველი ფორმალური ან განმსაზღვრელი მიზეზობრივი კავშირი უფრო შესაფერისია უფრო რთული ბრძანებების აღწერისთვის, როგორიცაა ენა და ჰოლოგრაფიული და ჰოლონომური ტვინის პროცესები. ჰოლიზმი ამ ფორმით უკავშირდება "წმინდა" და "ჯანმრთელს". იმედი მაქვს, რომ როგორც მეცნიერები დაიწყებენ ჰოლონომური პროცესების ნამდვილ მეცნიერულ გაგებას და მიღებას, ეს გაგება დაგეხმარებათ მეცნიერებასა და ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა შორის არსებული უმიზნობის მოგვარებას, მეცნიერების დახვეწილ და რელიგიურ დახვეწილ საქმიანობას შორის. * * * ეს არის მთავარი და ერთადერთი ნეიროფიზიოლოგიური მოდელი. მათემატიკურად დამტკიცებული და არა ჰიპოთეზა სხვებისავით. ხსნის უამრავ ფაქტებს როგორც ფსიქოლოგიიდან ასევე ფსი-მოვლენებს |
| Posted by: Heracles12 12 Mar 2021, 21:13 | ||
Anna Ricci
ვიდეოები და ლინკები კარგია მაგრამ, იქნება ჩვენი ენით გვესაუბრა, ასე მხოლოდ ვიდეოების დადება არ ნიშნავს დისკუსიას |
| Posted by: Tornike Alashvili 7 Aug 2023, 04:18 |
| პირველად, ახალგაზრდა ნეიროქირურგის კარლ პრიბრამის სახელი ფართოდ გახდა ცნობილი 1950-იანი წლების შუა ხანებში იმის გამო, რომ იგი ღიად ეწინააღმდეგებოდა ფსიქიკური დაავადების მკურნალობის პოპულარულ მეთოდს, რომელიც 1935 წელს შეიმუშავა პორტუგალიელმა ნევროლოგი ე.მონიზის მიერ. ამ მეთოდს ეწოდა "პრეფრონტალური ლობოტომია" და შედგებოდა იმაში, რომ თავის ქალაში გაბურღული ხვრელების მეშვეობით, თავის ტვინის პრეფრონტალური ქერქის დანარჩენ ნაწილს ქირურგიულად გამოეყო, რის შედეგადაც ყველაზე მოძალადე პაციენტებიც კი მორჩილნი ხდებოდნენ. 1940 წლისთვის ეს მეთოდი იმდენად პოპულარული გახდა ექიმებში, რომ მონიცს ნობელის პრემიაც კი მიენიჭა. 1950-იან წლებში ამ მეთოდის პოპულარობა არ შემცირებულა და, ფაქტობრივად, ლობოტომია გახდა იგივე გაშვებული ინსტრუმენტი განსხვავებული აზრის აღმოსაფხვრელად, როგორც მაკართიისტების მიერ ორგანიზებული „ჯადოქრების ნადირობა“. მაგალითად, ქირურგმა უოლტერ ფრიმენმა, ამ მეთოდის ცნობილმა მიმდევარმა შეერთებულ შტატებში, ღიად თქვა, რომ ლობოტომიის გამოყენება ხელს უწყობს "სოციალური ფრიკები, შიზოფრენიკები, ჰომოსექსუალები და რადიკალები ამერიკელ მოქალაქეებად გადაქცევას". დიდი გამბედაობა დასჭირდა იმ მეთოდს, რომელიც პოპულარობის პიკზე იყო და უარი ეთქვა მის განყოფილებაში ლობოტომიის გაკეთებაზე. თუმცა, ბევრი მისი კოლეგისგან განსხვავებით, ახალგაზრდა პრიბრამმა მაშინვე იგრძნო ადამიანის ტვინზე ქირურგიული მანიპულაციების საშიშროების სრული ზომა. აღსანიშნავია, რომ მოგვიანებით, იელში მუშაობისას, პრიბრამი ხშირად რჩებოდა მეცნიერული ისტებლიშმენტის ოპოზიციაში და მის რადიკალურ შეხედულებებს თითქმის მოჰყვა სამსახურიდან გათავისუფლება. ერთ-ერთი რადიკალური მიდგომა იყო პრიბრამის მიერ ჰოლოგრაფიული მოდელის გამოყენება ტვინის შესწავლასთან დაკავშირებით. 