| QUOTE |
| ახალკაცი |
| QUOTE |
| დვალი |
| QUOTE |
| კანდელაკი |
| QUOTE |
| შერმადინი |
ამათ უცნაურობის მგონი არაფერი აქვთ
არდოტელი, კალომლეწავი, ..........
| Printable Version of Topic
Click here to view this topic in its original format |
| თბილისის ფორუმი > საზოგადოებრივი მეცნიერებები > ქართული გვარების უცნაური დაბოლოებები |
| Posted by: ronald_wesley 27 Aug 2019, 10:46 |
| ქართული გვარების უცნაური დაბოლოებები მოდი ამ თემაში ამაზევიბაზროთ და სია ჩამოვწეროთ აბალაკი, ახალკაცი, ბურძგლა, ბუთხუზი, დვალი, კვატიტი, ილარიონი, კანდელაკი, ლაბარი, ლაშხი, მესტუმრე, მებუკე, მარტოლეკი, შერმადინი, ციცაგი, ხაბაზი |
| Posted by: [LoD]-Bagra 27 Aug 2019, 11:19 |
| ურიათმყოფელი, გალოგრე, სიმსივე... |
| Posted by: baggio_ge 27 Aug 2019, 11:47 | ||||||||
ამათ უცნაურობის მგონი არაფერი აქვთ არდოტელი, კალომლეწავი, .......... |
| Posted by: Kakha.G 27 Aug 2019, 11:55 |
| დავამატებ კროჭი და ლომკაცი ............................................... |
| Posted by: Roy 27 Aug 2019, 12:05 |
| მენაბდე გოგოჭური პაპასკირი ხალვაში უცებ ესენი გამახსენდა. |
| Posted by: [LoD]-Bagra 27 Aug 2019, 12:45 | ||||||
Roy
აქ უცნაური რაა შე კაცო... თემის ავტორს აინტერესებდა არასტანდარტული დაბოლოების და წარმოშობის ქართული გვარები... ური - აღმ. საქართველოს მთიანი რეგიონია სკირი - მეგრული ში - ლაზური მენაბდე კიდე მენაბდეა baggio_ge
ელი - ადგილწარმოშობის გვარის დაბოლოებაა, ისე როგორც ჯაყელი, წერეთელი, ჯანხოთელი და ა.შ. ronald_wesley
გურული, მესხი, სვანი, კახელი - ეს გვარები კუთხის კუთვნილებას მიუთითებს. ისე როგორც აფხაზი - თუმცა ესენი თუ არ ვცდები კახეთში გადმოსული შერვაშიძეები არიან... |
| Posted by: Dehumanizer 27 Aug 2019, 15:13 | ||||||||||||
რამდენიმე კატეგორიაა
და ა.შ. "პროფესიიდან" მომდინარე გვარები, მგონი კანდელაკიც იგივე ტიპისაა თუ უშუალოდ ბერძნული წარმომავლობის გვარი არ არის
ესენი ბერძნული ჩანს, თუმცა მეორე შეიძლება რუმინულიც იყოს [LoD]-Bagra
 ლაშხი(ა)ც იგივე ტიპისაა სვანურის დაილექტია ლაშხური ად ლაშხებიც რაღაც შიდა ჯგუფის მსგავსია დანარჩენები მართლაც მეტ-ნაკლებად უცნაური და არატიპიური გვარებია |
| Posted by: Kakha.G 27 Aug 2019, 15:30 | ||||
სიმსიმ აფხაზურია
ლაზური |
| Posted by: Tobuldar 28 Aug 2019, 11:25 |
| ვეზდენი სუბარი ზემო სვანურები |
| Posted by: Dehumanizer 28 Aug 2019, 11:40 | ||
Tobuldar
უზდენი - წოდება იყო ყარაჩაელებსა და ბალყარებელბში, რაღაც აზნაურის ანალოგი https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%B7%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8 |
| Posted by: ronald_wesley 28 Aug 2019, 14:15 | ||||
ეს ესპანურია
არც ესაა ქართული სიას დავამატებდიკიდევ ხიტირი მოლოდინი კვაშალი ხომერიკი * * * ხატისკაცი ციხისთავი ერისთავი უკლება |
| Posted by: Tobuldar 28 Aug 2019, 16:22 | ||
Dehumanizer
კიბატონო და სხვათაშორის იქაურ უზდენოვებს ეძმობიან ბეჩოელი ვეზდენები როგორც მახსოვს. |
| Posted by: კანფეტებიანი-კოსმონავტი 28 Aug 2019, 16:35 |
| ღლონტი. ------------------------------------------- |
| Posted by: gimmelle 28 Aug 2019, 21:35 |
| ქართული გვარსახელები ისევე, როგორც სხვა ხალხებისა, შეიძლება დავაჯგუფოთ ძირების (ფუძეების) და გვარის სუფიქსების (ფინალების) მიხედვით. აღნიშნული თვალსაზრისით ქართული გვარსახელები ძირითადად დაჯგუფებულია (ზ. ჭუმბურიძე, ი. მაისურაძე). ამ მხრივ, მხოლოდ ზოგიერთი ნიუანსია დასადგენი. ზოგიერთი რამეც საკამათოა, რაც მეცნიერებისათვის ჩვეულებრივი ამბავია. წინამდებარე წერილში ქართული გვარსახელების ფინალების შესახებ გვექნება საუბარი. მანამ, სანამ კონკრეტულად ვისაუბრებთ ქართული გვარების სუფიქსების შესახებ, უნდა აღვნიშნოთ, რომ გვაქვს უსუფიქსო ქართული გვარებიც, მაგრამ უმნიშვნელო რაოდენობით. შეიძლება დავასახელოთ ბუთხუზი, კვატიტი, სიმსივე, შერმადინი, ილარიონი, კროჭი, ლაბარი, მესტუმრე, მეკონდახე, მებუკე, ხარაზი, კანდელაკი, მესხი, დვალი, ძურძუკი, კორტი. ქართული გვარსახელების ორიგინალურობა მათი ფორმანტების მრავალრიცხოვნებაშიც გამოიხატება. აი, ისინიც: -ძე, -შვილი, -სკირი, -იან (-ან), -ია, -უა, -ურ (-ულ), -ელ, -ში (-შ), - არ, -ჭკორი, -ყვა,_ტი, ისტორიული და დღეს ხალხურ სასაუბრო ენაში შემორჩენილი -ათ (-ეთ). აგრეთვე მდედრობითი ფუნქციის მქონე -ფხე (-ხე). მართლაც ბევრი ჩამოვთვალეთ. ზოგიერთი მეცნიერი ქართული გვარების მრავალრიცხოვნებას ქართველთა ეთნოტომობრივი სიჭრელით ხსნის. ეს მოსაზრება არაა მართებული. ქართული გვარსახელების სუფიქსების მრავალფეროვნება ძირითადად ქართული ენის მრავალმხრივი შესაძლებლობებით აიხსნება. ისინი ძირითადად კრებითობის, კუთვნილების და სადაურობის გამომხატველნი არიან. მათ ძირითადად ერთი დატვირთვა და შინაარსი აქვთ. ამასთანავე, ქართული გვარების მრალარიცხოვანი ფინალები იმის დამადასტურებელიც არის, რომ ისინი საკმაოდ დიდი ხნისანი, ისტორიის სხვადასხვა მონაკვეთში, საზოგადოებრივი განვითარების სხვადასხვა საფეხურზე წარმოქმნილი არიან. ხშირად მიაჩნიათ, რომ -ძე სუფიქსი დასავლურ ქართული გვარებისათვისაა დამახასიათებელი, -შვილი კი აღმოსავლურ ქართულისათვის. საისტორიო და ეთნოგრაფიული მონაცემებით ეს არ დასტურდება. დღეს შეიძლება -ძე სუფიქსს პრიორიტეტი დასავლეთ საქართველოში აქვს მოპოვებული, -შვილს კი აღმოსავლეთ საქართველოში, მაგრამ ისტორიულად აღმოსავლეთ საქართველოშიც და სამხრეთშიც პრიმატი -ძე ფორმანტს ჰქონდა. მრავალი გვარსახელი დღეს რომ -შვილი ფინალს ირთავს, თავდაპირველად -ძე სუფიქსით იწარმოებოდა. მაგალითად, სოფელ დიღომში დღეს მოსახლე თეთრაშვილები და მძევაშვილები XVIII საუკუნემდე თეთრაძეები და მძევაძეები იყვნენ. -ძე და -შვილი სუფიქსები აწარმოებს ძირითადად ეპონიმურ, პროფესიულ და ეთნონიმურ გვარსახელებს. მამაკაცის სახელებს ერთვის სხვა ქართული სუფიქსებიც: -იან (-ან), -ურ (-ულ). -უან, -ვან (- ოვან) სუფიქსებს ირთავდა აგრეთვე სამეგრელოში დღეს გავრცელებული გვარსახელები. აქაურმა გვარებმა ბოლო "ნ" თანხმოვანი დაკარგა საკმაოდ დიდი ხნის წინ და მივიღეთ -ია, - უა და -ვა სუფიქსები. რამდენიმე მეგრულ გვარს აწარმოებს -სკირი ფინალი, რაც ქართულ - შვილს შეესატყვისება. აქვე უნდა აღვნიშნოთ, რომ -იან (-ან) ფორმანტი დღეს თუ გვარსახელებს ძირითადად სვანეთსა და ლეჩხუმში აწარმოებს, თავდაპირველად გვარსახელებს აწარმოებდა საქართველოს ყველა კუთხეში. ასე რომ, აღნიშნული სუფიქსი საერთო ქართულ-ქართველური სუფიქსია და არა მხოლოდ მისი რომელიმე მხარისათვის (პროვინციისათვის) დამახასიათებელი. შუა საუკუნეების ქართულ საბუთებს თუ დავაკვირდებით, იმასაც აღმოვაჩენთ, რომ ხშირად ერთსა და იმავე გვარში -შვილი და -იან სუფიქსები ერთმანეთს ენაცვლებოდა. ერთ საბუთში ერთი გვარი შეიძლება ხან დედაბრიანად და ხან დედაბრიშვილად იყო ჩაწერილი. ქართლსა და კახეთში დღესაც კი სასაუბრო ენაში, როდესაც გვარს ახსენებენ, ჩვეულებრივ "პავლიაშვილის" ნაცვლად იტყვიან "პავლიანი". -ელ სუფიქსი სადაურობის ტიპის გვარებს ერთვის. მისი ფარდია -არ სუფიქსი. ქართულ ისტორიოგრაფიაში სამართლიანად შენიშნულია, რომ ამ ფორმანტიანი გვარები ჩნდებიან VIII-IX საუკუნეებში, როდესაც "ინდივიდის გვარსახელი კოლექტივთან ურთიერთობით კი აღარ ხასიათდება, არამედ აზნაურთა მიერ იმ პუნქტის მფლობელობას უკავშირდება, რომლებიც თაივანთი მხრით შესაბამის ქვეყნებს განასახიერებენ" (ნ. ბერძენიშვილი). ამავე პერიოდიდან, ვფიქრობთ, ცოტათი ადრე ჩნდება -ძე სუფიქსიანი გვარები, რომელიც როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, საქართველოს ზოგიერთ პროვინციაში -შვილი ფორმანტმა შეცვალა. საკუთარ სახელებს ერთვის -ურ (-ულ) სუფიქსიც. ცისკარაული, ანთაური ნიშნავს ცისკარას, ანთას კუთვნილს, მათ შთამომავალს. ასევე კუთვნილების აღმნიშვნელია -იშ (-შ) სუფიქსი, რომელიც ძირითადად ლაზებისათვის იყო დამახასიათებელი. ტუღუში, ე.ი. ტუღუს კუთვნილი შვილები, მოდგმა. რაც შეეხება -ჭკორ სუფიქსს, როგორც გ. როგავა აღნიშნავდა, მას ფეოდალიზმის დაღი აზის. "ჭკორ" მეგრულად ყმას ნიშნავს, გეგეჭკორი, ე.ი. გეგეს ყმა. ისტორიულად შესაძლებელი იყო ქართველებს სუფიქსების მიხედვით განესხვავებინათ ქალისა და კაცის გვარები. ასეთი ფუნქცია ზანურში და დასავლეთ საქართველოს სხვა ქართველთა მეტყველებაში ჰქონდა -ფხე (-ხე) სუფიქსს. მაგალითად, მამაკაცის გვარს კახაძეს შეესატყვისებოდა ქალის გვარი კახიფხე, ქოიავას - ქოიახე, გადრანს - გადრაფხე. მდედრობითი სქესის გამოხატვის ფუნქცია გარკვეულ ეტაპზე შეუძენია - ურ (-ულ) სუფიქსსაც. ტბეთის სულთა მატიანეზე დაკვირვება და იმერეთის, ქართლის და კახეთის ენობრივ-ეთნოგრაფიულ მონაცემებზე დაკვირვება ამ დასკვნის საშულებას იძლევა. ამრიგად, მრავალრიცხოვანი ქართული სუფიქსები, რომლებსაც ქართული გვარსახელები ირთავენ, ისტორიის სხვადასხვა მონაკვეთშია წარმოქმნილი. უძველესი ქართული სუფიქსებია -იან (ან), -ურ და -ეთ, რომლებიც ქართულ გვარებს კლასობრიობამდელი პერიოდის გვარებიდან გადმოჰყვათ და როგორც ს. ჯანაშია შენიშნავდა, ისინი ფეოდალურმა ინდივიდუალიზმმა ამოაგდო, როდესაც კერძო საკუთრება საბოლოოდ დამკვიდრდა. რელიქტების სახით კი მხოლოდ საქართველოს რამდენიმე პროვინციაში შემორჩა. ფეოდალიზმის განვითარებასთან ერთად წარმოიქმნა გვარსახელების ახალი ფინალები (-ძე, -შვილი, -ელ), რაც აშკარა შედეგი იყო მამაკაცის, მამის უპირატესი უფლებისა სამამულე ურთიერთობებში. როლანდ თოფჩიშვილი. |
| Posted by: ronald_wesley 28 Aug 2019, 22:33 |
| მოკლედ სიას ემატება ამ დაბოლოებების გარეშე გვარები 1.შვილი 2.ძე 3.ური 4.ული 5.ია 6.ავა 7.უა 8.იანი 9.ანი 10.ში 11.ელი. |
| Posted by: Dehumanizer 28 Aug 2019, 22:37 |
| ronald_wesley 12. სკირი |
| Posted by: ronald_wesley 28 Aug 2019, 22:47 |
| Dehumanizer სკირი დაბოლოებაა? სულ ორი გვარია ეგეთი პაპასკირი და კეკვესკირი * * * სია გავაგრძელოთ ამილახვარი ამირეჯიბი,ბაგრატიონი, თარხან მოურავი. |
| Posted by: Mactavish* 28 Aug 2019, 22:54 |
| ბურძგლა - ხო არის ეგეთი გვარი ? |
| Posted by: Dehumanizer 28 Aug 2019, 22:58 | ||||
ronald_wesley
+ წულეისკირი
არისტოკრატიული გვარები ცალკე მოვლენაა |
| Posted by: ronald_wesley 28 Aug 2019, 22:59 | ||
კი ეგ ვთქვით უკვეMაცტავისჰ*
Mactavish* * * * თაბაგარი ,მამასახლისი. მუჯირი . |
| Posted by: aprilsilver 30 Aug 2019, 03:15 |
| Dehumanizer "სკირი" ხო სიტყვა "სკუა"-დანაა ? ან მაქისმუმ "დო-სკი"-ლადირი" -დან ასე თუ ისე სუფთა მეგრული დაბოლოებაა გვარის . რაც არის გვარის დაბოლოება კახელებში "შვილი" ექვივალენტურია მეგრელებში "სკირი" |
| Posted by: ereklebarv 30 Aug 2019, 20:31 |
| როყვა. დედაჩემია როყვა. .............. |
| Posted by: Kakha.G 30 Aug 2019, 20:49 | ||
ადიღეურია ................................. |
| Posted by: ereklebarv 30 Aug 2019, 21:27 |
| Kakha.G გამიგია ეგ ვერსია. მაგრამ მეგრულ როყუას რას უშვები? ეგეც ადიღეურია? ასევე ყვა მეგრულად შუბლს ნიშნავს. |
| Posted by: Kakha.G 30 Aug 2019, 22:08 |
| ereklebarv ყუა უფრო სწორედ ხუა ხორხისმიერი ხ რომელიც ქართველებს ყ დ ესმით შვილს ნიშნავს ართილაყვა ინგოროყვა შუთაყვა ჭანუყვა-ძე ადიღეურ ძირიანი გვარებია |
