All About Hardware

----------------------------- VLB ------------------------------------------

Pin; Name; Description
A1 D1 Data 1
A2 D3 Data 3
A3 GND Ground
A4 D5 Data 5
A5 D7 Data 7
A6 D9 Data 9
A7 D11 Data 11
A8 D13 Data 13
A9 D15 Data 15
A10 GND Ground
A11 D17 Data 17
A12 Vcc +5 VDC
A13 D19 Data 19
A14 D21 Data 21
A15 D23 Data 23
A16 D25 Data 25
A17 GND Ground
A18 D27 Data 27
A19 D29 Data 2
A20 D31 Data 31
A21 A30 Address 30
A22 A28 Address 28
A23 A26 Address 26
A24 GND Ground
A25 A24 Address 24
A26 A22 Address 22
A27 VCC +5 VDC
A28 A20 Address 20
A29 A18 Address 18
A30 A16 Address 16
A31 A14 Address 14
A32 A12 Address 12
A33 A10 Address 10
A34 A8 Address 8
A35 GND Ground
A36 A6 Address 6
A37 A4 Address 4
A38 WBACK# Write Back
A39 BE0# Byte Enable 0
A40 VCC +5 VDC
A41 BE1# Byte Enable 1
A42 BE2# Byte Enable 2
A43 GND Ground
A44 BE3# Byte Enable 3
A45 ADS# Address Strobe

A48 LRDY# Local Ready
A49 LDEV Local Device
A50 LREQ Local Request
A51 GND Ground
A52 LGNT Local Grant
A53 VCC +5 VDC
A54 ID2 Identification 2
A55 ID3 Identification 3
A56 ID4 Identification 4
A57 LKEN#
A58 LEADS# Local Enable Address Strobe

B1 D0 Data 0
B2 D2 Data 2
B3 D4 Data 4
B4 D6 Data 6
B5 D8 Data 8
B6 GND Ground
B7 D10 Data 10
B8 D12 Data 12
B9 VCC +5 VDC
B10 D14 Data 14
B11 D16 Data 16
B12 D18 Data 18
B13 D20 Data 20
B14 GND Ground
B15 D22 Data 22
B16 D24 Data 24
B17 D26 Data 26
B18 D28 Data 28
B19 D30 Data 30
B20 VCC +5 VDC
B21 A31 Address 31
B22 GND Ground
B23 A29 Address 29
B24 A27 Address 27
B25 A25 Address 25
B26 A23 Address 23
B27 A21 Address 21
B28 A19 Address 19
B29 GND Ground
B30 A17 Address 17
B31 A15 Address 15
B32 VCC +5 VDC
B33 A13 Address 13
B34 A11 Address 11
B35 A9 Address 9
B36 A7 Address 7
B37 A5 Address 5
B38 GND Ground
B39 A3 Address 3
B40 A2 Address 2
B41 n/c Not connected
B42 RESET# Reset
B43 DC# Data/Command
B44 M/IO# Memory/IO
B45 W/R# Write/Read
B48 RDYRTN# Ready Return
B49 GND Ground
B50 IRQ9 Interrupt 9
B51 BRDY# Burst Ready
B52 BLAST# Burst Last
B53 ID0 Identification 0
B54 ID1 Identification 1
B55 GND Ground
B56 LCLK Local Clock
B57 VCC +5 VDC
B58 LBS16# Local Bus Size 16

PCI(Peripheral Component Interconnect)

1992 წელს Intel-მა გამოუშვა PCI bus 1.0.1993 წელს 2.0 ვერსია,ხოლო 1995 წელს კი 2.1.შეიძლება ითქვას რომPCI არის ერთ-ერთი ყველაზე ახალი სლოტ ტექნოლოგია.არსებობს ორი სახის PCI სლოტები:32 და 64 ბიტიანი.32 ბიტიანი PCI-ს სისწრაფე აქვს 33MHz,ხოლო 64-იანს – 66MHz.ასევე ორივე მათგანს აქვს bus mastering.ერთ-ერთი ყველაზე დიდი უპირატესობა PCI-ის ის არის რომ იგი არის Plug and Play არქიტექტურის.თუ გაქვთ Plug and Play სისტემა მაგალითად,Windows 2000 ან Windows XP და თქვენს კომპიუტერს აქვს Plug and Play BIOS-ი,სისტემის რესურსები როგორიცაა:IRQ-ები,I/O მისამართები დინამიურად იქნება აღწერილი PCI კომპონენტებისთვის.
PCI სლოტები ადვილად არის საცნობი.ისინი არიან თეთრი ფერის სლოტები და ჩვეულებრივ განთავსებულები არიან AGP სლოტის გვერდით Motherboard-ზე.

დღესდღეობით PCI სლოტები ყველაზე ხშირად გამოიყენება.

დაბლა სურათზე მოცემულია 5 PCI 32 ბიტიანი სლოტი.



დაბლითა სურათზე მოცემულია 64 ბიტიანი PCI სლოტები Power Macintosh G4-ში.



დაბლითა სურათზე მოცემულია PCI ქსელის "კარტა".



პ.ს.დაამატე რამე პანზერ.

This post has been edited by OTO_777 on 30 Dec 2007, 20:03

AGP(Advanced Graphics Port)

1997 წელს Intel-მა წარმოადგინა AGP bus.იგი არის 32 ბიტიანი არქიტექტურა,რომელიც "დაგეგმილია" მაღალი საჭიროების 3-D გრაფიკებისთვის.AGP-ს აქვს პირდაპირი ხაზი კომპიუტერის მეხსიერებასთან,რაც საშუალებას აძლევს 3-D ელემენტებს განთავსდნენ სისტემის მეხსიერებაში,ვიდეო მეხსიერების ნაცვლად.იგი ეშვება 66MH-ზე.

იმისათვის რომ AGP-მ იმუშაოს კომპიუტერში საჭიროა იყოს AGP სლოტები,რომლებიც Pentium II-Pentium III-ის შემდეგ გამოდის.ასევე ოპერაციული სისტემა უნდა იყოს Windows OSR2.1 და მაღალი.


AGP-ს რამდენიმე ვერსია არსებობს:


1997 წელს Intel-მა გამოუშვა AGP 1.0 ვერსია.იგი შეიცავდა 1x და 2x სიჩქარეებს.
ვერსია 2.0 - 4x
ვერსია 3.0 - 8x

ეს სიჩქარეები კარნახობენ სლოტის სიჩქარეს.

AGP 1x

32 ბიტიანი არხი სიჩქარით 66MHz,მონაცემის გადატანის სიჩქარით 266MBps(MegaBytes Per Second).რაც PCI-ზე 2-ჯერ მეტია.

AGP 2x

32 ბიტიანი არხი სიჩქარით 66MHz,გაორმაგებული 133Mhz,მონაცემის გადატანის სიჩქარით 533MBps(MegaBytes Per Second.)

AGP 4x

32 ბიტიანი არხი სიჩქარით 66MHz,გაოთხმაგებული 266MHz,მონაცემის გადატანის სიჩქარით 1066(1GB)MBps(MegaBytes Per Second.)