1940-იანი წლების დასაწყისში მეცნიერი დაკავებული იყო მეხსიერების შესწავლით, კერძოდ, მისი ადგილმდებარეობის ძიებით. იმ დროს გაბატონებული იყო მოსაზრება, რომ ტვინი მეხსიერების საცავია. ითვლებოდა, რომ მეხსიერება აღიბეჭდებოდა ტვინის გარკვეულ უჯრედებში გარკვეული „მეხსიერების კვალის“ სახით - ენგრამები, რომელთა აღმოჩენაც იმ დროისთვის ვერც ერთმა მკვლევარმა ვერ შეძლო, მაგრამ რატომღაც ყველას სჯეროდა, რომ მათ მალე აღმოაჩენდნენ. ადრეულ პერიოდში ახალგაზრდა ნეიროქირურგმა პრიბრამმა ენგრამის თეორია თავისთავად მიიღო. თუმცა, მრავალმა ექსპერიმენტმა დაადასტურა, რომ ეს არასწორია. 1946 წელს პრიბრამმა დაიწყო მუშაობა გამოჩენილ ნეიროფსიქოლოგ კარლ ლაშლისთან ერთად Yerkesh Greater Primate Laboratory-ში ორანჯ პარკში, ფლორიდა. ლეშლის ამოცანა იყო ვირთხების მომზადება მთელი რიგი ამოცანების შესასრულებლად, როგორიცაა რბოლა ლაბირინთში უმოკლესი გზის მოსაძებნად. შემდეგ მან ამოიღო ვირთხების ტვინის სხვადასხვა ნაწილი და ხელახლა გამოსცა ისინი. მისი მიზანი იყო ტვინის იმ ნაწილის ლოკალიზაცია და ამოღება, რომელიც ინახავდა მეხსიერებას ლაბირინთში გაშვების შესაძლებლობის შესახებ. მკვლევარებმა ტვინის მსგავსი ნაწილის პოვნა ვერ შეძლეს. უფრო მეტიც, მაშინაც კი, როდესაც ტვინის დიდი ნაწილი ამოიღეს, როდესაც ვირთხების საავტომობილო უნარები დაქვეითებული იყო და ისინი ლაბირინთში ძლივს გადიოდნენ, მათი მეხსიერება ხელუხლებელი რჩებოდა. პრიბრამი მივიდა ერთადერთ სწორ დასკვნამდე: მეხსიერება არ არის ლოკალიზებული ტვინის ცალკეულ ნაწილებში, მაგრამ გარკვეულწილად ნაწილდება მთელ ტვინში. თუმცა, იმ დროს მან ვერ იპოვა ახსნა თავის ვარაუდს. 1948 წელს პრიბრამს შესთავაზეს თანამდებობა იელის უნივერსიტეტში, სადაც მან განაგრძო თავისი ჰიპოთეზის მტკიცებულებების სამეცნიერო ძიება. ყველა პაციენტი, რომელთა ტვინი ნაწილობრივ ამოიღეს სამედიცინო მიზეზების გამო, არასოდეს უჩიოდა კონკრეტული მეხსიერების დაკარგვას. ტვინის მნიშვნელოვანი ნაწილის ამოღებამ შეიძლება გამოიწვიოს პაციენტის მეხსიერების დაბინდვა, მაგრამ ოპერაციის შემდეგ ჯერ არავის დაუკარგავს სელექციური, ე.წ. მაგალითად, ადამიანებს, რომლებსაც ავტოავარიების დროს თავის დაზიანებები მიიღეს, ყოველთვის ახსოვდათ ოჯახის ყველა წევრი ან ადრე წაკითხული რომანი. დროებითი წილების მოცილებაც კი, თავის ტვინის უბანი, რომელიც ექვემდებარებოდა განსაკუთრებით მჭიდრო შესწავლას, არ მოჰყოლია რაიმე ხარვეზს პაციენტის მეხსიერებაში. ექსპერიმენტები უფრო და უფრო არწმუნებდა პრიბრამს მისი ვარაუდების სისწორეში: მეხსიერება ნაწილდება თავის ტვინის