“ადამიანთა სიყვარული ცივი გრძნობაა - მთის ყინულიდან სამ ნაბიჯზე წამოსული ნაკადულია. მისნი ვართ. ო, ავდარმამავ... მისნი ვართ. მარადავდრის ამოვარდნამდე ათასი დღეც აღარ დარჩა.”
-ჩაწერილია 1171 წლის შაშის თვეში, პალაჰის კვირის პირველ დღეს, სიკვდილამდე ოცდათერთმეტი წამით ადრე. სუბიექტი მუქთვალა, შუახნის ფეხმძიმე ქალი იყო. ბავშვი ვერ გადარჩა.
სზეთ-ძის-ძე-ვალანომ, შინოვარელმა უსიმართლომ, მეფის მოკვლის დღეს თეთრი ჩაიცვა. თეთრი სამოსი მისთვის უცხო, პარშენდული ტრადიცია იყო, მაგრამ იგი ისე მოიქცა, როგორც ბატონებმა დაავალეს და ახსნა-განმარტება არ უთხოვია.
იგი იჯდა ქვის დიდ დარბაზში, რომელიც გაჩირაღდნებული იყო ვეება საცეცხლურებით, მონადიმეებს ჭყეტელა შუქში რომ ახვევდა და მათ კანზე ოფლის მძივებს აჩენდა, ვიდრე ისინი ცეკვავდნენ, სვამდნენ, ყვიროდნენ, მღეროდნენ და ტაშს სცემდნენ. ზოგი, ვისაც ღრეობა მეტისმეტი მოსდიოდა და მუცელი ცუდ რუმბობას უწევდა, ძირს სახეგაწითლებული ეცემოდა. ესენი მკვდრებს ჰგავდნენ, ყოველ შემთხვევაში, იქამდე, სანამ სანადიმო დარბაზიდან მეგობრები გამზადებულ ლოგინებში არ გადაიყვანდნენ.
სზეთი არც დოლებს აჰყოლია, არც საფირონისფერი ღვინო შეუსვამს და არც საცეკვად ამდგარა. იგი უკან, ძელსკამზე იჯდა - თეთრად გამოწყობილი, თავდაჭერილი მსახური. სამშვიდობო შეთანხმების ნადიმზე მას ცოტა თუ ამჩნევდა. იგი უბრალო მსახური იყო და შინების არად ჩაგდება ადვილი გახლდათ. აქ, აღმოსავლეთში, უმეტესობას მიაჩნდა, რომ სზეთის მსგავსნი მორჩილნი და უწყინარნი იყვნენ. როგორც წესი, არც ცდებოდნენ.
მედოლეებმა ახალი რიტმი წამოიწყეს. ბაგუნმა სზეთს ოთხი გულის ერთდროული ძგერასავით გადაუარა და დარბაზში სისხლი თითქოს უხილავ ტალღებად აამღვრია. სზეთის ბატონები - რომელთაც უფრო ცივილიზებულ სამეფოთა მცხოვრებნი ველურებად მიიჩნევნენ - თავიანთ მაგიდებს უსხდნენ. შავი, წითელჯავარიანი კანი ჰქონდათ. პარშენდები - ასე უწოდებდნენ მათ, ნათესავებს უფრო მორჩილი, მსახური ხალხებისა, რომლებიც მსოფლიოს უდიდეს ნაწილში პარშელებად იყვნენ ცნობილი. აი, უცნაურობა. აქ მსხდომნი თავს პარშენდებად არ მოიხსენიებდნენ; ეს მათი ალეთური სახელი იყო. სახელი, მიახლოებით, “მოაზროვნე პარშელებს” ნიშნავდა. ამას, როგორც ჩანდა, არცერთი მხარე არ აღიქვამდა შეურაცხყოფად.
https://files.fm/u/jqtwwc6ffესეც მთლიანი თავი, აქ არ დაეტია და

თუ წაიკითხავთ და შემიფასებთ, გამიხარდება