| Posted by: aprilsilver 31 Aug 2019, 00:05 | ||
მეგრულში არ ისმის "ყ"-დ.. ანუ მეგრულში ჩვეულებრივი ნაწილია ანბანის "ჸ" ჸ.უდე-სახლი ჸ.უჯი- ყური ო.ჸ.უჯავაა გვარი და არა ოკუჯავა და არა ოყუჯავა ჸ.ოროფა - სიყვარული |
| Posted by: laplandia 31 Aug 2019, 04:56 |
| ჯოლბორდი ........................... |
| Posted by: Tobuldar 31 Aug 2019, 13:07 |
| მეხუზლა » სპოილერის ნახვისთვის დააწკაპუნეთ აქ « |
| Posted by: ronald_wesley 31 Aug 2019, 15:19 |
| Tobuldar ეხლაცაა ეგ გვარი? |
| Posted by: Tobuldar 31 Aug 2019, 17:00 | ||
ronald_wesley
კი, ოზურგეთში ცხოვრობენ. |
| Posted by: butkuj 31 Aug 2019, 17:19 |
| სქირი დაბოლოების გვარები ბლომადაა: პაპასქირი ბულისქერია კვეკვესქირი(კოკოსქერია) წულეისქირი გაბესქირია ასევე აწ გამქრალი - სტეპანასქირი, ჟვანესქირი და ა.შ. როყვა , ართილაყვა, ჭანუყვაძე და ა.შ. არაა ადიღეული წარმოშობისაა . რომც ასე იყოს ესენი მარტო ისტორიულ გურიის ფარგლებში რატოა გავრცელებულები ? არცერთი აფხაზეთში და სამეგრელოში ?) -ყვა აქ 2 ვარიანტია : ან მეგრ-ლაზური - ყვა ,ყ'ა - რომელიც იგივე მეგრული -ავა-ს დაბოლოების ფორმაა გურულ მეტყველებაში ან კიდევ "ყმა"-ს გურული ვარიანტი : შდრ. ვაშა+ყმა+ძე . |
| Posted by: Kakha.G 31 Aug 2019, 18:26 | ||||||||||||
butkuj
დარწმუნებული ხარ? ჩააბალურხუა? კიდევ ლევან ადლაგიყვა მახსენდება თუ არ ვცდები წებელდელიო
ეგ ეხლა იგივეა რომ ჩეჩნებმა ამტკიცონ ჩეჩენი მახაურები ბექაურები და ა.შ. ქართველები არ არიან წარმოშობითო არამედ ნაღდი ჩეჩნური გვარებიაო
შუთაყვაზე რას იტყვი? აქ ხომ აშკარად აფ.ადიღეური შუთა-შოთაა გვარის ფუძე * * * laplandia
ისრისმთლელს ნიშნავს კეთილშობილი კახური გვარია * * * Tobuldar
მე ხუთძლა ხუთძალი რაღაც მუსიკალური ინსტრუმენტი იყო * * * aprilsilver
ქართულში ეგ ბგერა მხოლოდ მთის დიალექტებშია შემორჩენილი |
| Posted by: Tobuldar 31 Aug 2019, 19:18 | ||
Kakha.G
საინტერესოა |
| Posted by: ninoto 31 Aug 2019, 19:44 | ||
საინტერესო თემაა
მოხვაში ლაზური არ ვიცი, ზუგდიდელს ვიცნობდი ერთს, გვარი ძალიან მეუცნაურა, აფხაზური მეგონა რატომღაც * * * -ჩი დაბოლოებაზე რას იტყვით? მაგალითად ლაფაჩი |
| Posted by: Kakha.G 31 Aug 2019, 20:32 | ||||
ninoto
მეტსახელიდანაა.თურულად უვარგისს ნიშნავს
ში და ტი ლაზური დაბოლოებებია.თუმცა ქართულ გვარებშიც გვხვდება მაგ.გაგოშიძე ან მიროტაძე |
| Posted by: ninoto 31 Aug 2019, 20:47 |
| Kakha.G მადლობა გვარების ჩამონათვლს გავაგრძელებ: ხომერიკი, მგონი არ ყოფილა |
| Posted by: butkuj 31 Aug 2019, 20:53 | ||
Kakha.G
Чааба́лырхуа (Чаабалурхва, абх. Чаабалырхәа) — абхазский княжеский род. Этимология фамилии Фамильное имя переводится с абхазского языка как «Холм рода Ачба» (А-Чааба-л-ырхуа). В отличие от большинства родов абхазской аристократии Чаабалырхуа не имели грузинской и русской форм фамильного имени, так как не имели семейных и служебных связей вне Абхазии. История Согласно семейным преданиям явлется ветвью княжеского рода Ачба. В свою очередь их ветвью считает себя абхазский княжеский род Шат-ипа. Владения Владели землями и, по преимуществу, проживают по сей день в Гудаутском районе Абхазии. Родовое поселение — Чаабалырхуа, находящееся в пределах села Мгудзырхуа, по обеим сторонам реки Мчишта. |
| Posted by: Kakha.G 31 Aug 2019, 22:21 | ||||
butkuj
სამურზაყანოში ემხუარებს უწოდებენ ასევე აფხაზური გვარებია.აფთხვა ყანხვა და სხვა და პირადი სახელები მარუთხვა შერუთხვა და სხვა * * * ninoto
ბერძნულია |
| Posted by: butkuj 31 Aug 2019, 22:30 | ||
Kაკჰა.G
სამურზაყანოს ემუხვარების გვარი გუდაუთაში გამოითქმება აიმხაა, ემხაა ხოლო ჩაბალურხუებს სამურზაყანოში უწოდებენ - სოთისქუა/სოტიშვილი. არ ერკვევი და ზაბლუჟდენიაში ნუ შეყავს მკითველები) |
| Posted by: Kakha.G 31 Aug 2019, 22:54 |
| butkuj Чернышев К. Ешо об Абхазии (отрывок из письма к А.П.Берже) "Кавказ",1854, # 81_83 აღნიშნავს რომ თავადი ჩაბალურხვები სამურზაყანოში ემხვარებად იწოდებიან |
| Posted by: butkuj 31 Aug 2019, 23:35 |
| Kაკჰა.G მას უწერია Абанурхва - ემუხვარიო ))) ჩაბალურხვებს სამურზაყანოში სოტიშვილიბს/სოთისქუებს ეძახიან მათი ერთერთი გვაროვნული განშტოების გამო - შათ ჩაბალურხუა განშტოებას შატ-იფა დაერქვა რომლებიც სამურზაყანოში დასახლდნენ და მათ სოთისქუები დაარქვეს მეჰრულ ყაიდაზე. |
| Posted by: Kakha.G 31 Aug 2019, 23:40 |
| butkuj აბანურხვები ვაფშე არ არსებობენ.იასნია აბანურხვა დამახინჯებული ჩააბალურხუაა |
| Posted by: butkuj 31 Aug 2019, 23:46 |
| Kაკჰა.G ცხადია ასევე რომ ეს აშკარა შეცდომაა . |
| Posted by: ronald_wesley 2 Sep 2019, 15:43 |
| თარაშ ემხვარი როა ემხვარი არსებობს ეგეთი გვარი ? * * * ბტწ ტი შეიძლება დაბოლოებახ ჩაითვალოს სულ სამი გვარია სუბლატი ჟღენტი და ღლონტი |
| Posted by: Dehumanizer 2 Sep 2019, 16:18 | ||
ronald_wesley
ჯიბუტი-ა კიდევ ეგეთი გვარი და სუბლატი ფსევდონიმი არ არის?  |
| Posted by: ronald_wesley 2 Sep 2019, 18:07 |
უი მე გვარი მეგონა ა  ანუ 3 ყოფილა. |
| Posted by: Tobuldar 2 Sep 2019, 18:09 |
| ტუღუში ................................ |
| Posted by: ronald_wesley 2 Sep 2019, 18:11 |
| Tobuldar ში ჩვეულებრივი ლაზური დაბოლოებაა . ანუ ტი ვერ ჩაითვლება დაბოლოებად 3 გვარის გამო და სკირი 3 თუ 4 გვარის გამკიდევ გვარი არის ასეთი ხელისუფალი.[B] |
| Posted by: ninoto 2 Sep 2019, 18:41 | ||
ronald_wesley
ემუხვარი |
| Posted by: Kakha.G 2 Sep 2019, 18:44 |
| ronald_wesley ლაზური ტი დაბოლოება ისევე როგორც ში დაბოლოება ხშირად ქართულ გვარებში დამალულია მაგ. ეგუტია ან გეგეშიძე ან გუგუტიშვილი |
| Posted by: ronald_wesley 2 Sep 2019, 18:52 |
| ფაქტია სულ სამი გვარი გვაქვს და ცალკე დაბოლოებად ვერ ჩავთვლით. |
| Posted by: butkuj 2 Sep 2019, 20:07 | ||
Kაკჰა.G
+1 ოღონდ -ტი რატომ მიგაჩნია ლაზურ დაბოლოებად ? დავამატებ კიდევ ვადაჭკორია ჭანუყვაძე გაბესქირია ბულისქერია ნაკაშიძე |
| Posted by: Dehumanizer 2 Sep 2019, 20:27 |
| ში - მართალია ამჟამად ლაზების (ჭანების) ძირითადი გვარის დაბოლოებაა, მაგრამ იმის გატვალისწინებით თუ რამდენად გავრცელებულია გურიასა და სამეგრელოში, "ძე" (ნაკაშიძე, რამბაშიძე, გეგეშიზე) და "ია"-ს (ჯანაშია, კაშია, მორგოშია, ლაბაშია, გოთოშია) მიმატებით ალბათ ზოგად ზანური იყო ყვა-ზე დაბოლოებულ გვარებს რაც შეეხება, სიმონ ჯანაშიას მოყვანილი აქვს ინგოროყვების მაგალითი, სადაც ეტნატე და პავლე ინგოროყვებს ახსოვდათ საკუთარი და გადმოცემის მიხედვით მათთან ერთად გადმოსახლებული გვარების ადირეური წარმომავლობა  |
| Posted by: Kakha.G 2 Sep 2019, 20:46 | ||
| butkuj კიდევ იშვიათად ლაზური გვარები მთავრდება ბა ზე მაგ. უკლება ლაზებში გვხვდება ქართული გვარები: მანველიშვილი შალიკაშვილი ზაზაძე ასევე აფხაზური გვარები მარშანია მარღანია ანჩაბაძე ზვამბაია რაც გარკვეულ ისტორიულ ერაპებს აღნიშნავს ლაზეჰის ისტორიაში.ლაზიკის სამცხისადმი დამორჩილება და შარვაშიძეების ბათუმის ფაშებად გახდომა ოსმალობის დროს
იმიტომ რომ მეგრულში ის არ გვხვდება საინტრრსოა ეს განსხვავება იმის ნიშანია რომ ლაზებში და მეგრელებში გვარები სხვადასხა ისტორიულ და სოციალურ გარემოში შეიქმნა თუ ეს ია ვა და ტი მეზობელი ხაკხის გავლენაა.კერძოდ სვანების აფხაზების და ქართველების? |
| Posted by: Dehumanizer 2 Sep 2019, 20:53 | ||
Kakha.G
"ია" რედუცირებული "იანი"-ა... მაგ. ფოლკლორში დაფიქსირებულია, დადიანების "დადია"-დ მოხსენოება... მაგრამ რადგან თავადური გვარი უამრავ წყაროში წერილობიტაც იყო დაფიქსირებული, რედუციერბულის გარდა ბუნებრივია, რომ საწყისი ფორმითაც შემორჩა თუმცა ეს სვანურის გავლენა ვერ იქნება, რადგან სვანეთს დაბლობზე პოლიტიკური და კულტურული გავლენა არ ქონია თავად სვანურშიც "იანის" დამკვიდრება საინტერესო საკითხია და მგონი ცალსახა ახსნა არც აქვს |
| Posted by: Kakha.G 2 Sep 2019, 22:13 |
| Dehumanizer ტი იგივე ქართული თი ა მაგ. ოთარაანთი.იანი ია უფრო ფართო კოლექტივის აღმნიშვნელია ვიდრე ტი თი.ანუ ლაზების გაგვარიანება უფრო გვიან მოხდა? ეს ტი ბიზანტიურ წყაროებშიც არის დამოწმებული, წანიხიტები-ჭანიშვილი კავასიტები-კავკასიძე კომახიტები-კომახიძე. |
| Posted by: Dehumanizer 2 Sep 2019, 22:39 | ||
| Kakha.G თი-სუფიქსით დაბოლოებულ გვარებზე აქ არის საინტერესო სტატია https://burusi.wordpress.com/2009/05/05/irakli-gogatishvili/
"უბრალო ხალხში" გავრების ქონაზე ცოტა ძნელი სამსჯელოა საიტერესოა ტბეთის სულთა მატიანეში თუ არის შესაძლო ლაზური გვარები |
| Posted by: butkuj 2 Sep 2019, 22:45 |
| Kაკჰა.G -ტი მგონი უფრო ბერძნული უნდა იყოს რადგან ქართული -თი არ წარმოადგენს -ტი-ს შესატყვისს. რაც შეეხება ლაზურ გვარების დაბოოებებს ლაზისტანში არის სოფლები : ანდრავათი, თორდოვათი და ა.შ . რომლებიც შექმნილია პირადი სახელიდან/გვარიდან ანდრია+'ვა, ტეოდორა+'ვა და ა.შ. ასე რომ ავა , 'ვა ლაზებისთვის უცხო არ იყო . |
| Posted by: Dehumanizer 2 Sep 2019, 22:50 | ||
butkuj
მაგ მხრივ საინტერესოა ვა (და არა ავა)-ზე დაბოლოებული გვარები: ხახვა (აჭარლები არიან), მელივა (მგონი გურულები) |
| Posted by: butkuj 2 Sep 2019, 22:56 |
| Dეჰუმანიზერ კიდევ ღელეყვა , ჭანუყვაძე და მისთანები დარჩნენ . ალბათ ნახევარი გურია ადიღეველების ლტოლვილების შტამომავლებია ?) თუ კიდევ ღლონტებს და ჟღენთებს გავითვალისწინებ გურული ვინ დარჩა ?))) |
| Posted by: Kakha.G 2 Sep 2019, 22:59 | ||
| butkuj რა თქვა უნდა ბერძნული აბა ქართულის მსგავსი ხომ არ იქნება (ბერძნული გვარები ტი ზე არ მთავრდება)
+ ფოთურიები ჟორდანიები |
| Posted by: Dehumanizer 2 Sep 2019, 23:03 | ||||
butkuj
ნახევარი ნამეტანია, მაგრამ არც თუ ისე მცირე ნაწილი გილდენშტადტიც ადასტურებს რომ გურაში (ჩრდილო) კავკასიელებიც იყვნენ 
ახლა ყველა გურულია, მაგრამ წარმოამვლობის მხრივ მაგარი მიქსია |
| Posted by: butkuj 2 Sep 2019, 23:04 | ||
დაბოლოება -ავა ბუნებაში არ არსებობს . მაგ. გუდა+ვა, ქარჩა+ვა, გოგა+ვა , კუკა+ვა, ასევე მაგ. გოგი+ა, გოგუ+ა, გოგა+ვა - ყველაგან ნამდვილი დაბოლოება - 'ყვა /'ყა "განშტოება, შტო". ამის ნათელი დასტურებაა ს. გუგუნაყათი ანუ გუგუნა+'ყა+თი , გუგუნავების დასახლებული უბანი. აქედან ირკვევა გუგუნავების მართებული ფორმა - გუგუნა'ყა. |
| Posted by: Kakha.G 2 Sep 2019, 23:06 |
| butkuj ანუ მეგრელებს და აფ.ადიღეებს სრულიად იდენტური გვარები აქვთ განსხვაცებით ქორთუებუსგან???? მდაა ინტერესნო |
| Posted by: butkuj 2 Sep 2019, 23:10 |
| Kაკჰა.G ადიღ. შოგენუყო სადაც -ყო შვილია და მეგრ. 'ყა - "ტოტი,შტო". რაშია მსგავსობა ?) და აფხაზურში რამდენი -ყვაა ? ) * * * Dეჰუმანიზერ Как и в других провинциях ანუ იმერეთში ,ქართლში და ა.შ. იგულისხმება ასე რომ არავითარი მიქსი. ღელეყვას და ჭანუყვაძებს რა ვუყოთ ? რატომ არ ახსენა ინგოროყვამ მათი გვარები ? ესენი მეორე ტალღათი მოვიდნენ ?) |
| Posted by: Dehumanizer 2 Sep 2019, 23:14 | ||||||
butkuj
მეგრულში, ხომ ვა-ს წინ, როგორც წესი "ა" გვხვდება როგორ შეიძლება ყველა შემტხვევაში ეს "ა" ფუძისეული იყოს? განა ყველა საკუთარი სახელი, რომლისგანაც ვა დაბოლოებით გვარი იქნა ნაწარმოები "ა"-ზე მთავრდებოდა?
