სამაგიეროდ ბევრია რუსულად...http://www.google.com/search?hl=en&lr=&rls...h&aq=f&oq=&aqi=2 июля 1993 г. началась высадка морского абхазского десанта численностью в 300 человек в селе Тамыш. В результате морской десант из Гудауты и части Восточного фронта заблокировали переброску грузинских воинских частей в г. Сухум. Это было прелюдией к победе.
После высадки отвлекающего десанта в Тамыше абхазскими войсками был нанесен основной удар по северо-западной группировке противника.
* * *
Второй абхазский морской десант из Гудауты при поддержке катеров военно-морских сил Абхазии был высажен утром 2 июля 1993 года в районе села Тамыш на восточном фронте. Около 300 абхазских десантников вместе с бойцами Конфедерации горских народов Кавказа и казаками соединились с местными партизанскими отрядами и перерезали трассу Сухуми--Тбилиси. Бои не прекращались дней десять. В результате грузинская армия в Сухуми оказалась в окружении.
* * *
2 июля 1993 года абхазы начали массированный штурм наших позиций. В районе села Тамыш был высажен морской десант, основной ударной силой коротого были ОМОНовцы из приднестровья, Москвы, российские десантники. Они захватили плацдарм возла Тамыша, вырезали наших гвардейцев, которые несли там службу и захватив их блок-посты перекрыли дорогу между Сухуми и всей остальной Грузией, очередной раз взорвали ЛЭП, идущие от ИнгурГЭС в Сухуми. Это был сильный удар нам в спину.
Еще более трагически проходили события в Шроме. Абхазы захватили все село, практически не встретив сопротивления, т.к. военных в селе практически не оказалось. В этом штурме принимали участие в основном абхазы и чеченцы, и они с особой жестокостью расправлялись с местным грузинским населением.
Параллельно проходила бомбежка жилых кварталов города, для отвлекание внимания нашей артиллерии, которой приходилось подавлять эти огневые точки, а не бить по захваченной Шроме. Российская авиация в очерендной раз выступила на стороне абхазов и бомбила наши позиции вблизи Шромы.
Грузинам удалось мобилизировать силы и они бросили новосформированную бригаду на подавление десанта в Тамыше и для открытия дороги на Сухуми. Около 30 танков, БИП и БТРов маршем прошли по Очамчирскому району, где встретили ожесточенное сопротивление. Однако перевес в технике и силе был на нашей стороне и десант был полностью уничтожен. Среди убитых были обнаружены офицеры милиции России, приднестровья, кадровые десантники. На этом фронте абхазы потеряли около 500-600 боевиков. Это была крупная победа, дорога на Сухуми была открыта и подмога пришла в осажденный город. Эту технику бросили в Шрому, но абхазам удалось окопатся и хорошо укрепить свои позиции. Из Шром они начали напрямую бомбить Сухуми, и отсюда начиналась прямая дорога на Сухуми.
* * *
События 1989 г. ускорили смерть его отца, Владимира (Левы)Чичбая. И Адгур понял, что нельзя оставаться в стороне от справедливой борьбы своего народа. Будучи офицером, в первые же дни войны он приехал в Абхазию, чтобы встать на защиту Родины. Первое боевое крещение принял, когда вместе с дивизионом малых катеров Пицундского морского десанта высадился в районе Хашупсе. Опыт, накопленный в “горячих точках”, пришелся кстати. Проявляя чудеса смелости и храбрости, Адгур принимал участие в боевых действиях при освобождении Гагры, во время январского и мартовского наступлений на Эшерском направлении. 2 июля 1993 г. капитан Адгур Чичбая в составе добровольческих подразделений десантировался у села Тамыш на Восточном фронте.
Зам. председателя СГБ, начальник погранотряда полковник Олег Аршба вспоминает:
– Когда я впервые увидел этого парня, его данные поразили меня: красивый, образованный. И как у командира екнуло сердце – неужели он не вернется? Адгур умел объединять абсолютно разных людей, и все безоговорочно признавали в нем лидера. Ему было поручено сформировать еще одну роту первого батальона третьего полка. Он успешно справился с поставленной задачей, а затем до начала перемирия командовал ею.
Благодаря Тамышской операции была сорвана вражеская попытка направить на Сухум технику и живую силу. Десантники, в числе которых был и Адгур, в течение 10 дней удерживали свои позиции, и в итоге враг был разбит. Во время ожесточенных боев Адгура еще раз тяжело ранило, и он попал в Ткуарчалский военный госпиталь. Когда ему стало немного лучше, опять сбежал на фронт.
