სალამი ყველას. ზოგადად კიბერნეტიკა საკმაოდ ფართო სპექტრს მოიცავს, მაგრამ თემა ძირითადად ეხება კიბერნეტიკას გამოთვლით ტექნიკისა და ინჟინერიაში. მე პირადად რობოტოტექნიკით ვარ დაინტერესებული ამიტომ შემდგომში ჩემი პოსტები უმეტესად ამ სფეროს შეეხება.რა თქმა უნდა შეზღუდვას არ ვაწესებ და ამ თემაში კიბერნეტიკის ნებისმიერი საკითხის განხილვა შეგიძიათ, რადგან ზოგადად ყველა მისი განხრა თუ მიმართულება ერთმანეთთან კავშირშია.
აქვე მოგიყვანთ სტატიას ერთ ერთი საიტიდან რომელიც ზოგადი და მიმოხილვითია. კონკრეტული მიღწევებზე თავად შეგიძლიად ისაუბროთ და განავრცოთ თემა
წყაროს სპოილერში ჩავსვამ საიტის რეკლამაში რომ არ ჩამეთვალოს
» სპოილერის ნახვისთვის დააწკაპუნეთ აქ «
https://fizikosi.wordpress.com/2010/02/11/%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90-%E1%83%93%E1%83%90-%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98/
სიტყვა კიბერნეტიკა – κυβερνήτης, ბერძნული ეტიმოლოგიის გახლავთ (kybernētēs – მართვა, მმართველი, მესაჭე). ხოლო მისი, როგორც სამეცნიერო ტერმინის განსაზღვრება, შემდეგნაირად ჟღერს: “კიბერნეტიკა ეს არის მეცნიერება, რომელიც სწავლობს მანქანებისა და ცოცხალი ორგანიზმების მიერ ინფორმაციის მიღებას, შენახვასა და გადაცემას, აგრეთვე ამ ინფორმაციის გამოყენებას მართვისათვის”.
ტერმინი კიბერნეტიკა ჯერ კიდევ პლატონის ნაშრომებში გვხვდება. მას შემდეგაც, კიბერნეტიკა, როგორც მართვის ხელოვნების ცნება, წარსული დროის ბევრი მეცნიერისა თუ საზოგადო მოღვაწის ნაწერებში შეიძლება აღმოვაჩინოთ. მაგრამ 20-ე საუკუნის ტექნოლოგიურმა რევოლუციამ, მეცნიერების სხვადასხვა დარგების განვითარებამ თავისი ზეგავლენა მოახდინა ამ ტერმინის შინაარსზე. დღეს კიბერნეტიკა ძირითადად წარმოადგენს ცოცხალი თუ არაცოცხალი სისტემების დაკვირვების შედეგად მიღებული ინფორმაციის გამოყენებას მეცნიერების სხვადასხვა დარგებში. იგი შეისწავლის იმ მეთოდებს, რომლებსაც იყენებენ ეს სიტემები ინფორმაციის დამუშავებისა და ამ ინფორმაციის მართვაში გამოყენების დროს.
როგორც იცით ცოცხალ ბიოლოგიურ სისტემებში ინფორმაციის მიღება, დმუშავება, შენახვა და შემდგომ მისი გამოყენება რთული დინამიური პროცესია. ამ პროცესში დიდი მნიშვნელობა ენიჭება უკუკავშირის პრინციპს. სწორედ უკუკავშირის პრინციპი განაპირობებს სისტემაში ინფორმაციის მოცულობის, ხასიათისა და გადანაწილების პროცესების კოორდინაციას. რომ არა უკუკავშირი, სისტემაში ინფორმაციული ნაკადის მიმოცვლა ყოველთვის ერთი მიმართულებით მოხდებოდა და არ იქნებოდა ამ ინფორმაციით მანიპულირების საშუალება, რაც ნებისმიერ სისტემას აძლევს ადაპტაციის და გარემოსთან ინტერაქტიული ურთიერთობის საშუალებას.
მიუხედავად იმისა რომ კიბერნეტიკა ძალიან საინტერესო და პროდუქტიული მეცნიერებაა, 20-ე საუკუნის 40იან წლებამდე, მას ნაკლებ ყურადღებას უთმობდნენ. მისი ხელახალი აღმოჩენის მიზეზი კი ხელოვნური ინტელექტის შექმნის მცდელობა გახლდათ.
უკუკავშირის პრინხიპი
ხელოვნური ინტელექტის იდეა, მიუხედავად მისი განსაკუთრებულობისა, არცთუ ისე ახალი გახლავთ. მასზე მუშაობა 20-ე საუკუნის მეორე ნახევრიდან დაიწყო. ბიოლოგიის, ნეიროფიზიოლოგიის, ფსიქოლოგიის და გამოთვლითი ტექნიკის განვითარებამ ადამიანებს შესძინა საკმარისი ცოდნა იმისათვის რომ მათ მიზნად დაესახათ ჭკვიანი მანქანების შექმნა. ამისათვის კი საჭირო გახდა იმ გამოცდილების გამოყენება, რომელიც კიბერნეტიკას ქონდა დაგროვებული.
ნეირომეცნიერებების წინსვლამ, გარკვეულწილად ხელი უბიძგა მეცნიერებს რომ ხელოვნური ინტელექტი შეექმნათ ადამიანის თავის ტვინის სიმულირების გზით, თუმცა თანამედროვე კლევებით ნათლად ჩანს, რომ ადამიანის თავის ტვინის მოქმედება მხოლოდ მატერიალური სუბსტანციებით არ არის დეტერმინირებული და მისი სრული მოდელირება თუნდაც თანამედროვე ტექნოლოგიების გამოყენებით შეუძლებელია.