ქსოვილში, ის არ არის ლოკალიზებული თავის ტვინის არცერთ ნაწილში. თანამედროვე მეცნიერები ადასტურებენ პრიბრამის კვლევის დასკვნებს. ისინი აცხადებენ: „თანამედროვე სამეცნიერო მეთოდებმა ვერ მოიძებნა აზროვნებისა და მეხსიერების ცენტრები თავის ტვინის ქერქში, ასევე სპეციფიკური სტრუქტურული წარმონაქმნები, რომლებიც არეგულირებენ აზროვნებისა და მეხსიერების ფუნქციებს; აზროვნება და მეხსიერება არ შეიძლება განხორციელდეს ტვინის ნერვულ ქსელებში ნერვული იმპულსების გავრცელების გზაზე, რადგან მოქმედების პოტენციალის მოძრაობის სიჩქარე ნერვული ბოჭკოს გასწვრივ და სინაფსური გადაცემის დრო არ იძლევა რეალურ სიჩქარეს. აზროვნებისა და მეხსიერების მექანიზმები. ასეთი სიჩქარე მეხსიერებიდან შეუზღუდავი რაოდენობის ინფორმაციის გადაცემის, შენახვისა და ამოღებისას შეიძლება განხორციელდეს მხოლოდ საველე დონეზე. ტვინი ჰოლოგრამას ჰგავს. ამ დასკვნამდე მივიდა პრიბრამიც, როცა ტვინის ჰოლოგრამად განხილვა დაიწყო. 1960-იანი წლების შუა ხანებში მან წაიკითხა სტატია ჟურნალში, რომელშიც აღწერილი იყო ჰოლოგრამის აგების პირველი ექსპერიმენტები. სტატია მას ცისფერყანწელივით მოხვდა. ჰოლოგრაფიული პრინციპის გამოყენება დაპირდა იმ თავსატეხის გადაწყვეტას, რომელსაც პრიბრამი მრავალი წლის განმავლობაში ებრძოდა. ჰოლოგრაფიული თეორიის გაცნობის შედეგად აღმოჩნდა, რომ ეს შესაძლებელს ხდის ტვინის აქტივობაში მრავალი ფენომენის და ფაქტის ახსნას, ავლენს ბევრ ნეიროფიზიოლოგიურ საიდუმლოს, რომლებთანაც იმდროინდელი მეცნიერები წარუმატებლად იბრძოდნენ. მაგალითად, ბგერის მიმართულების გამოცნობის უნარი მათთვის, ვისაც ესმის მხოლოდ ერთი ყურით, ან, ვთქვათ, ჩვენი უნარი მყისიერად ამოვიცნოთ ნაცნობი სახე მრავალი წლის შემდეგ, მაშინაც კი, თუ ნაცნობის გარეგნობა შეიცვალა „აღიარების მიღმა“. . ერთი სიტყვით, ცნობილი ნეიროფიზიოლოგი, სტენფორდის უნივერსიტეტის პროფესორი კარლ პრიბრამი გახდა ჰოლოგრაფიული თეორიის მიმდევარი და სწორედ მის საფუძველზე გადაჭრა მეხსიერების „მდებარეობის“ პრობლემა და ასევე ახსნა მრავალი სხვა ფენომენალური ფენომენი, რომლებიც დაკავშირებულია მათთან. ტვინი. როგორც მან თქვა, მეხსიერება, როგორც ტვინის ერთ-ერთი ცენტრალური ფუნქცია, განაწილებულია და არა ლოკალიზებული და ტვინის თითოეული ნაწილი შეიძლება შეიცავდეს მთელს, ისევე როგორც ჰოლოგრაფიული ფილმი შეიცავს ინფორმაციას, საიდანაც მთელი სურათი იქმნება. . ჰოლოგრაფიული მეხსიერების სტრუქტურა. უპირველეს ყოვლისა, ჰოლოგრაფიული მოდელი განმარტავს, თუ როგორ ახერხებს ტვინი უზარმაზარი ინფორმაციის შენახვას მცირე სივრცეში. ცნობილმა მათემატიკოსმა J. von Neumann-მა გამოთვალა, რომ საშუალოდ ადამიანის სიცოცხლის განმავლობაში ტვინი აგროვებს 2,8? 