ვარდები არ არიან... ანუ “ვარდების რევოლუცია” 5 წლისაა
2008 წლის 23 11, კვირა - 12:04
“ვარდების რევოლუციის" მეხუთე წლისთავს ხელისუფლება პომპეზურად არ აღნიშნავს. ამის შესახებ საქართველოს პრეზიდენტმა, მიხეილ სააკაშვილმა სატელევიზიო მიმართვისასაც განაცხადა. საზოგადოების ე.წ. ცნობილი სახეების ინიციატივით კი, 23 ნოემბერი “სოლიდარობის დღედ” გამოცხადდა. "სოლიდარობის დღის" აღნიშვნის მიზანი რუსული აგრესიის შედეგად დაზარალებული მოსახლეობის მხარდაჭერა და დახმარებაა. “ვარდების რევოლუციის” მეხუთე წლისთავს ოპოზიცია, ანუ ადამიანები, ვინც თავის დროზე რევოლუციის ავანგარდში იდგნენ, სხვადასხვანაირად აღნიშნავენ. მაგალითად, “ვარდების სამეულის” ერთ-ერთი წევრი, პარლამენტის ყოფილი თავმჯდომარე, ნინო ბურჯანაძე დღეს პარტიის ყრილობას გამართავს. სხვა ექსრევოლუციონერები კი “იმედის” პიკეტირებას მოაწყობენ. მოპიკიტეებს შორის “ხალხის პარტიის” ლიდერი, კობა დავითაშვილი იქნება. სხვათა შორის, “ვარდების რევოლუციის? ერთ-ერთი საბაბი სწორედ დავითაშვილი გახდა. ყოველ შემთხვევაში, 2003 წლის 2 ნოემბერის ღამეს, ანუ არჩევნების დასრულების შემდეგ გლდანში (დავითაშვილი სწორედ ამ რაიონის მაჟორიტარობას აპირებდა) მისულმა მიხეილ სააკაშვილმა ედუარდ შევარდნაძის ხელისუფლების გასაგონად განაცხადა: თქვენ გინდათ რევოლუცია? მიიღებთ რევოლუცუციას!
ღევოლუცია მივიღეთ. რა მოგვიტანა ამ რევოლუციამ? ეს სხვა საუბრის თემაა. "ფაქტი” პოლიტ-არქივიდან, უბრალოდ, იმდროინდელ ამბებსა და პოლიტიკოსთა შეფასებებს შემოგთავაზებთ.
რა გახდა შევარდნაძის ხელისუფლების კრახი? ეს კითხვა “ვარდების რევოლუციის” წლისთავზე შევარდნაძის უკანასკნელ სახმინიტრს, ავთანდილ ჯორბენაძეს დავუსვით, თუმცა მაშინ ჯორბენაძემ კომენტარისგან თავი შეიკავა თავის დროზე კი, ანუ მაშინ, სანამ ვნებები დაცხრებოდა, ბატონმა ჯორბენაძემ “ვარდების რევოლუციას”, დაახლოებით, ასეთი შეფასება მისცა:
“სერიოზულად დაიწყეს ამოძრავება ადამიანებმა საქართველოს ყველა კუთხეში იმისთვის, რომ ქვეყანაში ცვლილებები დაჩქარებულიყო... იყო ხალხის გარკვეული ნაწილი, ვისაც ძალისმიერი გზით მოქმედების სურვილი ჰქონდა, მაგრამ ჩემი შეხედულებით, ეს ხალხი, სამწუხაროდ, რეალობას მოწყვეტილი იყო...
კარგად მახოსვს, იმ საღამოს კაბინეტში ვიყავი... ზოგიერთი შეშფოთებული იყო, ყველას თავისი აზრი და შეხედულება ჰქონდა, თუმცა ყველაზე მთავარი მოლოდინი ასეთი იყო _ როგორ დამთავრდებოდა ეს ყველაფერი, დამთვარდება თუ გაგრძელება ექნება... იმ დღეს პრეზიდენტთან საუბარი გვქონდა და ვკითხეთ, თუ უშიშროების საბჭოს მდივანი აკეთებს თქვენს გარეშე განცხადებას (შეგახსენებთ: პარლამენტში “ნაციონალების” შესვლას წინ თედო ჯაფარიძის პრეს-კონფერენცია უძღოდა, სადაც ბატონმა ჯაფარიძემ აქცენტი გარემოცვაზე გააკეთა და ღიად მიანიშნა, რომ შევარდნაძეს გარემოცვის ტყვეობაში იყო), მაშინ თქვენ გადაწყვეტილება უნდა მიიღოთ მასთან დაკავშირებით, რას ნიშნავს დღევანდელი ეს განცხადება, ძალიან ბევრი ფრაზაა ჩემთვის ნაცნობი ამ განცხადებაში, ვის წინააღმდეგაა მიმართული ეს და რას მოუტანს საზოგადეობას ამ გზით სიარული... მე შთაბეჭდილება დამრჩა, რომ რამნდენიმე ადამიანი ჰყავდა ამ ხალხს მხედველობაში, ვისაც ნებისმიერი გართულების შემთხვევაში დააბრალებდნენ სისხლისღვრას საქართველოში და რომლისგანაც გათავისუფლდებოდა გარკვეული ნაწილი პოლიტიკური სპექტრისა...
