მე მაქვს ასეთი ჩვევა- წიგნის კითხვას როდესაც ვამთავრებ, ვიწყებ ჩემს გონებაში წიგნის დაშლას ნაწილებად და ანალიზს.
პირველ რიგში ვაფასებ მწერლის წერის სტილს, ენას და თუ რამდენად რეალურად ჰყავს გმირები და კონკრეტული ეპოქა ან გარემო დახატული.
შემდეგ თითოეული გმირის ქმედებების ანალიზს ვაკეთებ და ბოლოს ვცდილობ ვიპოვო რა არის წიგნის წამყვანი თემები და შედარებით მეორეხარისხოვანი თემები. ყველაზე ბოლოს როდესაც შევაჯამე ყველაფერს და წიგნზე ჩემი ხედვები და აზრი მყარად ჩამომიყალიბდება ვუყურებ ხოლმე ლექციებს ან სხვის აზრებს ვისმენ. ოღონდ, იშვიათად, რომ სხვისმა აზრმა იმხელა გავლენა მოახდინოს ჩემზე, რომ წიგნზე ჩემი ჩამოყალიბებული შეხედულებები რადიკალურად გადამეხედოს.
ამ ზაფხულს დოსტოევსკი მთელი შემოქმედება გადავიკითხე. არ დამიტოვებია მცირე მოთხრობები და დღიურებიც კი. თან უმრავლესობა რუსულ ენაზე წავიკითხე. ნუ, დოსტოევსკიზე შეხედულებები რადიკალურად შემეცვალ, არადა თავის დროზე ძალიან მაგრად მომწონდა, მაგრამ ახლა მაგის გარჩევას არ დავიწყებ, უბრალოდ როდესაც მოვრჩი დოსტოევსკის ჯერ რუსულ ლექციებს ვუყურე, რომელთან დიდი ნაწილი ვერ ვიტყვი, რომ კარგია და შემდეგ ქართულად რაც იყო იმას ჩავუჯექი და აქ მივიღე შოკი :დ
ასეთი ორი საშინელი ლექცია მე არ ვიცი აკადემიურ სფეროში მოღვაწე ხალხმა, როგორ შეიძლება დადოს
პირველი ლევან ბერძენიშვილის ლექცია, რომელიც ვერანაირ კრიტიკას ვერ უძლებს. ეგ კი არა ეჭვი შემეპარა საერთოდ აქვს თუ არა დოსტოევსკი წაკითხული, ქვემოთ დავდებ ლექციებს :დ
რამდენიმე მომენტს გამოვყოფ ახლა.
პირველი ლევან ბერძენიშვილი ამბობს, დოსტოევსკის ახალგაზრდობის პერიოდში მოდაში იყო კარლ მაქსიო, რომელმაც გააგიჟა იმ დროინდელი მსოფლიოო და დოსტოევსკიზეც იმოქმედა ძალიან და მისი მიმდევარი გახდაო.
ანუ ტიპს ჰგონია, რომ კარლ მაქსმა გამოიგონა სოციალიზმი ?
ასეთი სიდებილე როგორ შეიძლება დააბრეხვო კაცმა ?
ჯერ დავიწყოთ იქედან, რომ კარლ მაქსი დოსტოევსკიზე მხოლოდ 3 წლით იყო უფროს, ანუ ერთი თაობის ხალხია. როდესაც კარლ მაქსი თავის ერთ-ერთ ცნობილ წიგნს წერს "კაპიტალს" დოსტოევსკი უკვე კატორღიდან ჩამოსულია და ის მწერალი ხდება, რომელიც დღეს ვიცით.
დოსტოევსკის რა დაჯგუფებაშიც იყო და რის გამოც გადაასახლეს და დახვრეტის იმიტაცია გაუკეთეს, მას საერთო არაფერი აქვს კარლ მაქსთან და იმ დროს მაქსი საერთოდ არ იყო პოპულარული და თავადაც ახალგაზრდა ბრძანდებოდა.
დოსტოევსკი თავის წიგნებში რამდენჯერმე ახსენებს თუ ვინ მოახდინა მასზე შთაბეჭდილება და ვის წინააღმდეგ ილაშქრებს.
ეს პირველ რიგში არის უტოპიური სოციალიზმის ერთ-ერთი თვალსაჩინო წარმომადგენელი ფურიე და სხვა უტოპიური სოციალიზმის წამომადგენლები, რომელთან ერთ-ერთი შეხედულება იყო ის, რომ მალე ისეთ სამყაროს შექმნიან სადაც ცოლებიც საერთო იქნება
სწორედ მაგათ უპირისპირდება დოსტოევსკი და კარლ მაქს სოციალიზმი არ გამოუგონებია.
ნუ, ბევრი სისულელე იბოდიალა მაგ ლექციაში, რომელთაგან ერთი არის კიდე გამოსაყოფი.
ტიპი ამბობს, რომ სტეფან ტრიფომოვიჩი პერსონაჟი ეშმაკებიდან ყოფილა კარგი არისტოკრატი კაცი, როლის პირითი დოსტოევსკი ამბობს სიმართლეს და აკრიტიკებს სოციალიზმს ))))
სერიოზულად ? ასე ცუდად როგორ უნდა გაიგო ბიჭო ეგ წიგნი ყოვლად გაუგებარია თუ მართლა ინტელექტი გიწყობს ხელს.
პერსონაჟ სტეფან ტრიფომოვიჩს ვერ იტანს დოსტოევსკი და ეგ პერსონაჟი გამოხატავს ლიბერალიზმს და პროდასავლელ ტიპს და სწორედ მაგიტომ არის ვერხოვნსკი მისი შვილი და სტავროგინი მისი მოწაფე. ანუ დოსტოევსკის აზრით ლიბერალიზმმა შუა სოციალიზმი, ხოლო სოციალიზმი და სწორედ სტავროგინებს მივიღებთ ბოლოს.
მთელი რომანის განმავლობაში დასცინის დოსტოევსკი სტეფან ტრიფომოვიჩს და მხოლოდ ბოლოს მოანანიებინებს ცოდვებს და ანახებს, რომ ჭეშმარიტება ღმერთთანა.
ბერძენიშვილზე მართლა 100 თქვა კობახიძემ :დ
მეორე ლექციაა გიორგი მაისურაძეს, სადაც ტიპი მოვიდა ფროიდის ლექციით დოსტოევსკიზე, ანუ სხვისი აზრების საკუთარ აზრებად გასაღება სცადა
ძაან ტრაკში ვართ ძაან
წიგნი რომ ბოლომდე ვერ გაიგო, ეგ არ არის დასაძრახი, რადგან მხოლოდ ინტელექტი არ კმარა, უნდა იცოდე მწერლის ბიოგრაფია, ისტორიული კონტექსტი და საერთოდ ზოგჯერ თავად მწერლებმა არ იცის ბოლომდე რაზე წერენ და მაგაზე ლიტერატურათმცოდნეობაში ბევრი თეორია არსებობს და ყველა მკითხველი სხვადასხვანაირ ინტერპრეტაციას აძლევს, მაგრამ ეს ორი ლექცია ვერანაირ კრიტიკას ვერ უძლებს.
ეს ბერძენიშვილის ლექცია
ესეც მაისურაძის
დოსტოევსკი - თემა № 3