ებრაელები, სომხები და "თათრები" რომ ბლომაც ცხოვრობდნენ (ბუნებრივია სხვადასხვა გავრცელების არეალით და რაოდენობით) მაგას რად უნდა ბევრი საუბარი, როგორც ჩანს ჩრ. კავკასიალებიც იყვნენ
და რა არის ამაში შეუძლებელი? შენ ფიქრობ, რომ ინგოროყვას შეცდომიტ მიაჩნდა საკუთარი გვარი ადირეურად და შეცდომით ახსოვდა ჩამოსახლებული წინაპრის სახელი? |
| Posted by: Kakha.G 2 Sep 2019, 23:15 |
| butkuj რათქმაუნდა ბურთიკ ადიღეური ყვა და მეგრული ყა აფხაზური ბა და მეგრული ვა მხოლოდ დამთხვევაა ეგ კი არა და უკრაინული ко ც ადიღეურიდან მომდინარედ ითვლება.кучма (მგელი ადიღეურად) шевченко (შოვგენუყო-მღვდლის შვილი) და ა.შ. |
| Posted by: butkuj 2 Sep 2019, 23:21 | ||
Dეჰუმანიზერ
ვერ მიხვდი ? გოგი, გოგუ, გოგა ხუხუ, ხუხი აქედან ნაწარმოები გვარები გოგი+'ა, გოგუ+'ა, გაგა+'ვა ხუხუ+'ა, ხუხი+'ა |
| Posted by: oneinwww 2 Sep 2019, 23:21 |
| ბუთხუზის შემთხვევაში უბრალოდ ეპითეტი გარდაიქმნა გვარად? |
| Posted by: butkuj 2 Sep 2019, 23:26 | ||||
Kაკჰა.G
ზღაპრებს ნუ ყვები )))) უკრაინულ -კო-ს არაფერი აკავშირებს ადიღეურ კოსთან ))) აფხ. ბა <იფა - შვილი . მეგრ. 'ყა -"ტოტი,შტო". მასე ქართ. შვილი რუსულ сын-ს ჰგავს და ინგლისურ son-ს))) * * * ონეინწწწ
ბუტკუჯ = ფუტკარი. |
| Posted by: Dehumanizer 2 Sep 2019, 23:29 | ||
butkuj
შენ ვერ მიხვდი გოგი-ვა და ხუხი-ვა ხომ არ არის და რატომ-თქო მაგას გეკიტხები, თუ სუფიქსი მხოლოდ "ვა" არის? |
| Posted by: butkuj 2 Sep 2019, 23:32 |
| Dეჰუმანიზერ ლაზები დღეს იწერებიან კოჩივა და ალექსივა მეგრულად ალბათ : კოჩავა და ალექსავა იქნებოდა . ალბათ ლაზურ ენას სხვა დაბოლოება ახასიათებს კუჩხ - კუჩხე |
| Posted by: Kakha.G 2 Sep 2019, 23:33 |
| ჰო კიდევ მარტინივაა მოხსენიებული რომელიღაც ეპიგრაფიკულ ძეგლზე წებელდიდან |
| Posted by: Dehumanizer 2 Sep 2019, 23:36 | ||
butkuj
ანუ, შენ ამბობ, "ვა" სუფიქსი ფუძისეული ბოლო ხმოვნის შეცვლას (ა-დ) იწვევს  |
| Posted by: oneinwww 2 Sep 2019, 23:37 | ||
რა შუაშია ბუტკუჯ ბუთხუზთან, მაშინ როცა ბუთხუზი ქართული სიტყვაა ეგ განმარტება სისულელეა თან მთიულური გვარია |
| Posted by: butkuj 2 Sep 2019, 23:48 | ||
| ონეინწწწ უკაცრავად , შემეშალა . მეგონა რომ ჩემი ნიკი არასწორად წაიკითხეთ )))) * * * Dეჰუმანიზერ
მეგრული გამოთქმით ყალიჩავა , სიჭინავა, ბოკუჩავა და ა შ. იქნებიან - ყალიჩა'ა, სიჭინა'ა, გუგუნა'ა ანუ -ვა არსად არ გამოითქმება. უბრალოდ ქართულში ასო 'ყ არ არსებობის გამო იწერება ყალიჩავა, ბოკუჩავა. |
| Posted by: ronald_wesley 3 Sep 2019, 15:10 |
| მოიცა ყვა ჩავთვალოთ დაბოლოებად |
| Posted by: BRUTHA 3 Sep 2019, 23:46 | ||||||||||||||||||
Kakha.G
საინტერესო გვარებია. საიდან მოგყავს?
ეგვიბტია > ეგუბტია > ეგუტია. გეგეშიძე - "გეგეში" სვანურიც შეიძლება იყოს და მეგრულიც. გუგუტიშვილი - კნინ. "გუგუტი/გუგუტა"-სგან წარმოებული ჩანს.
უკლებას ლაზურობაზე და ამ სამი გვარის ლაზებში დამოწმებაზე რა წყარო გაქვს?
ე.წ. -ია და -ვა მწიგნობრული ენის (ქართულის) -იან და -Vვან სართების გაცვეთილი ვარიანტებია. -ტი - თუ ტრაპიზონულ ჭანიხიტს, დორანიტსა და ა.შ. გულისხმობ, ეგენი ბერძნულია - -τής და მისივე სახესხვაობა -τίς. სხვა, ხშირ შემთხვევაში (მაგ.: ბახუტაშვილი, ხახუტაშვილი, გიგატაძე, გოგიტიძე, ...) პირსახელს (ხშირად უკვე გაკნინობითებულს) დართული ქართული -იტ/-უტ/-ატ/... კნინობითი სართებითაა წარმოებული. შესაბამისად, აღმ. ლაზებსა (დანარჩენ ლაზებში არც გვხვდება) და მეგრელებში ე.წ. -ია/-უა გვარები ქართული წესითაა წარმოებული. გარუმებულ ლაზებში (ტრაპიზონელებში) დამოწმებული -იტი[ს] დაბოლოება ბერძნული წესითაა. სვანებს თავიანთი გვარებიც, მეგრელების და ლაზების მსგავსად, ქართული წესითა აქვთ. აფხაზებს რაც შეეხება, -ია/-უა-ს აფხაზური წარმომავლობა ვერ უმტკიცდება და ისედაც, აფხაზების ასეთი გრანდიოზული სოციალურ-პოლიტიკურ-სარწმუნოებრივი გავლენა მეზობლებზე ყოვლად წარმოუდგენელი და უსაბუთოა. პირიქით კი - -ია, -უა, -ვა, -ძე, -შვილ სუფიქსოიდებით გაფორმებული საკუთრივ აფხაზური გვარსახელები (არ ვგულისხმობ გააფხაზურებულ მეგრულ, გურულ თუ სხვა ქართულ გვარებს).
საერთოსლავური კნინობითი სუფიქსია. Dehumanizer
შეიძლება, "საჭიროებისამებრ" "ახსოვდა". სხვა გარემოებებს თავი რომ დავანებოთ, ისე, საინტერესოა, მგონი, გურულში ადიღიზმები არავის შეუმჩნევია. არადა საუკუნეზე მეტი კია, იკვლევენ. ისიც საინტერესოა, მე-18-19 სს.-ში ჩამოსული ამდენი ჩერქეზიდან ერთ-ორს მაინც უნდა ხსომებოდა ჩერქეზული, სხაპასხუპითი თუ არა, გატეხილ-ნაწვალები მაინც. ერთი-ორი სიტყვა თუნდაც. თუმცა ამაზე არსად სიტყვა. არადა, ლოგიკურად რომ მივყვეთ, თუ ამდენ გვარსახელს, ტოპონიმს, ჰიდრონიმსა და ორონიმს ჩერქეზულად აცხადებენ, დახე 20-მდეც კი უნდა შემორჩენილიყო ამ ე.წ. ჩერქეზ გურულებში ჩერქეზული. ამაზე ცოტა მეტიც შეიძლება, მაგრამ, მგონია, არ ღირს; ქართულ -ყვა[ძე]/-კვა[ძე] გვარებში ჩერქეზული კვალის ძებნა, ცოტათი იმას მოგავს, სომხურ -იან გვარებში სვანების ძებნას მიჰყო ხელი და თან სონ-მეხსების თეორიაც მოიშველიო. ინფორმანტების "ჩაწერა" კი ყველაზე ადვილი საქმეა.
იყო მეგრულშიც მსგავსი ფორმები: ჩიჩუვა, საბულუვა, გულუვა. არც ისე შორეულში. შდრ. ასევე ჩიქოვანი-ში ო-ს ჩავარდნა - ჩიქვანი, გელოვანი-ში - გელვანი. მით უმეტეს, საუბრობ ი-ზე, რომლის ამოგდება ისედაც ახასიათებს მეგრულს. შდრ. ჩემინა[ვა] > ჩემნა[ვა], ღვამიჩა[ვა] > ღვამჩა[ვა] და მსგავსებიც. * * * butkuj
მეგრული ჸ ქართულში გადმოდის ყ-დ; ოჸუჯავა > ოყუჯავა, ჸურუა > ყურუა, ჸურასქუა > ყურაშვილი. თან ერთგან შენს თავსვე ეწინააღმდეგები - თუ გუგუნაჸა[თი] არის მეგრულად, ქართულში ის გუგუნაყა[თი]-დ არ გადმოსულა? შენი ლოგიკით ხომ გუგუნავა[თი] უნდა იყოს? |
| Posted by: Dehumanizer 3 Sep 2019, 23:58 | ||||||
BRUTHA
და საჭიროება "არსებობდა"?
ყვა-ზე დაბოლოებული ტოპონიმები სწორედ გურია-ქობულეთშია შემორჩენილი
პირველივე თაობა თუ ქორწინდებოდა ადგილობრივ ქალებზე, შთამომავლობას მხოლოდ გვარიღა რჩებოდა |
| Posted by: Kakha.G 4 Sep 2019, 00:10 | ||||||||||
BRUTHA
ამას თუ მახსოვს დადიანისთვის ფიცი აქ მიცემული
ამას სადღაც თბილისში შევხვდი
სტატია იყო რუსული ქართულ გვარებზე
ეგენი დ.ბაქრაძის აჭარა გურიაში მოგზაურობიდან ხოლო ზაზაძე ერთი თურქი სპორტსმენია ეროვნებით ლაზი
черкас ებს ტყუილად ეძახდნენ უკრებს? |
| Posted by: BRUTHA 4 Sep 2019, 00:13 | ||||||||||
Dehumanizer
ამას აწი, თუ რამე განსაკუთრებული შემთხვევა არა, ვერასდროს გავიგებთ.
რომლებიც ვერ იხსნება ადიღურად.
ასე ერთიანად ყველა პირველთაობელი? თუ მხოლოდ კაცები ჩამოსახლდნენ? თუ კაცები გურულ ქალებზე და ქალები გურულ კაცებზე? ზღაპარია. მასე, აგერ, დაახლოებით იმავე ხანებში დასახლდნენ აფხაზები ბათუმთან. იგივე დრო გავიდა, მიმოქორწინებაც აქვთ, ქართულიც იციან - აჭარულსაც უქცევენ, რწმენაც შეიცვალა ზოგმა, მაგრამ დღემდე ენაც შემოინახეს, საყველპურო აქა-იქ მეზობლებსაც ასწავლეს და სადაურობაც ახსოვთ. * * * Kakha.G
თუ მეტს გაიხსენებ, დამავალებ.
უკრებს რას ეძახდნენ, ეს -ко-ს სლავურ წარმომავლობას როგორ შეცვლის? |
| Posted by: Kakha.G 4 Sep 2019, 00:31 | ||||
BRUTHA
ყვა ხევს ნიშნავს ადიღეურად
მნიშვნელობა არ აქვს სისხლის აღებას გამოექცნენ თუ მათი ფელუკა გამორიყა ზღვამ.აფხაზები კომპაქტურად და საკმაოდ მრავლად იყვნენ ჩასახლებული. ჩეჩნებში მახაურები ყარაჩაელებში ვეზდენოვები კასტანოვები მარგიანოვები ეგენი ყცელანი სისხლის აღებას გამოქცეული ხალხია რომელსაც მხოლოდ ახსოვთ ქართული წარმომავლობა.უცნაური იქნებოდა რომ მეზობელ ხალხებს შორის მსგავსი ურთიერთშეღწევა არ ყოფილიყო. |
| Posted by: BRUTHA 4 Sep 2019, 00:54 | ||||
Kakha.G
და ბობო, მალთა, ჭანი და ღელე რას ნიშნავს ადიღურად? ან თუ ყვა-ს ზედმიწევნით ქართული ხევის მსგავსი მნიშვნელობა აქვს ადიღურში, რა ხევზე საუბრობ იქ, სადაც, მაგ. მალთაყვა მიედინება?
სისხლის აღებას გამოქცეულ თუ ღელვას გადარჩენილი ფელუკიდან ამოსულ ერთი-ორს, ძნელად სარწმუნოა, მთელ გურია-აჭარაში ამდენი სოფლისთვის, უბნისთვის, მდინარისთვის, ღელისთვის თუ მთისთვის სახელი დაენათლა. მეზობელ ხალხებში მიმოსვლა ცხადია. თუმცა აქ ეს ვერ გამოდგება. |
| Posted by: Kakha.G 4 Sep 2019, 01:18 |
| BRUTHA გურია აჭარაში სტრაბონით ჯიქების მიერ დევნილი კერკეტები დასახლდნენ. (აქვე ცხოვრობენ აპაიტები ყოფილი კერკეტები) თუმცა აფსაროსს თუ გავითვალისწინებთ ასევე ფაზისს ადიღეიზმები დას.საქართველოს ტოპონიმიკაში ჯერ კიდევ კერკეტებამდე იყო.ჩანს ჰენიოხები იყვნენ მათი უკანასკნელი ნაშთი. |
| Posted by: BRUTHA 4 Sep 2019, 01:25 |
| Kakha.G ლევან ადლაგიყვაზე ცნობა ნუ დაგავიწყდება. |
| Posted by: Dehumanizer 4 Sep 2019, 07:30 | ||
BRUTHA
არ არის ზუსტი შედარება... აფხაზები კომპაქტურად დასახლდნენ, რამდენიმე მთლიანად თუ სანახევროდ აფხაზური სოფელი ქონდათ ადიღეებზე გვაქვს რამდენიმე ტოპონიმი, გადმოცემები, გიულდენშტედტის ცნობას, რომელიც სავარაუდოდ მათ ეხება |
| Posted by: ronald_wesley 4 Sep 2019, 08:53 |
| ცვეტში -ყვა -ტი და -სკირიდაბოლოებებად ვერ ჩაითვლება სულ 3 გგვარის გამო |
| Posted by: BRUTHA 4 Sep 2019, 11:09 | ||||||||
Dehumanizer
ჩერქეზები კომპაქტურად არა? და ერთი-ორი ჩერქეზის ოჯახი დასახლდა, სოფელსაც მან მისცა სახელი, მდინარესაც, მთასაც და სერსაც? თითო-თითო ოჯახად მოდიოდნენ და თითი-თითოდ აარსებდნენ სოფლებს და ადგილებს ასე სათითაოდ ანათლავდნენ სახელებს? თან რომ ადგილობრივ ტრადიციულ ონომასტიკაზე ასე იმძლავრა და აჯობა? ...მაგრამ ამის იქით რომ ვერაფერი კვალი დატოვა, რა ვუყოთ? აფხაზები კომპაქტურადო. გვაქვს ასეთი მძლავრი აფხაზური ტოპონიმია იმ აფხაზურ სოფლებში მაინც?
ამ მცირე მონაკვეთის 10-15 ტოპონიმზე რამდენიმეო, ვერ იტყვი. ანუ, ამ ტოპონიმებს უკვე უსათუოდ, ეტიმოლოგიების გარეშე აცხადებ ადიღურად?
რომელი -ები?
ან არც ეხება. |
| Posted by: Blueსტუმარი 4 Sep 2019, 13:22 |
| კალატოზი მესხი ეს ორი უცნაური გვარი ვიცი მე. |
| Posted by: ronald_wesley 4 Sep 2019, 13:41 |
| კიდევ არსებობს ასეთი უცნაური ჰვარი ალექსი_მესხიშვილი |
| Posted by: Kakha.G 4 Sep 2019, 20:50 | ||
BRUTHA
ეხლა ვერ ვიპოვნე.მოკლედ წებელდელები ფიცს აძლევდენ ლევან დადიანს |
| Posted by: butkuj 4 Sep 2019, 21:27 |
| BღUთHA თითქმის ყველაფერში აქ დაწერილს გეთანხმები . ოღონდ გუგუნავას შესახებ არა. ს.ტყა'ყურუ აძიუბძას ადგილას რომაა მოხსენებული დავთარში ტყავრუ-თ ? რატომ არა ტყაყურუ-თ ?) ლაზურად შუბლს რა ჰქვია ? |
| Posted by: BRUTHA 5 Sep 2019, 00:16 | ||||||
butkuj
არადა ფაქტია, რომ გვაქვს "გუგუნაყათი" და არა "გუგუნავათი". გუგუნაყათი-ს შემთხვევაში მისი ეტიმოლოგია კარგადაა შესასწავლი. დასშვებია, -ყა გამოიყოს კიდეც და განშტოებასაც/ტოტსაც ნიშნავდეს, ან -ყვა-ს თუ -ჸვა-ს ვარიანტი იყოს. ან სულაც "ნაჸა" იმალებოდეს, რაც ლერწმოვანს ნიშნავს თურმე. "ტყავრუ"-ს რაც შეეხება, ესეც მეგრული ფორმაა (ტყაურუ-სთან ერთად) და ასევე დამოწმდა. ჩანს, "ტყავრუ"-ს თუ "ტყაურუ"-ს ჩაწერის დროს ამ ტოპონიმს სწორედ ასე გამოთქვამდნენ და არა "ტყაჸურუ"-დ. შდრ. მეგრულშივე თაჸურე > თაურე||თავრე, თეჸურე > თეურე||თევრე, სოჸურე > სოურე||სოვრე. ცხადია, თუ მოქართულე მეგრელისგან "სოვრე იბდა?"-ს გაიგებს, ასეც ჩაწერს და არა "სოყურე იბდა?"-ს. მეგრ. ჸ > ქართ. ყ-სთვის ასევე შდრ. ჭყონდიდის, თუ სწორად მახსოვს, 11 ს. წარწერის "დოყონელი", რაც დაყუდებულს ნიშნავს და წარმოთქმის "დოჸონელი"-ა (რა თქმა უნდა, თუ იმ დროისთვის მეგრულშიც "დოყონელი" არ გამოითქმოდა).
