კარგია რომ მზად ხარ დისკუსიისათვის. ადვილი წასაკითხი რომ იყოს ჩემს წერილს პუნქტებად დავყოფ.
1. პირველ რიგში უნდა გავარკვიოთ რაზე ვსაუბრობთ. ფაშიზმზე თუ ნაციონალიზმზე, ეს სხვადასხვა რამეა. ფაშისტურ დოქტრინაში, რომელიც დაიწერა 1933 წელს იტალიაში, არაფერია ნათქვამი ნაციონალიზმზე. ფაშიზმი არ არის ნაციონალიზმი იმიტომ რომ არ ავიწროვებს დანარჩენ სხვა ხალხებს. როცა უცხოელ ფაშისტებს გაუჭირდათ იტალიელი ფაშისტები მათთვის საკუთარი სისხლი დაღვარეს (1937 - ესპანეთი), თანაც არავითარი ტერიტორიული ინტერესი არ ჰქონიათ.
2. სომხეთი ასეთ მდგომარეობაში იმიტომ კი არ არის ჩავარდნილი რომ 98% სომეხია, არამედ თავისი ცუდი გეოპოლიტიკური მდებარეობის გამო.
3. აფსუას ყოველთვის უნდოდათ დამოუკიდებლობა, პრინციპიულად არ ლაპარაკობდნენ ქართულად, მაშინაც კი როცა ინტერნაციონალიცმი მეფობდა. დამოუკიდებლობისაკენ სწრაფვა მათ ყოველთვის ექნებათ. გარბატოვო მოგილა ისპრავეტ.
4. ქართველები ბევრ ოსებს ქართველებად მიიჩნევდნენ (რომლებმაც გვარის დაბოლოება შეცვალეს), სხვა ოსები კი ამ ოსების მიმართ მტრულად იყვნენ განწყობილნი.
5. სომხებმა დაკარგეს ბევრი ტერიტორია რომელსაც ვერ იბრუნებენ, ამიტომაც საქართველოს ხარჯზე უნდათ ველიკაია არმენიას დაბრუნება. ეს მათი სიტყვებია, კერძოდ ხატისოვის, რომელსაც ყველა სომეხი პატივს სცემს.
6. რაც შეეხება ფაშიზმს, ის არ ისახავს მიზნად სხვა ერების შევიწროვებას, ის მოითხოვს რომ ყველა იყოს თავის სამშობლოში. ამაზე აკაკიმაც სთქვა (თუმცა მაშინ ფაშიზმი არც კი არსებობდა)
იმას არ ეთქმის ადამიანი
ვინც აღიარებს მხოლოდ თავის ერს
სხვა ერებს კი ისე შექყურებს
ჩასაყლაპავად, როგორც მტერი მტერს.
დეე სუყველამ იბედნიეროს
თვის სამშობლოში, თავის მხარეში
რომ მოძმე იყოს ერთი მეორის
და არა მონა, ყმა და ფარეში.
* * *
ეს კი იტალიური (რომაული) ფაშიზმის დამაარსებელია
ბენიტო მუსოლინი
(ჩემს მიერაა დახატული)