ჩემი აზრით, ხალხის გარკვეულმა ნაწილმა იცოდა მოვლენების შემდგომი განვითარება, მეორე ნაწილი ვერ გრძნობდა იმ ვითარებას, რომელიც მაშინ იყო შექმნილი, მესამე ნაწილი კი მაყურებლის როლში იყო... დაძაბულობა ყველასთვის ცხადი გახლადთ. თავად ახლადარეჩეული დეპუტატები შეშფოთებულნი იყვნენ მთელი ამ პერიოდის განმავლობაში და, ასევე, დაძაბული იმ სტრუქტურების წარმომადგენლები, ვისაც შენობების დაცვა ევალებოდათ... ამ უწყების თითეულმა ხელმძღვანელმა მშვენივრად დაინახა თავისი შესაძლებლობების ზღვარი სად გადიოდა, რისი გაკეთება შეეძლოთ და რისი გაკეთება არ შეეძლოთ... სხვათა შორის, ჩემი ღრმა რწმენით, თავად პრეზიდენტი იმ დღეს საკმაოდ კარგად გაეცნო ვითარებაში და საბოლოო გადაწყვეტილების მიღებას ამანაც შეუწყო ხელი... ყველაზე მნიშვნელოვანი, ჩემი აზრით, მაინც იყო გამოხატულება იმისა, რომ ადამიანებს აღარ სურდათ იმ გარემოში ეცხოვრათ, რომელშიც ბოლო წლების განმავლობაში ცხოვრობდნენ. ამიტომ დაიწყო სახალხო მოძრაობა ცვლილებებისთვის...~
საგულისხმო დეტალი: 2003 წლის ნოემბრის დღეებშივე ითქვა, რომ ჯორბენაძე თითქოს რევოლუციონერებთან იყო “შეკრული”. 2008 წლის ვადამდელ საპარლამენტო არჩევნების დროს ექსსახელმწიფო მინისტრყ კენჭს ლანჩხუთის მაჟორიტარად იყრიდა და ახლაც გავარდა ხმა, ჯორბენაძის უკან “ნაციონალები” დგანანო...
ისე, “ვარდების რევოლუციის” ხუთი წლისთავზეც კვლავ პასუხგაუცემელია კითხვა _ უღალატა თუ არა შევარდნაძეს საკუთარმა უშიშროების მინისტრმა? სხვათა შორის, მახსოვს, თავის დროზე ბატონმა ხაბურძანიამ მითხრა: “არავითარი ღალატი არ არსებობს! რაღაც რბილი შემოთავაზებები იყო _ ხომ ხედავ, როგორი სიტუაციაა, გადადგომის განცხადება გააკეთე, ასე და ისეო, მაგრამ ვთქვი, რომ იქ უნდა ვიყო, სადაც ყოფნას კანონი მავალებდა. ისე, სხვებისგან განსხვავებით, კრწანისშიც ბოლომდე ვიყავი... მე სწორი პოზიცია მეჭირა..."