ნაირსახეობებია დამოწმებული: ყვა, კვა, კუ̂ა, ღუა, უ̂ა, ვა. ჸვა-ც მოსალოდნელია. მიგიხვდი, რატომაც იკითხე. : )) * * * Kakha.G
ლევან V? |
| Posted by: butkuj 5 Sep 2019, 00:43 | ||
BღUთHA
ხოდა ამაშია იქნებ საქმე . |
| Posted by: Dehumanizer 5 Sep 2019, 14:17 | ||||||||
BRUTHA
ვერ იტყვი, რომ ტრადიციულ ონომასტიკაზე იმძლავრა ეტიმოლოგიაც არ აქვს ადიღეური, რაც არ გამორიცხავს დაბოლოების ადიღეურობას და უბრალოდ მეორედობაზე მიუთითებს ამ ტოპონიმების მოყვანა ადიღეური სუბსტრატის მაგალითათ (როგორც ხდებოდა საკმაოდ დიდი მეცნიერების მიერაც) ჩემი აზრით ალოგიკურია (მიტ უფრო ამ შემტხვევაში შესაძლო ადიღეურ გვარებტან დაკავშირება) მაგრამ თანხვედრა რომ არის ფაქტია... სავარაუდოდ იყო მიგრაციის ერთი ტალღა მაინც, ალბათ საკმაოდ გვაინდელი?
ინგოროყვებზე - ხომ არ არსებობს რაიმე მიზეზი, რატომაც შეიძლება ადიღეობა "დაებრალებინათ" საკუტარი წინაპრებისთვის
სხვა ვინ შეიძლება კავკასიელად მოეხსენიებინა? აფხაზები რომ ყოფილიყვევ, ალბათ აფხაზადვე მოიხსენიებდა დაღესტანელის ან ვაინახის გურიაში მოხვედრის შანსი გაცილებით ნაკლები იყო ვიდრე ჩერქეზის |
| Posted by: Kakha.G 5 Sep 2019, 15:37 |
| BRUTHA დიდი ლევანი სხვა ვინ იქნებოდა სუფსაზე და აჭარაზე რას იტყვით? ასევე აფსაროსზე და ფაზისზე |
| Posted by: BRUTHA 5 Sep 2019, 22:28 | ||||||||||
Dehumanizer
რაოდენობა და მიკროტოპონიმურობა თავისუფლად იძლევა ამის თქმის საშუალებას.
არ აქვს ადიღური და მაინც გამოდგება ადიღური მიგრაციის (გვიანი თუ ადრეული, რა მნიშვნელობა აქვს..) სამტკიცებლად? უცნაურია. და რა გამოდის, ზოგი ქართულ-ზანურ-ადიღური კომპოზიტია, ზოგიც ზანურ-ადიღური და ზოგიც ქართულ-ადიღური? ეს კიდევ უფრო.
თანხვედრა ისეთი უნდა, "გუდავა"-სა და "ჭურჭავა"-ს დაბოლოებებს შორის რომაა, მაგრამ ისიც წყალგაუვალი ფაქტია, რომ პირველი მომდინარეობს "გუდაყვა"-სგან და, შესაბამისად, მისი -ვა კომპონენტი -ყვა-სგან, ხოლო მეორე "ჭურჭავანი"-სგან და, შესაბამისად, მისი -ვა კომპონენტი -ავან-ისგან. სრულიად ერთგვაროვანი ჟღერადობისაა ორივე, ფორმაც და ფუნქციაც ორივესი სავსებით იდენტურია, მაგრამ წარმომავლობა ცალსახად სხვადასხვა აქვთ.
გვარის წარმომადგენელთა რიცხვით თუ ანგარიშობ გადმოცემების სიმრავლეს, მაშინ კი, სადღაც ასამდე გადმოცემა გვექნება. : )) დანარჩენზე გიპასუხე.
ჩერქეზები თუ ჩერქეზებად არ მოიხსენია, აფხაზი რაა, რით იწონიდა მეტს? კიარა და პირიქით არ იყო, რომ ყველას ჩერქეზს ეძახდნენ? მ.შ. სწორედ აფსუა-აბაზა მუჰაჯირებსაც და მ.შ. თვით რუსები და თურქებიც კი. დაღესტნელები, მაგ. გუმუშჰანესაც კი სწვდებოდნენ. ტაოზე, შავშეთზე, ყარსზე არაფერს ვიტყვი. |
| Posted by: ronald_wesley 5 Sep 2019, 22:35 |
| ისე გვარი აფხაზი საიდან მოდის სიდან * * * ნიკოლოზ აფხაზის წინაპრები დიდგვაროვანი აფხაზი თავადები – შარვაშიძეები იყვნენ, რომელთაც აფხაზეთი მუსლიმანთა მოძალებისას XVII საუკუნეში დატოვეს და კახეთში, სოფელ კარდენახში დასახლდნენ. შარვაშიძეებს არ დაუკარგავთ თავიანთი თავადური ტიტული. მათ აფხაზის ფსევდონიმი დაიმკვიდრეს. |
| Posted by: BRUTHA 5 Sep 2019, 22:45 | ||||||||
Kakha.G
ცოტა მეტი დაწვრილება კი დაეზარა ბუტკუჯას, მაგრამ მშვენივრად ახსენა სუხჩე, სუჭითა, სუხუმლა, რომლებშიაც სუ-, რასავირველია, მეგრული სქურ- "ღელე"-ს შეკვეცილი ფორმაა. დიდი ალბათობით, სუბახჩე-ც (<*სქურ + ბახჩე) დამატე ლაზეთიდან. სუფსა (უწინდელი სახელი "მოგრუსი/მოგროსი") - მეგრ. *სქურ+[ე]ფშა "წყალუხვი, წყალსავსე"", გინდა *სქურ+ფშა "ღელის ნაკადი, ღელეფშა". ფშ > ფს გურულისვე ნიადაგზე. ან სულაც თავკიდური ს-ანის გავლენით.
მშვენიერი მიგნებაა: https://forum.ge/?showtopic=33583831&view=findpost&p=899543
დიდი ალბათობით ბერძნულია. არ გამოირიცხება ბერძნულად დამახინჯებული/გააზრიანებული ადგილობრივი სახელიც: https://forum.ge/?showtopic=33801080&view=findpost&p=42952790
ესეც ბერძნულად დამახინჯებული ადგილობრივი სახელი უნდა იყოს. ეტიმოლოგია დასადგენია. * * * butkuj გუგუნაყათი-ზე გამახსენდა - წკარყა||წყარყა "წყლის/მდინარის ტოტი" გვაქვს კლარჯეთის ლაზურ ნაწილში. ეს ვარიანტიც საინტერესო ჩანს გუგუნაყა- ნაწილის ახსნისას. |
| Posted by: ronald_wesley 8 Sep 2019, 14:51 |
| mokled sia: აფხაზი ამირეჯიბი აბალაკი, ამილახვარი ამირეჯიბიართილაყვა ახალკაცი,ბაგრატიონი ბურძგლა, ბუთხუზი, გეგეჭკორი დვალი, ერისთავი ემუხვარი ვეზდენი თაბაგარითარხან მოურავი კვატიტი, კალომლეწავი კვეკესკირი ილარიონი, იჩქითიინგოროყვა კანდელაკი,კვაშალი ლაბარი, ლაშხი ლომკაცი ,ლაფაჩი მესტუმრე, მეკონდახე მესტუმრეთუხუცესი მებუკე,,მამასახლისი.მუჯირი მენაბდე მოლოდინი მესხი მეხუზლა მარტოლეკი,ჟღენტი როყვა სუბარი სიმსივე პაპასკირი უკლება ღლონტი შერმადინი, ჩანადირი ციცაგი,ციხისთავი წულეისკირი ხიტირი ხაბაზი ხარაზი ხომერიკი ხატისკაცი ჯოლბორდი ჯიბუტი ჯალალი |
| Posted by: Dehumanizer 8 Sep 2019, 15:31 | ||||||||||||
BRUTHA
რატომ? გარშემო გაცილებით მეტი ქართველური ტოპოიმია
გვიანდელის რატომ არ გამოდიგება თუკი იყო რაღაც ქართველური ტოპონიმი (თუმცა ამ ტოპონიმეების ფუძეების ქართველურობა არც ვიცი რამდენად დამტკიცებულია) მიამატეს საკუთარი ტერმინი
ეგ რა შუაშია? თუნდაც რაიმე პარალელი იყოს, პირველ შემტხვევაშI ვიცით (წერილობითი წყაროს მიერ დადასტურებული) საიდან მივიღეთ დღევანდელი ფორმის პპირვანდელი ფორმა და ამ ტოპონიმებსი შემთხვევაში როგორ გვაქვს საქმე? დავუშვათ გამოვრიცხეთ ადიღუება, გვაქვს რაიმე სხვა ვერსია? რითი გხსნით მათ თანმოყრას ერთ სეგმენტში (გამონაკლისი იგივე გუდაყვაა, უფრო ადრეული) თავმოყრას? რატომ არ გვხვადება სხვაგან ქართული თუ ზანური ტოპონიმების გავრცეელბსი არეალში?
უსამართლობ ცდილობ გააუფასურო ცნობა... ხალხს აქვს საკუტარი გავრის წარმომავლობის მახსოვრობა და გინდა თუ არა ასე არ არისო... ძალზედ მიკერძოებულად უდგები ამ საკითხს
კი აფხაზებიც შეიძლება.. მაგრამ ტოპონიმიკის მხრივ შესაძლო აფხაზური არაფარია... ამიტომ ვუშვებ, რომ აღნიშნული კავკასიელები ის ადიღე არიან, ვისმა გვარებმაც დღემდე მოაღწია
დაღებს შეიძლება მოერბიათ, მაგრამ დასახლება და რაიმე მშვიდობიანი საქმიანობა რომ ნდომებოდათ რაღა გურიას აირჩევდნენ აღმოსავლეთის გაცილებით ნაყოფიერი მხარეები იქვე არ ქონდათ? |
| Posted by: butkuj 8 Sep 2019, 22:56 | ||
Dეჰუმანიზერ
დავიწყოთ იქიდან თუ ვინ ან როგორ დაადგინა მათი "ადიღურობა" თან არა აფხ.-ადიღ. კვალი არამედ ადიღეური ? გურიაში უწინ რომ ადიღეველებს ეცხოვრად აფხაზებს რა ვუყოთ ? ეს იგივეა რომ წარმოვადგინოთ სვანებს კახეთში ეცხოვრად უძველესი დროიდან . საქმე იმაშია რომ მარის დროიდან მოდაში იყო სხვადასხვანაირი ანტიმეცნიერული მაგრამ იდეოლოგიურად გამართლებული მეცნიერული დებულებების გამოგონება . მათ შორის ასე დაიბადა -ყვა დაბოლოების ადიღეურ კვალად გასაღება . მიუხედავად იმისა რომ ისტორიული გურიის გარეთ მსგავსი აღნაგობის ტოპონიმიკა თვით აფხაზეთში აღარ გვხდებათ . 20მდე ტოპონიმია გურია-აჭარაში რომელიც -ყვა ზე მთავრდება . მათი ადიღ.-აფხაზურობა თუნდაც იმით გამორიცხულია რომ მეზობელ მხარებში მსგავსი ტოპონიმიკა საერთოდ არ გ ხდება თუაფსის სანახებამდე. |
| Posted by: Dehumanizer 8 Sep 2019, 23:34 | ||||
butkuj
და რა ახსნა აქვს ამ ფაქტს? რატომ არის ამ რეგიონში აგვრცელებული ტოპონიმიკის ტიპი, რომელიც ადიღებისგანსახლების არეალში გხვდება არა აფხ-ადიღური, არამედ კონკრეტულად ადიღური
კი იყო მაგრამ, მე ხომ არ ვსაუბრობ ამ ტოპონიმების სუბსტრატულობაზე... პირიქით ვამბობ რომ გვაინდელია... თუმცა რომ გვიანდელია, ეგ ხომ არ ნიშნავს რომ ადიღური არ არის ასევე რა არგუმენტი შეიძლება იყოს გვარის ადიღური წარმომავლობის წინააღმდეგ, როცა ამ გვარის წარმომადგენები თვითონ ამბობენ რომ ადიღური ფესვები აქვთ?? |
| Posted by: butkuj 9 Sep 2019, 02:12 |
| Dეჰუმანიზერ რომ დავწერე , კაი ინგოროყვა, ართილაყვა და როყვა ადიღეველებია . აბა ღელეყვა, ჭანუყვაძე და ა.შ. ვინები არიან ,აი ვინები ? მალთაყვა, ბობოყვათი, აჭყვა , ჯურუყვეთი - ადიღეური სუბსტრატია ? მაშ მალთა -, ბობო-, ჯურუ-, აჭი - რატომ არ იხსნება ადიღეური ენიდან ? მაგდენი გვიანდელი ადიღეური გავლენა გურიის ტოპონიმიკაზე შესაძლებელი იქნებოდა მხოლოდ იმ შემთხვევაში თუ ადიღეველებს გურია დაპყრობილი ქონდათ როგორც აფხაზებს სამურზაყანო ))) არ არის შესწავლილი გურიის მიკროტოპონიმიკა თუნდაც იმ დონემდე როგორც ცხადაიამ სამეგრელოს ტოპონიმიკა შესწავლა . სამივე რნში უნდა შედგენილ იყოს ტოპონიმიური აღწერა და გვექნებად ნათელი სურათი რომლის შედეგად აიხსნება ეს "ადიღიზმები" . |
| Posted by: Dehumanizer 9 Sep 2019, 08:52 | ||||
butkuj
სავარაუდოდ ასევე ადიღები რადგან აშკარად იგივე ტიპის გვარებია
სუბსტრატზე გარკვევით დავწერე რომ არ ვთვლი ასე და რადენობრივიდაც იმდენი არ არის, მასობრივ მასობრივ მიგრაციაზე ისაუბრო |
| Posted by: Kakha.G 9 Sep 2019, 11:20 |
| კიდევ ერთი ადიღეიზმი გურიაში არის დუაბზუ (ტუაფსეს ადიღეური ფორმაა) |
| Posted by: BRUTHA 9 Sep 2019, 14:44 | ||||||||||||||||||
Dehumanizer
როგორ გამოდგება ადიღური მიგრაციის, გინდა გვიანდელი იყოს, გინდა ადრინდელი, თუ ეტიმოლოგია ადიღური არ აქვს? რას ამბობს?
ისე, რას ვარაუდობ, ეს -ყვა "შვილის/ძის" მნიშვნელობითაა თუ "ხეობის"? თუ ორივეს?
შუაშია კი არა, მთლად კენწერო თავშია.
კი - ქართული "ყმა"-ს მეგრული "ჸვა". ეს მოსაზრება 2011 წელს გამოთქვა მერაბ ჩუხუამ. თუმცა ის ყველა -ვა გვარისთვის ვარაუდობს ასეთ გადასვლას -ყვა > -ჸვა > -ვა. მაგრამ ფაქტია, რომ გვაქვს ასეთი გადასვლაც და გვაქვს -ვა-ს -Vვან-ისგან წარმოშობის დოკუმენტური მტკიცებულებებიც. "ლაზური გვარსახელების" წიგნის 64-ე გვერდზე შეგიძლია ნახო. მგონი, გაქვს. წერა-წარმოთქმისას ქართული ყ > მეგრული ჸ მაგალითები, რაღა ბევრი სასაუბროა, მაგრამ მაინც დავწერე ზემოთ. თან გვარსახელებისვე მაგალითზე. აქვე შდრ.: 1.) ქართ. "ბატონყმობა" > მეგრ. "პატონჸვალა"; 2) ამავე (ყმა/ჸვა) მნიშვნელობის ჭკორ- დაბოლოებიანი გვარსახელები სამეგრელო-გურიაში; 3) იმავე რეგიონში -ყმაძე დაბოლოების გვარსახელები; 4) იშვიათად, მაგრამ გვარსახელშივე დამოწმებული -ყმაძე/-ყვაძე მონაცვლეობა. - ესენი სრულებით საკმარისია ამ ფანტასტიური ადიღური სუბსტრატისა თუ დამოუმოწმებელი მითიური ადიღური მიგრაციისა და საეჭვო კინკილა გადმოცემის საწინააღმდეგოდ.