AGP 8x

32 ბიტიანი არხი სიჩქარით 66MHz,გარვამაგებული 533MHz,მონაცემის გადატანის სიჩქარით 2133MBps(GB)(MegaBytes Per Second).


დაბლითა სურათზე მოცემულია AGP სლოტი.




დაბლითა სურათზე მოცემულია ATI Radeon-ის ვიდეო "კარტა" AGP სლოტზე.


* * *
PCMCIA(Personal Computer Memory Card Industry Association)

PCMCIA არის უნიკალური თავის პატარა ზომით.PCMCIA არის ძალიან პოპულარული ლეპტოპებში..PCMCIA "კარტები" ასევე ცნობილია როგორც PC "კარტები".PCMCIA არის 16 და 32 ბიტიანი ტექნოლოგია,ეშვება33MHz-ზე და აქვს Plug and Play-ს მხარდაჭერა.ასევე იგი არის hot swappable.ანუ თქვენ შეგიძლიათ ჩასვათ ან ამოიღოთ PCMCIA "კარტები" სისტემის გამორთვის გარეშეც..PCMCIA-ს რამდენიმე ტიპის სლოტი არსებოს:type 1,type 2 და type 3.

*Type I Card – პირველი ტიპის "კარტები" არიან 3.3მმ სისქით."დაგეგმილია" 16-ბიტიანი ინტერფეისისთვის. ასეთი ტიპის "კარტები" ძირითადად გამოიყენება მეხსიერების device-ებისთვის.მაგალიტად როგორებიცაა: RAM,Flash Memory,OTP და SRAM "კარტებში".
*Type II Card – მეორე ტიპის "კარტები" არიან 5.0მმ სისქით."დაგეგმილია" 16 ან 32 ბიტიანი ინტერფეისისთვის.ასეთი ტიპის "კარტები" გამოიყენება ქსელის "კარტების" და მოდემის დასამატებლად lლეპტოპში..
*Type III Card – მესამე ტიპის კარტები არიან 10.5მმ სისქით,"დაგეგმილია" 16 ან 32 ბიტიანი ინტერფეისისთვის.ასეთი ტიპის "კარტები" გამოიყენება HD-ის დასამატებლად.დ სხვა Removable drive-ებისთვის.
*Type IV Card - წარმოადგინა Toshiba-მ,მაგრამ PCMCIA-მ არ მიანიჭა სტანდარტი.ასეთი "კარტები"
არიან 16მმ სისქით.




This post has been edited by OTO_777 on 30 Dec 2007, 22:15

მიმაგრებული სურათი

PCMCIA(Personal Computer Memory Card Industry Association)

PCMCIA არის უნიკალური თავის პატარა ზომით.PCMCIA არის ძალიან პოპულარული ლეპტოპებში.PCMCIA "კარტები" ასევე ცნობილია როგორც PC "კარტები".PCMCIA არის 16 და 32 ბიტიანი ტექნოლოგია,ეშვება 33MHz-ზე და აქვს Plug and Play-ს მხარდაჭერა.ასევე იგი არის hot swappable.ანუ თქვენ შეგიძლიათ ჩასვათ ან ამოიღოთ PCMCIA "კარტები" სისტემის გამორთვის გარეშეც. PCMCIA-ს რამდენიმე ტიპის სლოტი არსებობს:type 1,type 2 და type 3.


*Type I Card – პირველი ტიპის "კარტები" არიან 3.3მმ სისქით."დაგეგმილია" 16-ბიტიანი ინტერფეისისთვის. ასეთი ტიპის "კარტები" ძირითადად გამოიყენება მეხსიერების device-ებისთვის.მაგალითად როგორებიცაა:RAM, Flash Memory,OTP და SRAM "კარტებში".
*Type II Card – მეორე ტიპის "კარტები" არიან 5.0მმ სისქით. "დაგეგმილია" 16 ან 32 ბიტიანი ინტერფეისისთვის.ასეთი ტიპის "კარტები" გამოიყენება ქსელის "კარტების" და მოდემის დასამატებლად ლეპტოპში.
*Type III Card – მესამე ტიპის კარტები არიან 10.5მმ სისქით, "დაგეგმილია" 16 ან 32 ბიტიანი ინტერფეისისთვის.ასეთი ტიპის "კარტები" გამოიყენება HD-ის ან სხვა Removable drive-ების დასამატებლად.
*Type IV Card - წარმოადგინა Toshiba-მ,მაგრამ PCMCIA-მ არ მიანიჭა სტანდარტი.ასეთი "კარტები" არიან 16მმ სისქით.

დაბლითა სურათზე მოცემულია PCMCIA ქსელის "კარტა".



This post has been edited by OTO_777 on 31 Dec 2007, 13:12

მიმაგრებული სურათი

PCI-X(Peripheral Component Interconnect Extended)

1998 წელს PCI-X გამოუშვა IBM-მა,HP-მ და Compaq-მა.იგი "დაგეგმილი" იყო სერვერებისთვის.რათა:

*გაეზარდა performance მაღალი bandwith-იანი device-ების. როგორებიცაა:Gigabit Ethernet,Fibre Channel და Ultra3 SCSI "კარტები".
*პროცესორებს ნებას რთავდა დაკავშირებოდნენ კლასტერებში.

იგი თავსებადია PCI-სთან.

2003 წელს 2.0 ვერსია გამოვიდა რომელსაც დამატებული ჰქონდა 266MHz და 566MHz ვარიანტები.

PCI-მსგავსად PCI-X არის 32 და 64 ბიტიანი ტექნოლოგია და ეშვება 4 ტიპის სიჩქარეზე: 66MHz, 133MHz,266MHz და 533MHz-ზე.

ვერსიები:

"კარტები"

*66MHz(დამატებულია 1.0 ვერსიაში)
*100Mhz(დამატებულია 1.0 ვერსიაში)
*133MHz(დამატებულია 1.0 ვერსიაში)
*266MHz(დამატებულია 2.0 ვერსიაში)
*533MHz(დამატებულია 2.0 ვერსიაში)


სლოტები:

*66MHz(შეიძლება ვიპოვოთ ძველ სერვერებზე)
*100Mhz(ყველაზე ხშირად გამოიყენება მოდემ სერვერებზე)
*133MHz(ყველაზე ხშირად გამოიყენება მოდემ სერვერებზე)
*266MHz(იშვიათია.იგი ჩაანაცვლა PCI-E-მ)
*533MHz(იშვიათია.იგი ჩაანაცვლა PCI-E-მ)

დაბლითა სურათზე მოცემულია PCI-X Gigabit Ethernet "კარტა".



This post has been edited by OTO_777 on 31 Dec 2007, 15:48

მიმაგრებული სურათი

PCI Express

2004 წელს Intel-მა გამოუშვა PCI Express(PCI-E,PCIe),იმისათვის,რომ ჩაენაცვლებინა PCI, PCI-X და AGP.PCI Express სლოტი მკვეთრად განსხვავდება PCI-X და PCI-სგან.PCI და PCI-X ორივე აგზავნის მონაცემს პარალელურად(მრავალი ბიტი ერთ გაგზავნაზე).PCI Express-ი არის სერიული სლოტი.

