ანუ ვთანხმდებით რომ სომხები აღარაფერს არ აშენებენ თბილისში განა ვერ აშენებენ არ აშენებენ...როგორც კი სომეხი ფულს იშოვის ეგრევე ერევანში გარბის და იქ აშენებს რატომ? პასუხი ზემოთ ჩემს პოსტებში ნახე...როცა მეფის რუსეთში სომხები თბილისში აშენებდენ რამეს იმ რაშოტით აშენებდენ რომ თბილისის არმენიზაცია მოეხდინათ და იმედი ჰქონდათ გიჟვრაცებს შევაწერებთ ამ ქალაქს და მომავალში სომხეთის დედაქალაქად ვაქცევთო... ეხლა კი კოვზი ნაცარში ჩაუვარდათ იმედი დაკარგეს მაგ ტრიუკის ხოდა იმიტომაც არაფერს არ აშენებენ და არც არასოდეს ააშენებენ...გაიგეე?
აი რისთვის აშენებდენ და რისთვის გამოიყენეს( მელიქ აზარიანცის მანთაშევის თამამშევის არამიანცის სახლშიც და საავადმყოფოშიც)შექმნეს იარაღის საწყობები და სამხედრო შტაბები ქართველთა დასახოცად ეგ შენი სომხური სახლები საქართველო სომხეთის ომის დროს მაგ შენმა სომხებმა კარგად წაიკითხე
ამ საკითხებთან დაკავშირებით არსებული ფაქტობრივი და დოკუმენტური მასალები
იმდენად ბევრი და მრავალფეროვანია, რომ ფორმატის დაზოგვის მიზნით მხოლოდ
ერთ_ერთ მათგანს მოვიყვანთ. ამ საკითხებით დაინტერესებულ ქართველ და უცხოელ
მკვლევართა ნაშრომებში პრაქტიკულად სრული სპექტრითაა განხილული აღნიშნული
საკითხები _ ,,სომხეთ_საქართველოს კონფლიქტის დროს სომეხთა ეროვნულმა საბჭომ შექმნა მოხალისეთა საბრძოლო რაზმები.
სწორედ ამ მიზნებისათვის დაფუძნდა თბილისში სომეხთა ეროვნული საბჭო ქალაქის
ყოფილი თავის, პირწავარდნილი დაშნაკისტის, ალექსანდრე ხატისოვის
ხელმძღვანელობით, რომლის მთავარ ფუნქციასაც ამ ეტაპზე სომეხი მოხალისეებისაგან
საბრძოლო რაზმების ორგანიზება და შეიარაღება შეადგენდა. პირველი ორგანიზებული
ქვედანაყოფი შეიქმნა ანდრანიკის (ოზანიანი) მეთაურობით. მეორე იყო დროს (დრასთამატ
კანაიანი), მესამე და მეოთხე კი შესაბამისად, ამაზასპისა (სვრანცტიანი) და კერის
(ჯამბოლადიანი) რაზმები.
უამრავი თბილისელი სომეხი ყველაფერს აკეთებდა საქართველოს დემოკრატიული
მთავრობის წინააღმდეგ, ეწეოდა ანტიქართულ აგიტაციას, აწყობდა დივერსიულ აქტებს.
სომეხთა ეროვნული საბჭოს შენობაში (არამიანცის სახლი) ფარულად მიმდინარეობდა
სომხეთის დასახმარებლად სომეხ მოხალისეთა შეგროვება. საქართველოს დემოკრატიული
რესპუბლიკის შინაგან საქმეთა სამინისტრომ 1918 წლის დეკემბერში დააპატიმრა ამ
ანტიქართული კამპანიის ორგანიზატორები _ ალექსანდრე ბარხუდარიანი და გიორგი
ჯამაგოსიანცი, რომლებსაც აღმოაჩნდათ სომეხ და რუს მოხალისეთა სიები, ერევანში მათი
მივლინების უწყისებით. 59 მოხალისეზე გამოყოფილი იყო 1475 მანეთი. ამ მოხალისეთა
შორის იყვნენ: პოლკოვნიკები _ ბაბაჯანოვი, ალიმოვი; კაპიტნები _ ტოროიანცი, კალინკინი,
შუბოვი, გუსევი, ტიხონოვი, შიროიანცი, ქოჩარიანცი; უმცროსი ოფიცრები _ სოგოიანცი,
აზარიანცი, შახბაზიანცი, მატიანცი, ტერ_პოღოსოვი და სხვა; დაპატიმრებულ იქნა 2
ათასამდე უმთავრესად სომეხი ეროვნების საქართველოს მოქალაქე”".[127]
ი მხოლოდ მცირე ამონარიდს
მოვიყვან ამ ომის შედეგების საშიშროების შესახებ 1919 წლის ჟურნალ ,,მხედრიდან’’’’":
,,ქართული მხედრობა თავისი ერის მომავალს იცავდა. ჩვენ დარწმუნებული ვართ, რომ
გამარჯვებულ აღამაჰმადხანზე უფრო საშიშარნი საქართველოსათვის, გამარჯვებული