1020 ბიტიანი ინფორმაცია. ინფორმაციის ასეთი წარმოუდგენელი რაოდენობა არანაირად არ შეესაბამება მეხსიერების შენახვის მექანიზმის ტრადიციულ სურათს. და ჰოლოგრაფიული მოდელი აადვილებს ამ ფენომენის ახსნას. გავიხსენოთ: თუ ჰოლოგრაფიული ფილმის ნაჭერი, რომელზედაც მინიშნებული და ობიექტის ტალღების დახმარებით უზარმაზარი ინფორმაცია იყო ჩაწერილი, გადაადგილდება ლაზერის სხივის ქვეშ, ჩაწერილი სურათები გამოჩნდება და გაქრება უწყვეტი თანმიმდევრობით. ვარაუდობენ, რომ ჩვენი დამახსოვრების უნარი სხვა არაფერია, თუ არა ფილმის ფრაგმენტის განათება თანმიმდევრული სხივით გარკვეული სურათის გასააქტიურებლად. და თუ ჩვენ ვერ ვიხსენებთ გარკვეულ სურათს, მაშინ ეს ნიშნავს, რომ ფილმზე სხივის გაგზავნით, ჩვენ ვერ ვიპოვით იმ სწორ კუთხეს, რომლითაც ეს სურათი იხსენებს. უცოდინარი ადამიანისთვის შეიძლება გაუგებარი იყოს, საიდან მოდის ის „თანმიმდევრული სხივი“, რომელიც უნდა იყოს მიმართული ფილმზე. ფაქტია, რომ თითოეული ბიოლოგიური სტრუქტურა, უჯრედული დონიდან დაწყებული, არის ველების ფართო სპექტრის წყარო. შინაგანი ორგანოების ყველა რხევა თუ ვიბრაცია თანმიმდევრულია. ეს არის თანმიმდევრული გამოსხივება (ლაზერი), რომელიც ქმნის ჰოლოგრაფიულ გამოსახულებას. მკვლევარი მ.ვოლჩიხინა სვამს კითხვას: "რატომ არ უნდა შევადაროთ ადამიანი მიკროტალღურ დიაპაზონში მოქმედ ლაზერს?" და მართლა, რატომ? ბიოლოგიურ ორგანიზმში თანმიმდევრული ველები ქმნიან დინამიურ სივრცე-დროში ჩარევის სტრუქტურას-ჰოლოგრამას. თუ საცნობარო თანმიმდევრული ტალღის არსებობა აუცილებელია ჩვეულებრივი ჰოლოგრამის ჩასაწერად და წასაკითხად, მაშინ „ბიოლოგიური ობიექტებისთვის შესაძლებელია ჩამოყალიბდეს დაუსაბუთებელი ჰოლოგრამა, როდესაც ობიექტის თითოეული წერტილის გამოსხივება შეიძლება ჩაითვალოს მითითებასთან შედარებით. ყველა სხვა პუნქტი. ” მხოლოდ ტვინის ჰოლოგრაფიული სტრუქტურა იძლევა იმის ახსნას, თუ როგორ ინახება ინფორმაცია ადამიანის მეხსიერებაში კლინიკური სიკვდილის დროს, როდესაც ფიზიკური ორგანიზმი (კერძოდ ტვინი) არ ფუნქციონირებს, ტვინის უჯრედების პოტენციური განსხვავება ნულის ტოლია. ინფორმაცია, თუ ის ინახება ტვინის უჯრედებში, უნდა წაიშალოს. მაგრამ ეს ასე არ ხდება და ადამიანი რეანიმაციის შემდეგ მაინც მყისიერად ცნობს თავის ნათესავებსა და მეგობრებს, მეგობრებს და უბრალოდ ნაცნობებს. ჰოლოგრაფიული მოდელი ასევე ხსნის მყისიერი ამოცნობის ფაქტს. ადამიანი, რომელიც ხედავს ნაცნობ სახეს, მაშინვე ცნობს მას. თუ ეს სურათი იყო ჩაწერილი მეხსიერების ერთ უჯრედში, ხოლო სხვა უჯრედებში, რა თქმა უნდა, სხვა სურათები ჩაიწერებოდა, მაშინ შეხვედრაზე ადამიანს მოუწევდა ათასობით სურათის გავლა მეხსიერებაში, რათა გაიხსენოს ნაცნობი, რომელიც შეხვდა ან თუნდაც მისი