PCI Express იყენებს მონაცემთა ბილიკებს ინფორმაციის გადაცემისთვის სლოტის შიგნით.ეს მონაცემთა ბილიკები ამარაგებენ ინფორმაციის ძალიან სწრაფი სიჩქარით 250MBps ერთი ბილიკის.PCI Express აქვს სხვანაირი შესრულება.მაგალითად PCI Express მხოლოდ ერთი ბილიკით ცნობილია როგორც x1,8 ბილიკით x8.ეს ბილიკების რაოდენობა საშუალებას აძლევს PCI Express-ს რომ მიაღწიოს სწრაფ სიჩქარეს.რაც უფრო მეტი ბილიკია მით უფრო სწრაფია.მაგალითად ბოლო PCI Express Video კარტებს აქვთ 16 ბილიკი,რომლების სიჩქარეც იქნება 4GBps(16 x 250 MBps).იგი ორჯერ აღემატება AGP 8x-ს,რომლის სისწრაფეა 2GBps.

არსებობს PCI x1,x2,x4,x8,x16,x32 სისტემები.

დაბლითა სურათზე მოცემულია PCI Express x1 სლოტი.




დაბლითა სურათზე მოცემულია PCI Express x16 სლოტი.



დაბლითა სურათზე მოცემულია სლოტების ზომები.



დაბლითა სურათზე მოცემულია ვიდეო "კარტა" PNY - PNY Quadro FX 4500 X2 Graphics Card - 1GB - PCI Express x16



This post has been edited by OTO_777 on 31 Dec 2007, 18:15

მიმაგრებული სურათი

Personal Computer Memory Card International Association.

ოკ.სენქს.

პინებზეც დააგდე რა
* * *
AMR(Audio/Modem Riser)

1998 წლის 8 სექტემბერს Intel-მა გამოუშვა AMR სლოტი.მისი ნახვა შეგვიძლია ზოგ Pentium III,Pentium IV და Athlon-ის პერსონალურ კომპიუტერებზე.იგი გვთავაზობს ანალოგ ფუნქციონალურობას.ანუ ერთ სლოტში შეგვიძლია ჩავსვათ მოდემი და ხმის "კარტა".

მას აქვს 2 მწკრივად 46 პინი.იგი არ არის PnP.


დაბლითა სურათზე მოცემულია AMR სლოტი(ყავისფერი) PCI-ს გვერდზე.






CNR(Communications and Networking Riser)

2000 წლის 7 თებერვალს Intel-მა წარმოადგინა CNR სლოტი,რათა ჩაენაცვლებინა AMR.მას აქვს 60 პინი 2 მწკრივად.იგი ასევე არის PnP.მას შეუძლია შეასრულოს LAN-ის, მოდემის და ხმის "კარტის" ფუნქციები.

2007 წელს Motherboard-ზე კომპონენტების(როგორებიცაა:Ethernet და Audio)ინტეგრირების შემდეგ იგი თითქმის აღარ გამოიყენება Full size Motherboard -ებზე.მისი პოვნა შეიძლება MicroATX Motherboard -ზე.

დაბლითა სურათზე მოცემულია CNR სლოტი .

------------------------------------------------------------- PCI ----------------------------------------------------------------------------------------

PCI არის 3 ვოლტიანი და 5 ვოლტიანი. თუ რამდენ ვოლტიანზე არის გაანგარიშებული პლატა, ირკვევა ჭრილის (KEY) განლაგებით. არსებობს აგრეთვე უნივერსალური პლატები, რომლებიც შეგვიძლია შევაერთოდ როგორც 5 ვოლტიან, ისე 3 ვოლტიან სლოტებში. ასეთ პლატებს ორი ჭრილი აქვთ.

A1 TRST Test Logic Reset
A2 +12V +12 VDC
A3 TMS Test Mde Select
A4 TDI Test Data Input
A5 +5V +5 VDC
A6 INTA Interrupt A
A7 INTC Interrupt C
A8 +5V +5 VDC
A9 RESV01 Reserved VDC
A10 +5V +3.3V Signal Rail +V I/O (+5 V or +3.3 V)
A11 RESV03 Reserved VDC
A12 GND03 (OPEN) (OPEN) Ground or Open (Key)
A13 GND05 (OPEN) (OPEN) Ground or Open (Key)
A14 RESV05 Reserved VDC
A15 RESET Reset
A16 +5V +3.3V Signal Rail +V I/O (+5 V or +3.3 V)
A17 GNT Grant PCI use
A18 GND08 Ground
A19 RESV06 Reserved VDC
A20 AD30 Address/Data 30
A21 +3.3V01 +3.3 VDC
A22 AD28 Address/Data 28
A23 AD26 Address/Data 26
A24 GND10 Ground
A25 AD24 Address/Data 24
A26 IDSEL Initialization Device Select
A27 +3.3V03 +3.3 VDC
A28 AD22 Address/Data 22
A29 AD20 Address/Data 20
A30 GND12 Ground
A31 AD18 Address/Data 18
A32 AD16 Address/Data 16
A33 +3.3V05 +3.3 VDC
A34 FRAME Address or Data phase
A35 GND14 Ground
A36 TRDY Target Ready
A37 GND15 Ground
A38 STOP Stop Transfer Cycle
A39 +3.3V07 +3.3 VDC
A40 SDONE Snoop Done
A41 SBO Snoop Backoff
A42 GND17 Ground
A43 PAR Parity
A44 AD15 Address/Data 15
A45 +3.3V10 +3.3 VDC
A46 AD13 Address/Data 13
A47 AD11 Address/Data 11
A48 GND19 Ground
A49 AD9 Address/Data 9
A52 C/BE0 Command, Byte Enable 0
A53 +3.3V11 +3.3 VDC
A54 AD6 Address/Data 6
A55 AD4 Address/Data 4
A56 GND21 Ground
A57 AD2 Address/Data 2
A58 AD0 Address/Data 0
A59 +5V +3.3V Signal Rail +V I/O (+5 V or +3.3 V)
A60 REQ64 Request 64 bit ???
A61 VCC11 +5 VDC
A62 VCC13 +5 VDC

A63 GND Ground
A64 C/BE[7]# Command, Byte Enable 7
A65 C/BE[5]# Command, Byte Enable 5
A66 +5V +3.3V Signal Rail +V I/O (+5 V or +3.3 V)
A67 PAR64 Parity 64 ???
A68 AD62 Address/Data 62
A69 GND Ground
A70 AD60 Address/Data 60
A71 AD58 Address/Data 58
A72 GND Ground
A73 AD56 Address/Data 56
A74 AD54 Address/Data 54
A75 +5V +3.3V Signal Rail +V I/O (+5 V or +3.3 V)
A76 AD52 Address/Data 52
A77 AD50 Address/Data 50
A78 GND Ground
A79 AD48 Address/Data 48
A80 AD46 Address/Data 46
A81 GND Ground
A82 AD44 Address/Data 44
A83 AD42 Address/Data 42
A84 +5V +3.3V Signal Rail +V I/O (+5 V or +3.3 V)
A85 AD40 Address/Data 40
A86 AD38 Address/Data 38
A87 GND Ground
A88 AD36 Address/Data 36
A89 AD34 Address/Data 34
A90 GND Ground
A91 AD32 Address/Data 32
A92 RES Reserved
A93 GND Ground
A94 RES Reserved