კრწანისში ბოლომდე ვახტანგ რჩ ეულიშვილიც იმყოფებოდა. სწორედ ამიტომ მას აზვირთებულმა ხალხმა თავიც გაუტეხა... ცხოვრება მოულოდნელობებით არის სავსე, ანუ გამოხდა ხანი და დღეს ბატონი რჩეულიშვილი რევოლუციურ ხელისუფლებასთანაა დაახლოებული. ყოველ შემთხვევაში, მისი ცოლისდა, ქალბატონი რუსუდან კერვალიშვილი პარლამენტის ვიცე-სპიკერია. "ვარდების რევოლუციის” წლისთავზე კი ვახტანგ რჩეულიშვილი მომხდარს ასე აფასებდა:
_ ერთ შეცდომაზე არ შეიძლება ლაპარაკი, რადგან გადაუჭრელი პრობლემების მთელი კომპლექსი იყო. ყველაზე მთავარი კი, ალაბთ, ისაა, რომ შევარდნაძემ ბრძოლის სურვილი დაკარგა. არ ვიცი, დაიღალა თუ რა მოუვიდა, მაგრამ ბოლო დროს შევარდნაძე, რომელიც მთელი ცხოვრება მებრძოლი იყო, აღარ იბრძოდა, არადა უბრძოლველად არც ერთი პოლიტიკური თანამდებობა არ მოდის... შევარდნაძეს პრეზიდენტობის ვადა წელიწადნახევარში უთავდებოდა, გუნდმა კი მისი მიტოვება წლების წინ დაიწყო... 2000 წლის საპრეზიდენტო არჩევნების მეორე დღეს ჟვანიამ თქვა, ახლა საქართევლოს პრეზიდენტობნისათვის ბრძოლა დაიწყოო და ამ ბრძოლაში შევადრდნაძე აღარ ფიგურირებდა. სხვათა შორის, მაშინ სააკაშვილი ჯერ არ ჩანდა, მაგრამ მერე ჟვანიას სააკაშვილით ჩანაცვლება მოხდა. ეს კი შევარდნაძეს არ უნდოდა... ჯორბენაძესა თუ ჩვენი ბლოკის სხვა წევრებს სააკაშვილისა არ ეშინოდათ და ნაკლებად სერიოზულ მოწინააღმდეგედ თვლიდნენ. ჯორბენაძე ნინო ბურჯანაძეს ებრძოდა და ქუთაისში არჩევნებიც გაუყალბეს, გაყალბებები სხვაგანაც იყო, მაგრამ მიუხედავად ამისა, 2 ნოემბერს საქართველოში ყველაზე პატიოსანი არჩევნები ჩატარდა...
ისე, შევარდნაძეს თავისი ყევლა არჩევნები არჩევნებამდე უკვე მოგებული ჰქონდა, რადგან ჟვანია ისეთ არჩევნებს ატარებდა, როგორც თვითონ და შევარდნაძეს უნდოდათ, მაგრამ 2 ნოემებერს გამგებლებს თავი აღარ მოუკლავთ, თანაც შევარდნაძის გარემოცვა ხალხს უკვე მოძულებული ჰყავდა და ხელისუფლებაში აღარავის ენდობოდა...
_ რა უნდა გაეკეთებინა შევარდნაძეს, რომ ხალხის ნდობა დაებრუნებინა?
_ არაფერი... კარგი ცხოვრება (საბჭოთა კავშირი) დაინგრა და ხალხი ელოდებოდა, რომ ნორმალური სახელმწიფო აშენდებოდა, მაგრამ 10 წელიწადში აშენებული სახელმწიფო, ბალტიისპირეთის გარდა, არავის უნახავს... სააკაშვილი, როგორც რევოლუციონერი, არაჩვეულებრივად ნიჭიერია...
_ სხვათა შორის, ცვლილებების განხორციელება იმდროინდელ სახელისუფლებო ბლოკს 2 ნომებრის არჩევნების შემდეგაც შეეძლო, მაგრამ თქვენ ეს არ გააკეთეთ. რატომ?
_ შევარდნაძე ყველა ისე უყურებდა, როგორც წამსვლეს და ამიტომაც მას აღარც გამგებლები იცავდნენ და აღარც _ გუბერნატორები. სხვათა შორის, საარჩევნო კამპანიისთვის ფულსაც აღარ აძლევდნენ. ერთი სიტყვით, საერთო მოდუნება იყო, თანაც ჟვანია, როგორც ორგანიზატორი, ჯორბენაძეს ბევრად სჯობდა...
_ გამგებლებსა და გუბერნატორებს ფული რომ მოეტანათ, ფიქრობთ, რომ რევოლუცია არ მოხდებოდა?
_ რასაკვირველია, არ მოხდებოდა...
_ რატომ?
_ კანცელარიასთან პოლიციის კორდონები რომ იდგა, საჭმელი არ ჰქონდათ და ერთხელ ნარჩემაშვილმა “გალეტები” გამოაგზავნა. ოპოზიციის მიტინგებზე კი ცხელ ყავას დაატარებდნენ, რომ ხალხს არ შეციებოდა... იმ ხელისუფლებამ პოლიციელებს რა, კარგი ცხოვრება მისცა, რომ მათი იმედი ჰქონდა?.. კაკო ჩხაიძემა თუ ზოგიერთმა ბიზნესმენმა ერთი რამ ვერ გათვალეს: ახალი ხელისუფლება თავისი ხალხით მოვიდოდა. ჰოდა, ახალი ხელისუფლება მოვიდა თუ არა, ეს ბიზნესმენები ციხეში ჩაყარეს...
_ ისე, დაჭერას თქვენ როგორ გადაურჩით?
_ მე პოლიტიკოსი ვარ და ჩემი ბიზნესმენთან შედარება როგორ შეიძლება?..
