რედიარდ კიპლინგი, ჯუნგლის წიგნი

კიპლინგზე იმან ილაპარაკოს, ვისაც "კიმი' წაუკითხავს ან "ჯუნგლების" ორივე წიგნი.

"აი როგორ და რატომ" დიდი ვერაფერი შვილია, ლექსებიდან მხოლოს "თუ" ვიცი და მიყვარს.

Fitzcarraldo

ჩემი "კიმი" სადღაა, აღარ მახსოვს... არადა, ორჯერ ვიყიდე და ორივეჯერ გათხოვებაში დამეკარგა

Contralto

ჩემი აქაა და შენი აბა მე რა ვიცი

მიმაგრებული სურათი

კაცი-მაუგლი! კაცი-თეთრი კაცის ტვირთი!!!


----------------------------

”მგლებო იყავით ფხიზლად” -ო არა?
აკელა რას ნიშნავდა ინდურად? თუ არ ვცდები მარტოხელას.

nakash

თავის დროზე ხომ ქაჩავდა
ეგ არ იყო იმპერისს უდიდესი მეხოტბე?

მე ასე მახსოვს

strixnina

ვერ დაგეთანხმები

Tommy Atkins

I went into a public-'ouse to get a pint o' beer,
The publican 'e up an' sez, "We serve no red-coats here."
The girls be'ind the bar they laughed an' giggled fit to die,
I outs into the street again an' to myself sez I:
O it's Tommy this, an' Tommy that, an' "Tommy, go away";
But it's "Thank you, Mister Atkins", when the band begins to play,
The band begins to play, my boys, the band begins to play,
O it's "Thank you, Mister Atkins", when the band begins to play.

I went into a theatre as sober as could be,
They gave a drunk civilian room, but 'adn't none for me;
They sent me to the gallery or round the music-'alls,
But when it comes to fightin', Lord! they'll shove me in the stalls!
For it's Tommy this, an' Tommy that, an' "Tommy, wait outside";
But it's "Special train for Atkins" when the trooper's on the tide,
The troopship's on the tide, my boys, the troopship's on the tide,
O it's "Special train for Atkins" when the trooper's on the tide.

Yes, makin' mock o' uniforms that guard you while you sleep
Is cheaper than them uniforms, an' they're starvation cheap;
An' hustlin' drunken soldiers when they're goin' large a bit
Is five times better business than paradin' in full kit.
Then it's Tommy this, an' Tommy that, an' "Tommy, 'ow's yer soul?"
But it's "Thin red line of 'eroes" when the drums begin to roll,
The drums begin to roll, my boys, the drums begin to roll,
O it's "Thin red line of 'eroes" when the drums begin to roll.

We aren't no thin red 'eroes, nor we aren't no blackguards too,
But single men in barricks, most remarkable like you;
An' if sometimes our conduck isn't all your fancy paints,
Why, single men in barricks don't grow into plaster saints;
While it's Tommy this, an' Tommy that, an' "Tommy, fall be'ind",
But it's "Please to walk in front, sir", when there's trouble in the wind,
There's trouble in the wind, my boys, there's trouble in the wind,
O it's "Please to walk in front, sir", when there's trouble in the wind.

You talk o' better food for us, an' schools, an' fires, an' all:
We'll wait for extry rations if you treat us rational.
Don't mess about the cook-room slops, but prove it to our face
The Widow's Uniform is not the soldier-man's disgrace.
For it's Tommy this, an' Tommy that, an' "Chuck him out, the brute!"
But it's "Saviour of 'is country" when the guns begin to shoot;
An' it's Tommy this, an' Tommy that, an' anything you please;
An' Tommy ain't a bloomin' fool -- you bet that Tommy sees!

ნაღდად კარგია.

ყველაფერს რომ თავი დაანებო, რამხელა სურნელია ძველი, კეთილი, იმპერიული ინგლისის და დედოფალ ვიქტორიას ეპოქის....

თან ძალიან ინგლისურია. ენის საგანგებო უბრალოებაც საოცრად მომგებიანია.