* * *
ქართული მხარესათვის აფხაზები მოულედნალად გააქტიურდნენ. 2 ივლისს დილის 5.00 საათზე ოჩამჩირის რაიონში, დაბა ტამიშთან აფხაზურმა მხარემ საზღვაო დესანტი გადმოსხა. დესანტის რაოდენობა 600 კაცს შეადგენდა. ბატალიონის დესანტირებას რუსეთის სამხედრო ხომალდი უზრუნყველობდა. 2 ივლისს ტამიშის რაიონში ბაზირებული ქართული ნაწილები სანაპირო ზოლის კონტროლს პრაქტიკულად არ ანხორციელებდნენ. დესანტმა ამით ისარგებლა და ნაპირზე დაუბრკოლებლად გადავიდა. დესანტმა ცაკირა-ტამიშის მონაკვეთი დაიკავა და პლაცდარმის სწრაფი გაფართოება დაიწყო.
2 ივლისს, გამთენიისას პირველი დარტყმა ტამიშში ლაბრასა და ზემო კინთხში განლაგებულმა ნაწილებმა მიიღეს. დესანტთან ერთად გააქტიურდა ოჩამჩირის რაიონში მოქმედი აფხაზური ფორმირება. ჩქირდიდან გამოსულმა ჯგუფმა შინაგანი ჯარების ნაწილს ჩრდილოეთიდან შეუტია. შეტევა იმდენად მოულოდნელი იყო, რომ პოზიციაზე მყოფი ყველა ქართველი ჯარისკაცი დაიღუპა. ქართულმა მხარემ სამი საათის განმავლობაში დაახლოებით 300-მდე მებრძოლი დაკარგა. დესანტმა ოჩამჩირე-სოხუმის მაგისტრალის კონტროლი დაიწყო.
საბრძოლო მოქმედებები აფხაზეთში (2 - 5 ივლისი)
ოჩამჩირეში დესანტის გადასხმა რუსების მიერ დამუშავებული საერთო გეგმის მხოლოდ ნაწილი იყო. დესანტის მთავარ მიზანს სტრატეგიული სიმაღლეების, პირველ რიგში კი ანუაარხუს ხელში ჩაგდება წარმოადგენდა. თუ დესანტი საკუთარ ამოცანას შეასრულებდა, აფხაზები სოხუმის შტურმს დაიწყებდნენ. 16 მარტს მიღებული გამოცდილებით, სეპარატისტები მიხვდნენ, რომ ქალაქს პირდაპირი დარტყმით ვერ აიღებდნენ. ამიტომ ოჩამჩირეში დაწყებული ოპერაციის პარალერულად აფხაზებმა გუმისთის შემოვლა დაიწყეს. მათ ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ შეთანხმებით ისარგებლეს და სოხუმის ჩრდილოეთით შემოვლითი გზის მშენებლობა დაიწყეს.
აფხაზებმა შრომა-კამანის მიმართულებით მძიმე ტექნიკა გადაისროლეს და სამი დღის განმავლობაში სოხუმ-ჰესი, სოფელი გუმა და ახალშენი აიღეს. მოწინააღმდეგე სტრატეგიულ დასახლებას კამანს მიუახლოვდა.
ჩრდილოეთით მოწინააღმდეგის გააქტიურება უმნიშვნელო ეპიზოდად ჩაითვალა. ქართულმა მხარემ მთავარ ამოცანად ტამიშში გადმოსხმული დესანტის ლიკვიდაცია მიიჩნია. 3 ივლისს სადესანტო ნაწილებმა სიმაღლე ანუაარხუს პირველად შეუტიეს. ბრძოლა დაზვერვით ხასიათს ატარებდა და იგი ნახევარ საათში დასრულდა. თუ სიმაღლეს აიღებდნენ, სეპარატისტები ოჩამჩირე-სოხუმის მაგისტრალზე სრულ კონტროლს დააწესებდნენ. ქართულმა მხარემ დესანტის ლიკვიდაციისათვის მზადება დაიწყო. მოლაპარაკების შედეგად დესანტის ლიკვიდაციაში მონაწილეობაზე თანხმობა განაცხადა ექს-პრეზიდენტ ზვიად გამსახურდიას მომხრე ფორმირებებმა.
5 ივლისს მოწინააღმდეგე შრომა-კამანის მიმართულებით კვლავ გააქტიურდა. გამთენიისას აფხაზური ფორმირებები კამანში შეიჭრნენ. სოფელი დღის ბოლოს დაეცა. სოფლის აღების შემდეგ მოსახლეობა მთლიანად გაანადგურეს. სოხუმამდე აფხაზებს სულ 12 კილომეტრი აშორებდათ.
კამანის აღებამდე ერთი დღით ადრე მოწინააღმდეგემ საჰაერო დესანტით სტრატეგიული სიმაღლე ახბიუქის დაკავება სცადა. დესანტირება წარუმატებელი აღმოჩნდა; ქართულმა ნაწილებმა მი-2 ტიპის ორი ვერტმფრენი ჰაერშივე ააფეთქეს. აფხაზურმა მხარემ 50-მდე კაცი დაკარგა.
* * *
This post has been edited by ბპგ on 2 Jul 2009, 13:35
ტამიშის დესანტი, 1993 წლის 2 ივლისი, 16 წელი გავიდა
