http://www.sacred-texts.com/neu/dun/tago/index.htmნაწყვეტები
ნაამბობია ასევე მეფე ხანაზარისი, თუ როგორ მდაბლად იდრეკდა იგი ქედს ოდინდელ ღმერთთა წინაშე. არავინ სხვა არ იდრეკდა მეფე ხანაზარივით მდაბლად ქედს ოდინდელ ღმერთთა წინაშე.
ერთ დღეს ღმერთების ტაძარში ღმერთების თაყვანისცემისა და მათ წინაშე ქედის მოდრეკის შემდეგ დაბრუნებულმა მეფემ დაავალა ამ ღმერთთა წინასწარმეტყველებს მის წინაშე გამოცხადება, ბრძანა:
"რისამე შეტყობას ვისურვებდი ღმერთთა შესახებ."
მაშინ ეახლნენ წინასწარმეტყველები მეფე ხანაზარს, მრავალი წიგნით დატვირთულები, რომლებსაც მეფემ მიუთხრა:
"ეგ წიგნებში არ მოიპოვება."
ამაზე წინასწარმეტყველები უკან გაბრუნდნენ, თან წაიღეს წიგნებში მოფიქრებული ათასი ხერხი, რითაც კაცნი ღმერთების სიბრძნეს იგებენ. მხოლოდ ერთი დარჩა, მოძღვარი წინასწარმეტყველი, ვისაც დაეტევებინა წიგნები, და მეფემ უთხრა მას:
"ოდინდელი ღმერთები მძლენი არიან."
და უპასუხა მოძღვარმა წინასწარმეტყველმა:
"ძლევამოსილნი არიან ოდინდელი ღმერთები."
მაშინ თქვა მეფემ:
"არა არიან სხვა ღმერთები, ოდინდელი ღმერთების გარდა."
და უპასუხა წინასწარმეტყველმა:
"არავინ არის."
და სასახლეში დარჩენილ მხოლოდ ორს შორის მეფემ თქვა:
"მითხარ რაიმე ღმერთების ან კაცთა შესახებ, თუ შეიძლება სიმართლისგან რაიმეს ცოდნა."
მაშინ თქვა მოძღვარმა წინასწარმეტყველმა:
"შორით, თეთრად და სწორადაა გაწოლილი გზა ცოდნისაკენ, და მტვერსა და ხვატში მიუყვება მას მიწიერი ყველა ბრძენკაცი, ხოლო მინდვრებში, იქამდე რომაა, წვანან უბრძნესნი ანდაც კიდევ ყვავილებს წყვეტენ. ცოდნისაკენ მიმავალი გზის პირებზე კი - ო, მეფევ, ძნელია და ცხელია იგი - მრავალი ტაძარი დგას, და ყოველი ტაძრის შესასვლელში აუარება ქურუმნი დგანან, და გასძახიან გზისგან დაღლილ მოგზაურებს, მოუწოდებენ:
"ესაა დასასრული."
და ტაძრებში მუსიკის ხმაა, და ყოველი სახურავიდან შესაწირავის კვამლის სურნელი ადის; და ყველა, გრილ ტაძარს ვინც კი შეხედავს, რომელ ტაძარსაც არ უნდა შეხედოს, ან თუ მოისმენს დაფარულ მუსიკას, მიტრიალდება, რათა შეხედოს, ნამდვილად თუ ესაა დასასრული. და ისინი, რომელნიც მიხვდებიან, რომ მათი ტაძარი არაა ნამდვილად დასასრული, მტვრიან გზაზე შედგებიან ისევ, გაჩერდებიან ყოველ ტაძართან, რომ ჩაუვლიან, რადგან ეშინიათ, არ გამოტოვონ დასასრული, ანდაც პირდაპირ გაემართებიან, და მტვრის გარდა ვერას ხედავენ, სანამ სიარულს ვეღარ შეძლებენ და თავიანთი მოგზაურობისაგან დაღლილ-დაქანცულთ არ შეიყვანს რომელიმე სხვა ტაძარში გულკეთილი ქურუმი, რომელიც ეტყვის მათ, რომ ესეც დასასრულია. ვერც უმეგზურებენ ამ გზაზე ვერა კაცს თავისი თანამგზავრები, რადგან მხოლოდ ერთი რამაა მათ ნათქვამთაგან ნამდვილად სწორი, როცა იტყვიან:
"მეგობარო, ჩვენ მტვრისაგან ვერაფერს ვხედავთ."