მშვიდობიანადაც სახლობდნენ და დასახლებებიც/უბენბიც ჰქონდათ, მაგრამ მაგათ, მაგ., ქართული სახელები ერქვა და არა რამე დაღესტნური.
კინკილა ადამიანისგან მოსმენილი ერთი საეჭვო ცნობა ორ გვარზე; მაგ. შემდგომში ინგოროყვებში ამ ცნობის დადასტურება, დიდი ალბათობით, ამ წიგნური გავლენით თუ იქნება.
და რომ გვხვდებოდეს, როგორ ახსნიდი?
აიღე "ჭანუყვაძე". რა გამოდის, მეზობლის მკვლელი ვიღაც ადიღე ჟანთემირი მე-18-ში გურიაში შემოსახლდა, ჯერ გაჭანდა და გახდა ჭანუყვა და მერე გაგურულდა და -ძე დაიმატა? Kakha.G
გურულში თუ ერთ ("სუფსას") შემთხვევაში ადიღური -ფსე -ფსა-თი გადმოდის, მეორე შემთხვევაში, თუ ნამდვილად "ტუაფსეს" სახელი გაგურულდა, ხომ უნდა გვქონდეს "დვაფსა" და არა "დვაბზუ"? - ბზუბზუ-ც გვაქვს. ეგ რაა, "ფსეფსე"? დვაბზუ-ს შემთხვევაში, თუ ის დვაბ-ზუ-დ დაიშლება, ბუტკუჯის თქმისა არ იყოს, სამართლიანადაა სავარაუდებელი მეგრული "დღვაბა/დვაბ-" და "სქური/-სუ" - დღვაბსუ > დვაბზუ. ბზუბზუ-ს რაც შეეხება, შეიძლება დვაბზუ-ს გავლენითა და ანალოგიით ჩამოიქნა ასე. პლუს ამას გურულისთვის დამახასიათებელი მზ- > ბზ, ვზ- > ბზ-. ეტიმოლოგია გურულშივეა საძებნი. |
| Posted by: Dehumanizer 9 Sep 2019, 15:07 | ||||||||||||||
BRUTHA
გვაინდელის გამოდგება იმ მრივ, რომ ტოპონიმის დაბოლოება დაურთეს ადგილობრივს სადმე კავკასიის რომელიმე არეალში კონცენტრირებულად რომ იყოს რამდეიმე ტოპონიმი ამოუსხნელი ფუძით და დაბოლოებით "ხევი"... არ გაჩნდება მოსაზრება, რომ შესაძლოა ქართველური კვალი იყოს, მიუხედევად იმისა, რომ ფუძეების ეტიმოლოგიას ქართველურით ვერ ახსნი?
ხეობის
სუბსტრატი მე არ მიხსენებია... გვაინდელი მიგრაციის შესაძლებლობის დასტურად მიმაჩნია ტოპონიმიკა და გვარები
სად?
წინაპრების სახელს და მიგრაციის დროს უთითებდა ხალხი ძალზედ მდიდარი დეტალები ხომ არ არის წიგნური გავლენით სტიმულირებული ფანტაზიისთვის?
ავხსნიდი, რომ ტიპიურია ამ ენის გავცელების არეალისთვის და არსებული მდომერაობა კი ვერც ქართულის საფუძველზე აიხსნება (რადგან სხვაგან არსად გვხვდება) და ვერც ზანური სუბსტრატით
იქნებ სხვა ეტიმოლოგიაც ქონდეს "ჭანს" ან იქნებ ჭანი ჯერ ადიღეშ გადავიდა და შემდეგ უკვე მისი ჭანუყვა-დ გამხდარი შთამომავალი გურიაში ეგეთი ჩახლართული გვარებიც ხომ არის მაგ აგირბაია, გამოდის მეგრელი ჯერ გააფხაზდა დაშემდეგ ისევ გამეგრელდა ჯიქიძე, გამოდის ჯიქი ჯერ გამეგრელდა და შემდეგ მისი შთამომავალი გაგურულდა თუ გაიმერელდა |
| Posted by: BRUTHA 9 Sep 2019, 15:33 | ||||||||||||||||
Dehumanizer
ანუ, შენ, გამოდის, ამ -ყვა ერთეულების ადუღურობას დამტკიცებულად აცხადებ, რისი საფუძველიც არ გაქვს. დანარჩენი შენი ვარაუდი ამ მხრივ ამ უსაფუძვლობაზე დამყარებული გამოდის.
გვაქვს? რტომ არა? არ იყო ქართველების მიგრაციები? ისე, ძველ რუკებზე -kevi ტოპონიმები გვხვდება, მაგ. იმიერკავკასია-რუსულ ზღვისპირეთშიც და კლარჯეთშიც. რუკების მოძებნას ნუ მთხოვ. )) ცხადია, ორი მნიშნელობითაა - 1) თურქული köy-სა და ქართული ხევი-ს. რატომ უნდა მოუვიდეს ვინმეს აზრად, borchiskevi-ს (ბორჩხისხევი) ანალოგით, სადღაც ანაპასთან დამოწმებული რაღაც თურქული ტოპონიმი ქართული ხევი-თ ახსნას?
ჭანუყვა - "ჭანის ხეობა", ბობოყვა - "ბობოს ხეობა" გვარსახელად?
ლეკობანში, მაგ.
შემდგომში მეთქი. : )
რატომ, თუ გურიაში შეეძლო ადიღეს დასახლება, იმერეთში ცხვირს ვერ ყოფდა?
არის, თუმცა გააჩნია სად ხდებოდა ეს ყველაფერი. ჯიქიძე, თუ ნამდვილად ჯიქებს უკავშირდება ეს გვარი, გამეგრელდა სამეგრელოში და გაგურულდა გურიაში. ადიღედან 17-18 სს.-ებში მოსული ჟანთემირი გურიაში ვერ გაჭანდებოდა. ეს ცოტა ისეთია, კაცი დღეს ბაქოში გაიქცეს და გაალბანდეს.
ამაზე რას ფიქრობ? |
| Posted by: Dehumanizer 9 Sep 2019, 15:44 | ||||||||||||
BRUTHA
უსაფუძვლობაზე არა.. მეტ-ნაკლებად შესაძლო დაშვებაზე, სხვა უფრო დამაჯერებლის არ არსებობის გამო
მე ვამბობ, ერთ არეალში კომპაქტრად და არა ეღტი ალტას და მეორე ბალთას
არა.. ტოპონიმებზე არ იკითხე?
რაღაც მიზეზთა გამო მოხდა გურიაში დეტალების დასადგენად ბევრი ფაქტორის ანალიზია საჭირო... რომელ საოცალურ წრეებს მიეკუთვნება გვარები, როდის არის მათუ უადრესი ფიქსაცია, ემთხვევა თუ არა მათი განსახლების არეალი შესაძლო ადიღურ ტოპონიმებს
შეიძლება ჭანი მოხვედროდა ადირებში.. რომელიმე ზღვისპირა ტომში და შემდეგ მომხდარიყო გურიაში მიგრაცია
საინტერესო მოსაზრებაა... თუმცა შესაძლო ახსნაა მხოლოდ გვარების თაობაზე, მაგრამ არა ტოპონიმების |
| Posted by: Kakha.G 9 Sep 2019, 18:14 | ||||||||||
| BRUTHA მეცნიერი კაცი ხარ და ამ საკითხს სრულიად არამეცნიერულად ბუტკუჯურად უდგები.ანუ წინასწარგანწყობით რომ ნებისმიერ ფასად დაამტკიცო უფრო სწორედ წაშალო ადიღეების კვალი საქართველოში
ქვევი ად წარმოითქმის ქართულად (ეგიკვევი-მუსხი)
ყვა შვილსაც ნიშნავს ხეობასაც და ხუა ღორს
ქართლ კახეთშიც მომხვდარან ადიღეები მაგრამ ქართულ გვარებს ატარებენ მათი შთამომავლები
ძაან საინტერესოა ანუ ყმა-ყვა მობათესავე სიტყვები გამოდის ერთი + იბერო კავკასიურ თეორიას
ადიღეური ფორმა არის დუაბზუ კაი ჰა სობისს ან ქსუისს რა ეტიმოლოგია აქვთ? სობი რაა? ან ქსუი რაა? არადა ქართული ტოპონიმებია |
| Posted by: ronald_wesley 9 Sep 2019, 20:48 |
| თემას ნუ აოფებთ ნეგრელებზ4 არის თემა . გვერდით .აქვს გახსნილი და იქ იმსჯელე მეგრული და ლაზური ერთი ენაა თუ სხვადასხვა. |
| Posted by: butkuj 9 Sep 2019, 21:18 |
| ეს ყველაფერი იმის ბრალია რომ თავიდან ვერ გავაბათილეთ ფანტაზიორი მეცნიერების დასკვნები ,იმიტომ რომ ხელშეუხებელი ავტორიტეტებად მიგვაჩნოდათ . ესენი კი თავის ფანტაზიებში საკმაოდ ღრმად შევიდნენ და აშკარა წინააღმდეგობაში მოხვდნენ რეალობასთან ანუ მათი დასკვნები არამარტო მოძველდა არამედ ყოველგვარი ლოგიკა დაკარგეს. მიდი ეხლა და თავიდან აუხსნი ხალხს სადაა სიმართლე ))) ეგერუკაები ცხოვრობდნენ არა ზღვისპირეთ ადიღეთში არამედ მდ.ლაბის ნაპირზე და მათი წარმომადგენელის დასახლება გურიაში ცოტა რომ ვთქვათ ძალიან საეჭვოა. ხოლო რატომ არ იხსენიებიან ამ სამეულში (ინგოროყვა ,ართილაყვა,როყვა) ღელეყვები და ჭანუყვაძეები ? გვარის -ყვა დაბოლოების ადიღეურად გასაღება ავტომატურად მიუთითებს -ყვა ტოპონიმების ადიღეურობაზე . ამდენი ადიღეური მიკრო ,მაკრო და ჰიდრონიმების არსებობა გურიის "კუნძულზე" მხოლოდ იმ შემთხვევაში გამარLებულია თუ გურიაში დიდი ხნის მანძილზე შემორჩენილი იყო ძველი ადიღეური მოსახლეობა ,ან გურიაში ადგილი ქონდა ადიღეველების მასიური ჩასახკება მარა ჯერ ერთი რომ ძველი ადიღეველები ადიღო-აფხაზურ ენაზე საუბრობდნენ ამიტომ გამორიცხულია ადიღეური ენის მეშვეობით ტოპონიმების ახსნა და მეორე , ეს ინგოროყვა-ღელეყვები გურიის მოსახლეობის 1%საც არ წარმოადგენე რაოდენოვით რომ დატოვონ ტოპონიმიკაში ამხელა კვალი. |
| Posted by: asphurcela 9 Sep 2019, 21:26 | ||
რას ერჩით ჩემს გვარს? მეთორმეტე საუკუნის ნაწარმოებშია მოხსენიებული არაქართველობას ვერ დაგვწამებ. გადმოცემით 3 ძმა ქავთარაძე დასახლდა ქსნის ხეობაში და 3 სხვადასხვა სოფელი დაარასა და დაირქვეს გვარად შერმადინი. |
| Posted by: akako78 9 Sep 2019, 23:18 |
| არის ასეთი გვარი - ბურძგლა..შემხვედრია ჩემს სამსახურში ერთხელ და ეხლა გამახსენდა.. |
| Posted by: BRUTHA 10 Sep 2019, 22:15 | ||||
Kakha.G
კახა, მეცნიერულია, როდესაც ამდენიდან ადიღურად ერთი ვერ იხსნება სრულად და დამაჯერებლად და ამის მიუხედავად, პირდაპირ, უეჭველ ადიღურ სუბსტრატად ცხადდება და ამას კიდევ ზედ რომ ჩახუჭუჭებული თეორიები აშენდება?
Тӏуапсэ/ТӀуапсы - ეს ფორმები ვნახე. "დუაბზუ"-ს წყაროდ რა გაქვს? |
| Posted by: Kakha.G 10 Sep 2019, 23:50 |
| BRUTHA თჰუაფსე-ორწყალი ეს უცნობი სიტყვა ქართულად დუაბზუდ გადაკეთდებოდა ცხადია ასევე ადიღეში არის სუფსი-> სუფსა, ფშიში-> ფაზისი, ფშადა-> ფაზისი რაც საინტერესოა ადიღეში არის კურჯიფსი-ქართველების წყალი და კურჯინოვო დიდოეთში არის საბაკუნისხევი |
| Posted by: butkuj 11 Sep 2019, 00:09 | ||
Kაკჰა.G
ნუ ტი სავსემ გონიშ') ჯერ ერთი რომ ძველი ადიღიზნები გურიაში ნაღდად ანაქრონიზმია და ანტიმეცნიერული მიდგომაა. ჩერეზ აფხაზური ენა როგორ დარჩებოდა , განვითარებოდა გურიაში ადიღეური ენა ?))) აფხაზეთში მდ. მოქვის ერთერთ შენაკაქს ჰქვია აფხაზურად "დუაბ" ,ხოლო სინამდვილეში მეგრ.დღვაბ /დღვაბა . |
| Posted by: Kakha.G 11 Sep 2019, 00:15 |
| butkuj რა იყო და როგორ იყო ყველაფერი დღეს არ ვიცით. ბებერი ადიღა ჯანაშიას ეუბნება; ეს მთები (დიდი და პატარა ლაბას ხეობა) უწინ ტყიანი კი არ იყო, ხალხი ცხოვრობდა, აბაზები, ყარაჩაები და იმერლებიო.მეგრელებს გულისხმობო?კითხა ჯანაშიამ.არაო იმერლებსო. |
| Posted by: butkuj 11 Sep 2019, 01:39 | ||
Kაკჰა.G
ჯანაშიას ჭორები ვაგროვოთ ? რაის მეგრელებს უნდა ეცხოვრათ ლაბის ნაპირზე ? |
| Posted by: BRUTHA 11 Sep 2019, 01:52 | ||||||||||
Kakha.G
ამათგან რომელია?
ასევე სამეგრელოში არის ზუგიდჷ ([ა]ზჷგ[ა]დჷ) > ზუგდიდი "დიდი ჯიქეთი". იმერეთში ქუთეშ ([ა]ქჷთა[ა]შჷ) - "წიფლასოფელი" და კიდევ ასეთები. ეგენი დას. საქართველოში ხათიდან დაძრული ადიღების მერე რომ გამოჩდნენ აფსუები, მათი სუბსტრატი იქნება. და ეს ფშიშ-ფშადა-ფაზისი - ბასიან-არაქსისკენაც ადიღური დანაშთი?
ადიღურში ქართველის აღმნიშვნელად თურქულიდან შესულ ამ სახელწოდებას ამ ყველაფერთან რა კავშირი აქვს?
