ანტიკური ლიტერატურა

Во-первых, греческая поэзия делает своим материалом не звучание как таковое . слогов или слов, а звучание слога в его временной длительности, так что внимание не должно направляться ни исключительно на отдельные слоги или буквы, ни исключительно на простое качественное сходство или одинаковость звучания. Напротив, звучание остается еще в нераздельном единстве с твердой временной мерой его определенной длительности, так что по мере движения того и другого слух одинаково должен идти вслед как за количеством каждого отдельного слога, так и за закономерностью их ритмической поступи. Во-вторых, мера долготы и краткости, а также ритмического повышения и понижения и многообразного оживления более четкими цезурами и задержками основывается на естественном элементе языка, а не руководствуется таким ударением, посредством которого только духовный смысл слова придает.

...

Действительно, рифмованных стихов нет ни в древней ближневосточной, ни в античной (древнегреческой и древнеримской) поэзии, подарившей миру такие стихотворные шедевры, как вавилонская "Песнь о Гильгамеше", иудейская "Песнь песней", древнегреческие "Илиада" и "Одиссея", римские "Энеида" и "Превращения" ("Метаморфозы"). Рифма (по крайней мере, так было в европейской поэзии) впервые появилась в VI веке нашей эры, т.е. в эпоху раннего средневековья, в Византии, в благочестивых стихах учёного монаха и поэта Романа, которого прозывали Сладкопевцем. Это прозвище, разумеется, и дано было ему за то, что стихи его сильно отличались от других благодаря необычному новшеству - рифме.

როგორ მიყვარს ანტიკური ლიტერატურა, ისე რომაულს ბერძნული მირჩევნია!. უფრო ახლობელია))

საინტერესოა ანტიკური წარმოდგენა ღმერთებზე. ადამიანის წარმოსახვით შექმნილი ღმერთი, მივივე მსგავსია, იგივე თვისებების მატარებელი; მათ შექმნეს ღმერთები "სახისებრ თვისისა".. . .. . .. .

თქმულებები და მითები, ანტიკური ლიტერატურის წყაროა. ხოლო ამან ჩაუყარა საფუძველი პოეზიისა და პროზის ყველა ძირითად ჟანრს; საგმირო ეპოსი, დიდაქტიკური ეპოსი, ლირიკის სახეობანი: ელეგია(სევდის პოეზია), იამბიკა(დაცინვის პოეზია), მელიკა(სასიყვარულო ხოტბის) და ქორიკა(დღესასწაულებთან დაკავშირებული პოეზია) და ბოლოს ყველაზე ნიშვნელოვანი, დრამა: ტრაგედია და კომედია!
შემდეგ ასპარეზზე გამოვიდა პროზა; რიტორიკული, ისტორიული და ფილოსოფიური განვითარებით.
არისტოტელე ამბობდა: ტრაგედია და კომედია ერთი საწყისიდან წარმოიშვა, დითირამბიდან(ო);
დითირამბი ეს არის საზვარაკო რიტუალი დიონისესადმი!

This post has been edited by Melpomene on 9 Mar 2011, 21:50

და ამ მითოსმა დაუდო სათავე მსოფლიო ლიტერატურის ძალიან ბევრ, ძალიან ძალიან ბევრ და შესანიშნავ თხზულებას...
საერთოდ მგონია, რომ კითხვა ადამიანმა მითებით უნდა დაიწყოს.
სულ უბრალოდ რომ დაუკვირდეთ, ეს პატარ-პატარა მითები რამხელა დრამატიზმის, სიღრმის, ფანტაზიის მატარებლები არიან.
აი თუნდაც პერსეფონას მითი რად ღირს...

გეთანხმები რათქმაუნდა!

რატომ არქმევდნენ ფსიქოლოგები გარკვეულკომპლექესებს მითოლოგიური პერსონაჟების სახელებს?
ღრმად ფსიქოლოგიურია თითოეული მითი!



მაქვს ერთი კითხვა.. რატომ პოეზიად?! და არა პროზად.. . . .. .