და დიდი ნაწილი მტვრისა, ამ გზას რომ ფარავს, არის მას მერე, რაც გზა დაიწყო, და ზოგი მასზე მგზავრთა ფეხთაგან ტრიალებს, და უფრო მეტი ამოდის ტაძრების კართაგან.
და ო, მეფევ, უმჯობესია იმ გზაზე მოგზაურმა დაისვენო, როდესაც ისმენ ძახილს ვინმესას: "ესაა დასასრული," მის ზურგსუკნიდან მუსიკის ხმებით. და თუ მტვერსა და ბნელში ჩაუვლი გვერდით ლოს, და მუშს, და კაინაშის საამო ტაძარს, ან ოპალისღიმილიან შიინას, ან აქატისთვალება შუს, კვლავ შაილუ და ნაინართიტეპი, გაზო, ამარუნდი და სლიგი ჯერაც წინ იქნებიან და მათი ტაძრების ქურუმები შენს დაძახებას არ დაივიწყებენ.
და, ო, მეფევ, ნათქვამია, რომ მხოლოდ ერთმა გამოარჩია დასასრული და ჩაუარა სამ ათას ტაძარს, და უკანასკნელთა ქურუმები პირველთა ქურუმებს ჰგავდნენ, და ყველა ამბობდა, რომ მათი ტაძარი იყო გზის დასასრულში, და ამ ყველაფერს მტვრის ბნელი აწვა, და ყველა ტაძარი საამო იყო და მხოლოდ გზა იყო მძიმე. და ზოგში მრავალი ღმერთი იყო, ზოგში მხოლოდ ერთი, და ზოგში ცარიელი იყო სახატე, და ყველას მრავალი ქურუმი ჰყავდა, და ყველა მგზავრი მოხარული იყო, როდესაც იქ ისვენებდნენ. და ზოგში შესვლაზე დაყოლიებას ცდილობდნენ მისი თანამგზავრები, და როცა მან თქვა:
"უფრო წინ წავალ," უამრავმა თქვა:
"ეს კაცი ცრუობს, ვინაიდან გზა აქ მთავრდება."
და მან, ვინც იმგზავრა დასასრულამდე, თქვა, რომ როდესაც ქუხილი გაისმა გზაზე, მაშინ მოაღწია ყველა ქურუმის ხმამ, სადამდეც კი სმენა წვდებოდა, მოუწოდებდნენ:
"ყური მიუგდე შაილუს" — "მუშს მოუსმინე" — "ჰა! კაინაში" — "შუს ხმა მოისმის" — "განრისხებულია მაინართიტეპი" — "ისმინე სლიგის სიტყვები!"
და შორს, გზის გაყოლებით, დაუძახა ერთ-ერთმა მგზავრს, რომ შიინა ძილში იძვროდა.
ო, მეფევ, ნაღვლიანია ესე ამბავი. ნათქვამია, რომ საბოლოოდ მგზავრი უკიდურეს დასასრულს მიადგა, და იქ ვეება უფსკრული იყო, და უფსკრულის ძირას სიბნელეში დაძვრებოდა ერთი პატარა ღმერთი, რომელიც ზომით კურდღელს არ აღემატებოდა, რომლის ტირილი გაისმოდა სიცივეში:
"არ ვიცი."
და უფსკრულის მიღმა არარა იყო, მხოლოდ პატარა ღმერთის ტირილი.
და იგი, ვისაც ემგზავრა დასასრულამდე, უკუიქცა და ბევრი ირბინა, სანამ ისევ ტაძრებს არ მიადგა, და შესულმა ერთში, რომლიდანაც ქურუმები გაიძახოდნენ:
"ესაა დასასრული," დაისვენა და სკამლოგინზე წამოწვა. იქ იუში იჯდა მდუმარედ, ზურმუხტის ენითა და ორი დიდი საფირონის თვალით გამოკვეთილი, და იქ მრავალნი ისვენებდნენ და უხაროდათ. და მოხუცი ქურუმი, მანამდე რომ ბავშვს ამშვიდებდა, მივიდა იმ მგზავრთან, რომელსაც ენახა დასასრული და უთხრა:
"ესაა იუში და ესაა სიბრძნის დასასრული."