This post has been edited by Johnnie Walker on 7 Jan 2009, 09:48

არადა ყველაზე კაიფია რაც კი დაუწერია იმჰო

მულტფილმებმა გააკეთა ერთი კარგი კომპლექსური რამ - პრინციპში რომ არსებობს ნაწარმოები, ამას ამცნობს ბავშვებს. ხშირად დართული აქვს კლასიკური მუსიკის შედევრები და ბავშვის ყურმა იცის ეს მუსიკა: "ტომი და ჯერის მუსიკა!" ამბობდა ჩემი შვილი ლისტის უნგრულ რაფსოდიაზე და ჩაიკოვსკიზე.
მაგრამ ეკრანიზაცია (არა მხოლოდ ანიმაციური ფილმის) ხშირად არ ასახავს არც შინაარსობრივად ზუსტად ნაწარმოებს და მითუმეტეს არც ნაწარმოების სიღრმეებს.
კიპლინგის ჯუნგლის წიგნი და კერძოდ "მაუგლი" ჩემი აზრით აუცილებლად წასაკითხ წიგნთა რიცხვშია.
"მაუგლი" არამარტო არის საკმაოდ ფილოსოფიური წიგნი,
ყოველი პერსონაჟი არის უდიდესი ოსტატობით და მკაფიოობით დახატული პორტრეტი,
ბაგირა, კაა, ბალუ, მაუგლი, აკელა... რომელი ერთი
წიგნის პოეტიკა "ჯუნგლის სიმღერები" არის სრულიად გენიალური ნიმუშები.......
ჯერ მარტო შერ-ხანისა და ტურა ტაბაკის წყვილი რად ღირს..

* * *
არავის არ გიყვართ "მაუგლი?" ვაიიი, როოგორ გამიკვირდა

შერ-ხანი სიკოჭლის გამო გარეულ ხარზე ვერ ნადირობს, ამიტომ ჯუნგლის კანონს არღვევს და სოფელში გადის, იქ ესხმის თავს სოფლის მაცხოვრებლების ხარს, რასაც ჯუნგლისთვის ცუდი შედეგი მოაქვს - ადამიანები შემორბიან და აწიოკებენ ჯუნგლს. შერ-ხანი ყველაფერთან ერთად უპასუხისმგებლოა

ბანდარ-ლოგის ყოფა-ცხოვრება როგორ გავს ჩვენი პოლიტიკური ელიტისას

აკელა როგორი სიმპათიური ჭაღარა ხევისბერია

მაუგლი ძვირფასთვლებიან დანას პოულობს, მერე კარგავს და საძენელად დაბრუნებული გზადაგზა ამ ძვირფასი ნივთის გამო დახოცილ ადამიანებს აწყდება, ერთმანეთი რომ დაკუწეს, მაუგლის უკვირს "რა არის ასეთი რომ ასე ხელიდან გლეჯდნენ ერთმანეთს?ეს ხომ არ იჭმევა... "

მაუგლის გარდა, კიპლინგს უამრავი შესანიშნავი მოთხრობა აქვს დაწერილი, თავის პატარა შვილს რომ უხსნიდა რატომ აქვს სპილოს ხორთუმი, რატომ აქვს ლეოპარდს ლაქები და ა.შ რაც მერე მოთხრობებად იქცა... უსაყვარლესი ნაწერები აქვს, თვითონაც ძალიან საყვარელი ადამიანი იქნებოდა ასე მგონია... ახლახანს მის აი, ამ ლექსს გადავაწყდი, რომელიც ასევე მიუთითებს იმაზე, რომ ძალიან კარგი ადამიანები იქნებოდა:

If
If you can keep your head when all about you
Are losing theirs and blaming it on you;
If you can trust yourself when all men doubt you,
But make allowance for their doubting too;
If you can wait and not be tired by waiting,
Or being lied about, don't deal in lies,
Or being hated, don't give way to hating,
And yet don't look too good, nor talk too wise:

If you can dream -- and not make dreams your master;
If you can think -- and not make thoughts your aim;
If you can meet with Triumph and Disaster
And treat those two imposters just the same;
If you can bear to hear the truth you've spoken
Twisted by knaves to make a trap for fools,
Or watch the things you gave your life to, broken,
And stoop and build 'em up with worn-out tools;

If you can make one heap of all your winnings
And risk it on one turn of pitch-and-toss,
And lose, and start again at your beginnings
And never breathe a word about your loss;
If you can force your heart and nerve and sinew
To serve your turn long after they are gone,
And so hold on when there is nothing in you
Except the Will which says to them: "Hold on!"