მთავარი მითი პერსეფონეზე იკითხება დემეტრესადმი მიძღვნილ ჰიმნში(ჰომეროსის ჰიმნების კრებულიდან, რომელსაც მიაწერენ ბერძენ პოეტს, თუმცა სადავოა). დემეტრეს ასული კორა(პერსეფონე) შეუყვარდა მიცვალებულთა სამეფოს მბრძანებელს, ჰადესს. მან თავის ძმას, ზევსს სთხოვა, მიეცა მისთვის ცოლად თავისი ქალიშვილი. რადგან იცოდა, რომ კორა თავისი ნებით ბნელ ქვესკნელში არ წავიდოდა, ზევსმა არც თანხმობა განუცხადა და არც უარყო თხოვნა. ჰადესმა ეს მიიღო, როგორც დასტური და როდესაც კორა ყვავილებს კრეფდა მინდორში, უცებ ამოვიდა ქვესკნელიდან და თავისი ეტლით მოიტაცა იგი. ქვესკნელში ჩასვლის შემდეგ კორას ეწოდა პერსეფონე. დემეტრემ ეძება და ვერსად მონახა გატაცებული ქალიშვილი. ქალღმერთი დამწუხრდა და მასთან ერთად ბუნებამ კვდომა დაიწყო. ქვეყანაზე მოუსავლიანობა და შიმშილი დაიწყო. ეს გაგრძელდა იქამდე, სანამ ღმერთების მიერ არ გადაწყდა, რომ პერსეფონე ნახევარ წელს გაატარებდა მზის შუქზე, დედამისთან და ეს დრო არის გაზაფხული, დემეტრეს სიხარულის დრო ხოლო ნახევარი წლით თავის მეუღლესთან დაბრუნდებოდა და დადგებოდა ზამთარი, სიცივე.

პერსეფონეს მოტაცება, ანტიკური კოლექცია ბერლინში


ეს მითი წააგავს ადონისეს შესახებ თქმულებას. ეს ამბავი აისახა ანტიკურ შემოქმედებაში. მას უმღეროდა საფო, ოვიდიუსი თავის "მეტამორფოზებში", თეოკრიტე. მითის მიხედვით, სილამაზისა და სიყვარულის ქალღმერთს, აფროდიტეს შეუყვარდა მშვენიერი ჭაბუკი, ადონისი. მათ ერთმანეთი ძლიერ უყვარდათ. ერთხელ, ნადირობის დროს ადონისი სასიკვდილოდ დააშავა ველურმა ტახმა. არსებობს ამ სიკვდილის შესახებ სხვადასხვა ვერსია. ზოგი თვლის, რომ ადონისზე შური იძია მისგან უარყოფილმა პერსეფონემ, ზოგიერთი კი ამას არტემიდეს სასჯელად მიიჩნევს. უფრო მეტად გავრცელებული და ცნობილი ვერსიით, არესი, რომელიც ეჭვიანობდა აფროდიტესა და ადონისის ურთიერთობის გამო, გადაიქცა ტახად და მოკლა ჭაბუკი.
როდესაც აფროდიტემ შეიტყო, რომ მისი საყვარელი დაიღუპა, ღრმად მწუხარე გაემართა კვიპროსის მთებში გვამის საძებრად. სიარულისას ეკლებმა დაუჩხვლიტეს ქალღმერთს შიშველი ფეხები და მისი სისხლიდან გზადაგზა იზრდებოდა ულამაზესი ყვავილები. წითელი, სისხლისფერი ყვავილები ვნებიანი, მტკივნეული სიყვარულის გამოხატულება უნდა იყოს. როდესაც გვამი იპოვა, ადონისის სისხლიდან აფროდიტემ შექმნა ლამაზი ყვავილი ანემონა, შეყვარებულის ხსოვნის უკვდავსაყოფად. აფროდიტესთან ერთად ბუნებაც დამწუხრდა. ღმერთებმა შეიბრალეს ქალღმერთი და ზევსის ჩარევით გადაწყდა, რომ ნახევარ წელს ადონისი გაატარებს დედამიწაზე, აფროდიტესთან, ხოლო ნახევარი წლით ისევ ქვესკნელში დაბრუნდება. ადონისისა და აფროდიტეს ერთად ყოფნა ზაფხულია, სიცოცხლის დრო ხოლო მისი დაბრუნება მიცვალებულთა სამეფოში ზამთარი, სიკვდილის დრო.