და მგზავრმა უპასუხა:
"იუში ძალზე მშვიდია და სწორედაც რომ ესაა დასასრული."
******************************************************
ზონუს ხალხს სჯერა, რომ იანია ღმერთი, მევახშედ რომ ზის ძვირფას თვალთა გროვის უკან და მუდამ ორივე ხელით ბღუჯავს მათ. წყლის წვეთებზე ოდნავ დიდნი არიან ლაპლაპა ქვები, იანს კლანჭებით რომ ჩაუბღუჯავს, და ყოველი ძვირფასი ქვა სიცოცხლეა. ჰყვებიან კაცნი ზონუში, რომ ცარიელი იყო მიწა, როდესაც იანი იფიქრებდა თავის განზრახვას, და არ იძვროდა სიცოცხლე მასზე. მაშინ იანმა მიიტყუა თავისკენ ჩრდილები, რომელთა სახლი კიდის გადაღმა იყო, რომელთაც ცოტა თუ უწყოდნენ სიხარულთა შესახებ და მწუხარებისა არა უწყოდნენ, რომელთა ადგილი კიდის გადაღმა იყო დროის დასაბამამდე. ისინი მიიტყუა იანმა თავისთან და ძვირფას თვალთა გროვა უჩვენა; და ამ ქვებში სინათლე იყო, და მწვანე ველები ბზინავდნენ მათში, და ლურჯი ცა და პატარა ნაკადულები გამოკრთოდნენ, და ოდნავ ილანდებოდნენ პატარა ბაღები, ხეხილნარების მიწებზე რომ ყვავილობდნენ. და ზოგიერთში ზეცის ქარები ჩანდნენ, და ზოგიერთში ცის თაღი ჩანდა, მის დაბლა გადაჭიმული მწირი ტრამალით, ქარში გახრილი ბალახითა და არასოდეს არა რაიმით, ტრამალის გარდა. ხოლო ყველაზე ცვალებად ქვებს კი მარად ცვალებადი ზღვა ჰქონდათ გულში. მაშინ ჩრდილები ჩააცქერდნენ სიცოცხლეებს და დაინახეს მწვანე ველები, ზღვა, მიწა და მიწის ბაღები. და იანმა თქვა: "მოვაქირავებ ყოველ თქვენგანს თითო სიცოცხლეს, რათა ჩანაფიქრის თანახმად რომ დაამუშავოთ, და გეყოლებათ ყოველ თქვენგანს ჩრდილი მსახურად მწვანე ველებსა და ბაღებში, ხოლო ამათ სანაცვლოდ კი სიცოცხლეებს გამოცდილებით გააპრიალებთ და მათ კუთხეებს დარდით ჩამოჭრით, და, საბოლოოდ, კვლავ მე დამიბრუნებთ."
და ამაზე ჩრდილები დათანხმდნენ, რომ ჰქონოდათ ელვარე სიცოცხლეები და ჰყოლოდათ ჩრდილები მსახურებად, და ეს დაკანონდა. ხოლო ჩრდილები, ყოველი მათგანი თავიანთი სიცოცხლით, გაემგზავრნენ და მიაშურეს ზონუს და სხვა მიწებს, და იქ აპრიალებდნენ გამოცდილებით იანის სიცოცხლეებს, და კაცთა დარდით კუთხეებს აჭრიდნენ, სანამ ახლებივით არ ააელვარეს. და მუდამ პოულობდნენ ახალ სანახავს, სიცოცხლეებში საელვარებლად, და ქალაქები და იალქნები და კაცნი კაშკაშებდნენ მათში, სადაც მანამდე მხოლოდ მწვანე ველები და ზღვა იყო, და მუდამ იან მევახშე დასძახოდათ მათ გარიგების შესახსენებლად. როდესაც კაცნი მიუმატებდნენ თავიანთ სიცოცხლეს სანახაობას, რაც იანისთვის საამო იყო, მაშინ იანი ხმას არ იღებდა, ხოლო როდესაც მიუმატებდნენ სანახაობას, რაც იანის თვალს არ ეამებოდა, მაშინ იგი მათ მწუხარების ბაჟს უმატებდა, ვინაიდან ეს კანონი იყო.