If you can talk with crowds and keep your virtue,
Or walk with kings -- nor lose the common touch,
If neither foes nor loving friends can hurt you,
If all men count with you, but none too much;
If you can fill the unforgiving minute
With sixty seconds' worth of distance run --
Yours is the Earth and everything that's in it,
And -- which is more -- you'll be a Man, my son!

და მერე ეს თარგმანიც ვიპოვე:
თუ
თუ ძალგიძს დარჩე ძველებურად მშვიდი და მტკიცე
და არ დაიბნე როცა თავგზა ებნევა ყველას,
თუ ძალგიძს სიმხნედ, შემართებად და რწმენად იქცე
როცა შენს ირგვლივ მკვდარი არის შენდამი რწმენა;
თუ ძალგიძს მკაცრი მოთმინებით ელოდო ხვალეს,
ცრუს გაუტანელს არ მიაგო სიცრუე ავი
მოძულეს შენსას მძულვარება შეუნდო მალე
და თან არც ქრისტედ არ აჩვენო არავის თავი;

თუ შეგწევს ძალა წარბი შეკრა, მოთოკო გული
მოუხმო ნერვებს, გამაგრდე და ივარგო ასწილ
ეს მაშინ, როცა სულიერად დაღლილს და დაცლილს
ნებისყოფაღა გეუბნება ,,წინ- მეთქი» გასწი;
თუ შეგწევს ძალა ბრბოში იყო და დარჩე კაცად,
მეფეებს ახლდე და გახსოვდეს ყოველთვის ხალხი
შენი ღირსება არ დაკარგო აროდეს არსად
მტერ-მოყვარესთან პირდაპირი იყო და ლაღი;

თუ შეგწევს ძალა გაიაზრო ყოველი წუთი
აზრით დატვირთო სამოცივე ფეხმარდი წამი
მაშინ შენია შვილო ჩემო ეს მიწის ბურთი
ადამიანიც მაშინ გქვია და გერქვას ამინ!!!!!

ძალიან კარგი თარგმანია, მაგრამ ბევრი რამ გამორჩენილია რითმის შენარჩუნების მიზნით, და მომინდა მეც მეთარგმნა, ოღონდ არა ლექსად არამედ თხრობით, ისე რომ ყველა აზრი გადმომეტანა სრულად:

თუ
თუ სიმშვიდეს შეინარჩუნებ, მაშინაც კი როცა ყველას თავგზა ერევა და თან, ამას შენ გაბრალებენ...
თუ საკუთარი თავის რწმენას არ დაკარგავ, მაშინ როცა აღარავის არ სჯერა შენი და ამავე დროს, მათი უნდობლობის მიზეზებზეც დაფიქრდები...
თუკი შეძლებ მოიცადო, და ლოდინმა არ დაგღალოს...
ან ტყუილში არ გაეხვე, როცა გატყუებენ,
ან სიძულვილით არ უპასუხო სიძულვილზე,
და ამავე დროს არ გამოჩნდე არც ზედმეტად კარგი, და არც ზედმეტად ბრძენი...

თუკი შეძლებ იოცნებო – და ამავე დროს, ოცნებებს ბატონად არ გაიხდი;
თუკი შეძლებ იფიქრო – და თან, ფიქრს მიზნად არ აქცევ;
თუკი ტრიუმფსაც და საშინელ კრახსაც – ამ ორ თვითმარქვიას
ერთნაირი სიმშვიდით შეხვდები,
ისევე როგორც შენივე სიტყვებს
ნაძირლების მიერ შემობრუნებულს და ხაფანგად დაგებულს,
ან იმ ყველაფრის დანგრევას, რის აშენებასაც სიცოცხლე შესწირე,
და შემდეგ ადგები და ხელახლა დაიწყებ მის შენებას გაცვეთილი იარაღებით;

თუკი შეძლებ ერთ დღესაც ხელი მოხვიო ყველა შენს წარმატებას
და გარისკო კამათლის ერთ გაგორებაზე,
და წააგო, და ყველაფერი ნოლიდან დაიწყო
და არასოდეს დაიწუწუნო შენს დანაკარგზე....
თუკი აიძულებ შენს გულს და ნერვებს და გამძლეობას
გემსახურონ მას შემდეგაც კი, როცა გამოგელევა,
და არ წაიქცე, როცა არაფერი გექნება ხელმოსაჭიდი
გარდა ნებისყოფისა, რომელიც შემოგძახებს: “გამაგრდი!”