_ სამაგიეროდ, თქვენი მეუღლეა წარმატებული ბიზნესმენი...
_ ჩემს გასამწარებლად მაიას თუ დაიჭერენ, თორემ მე ხელს ვერ მახლებენ... ნარკოტიკი უნდა ჩამიგდონ, რომ დამიჭირონ, თორემ სხვანაირად ჩემზე ვერ გამოვლენ... ისე, შეეძლოთ, რომ ანაგარიშსწიორება ოჯახის წევრებზე დაეწყოთ, მაგრამ ამისთვის მადლობელი ვარ, თუმცა მაგათ არც ანგარიშსწორება აინტერესებთ და არც _ ჩემი ოჯახიდან ფულის გამოტანა. ერთი სიტყვით, ამიტომ თუ იმიტომ, ჩემზე ზეწოლა არ ყოფილა...
_ ბატონო ვახტანგ, როცა ხალხი ქუჩაში გამოვიდა, შევარდნაძე რას ამბობდა ან თქვენ რა ურჩიეთ?
_ ამ სცენარის თავიდან აცილება შეიძლებოდა, მაგრამ ყველაფერი ერთი წლით ადრე უნდა დაწყებულიყო. 2002 წელს, როცა ადგილობრივი არჩევნების მერე სააკაშვილი და მისი მომხრეები ცესკო-ში შეიჭრნენ, მათ შორის ერთ-ერთი შეიარაღებული იყო, პარლამენტს განცხადება გავაკეთებინე და საქმის გამოკვლევა პროკურატურას დავავალეთ, მაგრამ პროკურატურასაც ეშინოდა, რადგან გრძნობდნენ, რომ შევარდნაძე წამსვლელი იყო, თორემ სააკაშვილის წინააღმდეგ საქმე რომ აღეძრათ, რევოლუციას ვეღარ გაბედავდნენ... სხვათა შორის, 2 ნოემბრის არჩევნებანდე ერთი თვით ადრე ამერიკაში ლექცია ჩავატარე და პირდაპირ ვთქვი, ოპოზიციის არც ერთი ფრთა არჩევნების შედეგებს არ დაეთანხმება და თუ ახლავე არ მოვილაპარაკეთ, რევოლუციისთვის განწირულები ვართ-მეთქი, მაგრამ ამერიკელებს შევარდნაძის ჩანაცვლება საპრეზიდენტო არჩევენბამდე უნდოდათ...
_ ბატონო ვახტანგ, რას თვლით თქვენს პირად შეცდომად, რამაც რევოლუციას ხელი შეუწყო?
_ ჩემი შეცდომა არაფერიც არ ყოფილა. შეცდომად, შეიძლება, სახელისუფლებო ბლოკში შესვლა ჩაითავლოს... ისე, რევოლუციამ დამანახა, რომ მე რევოლუციის ასაკში აღარ ვარ და რევოლუციური პოლიტიკისთვის მხოლოდ შევარდნაძე კი არა, მეც დავბერდი! 50 წლის კაცი ვარ და მინდა, შვილიშვილს მოვეფერო. ამიტომ მხოლოდ დალაგებული ქვეყნის მმართველად გამოვდგები...
_ ასეა თუ ისე, ბატონო ვახტანგ, რა მოგცათ და რა წაგართვათ რევოლუციამ?
_ სიცოცხლე! მე მებრძოლი ადამიანი ვარ და შევარდნაძესაც ამიტომ ვჭირდებოდი და აბაშიძესაც... ამათ კი თავიანთი მებრძოლები ჰყავთ, თვითონ მიშაც მებრძოლია... სახელმწიფო სამსახურში მუშაობის სურვილი აღარ მაქვს და 50 წლის ასაკში აღმოვაჩინე, რომ ახლა იწყება ცხოვრება: სიგარეტი გადავაგდე და ათასში ერთხელ ყავასთან სიგარას თუ გავაბოლებ, ყოველ დღე, მინიმუმ, ერთ საათს ვცურავ...”
აი, ასე: ვერ ვიტყვით, რომ “ვარდების რევოლუციის” მეხუთე წლისთავზე ქართულ პოლიტიკაში ცურვა ისევ აქტუალურია, თუმცა ვინ იცის, იქნებ, “ცურვა” დღის წესრიგში ისევ დადგეს...
http://www.fact.ge/news.aspx პოლიტიკოსი არ გახლავართ, მაგრამ ხანდახან მეც კარგი მამაძაღლი ვარ.
დაე, მე მოვკვდე ღია თვალებით...
მიგელ დე უნამუსო ლიც-დონ-გიჟ-ჟუანი.
გილოცავთ ვარდების რევოლუციის 5 წლის თავს