დიდოეთში ილიანხევიც არის, სამბირისხევიც და ორიწყალიც, მაგრამ დიდოეთი კახეთისა იყო. |
| Posted by: Kakha.G 11 Sep 2019, 02:05 |
| BRUTHA BRUTHA მტკვარ არაქსელები (პროტოქართველები) იჭრებიან დას.საქრთველოში და დას.საქართველოს ნეოლითი ყუბანის აუზში გადადის იქ ხვდება მესოპოტამიელ კასსიტებს-ქაშქებს და მაიკოპის კულტურა იქმნება.ქაშქები (ხეთების) ზედაფენა ყუბანისპირეთში ცხოვრობდა.მხოლოდ ძ.წ.13 ს.ში ზღვის ხალხების შემოსევის შემდეგ გატეხეს ქართველებმა ქაშქები და დას.საქართველო და ლაზისტანი დაიკავეს. ისე საინტერესოა ჯიქეთის დედაქალაქს (თუ სოფელს) ქუთეში ერქვა ჰო ეგ ფასიანებიც დას.საქართველოდან დევნილი აბეშლაელების შთამომავლები არიან. |
| Posted by: Dehumanizer 11 Sep 2019, 07:18 | ||
Kakha.G
ფასიანები ქსენოფონტეს დროს ჯერ კიდევ თავის სამხრეთით არიან |
| Posted by: Kakha.G 11 Sep 2019, 12:53 |
აი ესაა ადიღეური ტიპი.ის ქართველებშიც არის გავრცელებული.ძაან პროტომორფული ტიპია.კოლხური ტიპი ადიღეური ტიპისგან განსხვავდება უფრო მკვეთრი პროფილირებით უფრო ხშირი თმოვანი საფარით და მეტი სიმაღლით, რაც იგივე ადიღეური ტიპის დინარიზაციის შედეგია.ასევე იბერიული ტიპის პროტოფორმა გრაცილური ადიღეური ტიპია, ასეა არქეოლოგიურად.  |
| Posted by: butkuj 11 Sep 2019, 14:05 | ||
სვანებს რა ვუყოთ ? მათი ენა ცალკე გავიდა მასზე 500-600 წლით ადრე კაკ მინიმუმ?) ერთი ჩემი აფხაზი ფრენდის არ იყოს , სვანები ავტოქტონები არიანო მაგრამ თქვენ აფხაზებით დასახლებული კოლხეთი დაიკავეთო ))) |
| Posted by: Dehumanizer 11 Sep 2019, 15:04 |
| Kakha.G ყველა ტიპის დახასიათების სკანი შეგიძLია დადო? საინტერესოა, რომ ადირეურ ტიპთან სიხლოვეს ხაშურელები და ზემო იმერეთის მოსახლოება ამჟღავნებს, როემლიც მგონი სხვა კლისიფიკაციით აღმ საქართველოსთან უფრო ახლოსაა, ვიდრე სხვა დასავლურ-ქართველურ ჯგუფებთან და ლანჩხუტელები რაღაც ანკლავად გამოვიდნენ... გალელების შემთხვევაც მთალდ ადვილად (აფხაზური გავლენით) ასახსნელი არ არის, რადგან თაბად აფხაზები არ არიან ნახსენები |
| Posted by: Kakha.G 11 Sep 2019, 18:47 |
| Dehumanizer საჩხერლები და ხაშურლები ასევე ლეჩხუმელები ვიზუალურად ადიღეურ ტიპს ეკუთნიან, რაც ნაკლებ ოროფილირებას ღია პიგმენტაციას და ნაკლებ თმოვან საფარს გულუსხმობს. ნაწილს დღეს დავდებ      |
| Posted by: gimmelle 11 Sep 2019, 19:34 | ||||
ronald_wesley
ამ უაზრო და საგნის არცოდნით გახსნილ თემაში ხალმა აზრი და ცოდნა შემოიტანა. მადლობის მაგიერია? butkuj
სიმართლეს ამბობ, პატენი. |
| Posted by: ronald_wesley 11 Sep 2019, 22:51 |
| სია შეავსეთ !ერთი გვარი გამომრჩა მეღვინეთუხუცესი. * * * კიდევ არსებიბს ასეთი იშვიათი გვარი კვიტინი. |
| Posted by: Dehumanizer 12 Sep 2019, 10:38 |
| Kakha.G მადლობა საინტერესო ნაშრომია ყველაზე მეტად კასპიურ ტიოთან სენაკელების საიხლოვეა |
| Posted by: ereklebarv 12 Sep 2019, 16:38 |
| მე ბუტკუჯი-ბრუთა-სკენ ვარ. არ მინდა ნახევრად ადიღე ვიყო. მთლად ნახევრი არ გამოდის მაგრამ მაინც. სერიოზულად რომ დავწერო ზემოთ ხსენებულ ხალხს უფრო ლოგიკური არგუმენტები მოყავთ. ლექსიკონში რაც ვნახე ყვა-ს ორი მნიშვნელობა აქვს ლაზურად: 1. ვქენი,გავაკეთე. 2. შუბლი. ყვას ქონოხედუ - შუბლზე მიაჯდა. |
| Posted by: butkuj 12 Sep 2019, 16:51 | ||
ერეკლებარვ
ეს რა შუაშია ? მთავარია სიმართლე ან სიმართლესთან მაქსიმალურად მიახლოებული პოზიცია. ხოლო გინდ სომეხი იყავი ან შვედი ))) |
| Posted by: Kakha.G 12 Sep 2019, 16:54 |
| Dehumanizer მიუხედავად აბდუშელიშვილისდიდი ავტორიტეტისა ალექსეევი ერთ რამეში მართალი იყო იბერიული და კოლხური ტიპი ადიღეური ტიპის დინარიზაციის გზით წარმოიქმნენ წინააზიურ ტიპთან კავშირის გარეშე.          |
| Posted by: Dehumanizer 12 Sep 2019, 18:16 |
| Kakha.G საინტერესო იქნებოდა მოცემული კლასიფიკაციის და გენეტიკური მონაცემების კორელაციის ანალიზი... აქ ისეთი სტატისტიკური განაწილებაა, რაც ბევრ შემთხვევაში გენეტიკური ფაქტორით ალბათ ვერ აიხსნება... საინტერესოა ისიც რომ სუბ-ეთნიკურ ჯგუფებში ხშირად ცალკეული ქვე-ჯგუფები მეტ სიახლოვეს ავლენენ არამეზობელ ჯგუფებთან, ვიდრე იმავე სუბ-ეთნოსის სხვა ჯგუფებთან |
| Posted by: gimmelle 14 Sep 2019, 10:50 |
| მე ვეთანხმები ჩუხუას: "მ. ჩუხუამ წარმოადგინა სრულიად განსხვავებული თვალსაზრისი ქართულ გვარებში დადასტურებულ -ყვა სეგმენტის წარმომავლობაზე. მკვლევარი ინგოროყვა, როყვა, ჭანუყვაძე... ტიპის გვარებში წარმოდგენილ ელემენტს უკავშირებს ქართულ ყმა- სეგმენტიან გვარებს მალა-ყმა-ძე, ვაშა-ყმა-ძე, კეჭა-ყმაძე... სადაც გამოყოფილი ფორმა უკავშირდება ძველ ქართულში კარგად ცნობილ ყმა „წული, ქალი, ვაჟი, მართვე“ (აბულაძე 1973: 468) სიტყვას. ზემოთ მოხმობილ გვარებში სეგმენტი შვილს ნიშნავს, შესაბამისად, ვაშა-ყმა = ვაშაძე, მალა-ყმა = მალაძე... შემდგომ გვარსახელს დაერთო -ძე დაბოლოება (მოხდა ორმაგი სუფიქსაცია), ვინაიდან ყმა სიტყვის სემანტიკა დაიჩრდილა. ქართული ყმის შესატყვისი უნდა იყოს ზანური ყვა. ქართ. მ : ზანური ვ შესატყვისობა პოსტკონსონანტურ პოზიციაში ზანურისთვის ბუნებრივია. შდრ.: ქართ. ხმარება > მეგრ. ხარება / ხვარება; ქართ. უქმი > მეგრ. უქი / უქვი; ქართ. ჭმახე > მეგრ. ჭახე / ჭვახე (შენგელია 1999: 10-11). მ. ჩუხიას აზრით, იგივე პროცესი განვითარდა ქართ. შინაყმა > (მეგრ.) შინაყა / შინაყვა, პატრონყმობა > (მეგრ.) პატჷნყვალა ფორმებში. მეგრულ ფორმებში ყმა > ყვა პროცესის ქრონოლოგიაზე წარმოდგენას გვიქმნის გუდავა ტოპონიმის ისტორია. ბაგრატ მესამის ქრონიკებში გუდავა მოხსენიებულია გუდაყჳა ფორმით: „[ბაგრატ მესამემ ბედია] შექმნა საყდრად საეპისკოპოსოდ, მოცვალა მუნ გუდაყჳსა საეპისკოპოსო“ (ქართლის ცხოვრება 1955: 281). ისტორიულად გუდა-ყვა არქეფორმის არსებობა მიუთითებს, რომ მალთა-ყვა ტიპის ტოპონიმები წარმოიშვნენ ადამიანთა გვარებისაგან (ჩუხუა 2011: 227-228). მ. ჩუხუას ეს გამოკვლევა ნათელს ჰფენს ქართულ ტოპონიმებსა და ანთროპონიმებში -ყვა ელემენტის წარმომავლობას. " |
| Posted by: Dehumanizer 14 Sep 2019, 11:11 | ||
ჩუხუას ვერისას გვარების შემთხვევაში არსეული ვერსისიასთან წინააღმდებობის მიუხედავად (პირდაპირი ცნობა რამდეიმე ყვა-ზე დაბოლოებული გვარის ადიღეური წარმომავლობისა), ლინგვისტური არგუმენტაცია აქვს, როგორც შინაარსობრივი, აგრეთვე ფორმის ტრანსფორმაციის მხრივ მაგრამ იგივე ახსნის მექანიკურად გამოდტანა ტოპონიმიკაზე ჩემი აზრით არალოგიკურია, გაუგებარია რა სემანტიკა შეიძლება ჰქონდეს "ყვა"-ს ამ შემთხვევაში |
| Posted by: Kakha.G 14 Sep 2019, 19:15 |
| ეს როგორ გამოდის რომ ყვაზე დამთავრებული ტოპონიმები და გვარსახელები ზანურია? მაშინ როცა საკუთრივ ზანებში ისინი არ გვხვდება? გასაგებია რომ მაგ არსებობს გვარი ოსიყმაშვილი მაგრამ ოსიყვა ხომ არაა? |
| Posted by: gimmelle 14 Sep 2019, 19:35 |
| Kakha.G მეგრულში ყ ბგერას დაკარგვის მიდრეკილება ახასიათებს. გუდაყვა => გუდავაა მაგისი მაგალითი. ქართულმა (გურულმა დიალექტმა) კი ეგ ყ-ები უფრო მყარად დააფიქსირა. "ვფიქრობ, არ არის გამორიცხული, რომ ზოგ გვარში -ყვა სუფიქსის ვარიანტი იყოს -ვა: *ქობალა-ყვა > ქობალა-ვა, *მირცხულა-ყვა > მირცხულავა (შდრ., მ. ჩუხუა ამგვარ პროცესს უშვებს *გუდაყვა > გუდავა ტოპონიმში); ასე, რომ, ჩვენი აზრით, მეგრულ გვარებში ზოგ შემთხვევაში ვ განვითარებულია (გუგა-ა > გუგავა), ზოგან კი არ გამოირიცხება ყვა > ვა პროცესი. აქვე აღვნიშნავ, რომ თუ X საუკუნეში დადასტურებული “გუდაყვა” მარტლა ადამიანის გვარიდან მომდინარე ტოპონიმია (როგორც მ. ჩუხუა ფიქრობს), გამოდის რომ მეგრული გუდაყვა - ერთ-ერთი უძველესი ქართველური გვარია (დაფანჩულთან ერთად). შდრ.: გასული საუკუნის შუა წლებში გამოითქვა დაუსაბუთებელი მოსაზრება, რომ უძველეს პერიოდში ქართულ გვარებსა თუ ტოპონიმებში -ყვა სუფიქსი დამკვიდრდა ჩრდილოკავკასიური (ადიღეურ-ჩერქეზული) ენების სუბრსტრატის სახით (ეს სუბსტრატი არის დასავლეთ საქართველოში ჩერქეზული ტომების ცხოვრების კვალიო...). ვფიქრობ, გამორიცხულია ამგვარი რამ რამდენიმე მიზეზის გამო: 1. დასავლეთ საქართველოში არასოდეს უცხოვრიათ ჩრდილოკავკასიელ ტომებს; დასავლეთ საქართველოში მუდამ ცხოვრობდნენ ქართველები; 2. ამგვარი სუფიქსებით გვარები ადრე არ იწარმოებოდა; ძველი სუფიქსია -ან; 3. რატომ უნდა დავუშვათ -ყვა-ს ჩერქეზული წარმომავლობა, როცა იგი ნამდვილად ქართული სიტყვის ფონეტიკური ვარიანტია (ყრმა > ყმა >ყვა); ნათელია, რომ "ყვა" მომდინარეობს "ყრმა" სიტყვიდან: სახეზე გვაქვს ქართული გვარებისათვის ჩვეულებრივი წარმოება: მამის, წინაპრის სახელს ემატება "ძე" სიტყვაფორმის სინონიმი: "ყრმა"; ჩვენ მიერ დასახელებულ მაგალითებზე თუ განვაზოგადებთ, ადრე ბუნებრივი იყო ასეთი წარმოების გვარებიც: *ჯავახა-ყრმა, *ბაბუცა-ყრმა, *ტარიელა-ყრმა, *გოჩიტა-ყრმა... და მათგან ტრანსფორმირებული: *ჯავახაყვა, *ბაბუცაყვა, *ტარიელაყვა, *გოჩიტაყვა... შდრ., რეალურად დასტურდება: ინგოროყვა, ღელეყვა, როყვა, ართილაყვა... ჭანუყვა-ძე. " |
| Posted by: Dehumanizer 14 Sep 2019, 19:49 | ||||
| gimmelle რაღაცეები ძალით გამოგყავთ
ადამიანის გვარისგან სუფიქსის გარეშე ნაწარმოები ტოპონიმი ზანურ არეალში არ გვხვდება ამ ტიპის ტოპონიმებს გვარისგან წარმომავლბა რომ ქონდეს გარკვეული თანხვედრა ხომ უნდა იყოს გურიაში არ არის არც ერთი იდენტური ყვაზე დაბოლოებული გვარი და ტოპონიმი
ყვა-ზე დაბოლოებული გვარებს შორის რამდენის ფუძე იხსნება ქართველურის საფუძველზე ან აქვს პარალელი სხვა კუთხის გვარსახელებში ან ზოგადად დაფიქსირებულია როგორც სახელი ? |
| Posted by: t-90 14 Sep 2019, 19:53 |
| gimmelle მანდ ერთი საინტერესოა კიდე არსრებობს ტოპონიმები ურთხვა მოხვა და კიდე რამდენიმე სოფელია რომელიც ხვაზე ან ვაზე მთავრდება. რატო მაინცდამაინც ყვა და არა ვა. ? |
| Posted by: butkuj 14 Sep 2019, 20:46 |
| მგონი რომ ეს არაა ძველი ზანურისგვარის კვალები გურიაში . სავარაუდოდ ესენი ლაზეთიდან დევნილების შტამომავლებია. მაგ.გვარი ჭანუ+ყვა+ძე ცოტა უცნაურად გამოითქმის . ქართულში მეგრული ყ'-ს არარსებობის გამო ყ'ა გამოითქმება როგორც ყვა სადავ "ვ" ამყარებს "ყ"-ს. |
| Posted by: BRUTHA 16 Sep 2019, 11:29 | ||||||
Dehumanizer
ცდები. რამდენიც გინდა - ბაღვა, ფაჩვა, ჭურჭავა, ბუდივა, ბინდვა, კუშივა, ჭინჭივა, მელაივა, მურჭივა, ჭეტავა, ხოჯივა ლაზეთიდან. ესენი მხოლოდ ნაწილია. ზანურ არეალად, გურიის გარდა, აჭარას და კლარჯეთსაც თუ მოიაზრებ, მანდაცაა. ენგურ-ცხენისწყლის სამეგრელოში დღეს არ გვხვდება. თუმცა, თავის მხრივ, აქაური სა-[გვარი]-ო, სა-[გვარი]-ა, ნა-[გვარი]-ო ფორმები, რასაკვირველია, გვიანდელია და უთავ-ბოლოსართო ფორმები აქაც უნდა ყოფილიყო. ამას მოწმობს გუდაყვა||გუდავა||გუდა-ც.
მიგაჩნია, რომ ტოპონიმი ბობოყვათი და გვარსახელი ბობოყვაფხე/ბობოყვაძე, ჭანუყვეთი და ჭანუყვაძე არ უკავშირდება ერთმანეთს? t-90
არის, თუმცა ყველა -ხვა/-ვა დაბოლოება შეიძლება ცალკე არც გამოიყოს. ურთხვა-ს შემთხვევაში ის, შესაძლოა, ურთხელსაც უკავშირდება, ხოლო მოხვა-ს შემთხვევაში მახას ზანური შესატყვისი მოხა-ც არაა გამოსარიცხი. |
| Posted by: Dehumanizer 16 Sep 2019, 11:39 | ||||
BRUTHA
ანუ, რაც ჩამოთვალე ეგ ტოპონიმებია?
რატომღაც დამთხვევა ისეთ ტოპონიმებში, რომლებსაც ბოლოში რაიმე სუფიქსი აქვს და ამ შემთხვევებში გვარია პირველადი და თუ გუდავა ანალოგიური პრინციპით არის ნაწარმოები გამოდის, რომ იმ პერიდში ეგ გვარი (და ზოგადად გვარწარმოება (ყ)ვა ფორმით) უკვე არსებობდა? თან თუ არ ვცდები არისტოკრატურლი გავრი არც არის და რამდენად შესაძლოა იმ დროს უბრალო ხალხში გვარის არსებობა? |
| Posted by: butkuj 16 Sep 2019, 12:28 | ||
მეგრ. ბაღ-უა, ფაჩუ-ყ'ა, ჭურჭა-ყ'ა, ბიდი- ყ'ა და ა.შ. გუდა-ს მართებული ფორმა გუდაყ'ა უნდა ყოფილიყო და ქართულად დაიწერა გუდაყვა-დ ასო ყ'- არ არსებობის გამო. |
| Posted by: BRUTHA 16 Sep 2019, 13:18 | ||||||||||
Dehumanizer
რა თქმა უნდა. ტოპონიმებიცაა და გვარსახელებიც. ოდენობა ბევრად მეტია.
უსუფიქსო აგიდაყვაც გვხვდება ლაზეთში, თან ყ-ს გარეშე.
ჩანს, კი.