B1 -12V -12 VDC
B2 TCK Test Clock
B3 GND Ground
B4 TDO Test Data Output
B5 +5V +5 VDC
B6 +5V +5 VDC
B7 INTB Interrupt B
B8 INTD Interrupt D
B9 PRSNT1 Reserved
B10 RES +V I/O (+5 V or +3.3 V)
B11 PRSNT2 ??
B12 GND (OPEN) (OPEN) Ground or Open (Key)
B13 GND (OPEN) (OPEN) Ground or Open (Key)
B14 RES Reserved VDC
B15 GND Reset
B16 CLK Clock
B17 GND Ground
B18 REQ Request
B19 +5V +3.3V Signal Rail +V I/O (+5 V or +3.3 V)
B20 AD31 Address/Data 31
B21 AD29 Address/Data 29
B22 GND Ground
B23 AD27 Address/Data 27
B24 AD25 Address/Data 25
B25 +3.3V +3.3VDC
B26 C/BE3 Command, Byte Enable 3
B27 AD23 Address/Data 23
B28 GND Ground
B29 AD21 Address/Data 21
B30 AD19 Address/Data 19
B31 +3.3V +3.3 VDC
B32 AD17 Address/Data 17
B33 C/BE2 Command, Byte Enable 2
B34 GND13 Ground
B35 IRDY Initiator Ready
B36 +3.3V06 +3.3 VDC
B37 DEVSEL Device Select
B38 GND16 Ground
B39 LOCK Lock bus
B40 PERR Parity Error
B41 +3.3V08 +3.3 VDC
B42 SERR System Error
B43 +3.3V09 +3.3 VDC
B44 C/BE1 Command, Byte Enable 1
B45 AD14 Address/Data 14
B46 GND18 Ground
B47 AD12 Address/Data 12
B48 AD10 Address/Data 10
B49 GND20 Ground
B50 (OPEN) GND (OPEN) Ground or Open (Key)
B51 (OPEN) GND (OPEN) Ground or Open (Key)
B52 AD8 Address/Data 8
B53 AD7 Address/Data 7
B54 +3.3V12 +3.3 VDC
B55 AD5 Address/Data 5
B56 AD3 Address/Data 3
B57 GND22 Ground
B58 AD1 Address/Data 1
B59 VCC08 +5 VDC
B60 ACK64 Acknowledge 64 bit ???
B61 VCC10 +5 VDC
B62 VCC12 +5 VDC

B63 RES Reserved
B64 GND Ground
B65 C/BE[6]# Command, Byte Enable 6
B66 C/BE[4]# Command, Byte Enable 4
B67 GND Ground
B68 AD63 Address/Data 63
B69 AD61 Address/Data 61
B70 +5V +3.3V Signal Rail +V I/O (+5 V or +3.3 V)
B71 AD59 Address/Data 59
B72 AD57 Address/Data 57
B73 GND Ground
B74 AD55 Address/Data 55
B75 AD53 Address/Data 53
B76 GND Ground
B77 AD51 Address/Data 51
B78 AD49 Address/Data 49
B79 +5V +3.3V Signal Rail +V I/O (+5 V or +3.3 V)
B80 AD47 Address/Data 47
B81 AD45 Address/Data 45
B82 GND Ground
B83 AD43 Address/Data 43
B84 AD41 Address/Data 41
B85 GND Ground
B86 AD39 Address/Data 39
B87 AD37 Address/Data 37
B88 +5V +3.3V Signal Rail +V I/O (+5 V or +3.3 V)
B89 AD35 Address/Data 35
B90 AD33 Address/Data 33
B91 GND Ground
B92 RES Reserved
B93 RES Reserved
B94 GND Ground
(კონტაქტები 63 დან 94-მდე არიან მხოლოდ 64 ბიტიან PCI -ზე )


* * *
---------------------------------------------------- PCMCIA -------------------------------------------------------------------------------------

1 GND Ground
2 D3 Data 3
3 D4 Data 4
4 D5 Data 5
5 D6 Data 6
6 D7 Data 7
7 /CE1 Card Enable 1
8 A10 Address 10
9 /OE Output Enable
10 A11 Address 11
11 A9 Address 9
12 A8 Address 8
13 A13 Address 13
14 A14 Address 14
15 /WE:/P Write Enable : Program
16 /READY:/IREQ Ready : Busy (IREQ)
17 VCC +5V
18 VPP1 Programming Voltage (EPROM)
19 A16 Address 16
20 A15 Address 15
21 A12 Address 12
22 A7 Address 7
23 A6 Address 6
24 A5 Address 5
25 A4 Address 4
26 A3 Address 3
27 A2 Address 2
28 A1 Address 1
29 A0 Address 0
30 D0 Data 0
31 D1 Data 1
32 D2 Data 2
33 /WP:/IOIS16 Write Protect : IOIS16
34 GND Ground
35 GND Ground
36 /CD1 Card Detect 1
37 D11 Data 11
38 D12 Data 12
39 D13 Data 13
40 D14 Data 14
41 D15 Data 15
42 /CE2 Card Enable 2
43 /VS1 Refresh
44 /IORD ? I/O Read
45 /IOWR ? I/O Write
46 A17 Address 17
47 A18 Address 18
48 A19 Address 19
49 A20 Address 20
50 A21 Address 21
51 VCC +5V
52 VPP2 Programming Voltage 2 (EPROM)
53 A22 Address 22
54 A23 Address 23
55 A24 Address 24
56 A25 Address 25
57 /VS2 ? RFU
58 RESET ? RESET
59 /WAIT ? WAIT
60 /INPACK ?
61 /REG Register Select
62 /BVD2:SPKR Battery Voltage Detect 2 : SPKR
63 /BVD1:STSCHG Battery Voltage Detect 1 : STSCHG
64 D8 Data 8
65 D9 Data 9
66 D10 Data 10
67 /CD2 Card Detect 2
68 GND Ground


This post has been edited by PANZERKOPF on 1 Jan 2008, 21:55

USB(Universal Serial Bus)

USB 1.0 სტანდარტი პირველად გამოვიდა 1996 წლის იანვარში. იგი გამოუშვებულ იქნა Intel-ის, Microsoft-ის,Philips-ის და US Robotics-ის მიერ.USB 1.0-ში მონაცემის გადატანის სიჩქარეა 1.5Mbps-დან (Low-Speed) 12Mbps-მდე (Full Speed).USB 1.1 გამოვიდა 1998 წლის სექტემბერში და მასში გასწორებული იყო ის პრობლემები რაც იყო USB 1.0-ში.USB არის PnP სისტემა.