ადონისის სიკვდილი, ლუკა ჯორდანო

ameliamelia

+1

ძალიან მიყვარს ანტიკური ლიტერატურა...
Melpomene

+100000

ისა და ხალხო..ბერძნული მითოლოგია რომაა ჩემს მიერ გახსნილი თემა.. ამას შევუერთო??

Le fou

შეუერთე!!

აქ მხოლოდ ბერძნულ მითოლოგიაზე არ იქნება საუბარი, მაგრამ თუ ასე მოისურვებთ... თემა ლიტერატურას ეხება... ლიტერატურაში კი მითოსიც აისახება... როგორც გინდათ...

This post has been edited by giorgivachadze on 10 Mar 2011, 00:30

მმ....



Le fou
სახელი რომ შეუცვალო შენს თემას უფრო უპრიანი არ იქნება?

უბრალოდ მითოლოგიაში არ ჩიათვლება ბერძნული და რომაული პოეზია, თან თემის დასაწყისში ვთქვი, რომ ანტიკური ლიტერატურის სხვა ეპოქებზე გავლენაზეც გვექნება საუბარი და ბევრ რამეზე... სულ ოფტოპიკები გამოვა, თუ როგორც უწოდებენ ფორუმზე არათემატურ პოსტებს.

ჩემი აზრით ანიტკიური ლიტერატურის კითხვით უნსდა დაიწყოს ადამიანმა კითხვა.

თითქმის ყველა კლასიკოსის ნაწარმოები იგივე ღირებულებების მატარებელი იყო და სათავეს იმ დროიდან იღებდა.

ნუ მოკლავთ ამ თემას..

თუმცა რაღა ეს თემა, მთელი განყოფილება კვდება!! მოდერატორებო, თქვენი სიმაღლეები გაიზარდა? ღრუბლიანი ამინდია და ვეღარ ხედვავთ ალბათ აქ რა ხდება

This post has been edited by Melpomene on 12 Mar 2011, 18:32

არ მოვკლავთ ამ თემას. მივხედავთ.

ანაკრეონტი წარმოშობით იყო იონიიდან. ეს იყო მხარე მცირე აზიის ნახევარკუნძულის დასავლეთ სანაპიროზე. სპარსელების მიერ მისი მშობლიური ქალაქის, თეოსის დაპყრობის შემდეგ მას მოუწია თრაკიაში გადასვლა. ცხოვრების გარკვეული ნაწილი მან გაატარა კუნძულ სამოსზე, სადაც ის კუნძულის მმართველმა პოლიკრატემ მიიწვია. ტირანის გარდაცვალების შემდეგ ის გადადის ათენში, სადაც მოღვაწეობს მგოსნების დასთან ერთად ქალაქის მმართველთა კარზე. ანაკრეონტმა დიდხანს იცოცხლა და დატოვა ულამაზესი ლექსები, რომლებსაც მომავალი თაობები აღფრთოვანებაში მოჰყავს.



თარგმანი თამარ კალატოზის

ო, მინდა, მინდა სიყვარული ისე ძალიან...
იყო დრო, როდესაც მთავაზობდა ეროსი გრძნობას,
მე კი ვიხმარე მაშინ ჭკუა და არ ავყევი,
მოუფიქრებლად არ ავყევი...
მან კი პირდაპირ არც აცივა და არც აცხელა,
აიღო მშვილდი და საისრე ოქროცურვილი
და საბრძოლველად გამომიხმო... მეც გავემზადე...
მხრებზე მოვიგდე, შევიჭურვე სწრაფად ჯავშნით
და როგორც გმირმა აქილევსმა ავიღე შუბი,
შუბი და ფარი... გადავეშვი ბრძოლის ქარცეცხლში,
ვებრძოდი ეროტს გათანგული და როს მესროლა
უკანვე სწრაფად გავიქეცი...
ხოლო როდესაც დაელია ყველა ისარი,
შეწყვიტა სროლა, თუმცა არ შედრკა და სწრაფად იგი
თვითვე გადიქცა პირბასრ ისრად... რომ არ ველოდი,
ისეთი ძალით შემომეჭრა გულში და დამჭრა...
უცებ დავსუსტდი, მთლად წამერთვა ძალა და ღონე,
ო, რა ამაოდ, რა ამაოდ მჭერია ხელში
ხარის ტყავისგან ნაკეთები ძვირფასი ფარი.
აბა გარედან რა დავარტყა, რა ვუსაშველო,
როცა შიგნიდან მეომება შეუბრალებლად...