დაშნაკცაკანები იყვნენ’’".[1] დიახ, პირველი რესპუბლიკის სამხედრო უწყებაში ნამდვილად
სწორად აფასებდნენ იმ დიდ საშიშროებას, რის წინაშეც აღმოჩნდა საქართველო 1918 წლის
ბოლოს სომხეთის სახით
ესეც უფრო ადრინდელი იგივე საკითხზე(თბილისის მიტაცებაზე) იგივე სომხური ნაჩათლახევი შენ ბონუსად აკაკისგან
"ასტრახანის არქივატორმა, იოსებ არღუთაშვილმა, ერთხელ გახსნა სალარო ოქრო-ვერცხლით გატენილი და ამოიღო განძი; ორად გაჰყო: ერთი წილი მიაწოდა აღა-მახმად-ხანს გზის ხარჯად: "ნუღარ დაიგვიანებ, წამობრძანდიო!" და მეორე ტფილის-ქალაქში გაუგზავნა თანამერჯჯულეებს: "მოახლოვდა ჟამი, როცა უნდა ასრულდეს ჩვენი ნატვრა და ახლა თქვენ იცითო". მიღებისთანავე არქივატორ იოსებ არღუთაშვილის ძმისწულმა, მეფის მონბაშმა, სოლომონ არღუთაშვილმა და ქალაქის მელიქებმა, იოსებ და დარჩია ბებუთაშვილებმა, შეყარეს თანამოგვარეები სათათბიროდ. მათ რიცვხში მოჰყვნენ: იოსებ შაღმათაშვილი და მისი ძმა ავეტიკა, აბესალომ ბებუთაშვილი და მისი ძმა აბესალომ ბებუთაშვილი, სულხან თუმანიშვილი და მისი ძმა მანუჩარი, იოსეფა ყორღანაშვილი და არტემ არარატიანცი, რომელსაც არუთინას ეძახდნენ. ესენი ყველა გარდა არუთინასი. ყველა მეფესთან დაახლოვებული იყვნენ და ხალხშიაც გავლენ ჰქონდათ. არღუთაშვილმა ბიძამისის წერილი წაუკითხა კრებას და ხონჩებით ოქრო გამოუტანა. ოქროს ელვარებამ დიდსა და პატარას თამასწორად მოსჭრა თვალი და ყველას ჟრუანტელმა დაუარა ტანში. ამ დროს წამოდგა ზეზე კუზიანი დარჩია და მოჰყვა: "მომილოცავს მომავალი ბედნიერება! ჩვენი "პასექი" მოახლოებულია! როდესაც ებრაელები გამოვიდნენ ეგვიპტით უდაბნოში, ორმოცი წლის ხეტიალის შემდეგ, იპოვნეს აღთქმული ქვეყანა იორდანეს პირად; ნუ დაივიწყებთ, რომ ჩვენც ჩვენი "აღთქმითი ქვეყანა" უნდა მტკვრის პირად მოვიპოვოთ და დამჭკნარ საქართველოზე ავაყვაოთ ახალი ჰაიასტანი... გამხნევდით! იქ სადაც მახვილი ვერა ჭრის, პატარა ხერხს გააქვს და გამოაქვს; სადაც ფარ-ხმალი უძლურია, იქ ოქრო ყოვლისშემძლეა და, აჰა, ესეც ხომ დღეს ჩვენ ხელშიაო?!" კრებამ ერთხმად მისცა დასტური და ერთპირად მიმართა მეთაურებს: "გვიეინამძღვრეთ, როგორც ისუ-ნავემ და იყავ მოძღვარ ჩვენდა, ვითარცა მოსე და აარონიო".
აკაკი - "ქართული ფულის თავგადასავალი"
ველოდები შენ კომენტარს ახრევ
და კიდევ სომხებზე შენ მიერ შემოთავაზებულ ჰუმანურობის და სიყვარულის ბუშტის გასკდომას რა შედეგები მოაქვს კარგად გამოჩნდა დაბდურ სომხების მოყვარულ ჟორდანიას მთავრობის ქმედებით საქართველოს
პირველი რესპუბლიკა პოლიტიკურად დამარცხდა. დამარცხდა უსამართლოდ და
დაუმსახურებლად. დამარცხდა გაცილებით სუსტ მოწინააღმდეგესთან და ამ მარცხშიş
არცთუ უკანასკნელი როლი, თუ მთავარი არა, საქართველოს ,,ჰუმანურ"’’ და
,,ინტერნაციონალისტ" მთავრობასა და პირადად მის თავმჯდომარეს მიუძღოდა. ამ ომის
შედეგებმა კი მოგვიანებით, უკვე 1920_1921 წლებში დიდი როლი ითამაშეს საქართველოს
ისტორიულად კუთვნილი მიწების ტერიტორიული გადანაწილების პროცესსა(ლორე ტაშირის დაკარგვა) და მისი
შემდგომი მოწყობის ბედზე, სომხეთისაზე კი _დადებითად გადამწყვეტი.
This post has been edited by kardinali100 on 29 Aug 2016, 10:04 
საქართველოს ტერიტორიაზე სხვა ერის, მიერ აშენებული ისტორიული ძეგლები