USB 2.0 სპეციფიკაცია გამოვიდა 2000 წლის აპრილში.მონაცემთა გადატანის სიჩქარეა 480Mbps (Hi-Speed).იგი გამოშვებულ იქნა Compaq-ის,Hewlett Packard-ის, Intel-ის,Lucent-ის,Microsoft-ის, NEC-ის და Philips-ის მიერ.

USB 3.0(მომავლის ვერსია)-2007 წლის სექტემბერში აჩვენეს USB 3.0 სპეციფიკაცია.მისი მიზანია ის რომ გაზარდოს 10-ჯერ USB 2.0-ის სიჩქარე 4.8 GB-მდე.USB 3.0-ის გამოსვლა იგეგმება 2008 წლის შუაში.

რამდენიმე ტიპის USB კონექტორი არსებობს.ყველაზე ხშირად გამოიყენება USB-A და USB-B ტიპის კონექტორები. USB-B გამოიყენება კამერებში, PDA-ებში და სხვა პატარა device-ებში.

დაბლითა სურათზე მოცემულია USB-A და USB-B.



დაბლითა სურათზე მოცემულია მარცხნიდან-მარჯვნივ სხვადასხვა სახის USB კონექტორები.

• micro USB
• mini USB
• B-type
• A-type receptacle
• A-type



1 Host კონტროლერზე 127 USB device შეგვიძლია შევაერთოთ Hub Device-ით.

დაბლითა სურათზე მოცემულია Hub Device.



This post has been edited by OTO_777 on 2 Jan 2008, 13:31

მაგარი საინტერესო ინფოებია
ერთგვარი კომპიუტერების ისტორიაა რა
respect
OTO_777
&
PANZERKOPF

This post has been edited by HANNIBAL on 2 Jan 2008, 16:24

RAM(Random Access Memory)

RAM – არის კომპიუტერის მუშაობის ძირითადი მეხსიერება.იგი არის დროებითი მარაგი რომელიც გამოიყენება CPU-ს მიერ.მასში თავსდება დროებითი ინფორმაცია და არის სწრაფაქროლვადი ანუ როდესაც კომპიუტერი გამოირთვება იშლება ეს მარაგიც.როდესაც RAM-ეს მარაგი გაივსება კომპიუტერი ნელა დაიწყებს მუშაობას. როდესაც ოპერაციული სისტემა თუ რომელიმე პროგრამა იტვირთება,ის იტვირთება RAM-ში.RAM-ის სიჩქარე იზომება Nanosecond-ბში(ნანოწამებში).


SIMM(Single Inline Memory Module)/DIMM(Dual Inline Memory Module) sockets

RAM-ისთვის განკუთვნილი 2 სახის სოკეტი არსებობს:SIMM და DIMM.SIMM მოდული გამოიყენებოდა შედარებით ძველ კომპიუტერებში.Pentium-ის სისტემებში ტიპიურად იყო 4 -72 პინიანი SIMM სოკეტი და 2 -168 პინიანი DIMM სოკეტი.დღესდღეობით ახალ MotherBoard-ებს აქვთ მხოლოდ 4 DIMM სოკეტი და არცერთი SIMM.
SIMM გამოიგონეს და დააპატენტეს WANG-ის ლაბორატორიებში.პირველი SIMM გამოჩნდა 1980 წლების შუაში PS/2-ზე.მის პირველ ვარიანტს ჰქონდა 30 პინი და იყო 8 ბიტიანი(9 ბიტი "parity" ვერსიებში).ისინი გამოიყენებოდა 286,386 და 486 სისტემებში.
SIMM-ის მეორე ვარიანტს ჰქონდა 72 პინი და იყო 32 ბიტიანი(36 ბიტი "parity" ვერსიებში).ისინი გამოჩნდნენ 486,Pentium და Pentium Pro სისტემებში და იყო ასევე ზოგ Pentium II სისტემაშიც.90-იანი წლების შუაში 72 პინიანი SIMM ჩაანაცვლა 32 პინიანმა.
იმისათვის რომ შეგვევსო პროცესორებისა და Memory მოდულების data bus,ზოგჯერ უნდა ჩაგვეყენებინა წყვილად.
მაგალითად 286 ან 386X სისტემებში(16 ბიტიანი data bus),უნდა ჩაგვეყენებინა 2-30 პინიანი SIMM.
386DX ან 486 სისტემებში(32 ბიტიანი data bus) უნდა ჩაგვეყენებინა 4 - 30 პინიანი ან 1 - 7 პინიანი SIMM.
Pentium-ის სისტემებში(64 ბიტიანი data bus),გვჭირდებოდა 2 - 72 პინიანი SIMM.


სტანდარტული ზომები

30 პინიანი SIMM: - 256KB, 1 MB, 4 MB, 16 MB
72 პინიანი SIMM: - 1 MB, 2 MB, 4 MB, 8 MB, 16 MB, 32 MB, 64 MB


დაბლითა სურათზე მოცემულია 30 პინიანი SIMM (ზემოთ) და 72 პინიანი SIMM (ქვემოთ).


* * *
DIMM

მთავარი განსხვავება SIMM-სა და DIMM-ს შორის ის არის,რომ SIMM-ს აქვს 32 ბიტიანი data path,ხოლო DIMM-ს 64 ბიტიანი.იმისათვის რომ Intel Pentium-ის 64 ბიტიანი data bus შეგვევსო,უნდა ჩაგვეყენებინა SIMM-ები წყვილად.ხოლო DIMM დაგვჭირდება ერთი.სხვა განსხვავება არის მოდულის კონტაქტებში.

სხვადასხვა ტიპის DIMM-ები არსებობს.ესენია:

* 72 პინიანი SO-DIMM(72 პინიან SIMM-ისგან განსხვავებულია) - გამოიყენება FPM DRAM-ისთვის და EDO RAM-ისთვის.

* 100 პინიანი DIMM - გამოიყენება პრინტერის SDRAM-ისთვის.
* 144 პინიანი SO-DIMM - გამოიყენება SDR SDRAM-ისთვის.
* 168 პინიანი DIMM - გამოიყენება SDR SDRAM-ისთვის.(შედარებით უფრო ნაკლებად)
* 184 პინიანი DIMM - გამოიყენება DDR SDRAM-ისთვის.
* 200 პინიანი SO-DIMM - გამოიყენება DDR SDRAM-ისთვის და DDR2 SDRAM-ისთვის.
* 240 პინიანი DIMM - გამოიყენება DDR2 SDRAM-ისთვის,DDR3 SDRAM-ისთვის და FB-DIMM DRAM-ისთვის.

168 პინიან DIMM-ებში ორი ჭდეა და ამ ჭდეების ადგილსამყოფელი განსაზღვრავს თუ სად გამოიყენება ეს მოდული.ჩვეულებრივ 13სმ-იანი desktop კომპიუტერებში,ხოლო 15სმ-იანი სერვერებში.


სიჩქარეები:

SDRAM DIMM - პირველი რეგისტრირებული სინქრონული DRAM DIMM-ები.ჰქონდათ იგივე bus სიხშირე მონაცემისთვის.