მაგრამ დაივიწყა ხალხმა მევახშე, და გამოჩნდნენ კანონში განსწავლულობის დამჩემებელნი, რომლებიც ამბობდნენ, რომ მას შემდეგ, რაც თავიანთ სიცოცხლეებში ნაშრომი შრომა დამთავრდებოდა, მათივე კუთვნილება უნდა გამხდარიყო მათი სიცოცხლე; ამიტომ ხალხმა თავიანთ ჯაფაში, კვეთაში და თავიანთი დარდების ჭრაში შვება იპოვა. მაგრამ, როდესაც მათი სიცოცხლე მრავალ რათა გამოცდილებით გამოანათებდა, მაშინ იანის ცერა და საჩვენებელი თითი დასწვდებოდა უცებ სიცოცხლეს, და კაცი ჩრდილი ხდებოდა. ხოლო შორს, კიდის გაღმა, ჩრდილები იტყვიან:
"დიდად ვიშრომეთ იანისათვის, სამყაროს დარდები შევაგროვეთ, და მისი სიცოცხლეები ავაკაშკაშეთ, და იანი ანგარიშს ჩვენ მაინც არ გვიწევს. ბევრად უმჯობესი იქნებოდა, დავრჩენილიყავით იქ, სადაც არაა რამეზე ზრუნვა, კიდის გადაღმა მოფარფატენი."
და იქ ჩრდილებს ეშინიათ, ოდესმე კიდევ არ იქნენ ძვირფასი დაპირებებით მიტყუებულნი, რომ კვლავაც ვახშში ჩაცვივდნენ იანის ხელთაგან, რომელსაც კანონი ზედმიწევნით შეუსწავლია. მხოლოდ იანი კი ზის და იღიმის, უცქერის საკუთარი საგანძურის ფასის მატებას, და არ ეცოდება საბრალო ჩრდილები, თავიანთი მყუდროებიდან კაცთა იერით საჯაფავად რომ გამოიტყუა.
და მუდამ იტყუებს იანი კიდევ მეტ ჩრდილებს და გზავნის, მისი სიცოცხლეების ასაბრწყინებლად, გზავნის ძველ სიცოცხლეებს, კიდევ უფრო რომ ააკაშკაშოს; და ზოგჯერ აძლევს ჩრდილს სიცოცხლეს, რომელიც ერთხელ მეფისა იყო და გაგზავნის მას დაბლა მიწაზე, რათა მათხოვრის როლი მოირგოს, ანდაც ხანდახან მათხოვრის სიცოცხლეს გზავნის, რათა მან მეფის როლი მოირგოს. იანს რად ენაღვლება?
დაჰპირდნენ ზონუს ხალხს კანონში განსწავლულობის დამჩემებელნი, რომ სიცოცხლეები, რომლებზედაც ასე იჯაფეს, სამარადისოდ მათი იქნება, და მაინც, შიშობს ზონუს ხალხი, რომ იანი უფრო დიდია, და ზედმიწევნით იცის კანონი. თუმცა ამბობენ იმასაც, რომ დრო ჟამს მოიტანს, როდესაც იანის ქონება გახდება სწორედ ისეთი, როგორიც სიზმრად ელანდებოდა. მაშინ დატოვებს იანი მიწას მოსვენებით და აღარ შეაწუხებს მას მერე ჩრდილებს, არამედ იჯდება და უმსგავსი სახით გაიბღინძება თავისი სიცოცხლეების საგანძურზე, ვინაიდან მისი სული მევახშის სულია. ხოლო იტყვიან სხვები, და იფიცავენ, რომ მართალს ამბობენ, რომ არიან ოდინდელი ღმერთები, რომლებიც იანზე ბევრად დიდნი არიან, რომლებმაც შექმნეს კანონი, იანს რომ ზედმიწევნით შეუსწავლია, და რომლებიც მას ერთ დღეს დაუდებენ გარიგებას, რაც იანისთვის მეტისმეტად მძიმე იქნება. მაშინ იანი გაეხეტება, დავიწყებული ქვაწვია ღმერთი, და ეგებ რომელიმე მივიწყებულ მიწაზე წვიმას ევაჭროს დასალევად წვეთი წყლისათვის, ვინაიდან მისი სული მევახშის სულია. და სიცოცხლეების შესახებ კიდევ - ან ოდინდელი ღმერთები ვინღა უწყის, ან მათი ნება?
ფანტასტიკა, III თავი