ნათესავები. საბედნიეროდ, ეს ასე არ ხდება და ადამიანი მაშინვე ცნობს იმ ადამიანს, რომელსაც შეხვდა, მეხსიერებაში არსებული ყველა „ფოტოს“ გავლის გარეშე. ეს იმაზე მეტყველებს, რომ მეხსიერების თითოეულ უჯრედში ხელმისაწვდომია ინფორმაცია ყველაფრის შესახებ, განსაკუთრებით შეხვედრის შესახებ. სწორედ ეს თვისება სრულყოფილად ახასიათებს ტვინის აგებულების ჰოლოგრაფიულ ბუნებას. ჰოლოგრაფიის ტალღური პრინციპი საშუალებას გვაძლევს წარმოვიდგინოთ მექანიზმი, რომელსაც შეუძლია თითქმის მყისიერად ამოიღოს საცავიდან ინფორმაცია, რომელიც დაშიფრულია ასეთი ტალღური პროცესის დახმარებით. ხმის ჰოლოგრამა. პრიბრამის ტვინის ჰოლოგრაფიულ მოდელზე დაყრდნობით, არგენტინელმა ფიზიოლოგმა უგო ზუკარელმა შეიმუშავა ჩაწერის ახალი სისტემა, რომელიც შესაძლებელს ხდის ჰოლოგრამების შექმნას ხმისგან და არა სინათლისგან. ზუკარელის მეთოდი ეფუძნება ცნობისმოყვარე ფაქტს, რომ ადამიანის ყური თავად აწარმოებს ხმას. დაინახა, რომ ეს ბუნებრივი ხმები იყო "საცნობარო ლაზერის" აუდიო ექვივალენტი, რომელიც გამოიყენება ჰოლოგრაფიული გამოსახულების ხელახლა შესაქმნელად, მან გამოიყენა ისინი, როგორც საფუძველი ჩაწერის სრულიად ახალი მეთოდისთვის, რომელიც ასახავდა ბგერებს კიდევ უფრო რეალისტური, სამგანზომილებიანი გზით, ვიდრე სტერეო სისტემა. ზუკარელიმ ხმის ამ ახალ სახეობას ჰოლოგრაფიული უწოდა. ცოტა ხნის წინ, ზუკარელის ერთ-ერთი ჰოლოგრაფიული ჩანაწერის მოსმენის შემდეგ, ლონდონის თაიმსის რეპორტიორმა დაწერა: „გადავწყვიტე საათს დავხედო, რათა არ დამავიწყდეს, სად ვარ სინამდვილეში. ჩემს უკან ხალხი მიდიოდა, თუმცა ვიცოდი, რომ ჩემს უკან კედელი იყო... შვიდი წუთის შემდეგ უცებ დავინახე ფიგურები, რომლებიც ფირზე ხმებს განასახიერებდნენ. ეს იყო ხმის მიერ შექმნილი მრავალგანზომილებიანი „სურათი“. ვინაიდან ზუკარელის მეთოდი დაფუძნებულია ტვინის ხმის დამუშავების ჰოლოგრაფიულ გზაზე, ის ისევე ატყუებს ყურებს, როგორც მსუბუქი ჰოლოგრამა თვალებს. შედეგად, მსმენელები ხშირად ურტყამენ ფეხებს, როცა ისმენენ, რომ ვიღაც მათ წინ უსწრებს, ან თავებს ატრიალებენ, როცა ისმენენ, რომ ვიღაც ასანთის დარტყმას მათ ცხვირწინ (ზოგიერთი გოგირდის დამწვარი თავის სუნსაც კი გრძნობს). აღსანიშნავია ისიც, რომ ჰოლოგრაფიულ ჩანაწერს საერთო სტერეოფონიურ ჟღერადობასთან არავითარი კავშირი არ აქვს - ის ინარჩუნებს თავის უჩვეულო სამგანზომილებიანობას თუნდაც ერთი ყურსასმენით. ჰოლოგრაფიული პრინციპი ასევე გვეხმარება იმის ახსნაში, თუ რატომ შეუძლიათ ცალ ყურში ყრუ ადამიანებს ამოიცნონ ბგერის წყარო თავის მობრუნების გარეშე. არაერთი ცნობილი მუსიკოსი, როგორებიც იყვნენ პოლ მაკარტნი, პიტერ გაბრიელი და ვანგელისი, მიმართეს ზუკარელს მისი ჩამწერი სისტემის შესახებ, მაგრამ პატენტის დაცვის