ეტიმოლოგიები, უძველესი ენობრივი კონტაქტები

ზოგ შემთხვევაში ტოპონიმების ატიმოლოგიის გამოსაცნობად საკმარისია გადახედო ძველ ცნობს , წყაროებს რათა მიხვდე როგორი იყო ტოპონიმის პირვანდელი ფორმა .
ასეთია მაგალითად სამეგრელოში
ალერტი
ტალერი

ალერტი - რუსულ სტატისტიკურ მონაცემებში Населенные пункты Кутаисской губернии , 1875 მოიხსენება როგორც Алаверти . მისი ეტიმოლოგია ამით შეიძკება დაუკავშირო ჯახეთის ალავერდთან .
ხოლო ტალერი - Талавери .
გარდა ამისა , იმერეთში გცაქვს ქ. ტყიბული და თითქოს და მსგავსი ტოპონიმი არ მოიძებნება ხოლო ზოგი ხსნის მას როგორც ტყირ+ბული (მეგრ. ტყის ბალი) და ზოგი ტყე+ბმული .
რუსეთის 19 ს. რუკაზე გურიაში , ლანჩხუთის სამხრეთით აღნიშნულია г. Ткибула - ბორცვის სახელი .
საბჭოთა 1989 წ. ტოპორუკაზე აღნუშნულია ამ ბორცვის თანამედროვე სახელწოდება - Тхебла .



ხოდა სავარაუდოდ ქ. ტყიბულის ეტიმოლოგია ტყე+ბმული იქნება.

butkuj
აცანა ნიშნავს რამეს მეგრულად?

ზოგი ტოპონიმი ძველ რუკებზე დატანილია და შედარებით ახალ რუკებზე არა .

ესაა მთა კოდორი ოზურგეთის ჩრდილოეთით დ. ნასაკირალთან.
ცარისტულ რუკაზე წერია მისი სახელი.
გვიანდელ საბჭოთა რუკაზე უკვე არა





Efil

ასეთი სიტყვა მეგრულში არაა.
საწყისი ფორმაა უცნობი.

ფშავშია, უკანფშავის თემში, სოფლების - გოგოლაურთას, მუქოსა და ცაბაურთას მახლობლად.



This post has been edited by ingfari on 12 Nov 2025, 23:13

ძველი ფორმაა ტყვიბული და ჰიდრონიმული წარმოშობის ტოპონიმია: ტყვიბულა (მდინარე) > ტყვიბული (ადგილის სახელი). სავარ. ძირია მეგრული ტყობ- "მალვა". ტყობულა "მალულა", ანუ ის რაც იმალება. ტყირბული და ტყიბული გვიანდელი გადამღერებაა.

მდინარე ტყვიბულა (ტყიბულა) სათავეს იღებს ნაქერალის მთის სამხრეთ კალთაზე და წყალდასავალის ქედის ნაპრალში იკარგებოდა ტყიბულის წყალსაცავის აშენებამდე (1956 წ.). წყალდასავალი ტყიბულის წყალსაცავშია მოქცეული ახლა.

ფორმა ტყვიბულა მე-20 ს-ის 20-იან წლებში ჯერ კიდევ იხმარებოდა ოფიციალურად. იხ. https://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/3...i_1924_N194.pdf

იგივე მთა ტყიბულა გურიაში
1901 წ. რუკაზე Тквибула-ს ფორმით




იქვე ახლოს ნაკადული Сускури
მდ. სუფსის მარცხენა შენაკადი



ესაა მეგრელებით დასახლებული გულრიფშის რაიონის სამხ. ნაწილი იმავე 1901 წ. რუკაზე



აქ მითითებულია სოფლების სახელები და კომლთა რაოდენობა .