სპეციალურად დავრეგისტრირდი ახლა, რომ აქ შემოვსულიყავი
რაღაც ანგარიში კი მქონდა, მაგრამ ვეღარ გავიხსენე და დიდი ალბათობით ესეც მალე დამავიწყდება და ამის გამო დიალოგებში ვერ ჩავერთვები, მაგრამ აი, რისი თქმა მინდოდა.
"შიშის ველი" მე ვთარგმნე. რასაც ახლა ვწერ ჩემი პასუხია და გამომცემლობასთან არ მაქვს შეთანხმებული
ოჩოპინტრეს მკითხველებთან ურთიერთობა არ ეზარება და მათ აზრს ისმენს და იზიარებს. როდესაც "შიშის ველი" გამოვეცით, ერთმა მკითხველმა მიწერა გამომცემლობას შენიშვნა რამდენიმე ფრაზასთან დაკავშირებით და ოჩომ ოფიციალურად დაუდასტურა, რომ ერთი მკითხველის აზრიც საკმარისია იმისთვის, რომ გავითვალისწინოთ და მეორე ტირაჟს რომ გამოვცემთ, აუცილებლად გავითვალისწინებთო, ისევე, როგორც შემდგომი თარგმანების დროსო.
აღარ დავწვრილმანდები ახლა, მაგრამ იმ მკითხველმა ან მართლა სხვანაირად გაიგო ან უნდოდა, რომ სხვანაირად გაეგო, ან უბრალოდ სხვების გასაგონად წარმოაჩინა ისე, თითქოს გამომცემლობამ სხვა პასუხი გასცა.
მთავარი ის არის, რომ მთარგმნელიც და გამომცემლობაც ვითვალისწინებთ, რომ გარკვეული ფრაზების სიმკვეთრე შესარბილებელია.
B l a c k J a c k
რასაც შენ ამბობ, გათანამედროვება, ასე დავარქვათ. გამოვასწორებთ
მადლობაზე მადლობითვე გიპასუხებ.
სასიამოვნოა კორექტულად გამოთქმული შენიშვნის მოსმენა. განცდას გიჩენს, რომ მკითხველი შენს შრომას ხედავს, სურვილი აქვს, რომ უკეთესი იყო და მხარს გიჭერს და ა.შ.
George Best
საზიზღარი თარგმანი არ არის
კორექტურა სჭირდება. საკუთარი თავით და საკუთარი ნაშრომიტ ბოლომდე კმაყოფილი არასოდეს ვარ და ათასჯერ და მეტჯერ გავასწორებ, დავხვეწ და ვეცდები, უკეთესი გახდეს. ნებისმიერი რამ, რასაც ვაკეთებ.
მაგრამ საზიზღარი, საძაგელი და უვარგისი ნამდვილად არ არის, მიუხედავად მთელი ჩემი თავმდაბლობისა თუ ვერც თუ მაღალი თვითშეფასებისა.
ახლა ზოგადად, რამდენიმე ფაქტს გავაჟღერებ, დედუქცია და დასკვნები თქვენთვის მომინდვია.
დიახ, "შიშის ველი" ოჩომდე არ იყო ნათარგმნი. უფრო მეტიც, საბჭოთა კავშირის დროს გამოცემულ ვრცელ ტომეულებშიც არ იყო შესული და ნამდვილად უნდა გვეთარგმნა.
სულ ცოტა იმის გამო, რომ ქართველ მკითხველს ამ რომანის არსებობის შესახებ გაეგო.
მითუმეტეს, რომ შერლოკი აქ სხვანაირია, არაა მოწოდების სიმაღლეზე, სავალალო შეცდომებსაც უშვებს და ძალიან ადამიანურია. სხვანაირი.
დაახლოებით 1986 წლიდან მოყოლებული შერლოკის ამბები გამოიცემოდა ქართულად, მაგრამ რამდენიმე გამონაკლისის გარდა ყველა გამოცემა ძველ თარგმანებს იმეორებდა. ისევ და ისევ, მიუხედავად იმისა, რომ სხვადასხვა გამომცემლობები გამოსცემდნენ.
თავი დიდად არავის შეუწუხებია ის ნაწილი ეთარგმნა, რაც უთარგმნელი იყო.
ერთ დღესაც ახალგაზრდა გამომცემლობა მივიდა და უთარგმნელი რომანი თარგმნა, თანაც ცნობილი პერსონაჟის შესახებ.
რა თქმა უნდა, მკითხველი კრიტიკული იქნებოდა.
მეც კრიტიკული ვიქნებოდი, მკითხველის რაგნში რომ გავცნობოდი ახალ თარგმანს.
მითუმეტეს, რომ თარგმანის ენა გაცილებით სხვანაირი, თანამედროვე და ახლანდელია, ჩვენ კი ყველანი 80-იანი წლებიდან მიჩვეული ვართ ერთი მთარგმნელის ენას.
კარგა ხანს ვიჯექი საჯაროში და ყველა წიგნს გადავხედე, სადაც ქართულად ნათარგმნი შერლოკია შესული.
აღმოვაჩინე რამდენიმე ფაქტი.