მიზეზების გამო, მან სრულად არ გაამხილა თავისი საიდუმლო. ტვინი ქმნის ილუზიას. კონკრეტული ნივთის ან საგნის ილუზიის შექმნის უნარი ჰოლოგრამის მთავარი თვისებაა. მართლაც, ჰოლოგრამა არის ვირტუალური გამოსახულება, რომელიც წარმოიშვა იქ, სადაც ის არ არსებობს და არცერთ მოწყობილობას არ შეუძლია აღმოაჩინოს რაიმე ენერგეტიკული ანომალიის ან ნივთიერების არსებობა ჰოლოგრამის ადგილას. მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენი გრძნობები (მაგალითად, ხედვა, თუ ჰოლოგრაფიული ობიექტი ოპტიკურია) მიუთითებს ამ ვირტუალური გამოსახულების არსებობაზე. 1960-იანი წლების ბოლოს ნობელის პრემიის ლაურეატმა ფიზიოლოგიაში გეორგ ფონ ბეკეშმა ჩაატარა ექსპერიმენტები ბრმა ადამიანებთან. მან მოათავსა ვიბრატორები მათ კალთაზე და შემდეგ გაზომა ვიბრაციების დონე. ამ მეთოდის გამოყენებით მან მოახერხა ვიბრაციის წყაროს ერთი მუხლიდან მეორეზე „გადახტომა“. მაგრამ ყველაზე გასაოცარი ის იყო, რომ მისმა სუბიექტებმა გარკვეულ სიტუაციებში იგრძნოს ვიბრაცია მუხლებს შორის. ეს იმას ნიშნავდა, რომ ადამიანებს შეუძლიათ შეიგრძნონ ობიექტები სივრცეში, ამისთვის სენსორული რეცეპტორების გარეშე. პრიბრამი თვლის, რომ „მათემატიკური პროცესი, რომელიც ბეკესმა მოახდინა თავისი ვიბრატორებით მოდელირებული, ფუნდამენტურია იმის გასაგებად, თუ როგორ აყალიბებს ჩვენი ტვინი გარე სამყაროს სურათებს“. ის ამ ფენომენალურ შედეგს იმით ხსნის, რომ ჰოლოგრაფიული მოდელის მიხედვით, მექანიკური ვიბრაციების შედეგად მიღებული ტალღის ფრონტის ჩარევა ეხმარება ტვინს მისი აღქმის ლოკალიზაციაში სხეულის ფიზიკური საზღვრების გარეთ. ეგრეთ წოდებული ფანტომური ტკივილები, ანუ ტკივილის შეგრძნება შორეულ კიდურებში, ანალოგიურად აიხსნება. კიდურის ჰოლოგრაფიული მეხსიერება აღირიცხება ტვინის ინტერფერენციის შაბლონში. ბეკესის შემდგომმა მუშაობამ ნათლად აჩვენა, რომ ჩვენი კანი ასევე მგრძნობიარეა ვიბრაციის სიხშირეების მიმართ. უფრო მეტიც, მან წარმოადგინა გარკვეული მტკიცებულებები გემოვნების ორგანოს მიერ სიხშირის ანალიზის გამოყენების შესახებ. საინტერესოა, რომ ბეკესმა გამოიყენა მათემატიკური ფურიეს გარდაქმნები და განტოლებები, რამაც მას საშუალება მისცა გამოეტანა საგნების რეაქცია სხვადასხვა ვიბრაციულ სიხშირეზე. პარალელები ტვინის ფუნქციასა და ჰოლოგრამებს შორის მოხიბლა პრიბრამს. საჭირო იყო საიმედო ექსპერიმენტული შემოწმება. ასეთი ტესტი ჩაატარა პრიბრამის თეორიის მგზნებარე მოწინააღმდეგემ, ინდიანას უნივერსიტეტის ბიოლოგმა პოლ პიტჩმა. პრიბრამის პრეტენზიების გასაქარწყლებლად, რომ მეხსიერება არ არის ლოკალიზებული თავის ტვინში, პიტჩმა ჩაატარა მკაცრი ექსპერიმენტები სალამანდერებთან. ადრეულ ექსპერიმენტებში მან აღმოაჩინა, რომ ტვინის ამოღება