***

ერთი ამბობენ, მშვენიერმა კიბელემ თურმე
სიყვარულის წილ გააშმაგა, გონი წაართვა,
ატისს, - ნახევრად ქალს და ისიც გადარეული
ღრიალით რბოდა მაღალ მთებში...
მეორენი კი შეუწყვეტლივ ეწაფებოდნენ
კლაროსის მაღალ ნაპირებთან სულისჩამდგმელ წყალს
დაფნის მტარებელ ფოიბოსით... ხელნი ყვირიან...
მე კი, მე, დამთვრალს
ლიეოსით და ნელსაცხებლით
სულ მთლად გაჟღენთილს,
ჩემს გოგონასთან...
მინდა... მინდა ჭკუის დაკარგვა...

***

გთხოვ დამიხატო ბათილოსი, ეგზომ ძვირფასი...
შექმენი იგი ისე, როგორც გეტყვი, აგიწერ...
პირველად მინდა, რომ დახატო ბრწყინვალე თმები,
თმები შიგნიდან თითქმის შავი, ხოლო ზემოდან
დამშვენებული თვით მზიანი ათინათებით.
ეს ხვეულები თავისუფლად დაუშვი დაბლა
და უწესრიგოდ მიმოყარე თმები მხატვარო,
რომ ასე უფრო ბუნებრივად წარმოაჩინო...
წვრილი და ნაზი
შუბლს რკალავენ მუქი წარბები,
ოდნავ მოლურჯო, ვით დრაკონის უცხო ფერები
და დაავანე შავ თვალებში თვით მრისხანება
შეზავებული სიმშვიდესთან და ეს ხატება
ერთი აიღე არესისგან, ხოლო მეორე
თვით პირმშვენიერ კითერესგან...
რომ ზოგიერთებს
შიში და კრძალვა ჩაუნერგოს
ზოგს კი იმედი...
შექმენი ახლა ვარდისფერი, ნაზი ღაწვები,
კომშისებურად დაფარული ბუსუსით ოდნავ,
წითელი ფერი მიუმატე სიმორცხვის ნიშნად
და არ დაზოგო თავი შენი...
ო, აღარ ვიცი, ტუჩებს მშვენიერს,
როგორ შექმნი, დახატავ როგორ?
ნაზია იგი და ამავ დროს რწმენით აღსავსე.
იცოდე კარგად, რომ ეგ ცვილი თავის სიჩუმით
უფრო მეტყველი უნდა იყოს...
ახლა კი სახე...
დახატე ისე ადონისის ბადალი იყოს...
სპილოსძვლისფერი შემოხაზე ამაყი ყელი,
მკერდი დახატე
და ხელები ჰერმესისებრი
და თეძოები პოლიდევკეს მსგავსი შექმენი,
ხოლო მუცელი ჰქონდეს თავად დიონისესი...
წარმოაჩინე თეძოები ზემოდან ნაზი...
ეს თეძოები ვნების ცეცხლის მატარებელნი
და სარცხვინელი ბადალი რომ არ ეპოვება,
თავად პაფოსელს როგორიც სურს ისე დახატე.
ეჰ რა ცუდია... ხელოვნება გაქვს შურიანი,
სამწუხაროა, რომ ზურგიდან ის არ მაჩვენე.,.
იქნებ გინდა, რომ ფეხებიც წარმოვიდგინო?
აჰა, აიღე საფასური რამდენსაც ითხოვ,
შენ ხომ შექმენი
ბათილოსი აპოლონისგან...
ხოლო როდესაც შენს სამოსში ჩამოხვალ კვალად,
ბათილოსისგან დახატე თვით ფოიბოსი.

giorgivachadze

საინტერესოა. კიდე დაწერე აბა თუ გაქვს რამე