უბრალო ხალხი - გლეხებია ნახსენები 1101-1125 წლების საბუთში - შულლაისძე და ტარიკასძე. თოფჩიშვილი სულაც 9 ს.-ზე საუბრობს. გუდაყვაც, თუ სწორად მახსოვს, 10-11 საუკუნეებია. 11 საუკუნეშივე გვხვდება ქოჩოლვა და სუნთქავა. არც ესენი უნდა ყოფილიყვნენ მაინცდამაინც წარჩინებულები. butkuj
-ვა გვარსახელთა ნაწილისთვის, ჩანს, მართლაც ამოსავალია -ჸვა, რომლის სახესხვაობადაც შესაძლებელია -ჸა (რაც გუგუნაჸა-ში გვექნება), მაგრამ ერთიანად ყველა -ვა გვარი ამ პრინციპით არაა წარმოებული და ეს ფაქტია. იგივე ლაზურ ჭურჭავა-ზე დავწერე, რომ მისი თავდაპირველი, დოკუმენტურად დამოწმებული ფორმაა ჭურჭავანი და ამ შემთხვევაში -ყვა/-ჸა არაფერ შუაშია. უბრალოდ, ერთმაც (-ყვა) და მეორემაც (-ავან) გაცვეთის შემდეგ მიიღო იგივეობრივი ფორმა და რახან ორივე გვარსახელების ბოლოში გვხვდება, მათ შორის აღრევა სრულიად ბუნებრივია. ეს დაახლოებით ისეთი მოცემულობაა, ურკაინული გვარსახელების -კო-ს და ადიღური გვარსახელების ჩაწერილობის -კო-ს რომ ურევენ ერთმანეთში. ორივეს ერთნაირი ფორმა აქვს, ორვე გვარსახელების მაწარმოებელია, თან შეიძლება ითქვას, მეზობელი ხალხებისა, მაგრამ ორივე ფორმანტი დაუეჭვებლად განსხვავებული წარმოშობისა, უერთიერთისგან სრულიად დამოუკიდებლად გაჩენილი. ის კი არა და, ასეთი სრული გარეგნული დამთხვევების გამო ლაზურ -Vვა გვარებსაც სლავური წარმოშობისად განიხილავდნენ ერთგან, თავად ლაზები. ლაზეთში ბოლო -ა მოკვეცილი ფორმებიც გვხვდება, მაგ. "მარიევ" (ნაცვლად მარიევა-სი). ჰოდა სერიოზულად ასკვნიდნენ ასეთი გვარების რუსულიდან წარმომავლობას, რაც, ცხადია, სისულელეა. |
| Posted by: Dehumanizer 16 Sep 2019, 13:24 |
| BRUTHA ქონია შენს მიერ მხარდაჭერილ თეორიას სერიოზული არგუმენტები.. თუმცა საბოლოდ გადაწყვეტილ საკიტხად ალბათ ვერ ჩავთვლით |
| Posted by: BRUTHA 16 Sep 2019, 13:35 | ||
Dehumanizer
რამდენიმე ავტორიტეტის დაუსაბუთებელი მოსაზრებების გამო. |
| Posted by: Kakha.G 16 Sep 2019, 16:10 | ||||||
BRUTHA
ამათგან ჭანეთის ტოპონიმიკაში გვხდება მხოლოდ ესენი
ქოსაისძენი და ქაჩიბურაისძენი დავით 4 სიგელში შიომღვიმის მონასტრისადმი |
| Posted by: BRUTHA 16 Sep 2019, 16:48 | ||
| Kakha.G არა მხოლოდ ფაჩვა და ჭურჭავა, დასახელებული ყველა ტოპონიმი ჭანეთიდანაა. მათგან მურჭივაა გარე მხარიდან (ქემერს იქითა ჭანეთი ოფამდე). დანარჩენი შიდა მხარიდანაა (ქემერიდან მოყოლებული ჩვენკენ).
შესანიშნავი. ანუ ფაქტია, რომ ადრეულ დროშივე გვარსახელები მხოლოდ წარჩინებულთა შორის არ გვხვდებოდა. გლეხობაც მანდვე ყოფილა. |
| Posted by: Kakha.G 16 Sep 2019, 18:16 |
| BRUTHA ი.სიხარულიძის "ჭანეთი" ში აღწერილია ჭანეთი რიზემდე ტოპონიმიკა მიკროტოპონიმიკით და ეგ ტოპონიმები არაა გუდაყვა აფხაზთა სამეფოს დროინდელი ტოპონიმია, ლაზთა სამეფოს დროს მაგ ადგილს ძიღანევი ერქვა 11ს.ს იურიდიულ ძეგლში რომელიც ნიკორწმინდას ეკუთვნის აღწერილი არიან გლეხები სავარაუდოდ ჯერჯერობით იურიდიულად თავისუფალბი; სგოჯაისძე, ოტობოისძე, კეპოისძე, კიროფხიშვილი, ჭარტალასძე, გუნეფაისძე, ზოსქლელი, კასალასძე. სოფლებიდან; შხრო, კაჩაეთი, ქგარა, ძირაგეული, ხივში, მეტეხარა |
| Posted by: BRUTHA 16 Sep 2019, 21:00 | ||||||||
Kakha.G
მერე გურამ კარტოზიამ ჩაიწერა ჭანეთის ტოპონიმები. თუ ახლა სწორად მახსოვს, 93-ში გამოცემულ "ლაზური ტექსტების" მეორე ტომში უნდა იყოს ესენი. ძირითადად მარს, ყიფშიძეს, სიხარულიძეს და კარტოზიას ეყრდნობიან ისმაილ ბუჯაკლიში და ირფან ალექსივა 2009 წელს გამოცემულ ლაზურ ტოპონიმურ ლექსიკონ "სვაჯოხოში". გარკვეული ოდენობა საკუთრივ მათივე შენამატიცაა.
რაც ბერძნული "ძიღანეოსის" ადრევე გაქართულებული ვერსიაა, ხოლო თვით ეს ბერძნული სახელი ლაზურივე (მეგრულივე) "ჯიხანი"-ს გადმოცემის მცდელობა თუ იქნება.
მისი -ყვა (<ყმაჲ) შესანიშნავად ასახავს სწორედ ამ სამეფოში მწიგნობრული ენის (ქართულის) როლს, ადგილს და გავლენას.
ამ დროს გლეხებში უკვე ჩამოყალიბებული გვარსახელური სისტემა (ფორმები) თავსთავად მრავლისმეტყველია. |
| Posted by: ronald_wesley 18 Sep 2019, 11:46 |
| დოჭვირი+ ფოტოვა ეს უკანასკნელი ლაზურია |
| Posted by: BRUTHA 18 Sep 2019, 17:46 | ||
ronald_wesley
ხუმრობ თუ კაიფობ? |
| Posted by: aprilsilver 18 Sep 2019, 19:42 | ||
დამწვარს ნიშნავს მეგგრულად |
| Posted by: ronald_wesley 19 Sep 2019, 07:23 |
| BRUTHA აჭარაში გხვდება და წარმოშობით მგონი ლაზურია. |
| Posted by: John Jolie 19 Sep 2019, 20:23 |
| დაბოლოება იმდნად არა და თავად გვარი ჟღერს ძაან უცნაურად გომური სადაური და საიდან წარმოშობილი გვარია მინტერესებს |
| Posted by: Kakha.G 19 Sep 2019, 22:30 |
| BRUTHA ანუ როგორ გამოდის ვა ზე დამთავრებულ ტოპონიმებს ქართულში ყ დაემატა და გამოვიდა ყვა? არაა ესე ქართულს ვა ზე დამთავრებული ტოპონიმები ახასიათებს მაგ.სხვავა უკანავა დაგვა სევა წევა ზნაკვა ცეკვა სირქვა წაქვა ჟაშქვა ლეღვა თიღვა და ა.შ. ანუ რა გამოდის ზოგი ტოპონიმი პირველქმნილი დარჩა ზოგს (ყ) დაემატა? რატომ? ვა ზე დამთავრებული ტოპონიმიკა აფხაზურსაც ახასიათებს ნაგ.ლიძავა ახიავა აჭანვა სა ა.შ. გარდა ამისა სვანეთ რაჭაში არსებობს კიდევ შხა თი ან შხა ძირიანი ტოპონიმები ყველაზე ცნობილი შხარა და შხელდა აქედან შხარა სუფთა აფხაზური ფორმაა |
| Posted by: butkuj 19 Sep 2019, 22:45 | ||
Kაკჰა.G
შენ ხომ უკვე აგიხსნეს ასჯერ რას მაიმუნობ ? მასე არაგვი-ც სომხურად ითარგმნება და ლიახვი ნახურად , ბორჯომი თურქულად და ქუთაისი აფხაზურად ))) შხარა სვანურად გახეთქილს , გაპობილს ნიშნავს . |
| Posted by: ronald_wesley 20 Sep 2019, 09:05 |
| სიას ემატება გვარი - უცნაური გვარიახოტივარი ჯანდიერი ჯაბადარი ხავთასიხეთაგური ყაზბეგი მიზანდარი მუხრანბატონები |
| Posted by: aprilsilver 20 Sep 2019, 23:32 | ||||
ჩოფიკაშვილი ? მოკლედ ერთი გენერალი იყო სტეფანწმინდელი ხოდა ერთხელაც დაუფასა რუსეთმა ამაგი და უბოძა აზნაურობა და მანაც სააზნაურო გვარად აიღო მამამისის სახელი "ყაზბეგი" .. ასე გახდნენ ჩოფიკაშვილები ყაზბეგები
ხეთაგუროვის ქართული ვერსია |
| Posted by: qar-tleti 21 Sep 2019, 22:09 | ||
akako78
სსრკს სამხედრო სამსახურში ჩემთან მსახურობდა უკრაინელი ბიჭი გვარად ბურძგლა. უკრაინელი ვარო, ამბობდა. მისი უცნაური გვარის გამო დამამახსოვრდა კიდევ არის ერთი გვარი ძურძუკი .მეჯვრისხევში ცხოვრობენ როგორც ვიცი |
| Posted by: birman 2 Oct 2019, 02:39 | ||
qar-tleti
ეს მგონი გასაგებია ძურძუკებს ქართველები ეძახდნენ ვაინახებს( ჩეჩნებს და ინგუშებს) და სავარაუდოდ მაქედან მოდის. https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%93%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%AB%E1%83%A3%E1%83%99%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98 |
| Posted by: t-90 2 Oct 2019, 04:49 | ||||
qar-tleti
საინტერესო მომენტია ის რომ ერთ გოგოს ვიცნობდი ოდესელს რომლის წარმოშობის ადგილზე სულ მეგრული გვარებია. თითონ კულავაა გვარად. BRUTHA
ყველა ვერა. ისე მოხვას ამბავსი ისიც უნდა გავითვალისწინოთ რომ ეს არის ბოლო პუნქტი იმერეთიდან რაჭაში გადამავალი ძველი გზისა (თავად ვარ გადასული) ახლა საერთოდ მაგისტრალი შენდება. |
| Posted by: Bryan 12 Oct 2019, 03:14 |
| გურიაშია ძირითადად ეგეთი გვარები. რაც გურულების ადიღეურ და ლაზურ მინარევებზე მეტყველებს. ასევე ბევრია ადიღეური და ლაზური ტოპონიმებიც... |
| Posted by: Bryan 14 Oct 2019, 12:42 |
| ეგნატე ნინოშვილის გვართან დაკავშირებით არსებობს გადმოცემა, რომელიც მოხუცმა ოქროპირ ინგოროყვამ პავლე ინგოროყვას მოუყვა: ინგორუყვათა (ასეა ტექსტში ი.მ.) წინაპარი ასმიდოდ ინგორუყო და მასთან ერთად ორი კიდევ სხვა გვარის - რუყვას და ათლაყვას წინაპრები ამ ორი საუკუნის წინათ წამოვიდენ ჩერქეზთა ერთ-ერთი ტომიდან. ისინი აპირებდენ ოსმალეთში გადასვლას. ასმიდოდ ინგორუყოს მეთაურობით გადმოიარეს თურმე კავკასიონის ქედი, იმგზავრეს აფხაზეთში და გამოვიდენ შავ-ზღვის პირათ და შემხვევით მოხვდნენ შეკვეთილში. აქ მათ ოსმალეთში გადასვლაზე ხელი აიღეს და გურიაში დარჩენა გადაწყვიტეს - პირველად იქვე, შეკვეთილში დაბინავდენ. მალე გურიის მთავრის, გურიელის ყურადღება დაიმსახურეს და გურიელმა ისინი სოფელ მაკვანეთში დაასახლა. ასმიდოდ ინგორუყოს ერთი შთამომავლთაგანი გადასახლდა სოფელ ჩირგვეთში, სადაც მაშინ არც ერთი მოსახლე არ იყო. აქ გადმოსახლებულის შთამომავალნი: ოქროპირ, გერასიმე, თომა (ეგნატეს მამა) და ალექსი (ეგნატეს ბიძა) ერთი მეორის ბიძაშვილები იყვენ და დაბადებულნი არიან 1830-იან წლებში. პავლე ინგოროყვას გამოკვლევით ეს გვარი ჩამოსახლებულია გურიაში დაახლოებით მეთვრამეტე საუკუნის დასაწყისში, ასე რომ ეგნატე ამ გვარის მეშვიდე თაობას ეკუთვნის. რაჟდენ კალაძის წიგნიდან ,,ეგნატე ნინოშვილი" (1927).  |
| Posted by: Nhazer 29 Oct 2019, 20:44 |
| კვიტინი სადაური გვარია ხომ არ იცით? |
| Posted by: ronald_wesley 11 Nov 2019, 01:47 | ||
ასკილეისკირი |
| Posted by: Iberico 15 Nov 2019, 07:53 |
| ბურძგლა ......................................... |
| Posted by: ronald_wesley 20 Nov 2019, 08:19 | ||
ჩოხადარი |
| Posted by: Geronti 16 Dec 2019, 17:43 | ||||
ronald_wesley
ვაჰ, არ გამიგონია, არადა ყოფილან ყვარლის ახალსოფელში. http://geogen.ge თუმცა უცნაური არ არის, მეჩოხეს ნიშნავს.
არც ეს ვიცოდი. ასკილეისკირი – აბაშა, ფოთი, სუნჯუნა ასკილეი სახელია ვითომ? |
| Posted by: ronald_wesley 5 Jul 2020, 20:18 |
| ახალი გვარი დაემატა მამასახლისი |
| Posted by: ronald_wesley 20 Jul 2020, 00:25 |
| ჰო კიდევ ასეყი გვარია კალატოზი . მოკლედ მაორგაზმებს ასეთ გვარებზე |
| Posted by: ვარაზვაჩე 20 Jul 2020, 15:56 |
| ბუთხუზი, აბალაკი, ლასკარი, ქარაბაკი, ხოტივარი, მენაბდე, ციხისთავი, ყირიმელი, მოლოდინი, უკლება. |
| Posted by: ვარაზვაჩე 22 Jul 2020, 07:31 |
| ხალვაში, მემეშიში, დარდაგანი. ************* |
| Posted by: meruemi 22 Jul 2020, 11:10 |
| მოწყობილი, პირველი. ----------------------------------------- |
| Posted by: ronald_wesley 26 Jul 2020, 15:10 | ||||
ვარაზვაჩე
იქნებ თემა გადაიკითხო ყველა გავრი მაქვს ჩამოწერილი! ქარაბაკის გარდა!ვარაზვაჩე
თემი სათაური მაინც წაიკითხე ში ლაზური დაბოლოებაა ანი ძირითადად სვანური. |
| Posted by: ვარაზვაჩე 26 Jul 2020, 22:40 | ||
ronald_wesley
რას ამბობ, მეც არა ვთქვი და ში რა ჯახნაბაამეთქი. ბალღო, ეს გვარები შენთვისაა უცნაური და ხელი წაგაშველე, თორემ თუ გინდა ყველა გვარის წარმოშობას სათითაოდ აგიხსნი და არაფერი მაგ გვარებში უცნაური არაა. რა ამპარტავანი გამხდარხარ, ვითომ რამე ცოდნა შეიძინე ამ თემით. |
| Posted by: ronald_wesley 26 Jul 2020, 23:16 |
| ვარაზვაჩე ვაიმე დედა . მგონი გასაგებად დავწერე რომ ამ 11 დაბოლოების გარეშე გვარებს აღვრიცხავთქო! 1. -შვილი 2.- ძე 3.ური 4.-ული 5. -ანი 6.იანი 7-ელი 8 ში 9. - უა 10. -ია 11. -ავა * * * სია ასე გამოიყურებოდა თავდაპირველად აფხაზი ამირეჯიბი აბალაკი, ამილახვარი ამირეჯიბიართილაყვა ახალკაცი,ბაგრატიონი ბურძგლა, ბუთხუზი, გეგეჭკორი დვალი, ერისთავი ემუხვარი ვეზდენი თაბაგარითარხან მოურავი კვატიტი, კალომლეწავი კვეკესკირი ილარიონი, იჩქითიინგოროყვა კანდელაკი,კვაშალი ლაბარი, ლაშხი ლომკაცი ,ლაფაჩი მესტუმრე, მეკონდახე მესტუმრეთუხუცესი მებუკე,,მამასახლისი.მუჯირი მენაბდე მოლოდინი მესხი მეხუზლა მარტოლეკი,ჟღენტი როყვა სუბარი სიმსივე პაპასკირი უკლება ღლონტი შერმადინი, ჩანადირი ციცაგი,ციხისთავი წულეისკირი ხიტირი ხაბაზი ხარაზი ხომერიკი ხატისკაცი ჯოლბორდი ჯიბუტი ჯალალი * * * მოგვიანებით დაემატა დოჭვირი ხოტივარი ჯანდიერი ჯაბადარი ხავთასი ხეთაგური ყაზბეგი. მიზანდარი მუხრანბატონები . ფოტოვა . კალატოზი მოწყობილი, კვიტინი. ლასკარი. ქარაბაკი.ასკილეისკირი. ჩოხადარი.ძურძუკი.გალოგრე.მეღვინეთუხუცესი. * * * ქართველებში გვარი არ არის მარტო პიროვნების იდ ბარათი. როგორც თურქეთში სადაც 1930იენებში შეიქმნა. ან პორტუგალიურენოვან ქვეყნებში სადაც სამი თუ 5 სახელი გაქვს და ერთ ერთს ირჩევ გვარად . ან ისლანდიაში სადაც მამის სახელს ემატება სონი ან დოტირი და ეგრე მიიღება . არც ჩინეთივით 80 90 მილიონიანი გვარები გვაქვს თუნდაც ერთ სულ მოსახლეჭ კაპანაძეების და ბერიძეების რაოდენობა 20 თუ 25 000. ინდოეთშიც ძალიან ხშირად 20 მილიონი ადამიანი ერთ გვარს ატარებს. ვიეტნამში სონგის გვარს 40% ატარებს . კორეასა და იაპონიაშიც სხვა სიტუაციაა . ჩვენთან სხვა სიტუაციაა. |
| Posted by: Infini 27 Jul 2020, 00:19 |
| წინა გვერდები არ გადამიკითხავს გვარი ქილიფთარი თუ გაქვთ ნახსენები დადებით შემთხვევაში რა იცით ამ გვარის შესახებ |
| Posted by: Geronti 27 Jul 2020, 20:27 | ||||||||||||
კი, სულხან-საბასაც უწერია, რომ http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=8&t=59366 ისრის მთლელია.
http://www.nplg.gov.ge/greenstone3/library/collection/dictiona/document/HASH01b3fd0b54c6c23552b76203.10.15 - ხუთი ძალის (სიმის) მქონე საკრავი. სულხან-საბა, მართალია განმარტების გარეშე, ძალთან ასევე ასახელებს http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=8&t=53901
http://www.nplg.gov.ge/greenstone3/library/collection/dictiona/document/HASH0117ec91d5c17f7fe5c97d68.2.1 (თურქ.) - ნელი, ზანტი, დოყლაპია.