თუ შეძლებ გაერიო ბრბოს და თან ღირსება შეინარჩუნო,
ან იარო მეფეთა გვერდით – და არ დაკარგო უბრალოება,
თუკი ვერც მტრები და ვერც მეგობრები ვერ შეძლებენ შენს გატეხავს,
თუ ყველას დაანახებ შენში დასაყრდენს, მაგრამ არავის ბოროტად არ გამოაყენებინებ თავს,
თუ შენთვის ერთი წუთი,
აზრიანად გატარებული 60 წამი იქნება –
მაშინ შენი იქნება ეს ქვეყანა და ყველა მისი სიკეთე,
და უფრო მეტიც,
კაცი გერქმევა...

ეს რა პაპსა რამეა

Irisi
შენ მოყვარული მთარგმნელი ხარ თუ პროფესიონალი?
თუ მხოლოდ შენთვის თარგმნი და ფორუმებზე "ხარჯავ", მე გთხოვდი, რომ პოეზია გეთარგმნა ხალხისთვის.
ძალიან დიდი მადლობა ამ გემრიელი პოსტისთვის მთლიანად, მაგრამ შენს თარგმანზე გავგიჟდი და ეგ არის, როგორც უნდა ითარგმნებოდეს პოეზია. ის "ოფიციალური თარგმანი" საშინლად არ მომეწონა, პრაქტიკულად ყოველ სტროფში რაღაც ძალიან მნიშვნელოვანი გადაყლაპულია, რამაც აზრი უნდა შეკრას და დაასრულოს

ნუ აი ეს ფინალური აკორდი მაინც, არის უნიჭობის ზეიმი, დასმული ბეჭდად.
არ მიყვარს ასე ლაპარაკი, მაგრამ აღმომხდა. თუ ვერ გრძნობ მწერალს, პოეტს, რატომ კიდებ მაშინ ხელს ნაწარმოებს და მაძლევ სულ სხვა სურათს. მითუმეტეს იმას რომ ვერ ხვდები, რომ ლექსში ის ფილოსოფია უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე რითმა და რითმა სულ რომ ვერ გააკეთო, მუსიკა, ლექსის მელოდია მაინც შეგიძლია შეინარჩუნო.

mark-eri

ძალიან დიიიიიდი მადლობა ასეთი შეფასებისთვის ძალიან მესიამოვნა... პროფესიონალი მთარგმნელი ნამდვილად არ ვარ, უბრალოდ როცა რაღაც ნაწერი ძალიან მომწონს, მინდა მანაც წაიკითხოს ხოლმე ვინც ინგლისური არ იცის და ამიტომ ვთარგმნი, მიუხედავად იმისა, რომ ეს ხშირად საშუალოზე დაბალ დონეზე გამომდის

ნუ იქნები ასე მკაცრი იმ თარგმანის მიმართ ისიც ძალიან კარგია თავისებურად, უბრალოდ შენი არ იყოს, ჩემთვისაც, აზრი და შინაარსი უფრო მნიშვნელოვანია ხოლმე ვიდრე რითმა. თუმცა ნამდვილად კარგი თარგმანი ის იქნებოდა, რომელიც კიპლინგის განწყობას და აზრებსაც კარგად გადმოსცემდა და რითმასაც შეინარჩუნებდა, კიპლინგმა ხომ მოახერხა ის, რომ ასე უბრალოდ, არამაღალფარდოვნად გადმოეცა თავისი აზრები და თან გაერითმა კიდეც

Irisi
ობიექტური ვარ. პრაქტიკულად სრულყოფილად აითვისე ტექსტი. მართლა უნდა თარგმნო ხალხისთვის. არ მიყვარს, ნიჭიერი ადამიანები რომ თავმდაბლობენ და მოკრძალებულობას იჩენენ, გვერდზე დგებიან.

არა, არა, სანახევროდ მივიღე ის, რაც ორიგინალშია, ძალიან მნიშვნელოვანი დანაკარგებია და არ ღირდა ქართულად გალექსვისთვის ამის მსხვერპლად შეწირვა.

ძალიან დიდი მადლობა კიდევ ერთხელ, დიდი სტიმულია ასეთი სიტყვები ახლა ერთი პროექტი მაქვს ჩაფიქრებული და რომ განვახორციელებ, მერე ობიექტური და თან წამახალისებელი შეფასებები ძალიან გამომადგება