ქუჩის კულტურა ქართულ პოლიტკაში უნდა დამრცხდეს სამუდამოდ - თუ გვინდა ცვილიზებული ერის ნიშნები შევიძინოთ და მსოფლოსა და საკუთარ თვალში პატივისცემა დავიმსახუროთ
* * *
ინტერვიუ ნოდარ სარჯველაძესთან:
ბატონო ნოდარ, ხელისუფლება-ოპოზიციის პირველი შეხვედრა უშედეგოდ დასრულდა. როგორ შეაფასებდით შექმნილ ვითარებაში, ერთი მხრივ, ხელისუფლების, ხოლო მეორე მხრივ, ოპოზიციის მოქმედებას?
- რადიკალური ოპოზიციის რეაქცია ერთგვაროვანი არ იყო. ერთი მხრივ, იყო დაფიქსირება იმ მდგომარეობისა, რომ მხარეებს აბსოლუტურად განსხვავებული ხედვები აქვთ და წინსვლა არ არის, მაგრამ იყოირაკლი ალასანიას შეფასებაც, რომ შეხვედრა წინგადადგმული ნაბიჯია. ოპოზიციას ცალსახა დამოკიდებულება არ ჰქონია. პირიქით, ფაქტია, რომ შეფასების თვალსაზრისით ოპოზიციაში აზრები გაიყო.
რაც შეეხება ხელისუფლების მხრიდან შეფასებას; პრაქტიკულად, ხელისუფლებამ, კერძოდ, სააკაშვილმა, მკაფიოდ აჩვენა, რომ სულაც არ აპირებს გადადგომას. პირიქით, მას შემტევი პოზიციაც კი უკავია. ხელისუფლების პოზიცია ზომიერად შემტევია, მაგრამ თუ საჭირო იქნა, შეტევაზე გადამსვლელიც არის. ამდენად, ის მოლოდინი, რაც ოპოზიციის დაპირებების ქვეტექსტში ჩანდა _მიშა უკან დაიხევს, ეს მოლოდინი კი არ გამართლდა, პირიქით, დაინგრა. შეიძლება ასეც ვთქვათ _ ხელისუფლება არაფერსაც არ უშინდება. პირობითად, თუ დავუშვებთ, რომ მხარეები, გარდა იმისა, რომ მუშაობდნენ ერთმანეთის ნერვებზე, მუშაობდნენ იმაზე, რომელიმე მხარეს დაეთმო იმის ხარჯზე, რომ რაღაცის შეშინებოდა, ანუ დათმობა-შეშინების ხარჯზე, ვაითუ–ს ხარჯზე, აღმოჩნდა, რომ ხელისუფლებას არაფრისაც არ ეშინია. პირიქით, ხელისუფლებამ ოპოზიციას შეუტია და მკვეთრად დაადასტურა, რომ არსად წამსვლელი არ არის.
– ბატონო ნოდარ, ოპოზიცია ხელისუფლებას ვითარების არაადეკვატურად შეფასებაში ადანაშაულებს. თქვენი აზრით, რამდენად ადეკვატურად შეაფასა ხელისუფლებამ შექმნილი პოლიტიკური თუ სახელმწიფოებრივი კრიზისი; რამდენად საკმარისია წინადადებები, რაც მან ოპოზიციას ვითარების განსამუხტად შესთავაზა?
- ხელისუფლებამ ოპოზიციას რაც შესთავაზა, ამაზე მეტს ვერც შესთავაზებდა. რისი რესურსიც ჰქონდა – ის შესთავაზა. ამაზე ნაკლების შეთავაზება კი მას არც უნდოდა. ეს არის საკონსტიტუციო ცვლილებები და, პრაქტიკულად, შეიძლება ითქვას, სისტემური ცვლილებები, ოღონდ, არა მიტინგების, გადადგომის ხარჯზე, არამედ სტაბილურ ვითარებაში რადიკალური რეფორმების გატარების ხარჯზე; ცვლილება არა სამთავრობო კადრების სწრაფი გადანაცვლებისა და სწრაფი შეცვლის ხარჯზე, არამედ – სწრაფი რეფორმების ხარჯზე.
ხელისუფლება, თავისი მოცემულობიდან გამომდინარე, ადეკვატურად მოიქცა. მას რა რესურსიც ჰქონდა, ოპოზიციას ის შესთავაზა, მეტი არ შეეძლო. თავისი გადასახედიდან ხელისუფლებამ ოპოზიციას შესაძლებლობების მაქსიმუმი შესთავაზა. მესმის, რომ ოპოზიციას მეტი მოლოდინი ჰქონდა, მაგრამ ამ თვალსაზრისით, რა თქმა უნდა, არაფერი შეცვლილა და არც შეიცვლება.
– ოპოზიციამ განაცხადა, რომ გააგრძლებს ბრძოლას. რამდენად რეალურია, ეს ბრძოლა იყოს იმდენად მასშტაბური, რომ ხელისუფლება იძულებული გახდეს, ანგარიში გაუწიოს ოპოზიციის მოთხოვნებს?
– მგონი, ნელ-ნელა იმსხვრევა მითი იმის შესახებ, რომ მიტინგზე ხალხის მრავალრიცხოვნების შემთხვევაში გამარჯვება მიღწევადია. მითი _ “თუ ბევრ ხალხს შეყრი, მიშა წავა” –ინგრევა. ოპოზიციამ აქციაზე კიდევ უფრო მეტი ხალხიც რომ მიიყვანოს, ამ ბრძოლას პერსპექტივა არა აქვს.