*PC66 = 66MHz
*PC100 = 100MHz
*PC133 = 133MHz


DDR SDRAM (DDR1) SDRAM DIMM - ასეთი DIMM-ები დაფუძნებულია DDR(Double Data Rate) DRAM-ზე.DDR-ის სიხშირეც იზომება MHz-ებში.თუ DDR-ს აქვს იარლიყი PC1600,მისი სიხშირე იქნება :1600 : 8 = 200.

* PC1600 = 200 MHz data & strobe / 100 MHz clock for address and control
* PC2100 = 266 MHz data & strobe / 133 MHz clock for address and control
* PC2700 = 333 MHz data & strobe / 166 MHz clock for address and control
* PC3200 = 400 MHz data & strobe / 200 MHz clock for address and control


DDR2 SDRAM DIMM - დაფუძნებულია DDR2(Double Data Rate) DRAM-ზე.ისინი მოიხმარენ უფრო ცოტა დენს DDR-თან შედარებით იგივე სიჩქარეზე.

* PC2-3200 = 400 MHz data & strobe / 200 MHz clock for address and control
* PC2-4200 = 533 MHz data & strobe / 266 MHz clock for address and control
* PC2-5300 = 667 MHz data & strobe / 333 MHz clock for address and control
* PC2-6400 = 800 MHz data & strobe / 400 MHz clock for address and control
* PC2-8000 = 1000 MHz data & strobe / 500 MHz clock for address and control
* PC2-8500 = 1066 MHz data & strobe / 533 MHz clock for address and control


DDR3 SDRAM DIMM - დაფუძნებულია DDR3(Double Data Rate) DRAM-ზე.ისინი მოიხმარენ უფრო ცოტა დენს DDR-თან შედარებით იგივე სიჩქარეზე.

* PC3-6400 = 800 Mhz data & strobe / 400 MHz clock for address and control
* PC3-8500 = 1066 MHz data & strobe / 533 MHz clock for address and control
* PC3-10600 = 1333 MHz data & strobe / 667 MHz clock for address and control
* PC3-12800 = 1600 MHz data & strobe / 800 MHz clock for address and control



This post has been edited by OTO_777 on 2 Jan 2008, 19:11

DIMM

მთავარი განსხვავება SIMM-სა და DIMM-ს შორის ის არის,რომ SIMM-ს აქვს 32 ბიტიანი data path,ხოლო DIMM-ს 64 ბიტიანი.იმისათვის რომ Intel Pentium-ის 64 ბიტიანი data bus შეგვევსო,უნდა ჩაგვეყენებინა SIMM-ები წყვილად.ხოლო DIMM დაგვჭირდება ერთი.ასევე განსხვავება არის მოდულის კონტაქტებში.

სხვადასხვა ტიპის DIMM-ები არსებობს.ესენია:

* 72 პინიანი SO-DIMM(72 პინიან SIMM-ისგან განსხვავებულია) - გამოიყენება FPM DRAM-ისთვის და EDO RAM-ისთვის.

* 100 პინიანი DIMM - გამოიყენება პრინტერის SDRAM-ისთვის.
* 144 პინიანი SO-DIMM - გამოიყენება SDR SDRAM-ისთვის.
* 168 პინიანი DIMM - გამოიყენება SDR SDRAM-ისთვის.(შედარებით უფრო ნაკლებად)
* 184 პინიანი DIMM - გამოიყენება DDR SDRAM-ისთვის.
* 200 პინიანი SO-DIMM - გამოიყენება DDR SDRAM-ისთვის და DDR2 SDRAM-ისთვის.
* 240 პინიანი DIMM - გამოიყენება DDR2 SDRAM-ისთვის,DDR3 SDRAM-ისთვის და FB-DIMM DRAM-ისთვის.

168 პინიან DIMM-ებში ორი ჭდეა და ამ ჭდეების ადგილსამყოფელი განსაზღვრავს თუ სად გამოიყენება ეს მოდული.ჩვეულებრივ 13სმ-იანი desktop კომპიუტერებში,ხოლო 15სმ-იანი სერვერებში.


სიჩქარეები:

SDRAM DIMM - პირველი რეგისტრირებული სინქრონული DRAM DIMM-ები.ჰქონდათ იგივე bus სიხშირე მონაცემისთვის.

*PC66 = 66MHz
*PC100 = 100MHz
*PC133 = 133MHz


DDR SDRAM (DDR1) SDRAM DIMM - ასეთი DIMM-ები დაფუძნებულია DDR(Double Data Rate) DRAM-ზე.DDR-ის სიხშირეც იზომება MHz-ებში.თუ DDR-ს აქვს იარლიყი PC1600,მისი სიხშირე იქნება :1600 : 8 = 200.

* PC1600 = 200 MHz data & strobe / 100 MHz clock for address and control
* PC2100 = 266 MHz data & strobe / 133 MHz clock for address and control
* PC2700 = 333 MHz data & strobe / 166 MHz clock for address and control
* PC3200 = 400 MHz data & strobe / 200 MHz clock for address and control


DDR2 SDRAM DIMM - დაფუძნებულია DDR2(Double Data Rate) DRAM-ზე.ისინი მოიხმარენ უფრო ცოტა დენს DDR-თან შედარებით იგივე სიჩქარეზე.

* PC2-3200 = 400 MHz data & strobe / 200 MHz clock for address and control
* PC2-4200 = 533 MHz data & strobe / 266 MHz clock for address and control
* PC2-5300 = 667 MHz data & strobe / 333 MHz clock for address and control
* PC2-6400 = 800 MHz data & strobe / 400 MHz clock for address and control
* PC2-8000 = 1000 MHz data & strobe / 500 MHz clock for address and control
* PC2-8500 = 1066 MHz data & strobe / 533 MHz clock for address and control


DDR3 SDRAM DIMM - დაფუძნებულია DDR3(Double Data Rate) DRAM-ზე.ისინი მოიხმარენ უფრო ცოტა დენს DDR-თან შედარებით იგივე სიჩქარეზე.

* PC3-6400 = 800 Mhz data & strobe / 400 MHz clock for address and control
* PC3-8500 = 1066 MHz data & strobe / 533 MHz clock for address and control
* PC3-10600 = 1333 MHz data & strobe / 667 MHz clock for address and control
* PC3-12800 = 1600 MHz data & strobe / 800 MHz clock for address and control



დაბლითა სურათზე მოცემულია ორი ტიპის DIMM.168 პინიანი (ზემოთ) და 184 პინიანი DDR SDRAM მოდული(დაბლა).



დაბლითა სურათზე მოცემულია 2 -168 პინიანი DIMM სლოტი და 4 - 72 პინიანი SIMM სლოტი.