არ მოკლავს სალამანდრას, მხოლოდ ის აქცევს სისულელეს. როგორც კი ტვინი თავის ადგილზე დაბრუნდა, სალამურის ქცევა მთლიანად აღდგა. მეცნიერი ასე მსჯელობდა: თუ სალამანდრის ქცევა კვების პროცესში არ არის განპირობებული ტვინში შესაბამისი ფუნქციების ლოკალიზაციით, მაშინ არ აქვს მნიშვნელობა, როგორ მდებარეობს ტვინი მის თავში. თუ ტვინის წილების პოზიციის ცვლილება იწვევს კვების პროცესის დარღვევას, მაშინ პრიბრამის თეორია უარყოფილი იქნება. პიტჩმა დაიწყო სალამანდრას ტვინის მარცხენა და მარჯვენა ნახევარსფეროების გაცვლით, მაგრამ მისდა გასაოცრად აღმოაჩინა, რომ სალამანდრამ სწრაფად მიიღო ნორმალური კვება. მან კიდევ ერთი სალომანდრი აიღო და თავის ტვინის ზედა და ქვედა ნაწილები შეცვალა. შედეგი იგივე იყო. ვინაიდან პრიბრამის თეორიის უარყოფის სურვილი დიდი იყო, პიტჩმა გადაწყვიტა უფრო რადიკალური ექსპერიმენტები. 100 ოპერაციების სერიაში მან ტვინი დაჭრა, გადააწყო, ტვინის სასიცოცხლო მნიშვნელობის ნაწილებიც კი ამოიღო, მაგრამ ყველა შემთხვევაში, დარჩენილი ტვინის ქსოვილი საკმარისი იყო, რომ სალამანდერები დაბრუნებულიყვნენ პირვანდელ მდგომარეობაში. არ არსებობს უკეთესი მტკიცებულება, ვიდრე ოპონენტის ექსპერიმენტები, რომელიც ხანგრძლივი მუშაობის შედეგად ხდება მიმდევარი და მეგობარი. პიტჩმა აღწერა თავისი ექსპერიმენტები წიგნში „ტვინის გადაწყობა“ და ღიად აღიარა, რომ პრიბრამი მართალი იყო. პრიბრამისთვის ბრწყინვალე „საჩუქარი“ იყო რუსი მეცნიერის ნიკოლაი ბერნშტეინის ნამუშევარი, საიდანაც მოჰყვა, რომ ადამიანის ფიზიკური მოძრაობებიც კი შეიძლება დაშიფრული იყოს ფურიეს ტალღების სახით. 1930-იან წლებში ბერნშტეინმა ჩაატარა ექსპერიმენტების სერია, რომელშიც მონაწილეებს შავი კოსტუმი ჩააცმევდა და ყველა სახსარზე თეთრი წერტილები დახატა. შემდეგ მან ყველა მონაწილე მოათავსა შავ ფონზე და გადაიღო სხვადასხვა მოძრაობები: ცეკვა, სიარული, ხტომა, აკრეფა და ა.შ. ფილმის შემუშავებისას ეკრანზე გამოჩნდა თეთრი წერტილები, რომლებიც მოძრაობდნენ მაღლა და ქვევით საკმაოდ რთული ტრაექტორიებით. როდესაც ბერნშტეინმა წერტილების მოძრაობა ტალღის ფორმებად გარდაქმნა, მან აღმოაჩინა, რომ მათი ანალიზი ფურიეს მეთოდით შეიძლებოდა. აღმოჩნდა, რომ ტალღის ფორმები შეიცავს ფარულ შაბლონებს, რომლებიც საშუალებას გაძლევთ იწინასწარმეტყველოთ შემდეგი მოძრაობა რამდენიმე მილიმეტრის სიზუსტით. როდესაც პრიბრამმა წაიკითხა ბერნშტაინის ნაწარმოები, მაშინვე დააფასა მისი მნიშვნელობა. შესაძლოა, მიზეზი იმისა, რომ მოცეკვავეების მოძრაობების გაანალიზებისას ჩნდება ფარული შაბლონები, არის ის, რომ ტვინიც მუშაობს, რომელიც აანალიზებს მოძრაობებს და ანაწილებს მათ სიხშირის კომპონენტებად. ეს იყო პრიბრამის თეორიის სრულყოფილი დადასტურება. |