ამ ბრძოლას პერსპექტივა იმიტომ არა აქვს, რომ ოპოზიციის მიერ აღებული მხოლოდ და მხოლოდ ერთი, მონო იდეა _ “საქართველო სააკაშვილის გარეშე” თავისი არსით ნეგატიურია, ანუ რაღაცის უარყოფაა და, შესაბამისად, არ გამოვა. შევარდნაძის დროს ლოზუნგი _ “საქართველოს შევარდნაძის გარეშე” გამოვიდა, მაგრამ ვაი ამ გამოსვლას, მივიღეთ უარესი.
ეს ლოზუნგი მაშინაც ბერძენიშვილის ლოზუნგი იყო და ახლაც, მგონი მისი ინიციატივაა. ასე ვთქვათ, იგი თავისსავე ძველ იდეას ავითარებს. ეს იდეა დღეს, პოლიტიკური თვალსაზრისით, პრინციპში, სუსტი და უხრეხემლოა, რეადგან ნეგატიური მოწოდებაა, ანუ პოზიტიურს არაფერს შეიცავს.
არც პროგრამაა, არც ის ჩანს, რომ რამე განახლდეს და ასე შემდეგ. ოპოზიცია აცხადებს, თუ ვინიცობაა, შევცვალეთ ხელისუფლება, მერე მოვილაპარაკებთ, თუ როგორი იქნება ხელისუფლება და ძალაუფლება როგორ განაწილდება. კახელებს აქვთ ერთი გენიალური ანდაზა – “მკაში გარიგებას, ხვნაში გარიგება სჯობიაო”, ანუ ჯერ ხვნაში თუ არ გარიგდი და გადაწყვიტე “ვისი რა არის”, მკაში პარტნიორები ერთმანეთს დაჭამენ. ოპოზიცია აცხადებს, ჯერ სააკაშვილი გადავაყენოთ და მომავალზე მერე ვილაპარაკოთო. ასეთ გზას უპერსპექტივობამდე მივყავართ. როცა პროცესი ნეგატივის კუთხით იგეგმება, მას მხოლოდ ნეგატივამდე მივყავართ.
_ თქვენ აზრით, რამდენად შესაძლებელია, ხელისუფლებამ აქცია ძალისმიერი გზით 26 მაისამდე, ანუ დამოუკიდებლობის დღის აღსანიშნავად გასამართ აღლუმამდე დაშალოს?
_ თუ აქცია არ დაიშალა, თქვენ გგონიათ სააკაშვილი 26 მაისის აღლუმს თბილისში ჩაატარებს? წავა და ქუთაისში ან ბათუმში ჩაატარებს. მას ამის გაკეთება შეუძლია და სულაც არ უნდა თბილისში აღლუმის ჩატარება. ხელისუფლებას აქციებისადმი ისეთი სტრატეგია აქვს აღებული, მოვლენათა ასეთ განვითარებას სულაც არ გამოვრიცხავ. სააკაშვილს ოპოზიციასთან კონფრონტაციაში შესვლა და თავის ატკივება არ აინტერესებს. ამიტომ მას შეუძლია თქვას _ რატომ უნდა ჩავატარო აღლუმი მაინცადამაინც თბილისში?, მოდით, ქუთაისში ჩავატარათო და იქ ჩაატარებს, სადაც ოპოზიცია არ ელოდება.
სამოქალაქო დაპირისპირებას და ცემა-ტყეპის ხელმეოერედ განმეორებას არ გამოვრიცხავ. როცა “უცნობი” პოლიციის სამმართველოს ღობეზე გადაძვრა და, პრაქტიკულად, ტრიგერის, ანუ ბიძგის მიმცემის როლი შეასრულა, იმ დროისთვის ვითარება ზღვარმდე იყო მისული. ბუნებრივია, ცუდია, რომ ცემა–ტყეპა იყო, ორმა ადამიანმა თვალი დაკარგა და ერთი ადამიანი ინვალიდი გახდა. სააკაშვილი ყოველმხრივ შეეცდება პრაგმატულად მოიქცეს და აქციის იმ გაგებით ძალისმიერ დაშლაზე არ წავიდეს, რათა ამ პროცესს რაიმე მსხვერპლი მოჰყვეს.
გამოჩნდა, რომ სააკაშვილს დასავლეთიდან კარტ–ბლანში აქვს მიღებული და მსოფლიოს უნდა აჩვენოს, რომ ახლა ყველაფერს ისე გააკეთებს, რომ დემოკრატიამ იზეიმოს. ახლა სააკაშვილის ინტერესებში ძალის გამოყენება არ შედის და შეეცდება, მეტი მოითმინოს. სააკაშვილმა იცის, რაც უფრო მეტს მოითმენს, მეტს მოიგებს და ოპოზიცია მით უფრო მწყობრიდან გამოვა. მიუხედავად იმისა, რომ სააკაშვილთან შეხვედრის შემდეგ ოპოზიციის ლიდერები მიტინგზე მედგრად საუბრობდნენ, ჩანდა, რომ ისინი ცოტა განიარაღებულებად გამოიყურებოდნენ.
„ინტერპრესნიუსი“
კობა ბენდელიანი
სისტემური გადატვირთვა (ძალიან კარგი სტატიაა), დღევანდელი ვითარების ანალიზი