This post has been edited by OTO_777 on 3 Jan 2008, 16:08

მიმაგრებული სურათი

BIOS (Basic Input/Output System)

BIOS არის Low-Level(დაბალი-დონის) პროგრამული კოდი.მას ევალება აკონტროლოს და მართოს Low-Level(დაბალი დონის) მაგრამ მნიშვნელოვანი პროცესები.როგორებიცაა:POST(Power-On Self-Test),ჩამტვირთავი პროცესი და კომპონენტების ურთიერთქმედება Motherboard-ზე.ეს პროგრამული კოდი განთავსებულია BIOS-ის ჩიპში Motherboard-ზე.BIOS-ის ჩიპი Motherboard-ზე ძალიან ადვილად საცნობია.ჩვეულებრივ ის არის მართკუთხედი,თავზე აწერია მწარმოებლის სახელი და ამ ჩიპის წარმოების წელი.რამდენიმე პოპულარული მწარმოებლები არიან AMI,AWARD და Phoenix.
BIOS-ის ჩიპი არის ROM(Read-Only Memory),რაც იმას ნიშნავს რომ მარტო ინფორმაციის წაკითხვა შეგვიძლია და ჩაწერა არა.დღესდღეობით არის EEPROM(Electrically Erasable Programmable ROM) BIOS-ის ჩიპები.ეს საშუალებას გვაძლევს სპეციალური პროგრამის დახმარებით ჩავწეროთ ამ ჩიპზე.
რატომ გვინდა რომ წავშალოთ BIOS-ი?მაგალითად BIOS-ი დაპროგრამებულია ისე რომ მას აქვს მხოლოდ 2GB-მდე HDD-ის მხარდაჭერა.მაგრამ თქვენ გინდათ რომ ჩააყენოთ ახალი,დიდი მოცულობის HDD ძველის ნაცვლად.რა უნდა ქნათ ამ შემთხვევაში?თქვენ შეგიძლიათ დაუკავშირდეთ BIOS-ის მწარმოებელს და მიიღოთ update თქვენი BIOS-ის ჩიპისთვის,რომელიც ჩვეულებრივ არის პროგრამა.ამ პროგრამის "დაყენების" შემდეგ ჩაიწერება ახალი BIOS-ი რომელსაც ექნება 2GB-ზე დიდი HDD-ის მხარდაჭერა.
BIOS-ის ჩიპი ასევე შეიცავს კოდს,რომელიც აკონტროლებს სისტემის ჩატვირთვის პროცესს.ეს არის POST(Power-On Self-Test),რაც იმას ნიშნავს რომ კომპიუტერი გაივლის რამდენიმე სახის ტესტს,შეამოწმებს და დარწმუნდება რომ ყველაფერი კარგად არის.POST-ის შემდეგ BIOS-ი გამოიძახებს ჩამტვირთავ სექტორს.IBM-ის ბევრ ძველ კომპიურტერებში ამ ყველაფრის გარდა ROM-ში ჩაქსოვილი იყო BASIC (ენის) ინტერპრეტატორი.

ბევრ IBM PS/2 კომპიუტერებში BIOS-ის პროგრამა ჩაწერილი იყო არა ROM მიკროსქემაში, არამედ ვინჩესტერზე IML(Initialization Microcode Load). რასაკვირველია,ROM-ში იყო პატარა პროგრამა, მაგრამ მისი დანიშნულება იყო მხოლოდ ამ IML-ის დატვირთვა და მართვის გადაცემა. რადგანაც იმ დროებში არ იყო (ან ძვირი ღირდა)FLASH ROM მიკროსქემები,BIOS-ის განლაგების ასეთი მექანიზმი მისი ვერსიის განახლების საშუალებას იძლეოდა მიკროსქემის შეცვლის გარეშე.ამისთვის საკმარისი იყო დისკზე იგი გადაგვეწერა.მინუსი კი ის იყო, რომ ჩვეულებრივი სისტემის მქონე დისკიდან(ან დისკეტიდან) "შიშველ" კომპიუტერს ვერ დავტვირთავდით, (რადგანაც რა დატვირთავდა სისტემას, თუ მას BIOS-ი ფაქტიურად არ ქონდა?).ამიტომ ამ კომპიუტერებს მოყვებოდა ე.წ. "reference diskette". ამ დისკეტაზე იყო BIOS(IML), რომელიც ერთხელ უნდა ჩაგვეწერა დისკზე (გარკვეულ მის სექტორებში) და ამის შემდეგ კომპიუტერი ჩვეულებრივად მუშაობდა.


დაბლითა სურათზე მოცემულია BIOS-ის EEPROM ჩიპი.



BIOS-ის განახლებისთვის უნდა გადმოვტვირთოთ პროგრამა BIOS-ის მწარმოებლის საიტიდან და მივყვეთ ინსტრუქციებს თუ როგორ ხდება BIOS-ის განახლება.ყველაზე პოპულარული მეთოდი BIOS-ის განახლებისთვის არის ის რომ გადმოვტვირთოთ პროგრამა მწარმოებლის საიტიდან,ჩავწეროთ Floopy დისკეტაზე და ჩავიტვირთოთ Floopy-დან.
როდესაც ვანახლებთ BIOS-ს ზოგიერთ Motherboard-ზე საჭიროა ამოვიღოთ jumper-ი და ისე განვაახლოთ.განახლების შემდეგ კი ისევ ჩავდგათ.
განახლებისთვის აუცილებელია გქონდეს დენის უწყვეტი კვების წყარო.


CMOS(Complementary Metal-Oxide Semiconductor)

CMOS-ში განთავსებულია სისტემის კომპონენტები.როგორებიცაა:HDD-ის ზომა,RAM-ის რაოდენობა,რესურსები(IRQ და I/O მისამართები) რომლებსაც იყენებენ სერიული და პარალელური პორტები.ამ device-ების სია განთავსებულია CMOS RAM-ში.თუ არ გინდათ რომ კომპიუტერს დაავიწყდეს თუ რა ზომის HDD-ია,რამდენია RAM-ი და ა.შ.ასეთი პრობლემების თავიდან ასაცილებლად Motherboard-ზე განთავსებულია პატარა ბატარეა,რომელსაც მიაქვს საკმარისი ენერგია რათა CMOS RAM-მა არ დაკარგოს დატვირთვა.თუ CMOS RAM-ი დაკარგავს დატვირთვას,მაშინ CMOS-ის შიგთავსი წაიშლება.

დაბლითა სურათზე მოცემულია CMOS ბატარეა.




CMOS-ში შესვლის ბრძანებები სხვადასხვა BIOS-ზე.



დაბლითა სურათზე მოცემულია ტიპიური CMOS ეკრანი.




Hard Drive




Floppy Drive

CMOS-იდან შეგვიძლია ჩავრთოთ ან გამოვრთოთ Floopy drive.როდესაც ჩავრთავთ ზომაც გამოჩნდება და ამ ზომის რეგულირებაც შეგვიძლია.ასევე CMOS-იდან შეგვიძლია გავთიშოთ USB პორტები.




Memory

CMOS - ასევე შეიცავს მეხსიერებაზე ინფორმაციას.




Parallel Ports

CMOS-იდან შეგიძლიათ ჩართოთ ან გამორთოთ პარალელური პორტები.




Serial Ports

ასევე შეგიძლიათ გათიშოთ ან ჩართოთ სერიული პორტები.



დარწმუნდით რომ default IRQ-COM1-ისთვის არის – 4,ხოლო COM2-ისთვის არის – 3.დაიმახსოვრეთ რომ default I/O მისამართი COM1 პორტისთვის არის 3F8-3FF,COM2-სთვის – 2F8-2FF.