მამასახლისი, ამილახვარი, ამირეჯიბი, მენაბდე, ხარაზი, ხაბაზი, კალატოზი და ა.შ. სულაც არ მიმაჩნია „უცნაურ“ გვარებად. ხელობის ან სახელოს აღმნიშვნელი ჩვეულებრივი გვარებია. http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=8&t=57081 და http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=8&t=56865 არაბული სიტყვებია. -ქარი, -დარიც ხელობის/სახელოს მწარმოებელი ბოლოსართებია.
ქარაბაკი - http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=8&t=46890 ბაკი ნაკაფთაგან. Infini
გვარის ისტორია ცალკეა საკვლევი, ხოლო სიტყვა სხვა, ხელობის აღმნიშვნელი გვარების მსგავსია. http://www.nplg.gov.ge/greenstone3/library/collection/dictiona/document/HASH433bc71b215bd380c5b759.5 - (არაბ. koloft-მსახური); სამეურნეო-საფინანსო ხასიათის მოხელე. „დასტურლამალში“ აღნიშნული სახელო მერიქიფეებთან ერთად შეტანილია მერიქიფეთუხუცესისადმი მიძღვნილ ცალკე პარაგრაფში. დედოფლის „დასტურლამალის“ მიხედვით, იგი მსახურია და საფარეშოს მოხელეებთანაა დაკავშირებული. ქ-ის თანამდებობა ეკავათ სახასო აზნაურიშვილებს. ზოგიერთი საბუთის მიხედვით, ქ-ს შეთავსებული ჰქონდა თავლიდარის, (იხ.) მოლარის ან მოურავის (იხ.) თანამდებობებიც. |
| Posted by: Kakha.G 27 Jul 2020, 20:36 |
| აბალაკი ლასკარი ქარაბაკი ბერძნული გვარებია ქილიფთარზე მახსენდება რომ ჭარელი ქილიფთარები თავს წარმოშობით ქართველებად თვლიდენ |
| Posted by: IwantUNITEDGEO 27 Jul 2020, 21:10 |
| დოჭვირი ისე გვარების შესახებ სადმე ინფომაციას ვერ მოვიძევ?? |
| Posted by: ronald_wesley 4 Aug 2020, 00:39 | ||
Kakha.G
ვა შოთა რუსთაველი ბერძენი ყოფილა: ჩავჭერ ჩავაქარაბაკე.! |
| Posted by: aprilsilver 4 Aug 2020, 00:55 | ||
დამწვარს ნიშნავს მეგრულად |
| Posted by: ronald_wesley 8 Aug 2020, 02:46 | ||
| ანბანურად დავუმატე შეძლებისდაგვარად აფხაზი, ამირეჯიბი ,აბალაკი, ამილახვარი,ასკილეისკირი, ართილაყვა,, ახალკაცი,ბაგრატიონი, ბურძგლა, ბუთხუზი, გეგეჭკორი,გალოგრე.მეღვინეთუხუცესი. დოჭვირი , დვალი, ერისთავი, ემუხვარი,ვეზდენი, თაბაგარი, თარხან მოურავი,ილარიონი, იჩქით ი,ინგოროყვა ,კვატიტი, კვიტინი, კალომლეწავი,კალატოზი ,კვეკესკირი , კანდელაკი,კვაშალი ლაბარი, ლაშხი ,ლასკარი,ლომკაცი ,ლაფაჩი მესტუმრე, მეკონდახე .მიზანდარი, მოწყობილი,მუხრანბატონები.მესტუმრეთუხუცესი .,მეღვინეთუხუცესი., მებუკე,,მამასახლისი.მუჯირი, მენაბდე, ,მოლოდინი, ,მესხი, ,მეხუზლა მარტოლეკი,ჟღენტი როყვა სუბარი,სიმსივე,, პაპასკირი უკლება,ფოტოვა ,ქარაბაკი,ღლონტი,ყაზბეგი,შერმადინი, ჩანადირი ,ჩოხადარი,ციცაგი,ციხისთავი,ძურძუკი, წულეისკირი ხიტირი ხაბაზი ხარაზი,ხავთასი ,ხოტივარი ,ხომერიკი.ხეთაგური ,ხატისკაცი, ჯოლბორდი ,ჯაბადარი ,ჯაბადარი ჯიბუტი ჯალალი * * *[/=red] * * * სულ 25 000 ქართული გვარია და 77 მოგრვდა მხოლოდ! არაწესიერი! * * *
კიდევ ახალლი გვარი : აბიათარი/.ამირაჯიბი,ბაზალი.ბაზიარი, ზაბილონი,ჯავახი |
| Posted by: ვარაზვაჩე 8 Aug 2020, 13:33 |
| ხეთაგური ჩვეულებრივი -ურ სუფიქსიანი მოხევური გვარია, რატომაა არაწესიერი? -ურ/ულ სუფიქსიანი გვარი უამრავია მთაში: აფციაური, კარიაული, ნამგალაური, გოგოჭური, არაბული, ჭინჭარაული, ფსუტური, ხუბულური, თვაური, ნიაური, ბუჩუკური, ბურდული, კურკუმული, ცისკარაული, მჭედლური, გოგოჭური, მიგრიაული და კიდევ მრავალი სხვა. |
| Posted by: ronald_wesley 7 Feb 2021, 18:55 |
| ვარაზვაჩე სწორი შენიშვნა მომეცი ხავთასი კიდევ ღავთასად შეიძლება გადაკეთდეს! |
| Posted by: imereliaznauri 7 Feb 2021, 19:05 |
| ლიჩელი არ გაგიგიათ? არის ასეთი გვარი ლიჩელი მე პირადად შემხვედრია . საიდან გაჩნდა ეს გვარი საქართველოში მაგარი საინტერესოა |
| Posted by: Kakha.G 7 Feb 2021, 19:22 | ||
https://ka.m.wikipedia.org/wiki/ლიჩი |
| Posted by: butkuj 7 Feb 2021, 20:34 |
| პაპასქირები და კვეკვესქირებმა რა დააშავეს ?) ჩვეულებრივი მეგრული აღნაგობის გვარებია თან საკმაოდ მრავალრიცხოვანი. არის ასევე ყურასქუა და პაპასქუა ძირძველი მეგრული ფორმის შემცველი შემდგომინდელი ყურაშვილების და პაპაშვილების . ბაღიშვიკების და ნადარეიშვილების ადრინდელი ფორმაა - ბაღესქუა და ნადრესქუა . ასევე გიგიშვილების - გიგუსქუა . |
| Posted by: ronald_wesley 9 Feb 2021, 19:34 |
| butkuj ანუ 11 ტრადიციულ დაბოლოებით (შვილი, ძე,ია ,ავა,უა,ანი ,იანი, ში, ული ური , ელი)რომ არ ბოლოვდება ისეთები თორე მეც ვიცი სკირი მეგრული სიტყვაა ისევე როგორც ჭკორი/ |
| Posted by: butkuj 9 Feb 2021, 20:55 | ||
ronald_wesley
ნადრესქუა ნაროუსქუა უჩანეისქუა პაპასქუა ყურასქუა გუგუსქუა ბაღესქუა და ა.შ. რომლებს საბჟოთა დროს დაბოლოება -შვილზე გადაუკეთებიათ . შერჩნენ მხოლოდ რამოდენიმე ისიც აფხაზეთში. |
| Posted by: ალევარი 9 Feb 2021, 22:15 |
| -იენთი დაბოლოება სამცხეში და შავშეთში რომ იყო გავრცელებული აგრეთვე შვილზე გადაკეთდა საქართველოში. afaik ქართული ტაოური (პარხლური რეალურად) გვარების სუფიქსი -იანი არის -იენთის ვარიანტი. |
| Posted by: ronald_wesley 6 Apr 2021, 00:37 |
| ასეთი გვარი გავიგე ქილიფთარი.... |
| Posted by: ronald_wesley 15 Jun 2021, 09:52 |
| ხავშამბა არის ასეთი ჰვარი აჭარაში სავარაუდოდ აფხაზური წარმოშობის უნდა იყოს!! |
| Posted by: Dehumanizer 15 Jun 2021, 10:46 | ||
ronald_wesley
კი, აფხაზები ბევრია აჭარაში.. 2-3 სოფელია აფხაზური... თუმცა ახლა ადმინისტრაციულად ბათუმს მიუერთეს |
| Posted by: ronald_wesley 30 Jun 2021, 23:30 |
| გვარი დვალი არის უძველესი წარმოშობის. დღეს მოქმედებს შოროს და ათასწლოვანი ისტორია აქვს ! |
| Posted by: მნაცაკანა 3 Jul 2021, 16:46 | ||
გვარად ქცეული ეთნონიმია, ისევე, როგორც მეგრელი, აფხაზი, გურული, სვანი. როგორც გვარი - არც ეგეთი ძველი |
| Posted by: ronald_wesley 9 Aug 2021, 06:34 |
| კორტი არსებობსო ადეთი გვარიო!! ფორუმზე ეწერა ჯერ არ გამიგია!!! |
| Posted by: ronald_wesley 1 Sep 2021, 00:03 |
| ბაირახტარი ასეთი გვარიც არსებობს............ |
| Posted by: iviko18 3 Sep 2021, 01:35 |
| ყივჩაღური წარმოშობის გვარები რომლებია? |
| Posted by: ronald_wesley 3 Sep 2021, 02:33 | ||
iviko18
თქმულებაა სეთი ცხოველების სახელები რომ ურევიაო...\\ მაგრამ,,,,, ეგ სისულელე მგონია.... 41 ათასი ოჰჯახი ანუ 200-220 ათასი სული .... თან მათი ნაწილი უკან გაბრუნდა,,,,, |
| Posted by: butkuj 3 Sep 2021, 11:44 | ||
ronald_wesley
მაგდენი იმ დროს ქართლ - კახეთში ცხოვრობდა ))) |
| Posted by: ronald_wesley 10 Apr 2022, 04:58 |
| ხარატი ეს გვარი უნდა დაემატოს სიას!!!!!!! |
| Posted by: ronald_wesley 14 Jul 2022, 08:40 | ||
butkuj
მაგდენი არ ჩამნოსახლებულა ბევრად ნაკლები იყო ... და თან მათი დიდი ნაწილი უკან გაბრუნდა! |
| Posted by: ronald_wesley 16 Sep 2022, 08:40 |
| ჩანადირი ეს გვარი ..სამწუხაროდ სრული სია არაა.... |
| Posted by: ფაშისტი 18 Sep 2022, 23:46 | ||
ronald_wesley
ჯგუფელი მყავდა უნიში |
| Posted by: შურდულა 20 Sep 2022, 15:09 | ||
ტუაფსედან დვაბზუს მიღებას სათანადო ფონეტიკური არგუმენტაცია სჭირდება.საკმაოდ სათუოა ტუაფსედან დვაბზუ ფორმის მიღება. საინტერესოა, რომ შავშეთში ფიქსირდება ტოპონიმი დღვაბიზელა/დღვაბზელა; სავსებით რეალური ჩანს დღვაბზელა>დღვაბზე>დღვაბზუ>დვაბზუ გადასვლა. |
| Posted by: ronald_wesley 13 Feb 2023, 20:04 |
| აჭარაში გავრცელებული გვარია აგირბა კიდევ ერთი ორი ბათი რომ ბოლოვდება და აფხაზურია?? |
| Posted by: 999777 13 Feb 2023, 20:14 | ||
აფხაზი მუჰაჯირების შთამომავლები არიან. |
| Posted by: Gio_G83 13 Feb 2023, 20:37 |
| ღელეყვა - იყო? ქალანთარი, ქილიფთარი |
| Posted by: Kakha.G 13 Feb 2023, 20:49 |
| Gio_G83 ღელეყვა ადიღეურია ქალანთარი თურქულია ქალანთარიან, კალენდეროღლუ, რაღაც ხელობაა აღარ მახსოვს ქილიფთარი ნიშნავს მეღვინეს |
| Posted by: BRUTHA 14 Feb 2023, 14:55 | ||
Kakha.G
ადიღური კი არა, გუჯარათული კიდევ. ჩვეულებრივი ადგილობრივი ზანური ელფერის გვარია. რით ვერ შეეშვი ამ მეგალოადიღურ უსაფუძვლო "თეორიებს"? |
| Posted by: Aleksandre166 14 Feb 2023, 14:59 | ||
ინგოროყვაც? |
| Posted by: SAROKAWA 14 Feb 2023, 15:02 | ||||
ქილიფთარი - (არაბ. koloft-მსახური); სამეურნეო-საფინანსო ხასიათის მოხელე. „დასტურლამალში“ აღნიშნული სახელო მერიქიფეებთან ერთად შეტანილია მერიქიფეთუხუცესისადმი მიძღვნილ ცალკე პარაგრაფში. დედოფლის „დასტურლამალის“ მიხედვით, იგი მსახურია და საფარეშოს მოხელეებთანაა დაკავშირებული. ქილიფთარის თანამდებობა ეკავათ სახასო აზნაურიშვილებს. ზოგიერთი საბუთის მიხედვით, ქილიფთარს შეთავსებული ჰქონდა თავლიდარის, მოლარის ან მოურავის თანამდებობებიც.[
ქალანთარი (სპარს. — უხუცესი; ქალაქის უფროსი) — ქალაქის გავლენიანი მოხელე სეფიანთა სახელმწიფოში, რომელიც სამოქალაქო საქმეებს განაგებდა. XVIII საუკუნის პირველ ნახევარში, „ყიზილბაშობის“ დროს, თბილისის მმართველობაში ცვლილებები მოხდა, კერძოდ, პაპუნა ორბელიანის ცნობით, ქართლსა და ქალაქში გაჩნდა ქალანთარის სახელო, რომელიც შემოიღო ნადირ-შაჰმა. ქალანთარს ეკითხებოდა ქართლზე გაწერილი გადასახადების აკრეფა. ნადირ-შაჰმა ქართლის ქალანთარს 60 თუმანი ჯამაგირი განუწესა. პირველი ქალანთარი იყო ისპაჰანში მცხოვრები გამაჰმადიანებული ქართველი მერალი-ბეგ ედიშერის ძე ციციშვილი. „ყიზილბაშობის“ გადავარდნასთან ერთად ქალანთარი აღარ იხსენიება. |
| Posted by: ronald_wesley 15 Feb 2023, 14:39 |
| აბამელიქი თავადური გვარი სამწუხაროდ ვგონებ აღარ არსებობს... |
| Posted by: Aleksandre166 15 Feb 2023, 15:01 |
| მეკონდახეც არსებობს იშვიათი გვარია. * * * ძურძუკი და ხარაზი სულ დამავიწყდა. |
| Posted by: FDA 15 Feb 2023, 15:07 |
| არაქარტული გვარები არაქარტველებს ეკუტვნით, გვარს კი იკეტებენ სიფატებს ვერაო მაგათ იერზეც ეტყობათ სადაურები არიან |