მაგრამ ამას ხელი არ შეუშლია მეცნიერებისათვის. თანამედროვე შეხედულებით სულაც არ არის საჭირო, ხელოვნური ინტელექტი ადამიანის ინტელექტის ანალოგიურ სტრუქტურულ წყობას იმეორებდეს. ანუ იმისათვის რომ მივიღოთ მოაზროვნე მანქანა, არ არის აუცილებელი რომ მას ადამიანის თავის ტვინის ზუსტი ასლი გააჩნდეს. მთავარია მუშაობის პრინციპი. თუ ჩვენ გამოვიყენებთ ადამიანის (ასევე ნებისმიერი სხვა სისტემის) ინფორმაციის დამუშავების მართვის პრინციპებს, სავსებით შესაძლებელია შევქმნათ ე.წ. ჭკვიანი მანქანები, რთული ბიოლოგიური სტრუქტურების მსგავსი კონსტრუქციების გარეშე.
სწორედ ეს პრინციპია დაცული ხელოვნური ინტელექტის კვლევებში. კერძოდ უკუკავშირის პრინციპზე დაფუძნებული ალგორითმები, საშუალებას იძლევა პირველად (საბაზისო) და მეორეულ მატრიცებს შორის მოხდეს კორელაცია, სისტემის შიგნით ინფორმაციის გადანაწილებაზე. თვალსაჩინოებისათვის ავიღოთ ხელოვნური ინტელექტის თანამედროვე ნიმუში Asimo. ეს ჰუმანოიდი რობოტი გახლავთ იაპონური კომპანია Honda-ს ქმნილება. მარტივად რომ ვთქვათ, მისი (ასევე ნებისმიერი სხვა “მოაზროვნე მანქანის”) მუშაობის პრინციპი ეფუძნება ზემოთნახსენები მატრიცების პრინციპს. საბაზისო მატრიცაში მოთავსებულია ყველა ის ალგორითმი, რომელიც ჭირდება Asimo-ს ისეთი ძირითადი მოქმედებების შესასრულებლად, როგორიცაა სიარული, თავის მოძრაობა, ხელებში ნივთების დაჭერა და სხვა მარტივი თუ რთული მოძრაობები. მეორეული მატრიცა კი ეს გახლავთ დინამიური ალგორითმების ერთობლიობა, რომელიც განუწყვეტლი აწვდის საბაზისო მატრიცას ახალ-ახალ ბრძანებებს და ამით უზრუნველყოფს Asimo-ს კოორდინაციას გარემოში. კავშრი ამ ორ მატრიცას შორის სწორედ უკუკავშირის პრინციპით ხორციელდება. ანუ ხდება ძირითადი ალგორითმების მოდიფიცირება ისე, რომ ისინი შეესაბამებოდნენ კონკრეტულ გარემოებას, რაც Asimo-ს აძლევს საშუალებას ყოველ სიტუაციას მოერგოს მეტნაკლებად და რეალურ დროში მიიღოს ადექვატური გადაწყვეტილებები. ამ შემთხვევაში მეორეული მატრიცისთვის ინფორმაციის წყაროს წარმოადგენს რობოტის სენსორული მოწყობილობები. კამერებით მიღებული ვიდეოგამოსახულება და ბგერითი ტალღები, წარმოადგენენ კონკრეტული გარემოს აღქმის საშუალებებს. ამ ინფორმაციის დამუშავებით Asimo იოლად ორიენტირებს გარემოში, თავს არიდებს დაბრკოლებებს, აღიქვამს ადამიანების მიერ გაცემულ ბგერით ბრძანებებს, შეუძლია ადამიანის ჟესტიკულაციისა და სახის გამომეტყველების აღქმა. ეს ყოველივე Asimo-ს გასაოცრად ამსგავსებს ადამიანს და სწორედ ამიტომ ანდროიდი Asimo მოაზროვნე მანქანების ყველაზე უფრო კარგი წარმომადგენელია.
დავუბრუნდეთ ისევ კიბერნეტიკას. გარდა ხელოვნური ინტელექტისა, კიბერნეტიკა ასევე ფართოდ გამოიყენება ბიოტექნოლოგიებში. ბიოტექნოლოგიები ძალიან საინტერესო და ამავდროულად ძალიან დიდი თემაა, ამიტომ მასზე ცალკე სტატიას შემოგთავაზებთ. აქ კი აღვნიშნავთ მხოლოდ იმას რომ კიბერნეტიკის, ბიოინჟინერიისა მოლეკულური ბიოლოგიისა და კომპიუტერული ტექნოლოგიების განვითარების წყალობით, ბევრი თითქოსდა ფუტურისტული პროექტი რეალობად იქცა. ამის მაგალითია ხელოვნური გული, ხელოვნური ნეიროტრანსმიტერები, გენური ინჟინერიისა და სხვა ახალი მეცნიერებების მიღწევები.
ესეც საკმაოდ კარგი ვიდეოკლიპი, ისიამოვნეთ
პს. თემა ვერ მოვიძიე, ამიტომაც გავხსენი.ვფიქრობ ძალიან აქტუალური სფეროა 21 საუკუნეში
. იმედია არ დავივორნები