Date and time

CMOS-ში განთავსებულია თარიღი და დრო,საიდანაც იღებს ოპერაციული სისტემა თარიღს და დროს.


Boot Sequences
მიაქციეთ ყურადღება თუ რა აყენია პირველ ჩამტვირთავად.ძველ სისტემებში პირველი ჩამტვირთავი იყო Floppy დისკეტა,თუ სისტემა Floppy-ს ვერ იპოვიდა შემდეგ იტვირთებოდა HDD-დან.ახალ სისტემებში არის CD-ROM device პირველ ჩამტვირთავად ან ქსელი,თუ ვერც ერთს ვერ იპოვის სისტემა მაშინ ჩაიტვირთება HDD-დან.
სისტემების უმეტესობაში ჩამტვირთავები ასეა განთავსებული:
1)Floppy Drive
2)CD-ROM
3)Hard disk
4)Network

უსაფრთხოების მიზნით შეგიძლიათ გამორთოთ CD-ROM-დან და Floppy-დან ჩატვირთვა.




Passwords

2 ტიპის პაროლი შეგვიძლია დავაყენოთ CMOS-ში.power-on პაროლი და ადმინისტრატორის პაროლი.პაროლის დაყენება სხვადასხვანაირად ხდება სხვადასხვა მწარმოებლებზე.CMOS-ში თქვენ იპოვით Security მენიუს.
Power-on პაროლის დაყენებისას კომპიუტერი ჩართვის დროს მოგვთხოვს პაროლს.ხალხი ამას ეძახის hardware password-ს,რადგან ოპერაციულ სისტემას არ აქვს შანსი ჩაიტვირთოს სანამ ამ პაროლს ზუსტად არ შევიყვანთ.ეს შეგვიძლია დავაყენოთ უსაფრთხოების მიზნით.
Adminisrator password-ის დაყენების შემთხვევაში,ჩვენ არ შეგვეძლება CMOS-ში შესვლა და შესაბამისად კონფიგურირება პაროლის შეყვანის გარეშე.ესეც უსაფრთხოების მიზნით არის კარგი.
თუ CMOS პაროლი დაგვავიწყდა ნახეთ თქვენს Motherboard-ზე თუ არის jumper-ი ამოიღეთ.ამ jumper-ის ამოღებისას პაროლი განულდება,შემდეგ ისევ ჩადეთ და ჩართეთ კომპიუტერი.
თუ არ არის jumper-ი თქვენს Motherboard-ზე,მაშინ უნდა ამოიღოთ CMOS ბატარეა Motherboard-იდან.ბატარეის ამოღებისას წაიშლება CMOS-ში ყველაფერი.ცუდი ის არის რომ CMOS-ში განთავსებული ინფორმაციაც წაიშლება.როგორიცაა HDD-ის ზომა,მეხსიერება და ა.შ.




შანსი არის CMOS ინფორმაციის აღდგენის.დაგვჭირდება უტილიტა CMOS Save&restore უტილიტა.ეს backup-ს გაუკეთებს CMOS ინფორმაციას restore-ს.ასეთი უტილიტების პოვნა შეგვიძლია http://mindprod.com/products1.html#CMOSSV მისამართზე.


BIOS date and revision number

BIOS-ის თარიღი არის თვითონ BIOS-ში. რადგანაც BIOS-ის 65 კილობაიტიანი ნაწილი არის გამოსახული კომპიუტერის მეხსიერებაში, იგი შეგვიძლია ვნახოთ შემდეგი მისამართის ფარგლებში:F000:FFF5-დან F000:FFFC-მდე. (სწორად მაგას გვანახებს CMOS Setup-ის სურათი).ანუ როდინდელი BIOS-ია.თუ არ იქნება BIOS-ის თარიღი მაშინ იქნება რევიზიის დონე ან ნომერი.უნდა დიდი ყურადღება მივაქციოთ როდესაც ვანახლებთ BIOS-ს.მაგალითად BIOS-ის მწარმოებლის საიტი გვეუბნება რომ უნდა გადმოვწეროთ BIOS update “1234” თუ ჩვენი რევიზიის ნომერია R5.145.CMOS რევიზიის ნომრის გასაგებად ვამოწმებთ ”Flash EEPROM Revision Level”.



This post has been edited by OTO_777 on 3 Jan 2008, 20:19

მიმაგრებული სურათი

გარდა ამისა, ეგ 30-პინიანი SIMM-ები ორი ტიპის იყო - განსხვავდებოდნენ კონტაქტების დანიშნულებით. იყო სტანდარტულები და IBM PS/2 კომპიუტერებისთვის.

DIMM-ები იყო 5 ვოლტიანი (იშვიათობა) და 3 ვოლტიანი. ამ ჭდეებით განსხვავდებოდნენ.
სერვერებში (ზოგ HI-END დესკტოპებშიც) გამოიყენებოდა DIMM-ები ე.წ. ECC (შეცდომების გამოსწორების მექანიზმით).
მათი გამოყენება შესაძლებელია მხოლოდ მათი მხარდაჭერის მქონე დედაპლატებზე.

OTO_777
SIPP (მოდულები) და RIMM (მეხსიერების ტიპიც და მოდულებიც) დასამატებელია ამ თემაში.


* * *

ბევრ IBM PS/2 კომპიუტერებში BIOS-ის პროგრამა ჩაწერილი იყო არა ROM მიკროსქემაში, არამედ ვინჩესტერზე.
(IML - Initialisation Microcode Load).
რასაკვირველია, ROM-ში იყო პატარა პროგრამა, მაგრამ მისი დანიშნულება იყო მხოლოდ ამ IML-ის დატვირთვა და
მართვის გადაცემა. რადგანაც იმ დროებში არ იყო (ან ძვირი ღირდა)FLASH ROM მიკროსქემები, BIOS-ის განლაგების
ასეთი მექანიზმი მისი ვერსიის განახლების საშუალებას იძლეოდა მოკროსქემის შეცვლის გარეშე.
ამისთვის საკმარისი იყო დისკზე იგი გადაგვეწერა.
მინუსი კი ის იყო, რომ ჩვეულებრივი სისტემის მქონე დისკიდან (ან დისკეტიდან) "შიშველ" კომპიუტერს ვერ დავტვირთავდით,
(რადგანაც რა დატვირთავდა სისტემას, თუ მას BIOS-ი ფაქტიურად არ ქონდა?). ამიტომ ამ კომპიუტერებს მოყვებოდა
ე.წ. "reference diskette". ამ დისკეტაზე იყო BIOS-ი (IML), რომელიც ერთხელ უნდა ჩაგვეწერა დისკზე (გარკვეულ მის სექტორებში) და ამის შემდეგ კომპიუტერი ჩვეულებრივად მუშაობდა.

ისევ IBM-ის ბევრ ძველ კომპიურტერებში ამ ყველაფრის გარდა ROM-ში ჩაქსოვილი იყო BASIC (ენის)
ინტერპრეტატორი.