ერთი ის, რომ ელგუჯა მაღრაძის თარგმანების ენა დიდად არ განსხვავდება იმ პერიოდის ყოველდღიური ენისგან.
იმავე პერიოდში გამოცემულ გაზეთ კომუნისტს რომ გადახედოთ, თავადაც ნახავთ.
სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, მთარგმნელი ა თარგმნის შერლოკის ამბებს მისთვის თანამედროვე, ყოველდღიური ენის გამოყენებით (80-იანი წლები).
მთარგმნელი ბ თარგმნის შერლოკის ამბებს მისთვის თანამედროვე, ყოველდღიური ენის გამოყენებით (2015 წელი).
(თუმცა, გეთანხმებით, ზოგგან ზედმეტი მომივიდა და პირველივე შენიშვნისთანავე დავეთანხმე და პირობა დავდე, გავითვალისწინებ და გამოვასწორებ-მეთქი).
მეორე აღმოჩენა ჟარგონს უკავშირდება.
იმავე ძველ თარგმანებში არის მაგალითად ფრაზა, "უოტსონ, არ გინდათ ცოტა ფული გააიმასქნოთ?"
ეს ზმნა აშკარა ჟარგონია, 80-იანი წლებისთვის საკმაოდ თანამედროვე და რაც მთავარია, ორიგინალში მიმსგავსებულიც არაფერია. იგივე მონაკვეთი ორიგინალში სრულიად უჟარგონოდ, უბრალოდ და სადად იკითხება.
სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, მთარგმნელი ა იყენებს მისი დროისთვის თანამედროვე ჟარგონს, მაგრამ კლასიკად მიიჩნევა (იყენებს იქ, სადაც არანაირი საჭიროება არ იყო და თანაც თვით შერლოკს ათქმევინებს ასეთ ფრაზას).
მთარგმნელი ბ იყენებს მისი დროისთვის თანამედროვე ჟარგონს, მაგრამ საზიზღარ თარგმანს უწოდებენ (ამ დამოკიდებულებას და სიტყვას "საზიზღარი" მთელ ინტერნეტში ორი ნიკისგან ვხვდები იმდენად, რომ რაღაც ეტაპზე ისიც ვიფიქრე, რომ ირივე ნიკი ერთ ადამიანს ეკუთვნოდა
)
აქვე აღვნიშნავ, რომ მთარგმნელი ბ ანუ მე ვიყენებ ჟარგონს წიგნის მეორე ნაწილში, სადაც მოქმედება ინგლისში არ ხდება, სულ სხვა სამყაროა, სადაც ბრიტანელი შერლოკი საერთოდ არც კი ჩანს.
(თუმცა, გეთანხმებით, ზოგგან ზედმეტი მომივიდა და პირველივე შენიშვნისთანავე დავეთანხმე და პირობა დავდე, გავითვალისწინებ და გამოვასწორებ-მეთქი).
("გაუასნა" არ უნდა ეწეროს, ჩემი შეცდომაა, ვაღიარებ).
მიუხედავად იმისა, რომ თარგმანი დადებითად შეფასდა ლიტერატურულ წრეებში, რამდენიმე ადამიანმა დაიწყო ამ თარგმანის "ძაგების კამპანია"
უცნაური დამთხვევაა, რომ ამ "ჯობდაარეთარგმნათ" აქციას მალევე მოჰყვა სხვა, დიდი გამომცემლობის მიერ "შიშის ველის" გამოცემა.
ზემოთ უკვე ვახსენე, რომ მანამდე, ვიდრე ოჩო თარგმნიდა, ძველ თარგმანებს ატრიალებდნენ და არც ამ რომანის და არც სხვა გამოტოვებული მოთხრობების თარგმნა არავის ახსენდებოდა და უცებ ოჩოს მიერ არჩეულ უთარგმნელ და ახლადთარგმნილ რომანს ზუსტად იმდენ ხანში, რაც (სავარდაუდოდ) ახალ თარგმანს დასჭირდებოდა სქელტანიანი გამომცემლობა გამოსცემს და თანაც აწერს, ქართულ ენაზე პირველად ითარგმნაო.
როდესაც ოჩომ უთხრა, შეგეშალათ, კოლეგებო, პირველი თარგმანი ჩვენი იყოო, უპასუხეს, ეგ ვიცითო და მაინც ამ "ქართულენაზეპირველადითარგმნა" სლოგანით ყიდიან წიგნს.
მოკლედ, ალბათ მთარგმნელობითი აშლილობა ანდა "ვინცესპლიტაგამორთო" პარანოია მჭირს "დაუნზიდიქტეიტე" გართულებით, მაგრამ რატომღაც მეჩვენება, რომ ეს რადიკალურად უარყოფითი დამოკიდებულება "შიშის ველის" პირველი თარგმანის მიმართ და მალევე სხვის მიერ გამოცემა, რაღაც კავშირს შეიძლება ავლენდნენ ერთმანეთთან. გვერდიდან ასე ჩანს და რა ვიცი, რა ვიცი
)
აბა, თქვენც კარგად იყავით, მეც კარგად ვიქნები და შერლოკიც
სერ ართურ კონან დოილი, ნება მიბოძეთ წარმოგიდგინოთ მისტერ შერლოკ ჰოლმსი
