ღია წერილი თეა წულუკიანს, როგორც ზემდგომს ლიტერატურის მუზეუმისა

დასტური იმისა, რო 75% წაკითხულიდან აზრის გამოტანას არ შეუძლია .............

მადლობა, რომ ყურად იღეთ ჩემი მუდარა და დამიბრუნდით!
უთქვენოდ ძალიან გამიჭირდებოდა.
* * *
ტაქტიკა ხომ ასეთი გვაქვს, რომ თემა უნდა ,, ვატივტივოთ”, არა?!
ეს კი დიდი არაფერია, ზოგჯერ უკეთესიც გამომსვლია, მაგრამ მაგ საქმისთვის კი ზედგამოჭრილია

#ავდარიანა
ნინო დარბაისელი

ახალდარიანული

(მაჯამა, მონორაიმი)

ვერ გაუგიათ, მათ ცაზე ავდარია თუ დარია!
ერთმა თქვა, ბარტი არ იცით? ამბობს,
“ავტორი მკვდარია”!
იმსიგრძე ტექსტი დაწერა, ვერაფრის შესადარია,
მერე კი ბევრჯერ ასწორა, ნაწერი რია და რია,
აწ არ დაეძებს ძველ ნათქვამს, ეჭვებმა ხელი დარია,
დღეს ორ ავტორზე შეჯერდა, (არ ვიცი, რამ გადარია),
საცაა, მთლად აერევა დარიანი და დარია,
ხვალ- “გრუპავუხას” მიაწერს, საქმე კი - შავად არია!
თავად შეირგონ ბოლომდე, რაც მათ თავს გადამხდარია!

This post has been edited by nino darbaiseli on 1 Feb 2022, 00:23

პრიმიტივიზმს მიაწეკით ............ თემა ატივტივეთ !

ბუზიდან სპილოს გაკეთება არ იყო საჭირო .........

იყავით მარტივი და ნუ იღებთ უბრალო ხუმრობას ასე სერიოზულად ...........

წარმატებულ დღეს გისურვებთ !

მადლობა! ვიფიქრებ თქვენს კეთილ რჩევაზე, მანამდე კი ამით შევიქციოთ თავი

#ავდარიანული
იუმორი

ნინო დარბაისელი

ია

რატომღაც ერთი ძველი ამბავი გამახსენდა. ბევრჯერ მომისმენია, თუმცა რამდენად რეალურია, თავს ვერ დავდებ:

ამბობენ, ერთხელ ლავრენტი ბერიასთან შემოქმედი ქალების ჯგუფი მივიდა.
მეტი ყურადღება გვჭირდება ხელისუფლების მხრიდანო.
ბერიამ მოუსმინა და თურმე პასუხად ეუბნება:
- არ არის მთლად მართალი, ამხანაგებო, რომ ჩვენ შემოქმედ ქალებს არ ვეხმარებით, ვინც რაიმე თხოვნით მოგვმართა, უყურადღებოდ არ დაგვიტოვებია.
ამას წინათ მაგალითად, ია კარგარეთელს საყოფაცხოვრებო პრობლემის მოგვარებაში დავეხმარეთ…
რომელიღაც ქალმა ძალა მოიკრიბა და შეჰბედა, ამხანაგო ლავრენტი პავლოვიჩ, ია კარგარეთელი ხომ კაციაო.
ბერიამ თავის ადიუტანტი იყო თუ ვიღაც, იმას დაუძახა:
-მოდი ერთი აქ! ამას წინათ ია კარგარეთელს რომ დავეხმარეთ, კაცია თუ ქალიო.
- საერთოდ, კაცია, მაგრამ თუ თქვენი ბრძანება იქნება, ქალად გამოვაცხადებთო!

#ავდარიანა

გვერდიდან ,, ცისფერყანწელთა ხსოვნისათვის

ნინო ჩხიკვიშვილი

ჩემი პოსტის დადების მერე ,გამომეხმაურნენ პოეტის შვილიშვილები და მთხოვეს, აუცილებლად საჯაროდ დამედო მათი ღია წერილი...

ნინო ჩხიკვიშვილის ზემოთ დადებულ პოსტზე რამის დამატება ალბათ არ არის საჭირო, მეტი ჩაღრმავება ახლა არ ღირს, მით უმეტეს, ყველაფერი ეს დაინტერესებულმა მკითხველმა ოფიციალური წყაროებიდან უკვე იცის. რა თქმა უნდა, სწორია ქალბატონი ნინოს ინიციატივა, - გამოიძებნოს საშუალება, რათა გიორგი ჯავახიშვილის ნაშრომის - “ელენე დარიანი - მითი და სინამდვილე”, ლიტერატურული მუზეუმის დირექტორის, ლაშა ბაქრაძის მიერ შედგენილი წიგნის - “ელენე ბაქრაძე დარიანი”, ასევე სხვა მსგავსი პათოსით გამსჭვალული მასალის საპირწონედ გამოიცეს სხვა მკვლევართა ნაშრომებიც (რომელთა სია დიდია, მაგრამ ძირითადად იგნორირებულია), სათანადო კვლევების შემდეგ არგუმენტირებულად ჩამოყალიბდეს და დაიდოს სიმართლე დასკვნის სახით - ამის საფუძველზე კი დისკუსიამ მიიღოს ცივილური ფორმა.
რა შეიძლება ითქვას ლიტერატურის მუზეუმის ახალ წიგნზე, საწინააღმდეგო აზრისა და არგუმენტების მიუხედავად, აქ ისევ მიდის ლაპარაკი ელენე ბაქრაძის “დარიანული” ლექსების ავტორობაზე და მის ემოციურ და გაუთავებელ ამურულ ურთიერთობებზე პაოლოსთან, ამისი საპირისპირო აზრი საკმარისად მოიძებნება ძველ და ასევე, საბედნიეროდ, ჯერ კიდევ შემორჩენილ გამოუქვეყნებელ მასალებში. ამ ურთიერთობებზე წიგნის შემდგენელის მუდმივი ლაპარაკი აუცელებელია, რათა არ დაიკარგოს ინტრიგა და ამით კიდევ ერთხელ გაამართლოს თავისი პოზიცია, რომ „დარიანული“ ლექსების ავტორი, გნებავთ თანაავტორი, სწორედ ეს ქალბატონია, ამ ურთიერთობის გარეშე ყოველივე ეს წარმოუდგენელი იქნებოდა. ადრე ლაშა ბაქრაძისა და სხვათა მიმართ გამოთქმული ბევრი შენიშვნა და დაშვებული უზუსტობები ამ წიგნში ნაწილობრივ უკვე “გათვალისწინებულია” და მათ სასარგებლოდ არის გამოყენებული. ამჯერად თავს არ შეგაწყენთ ამ შენიშვნების (რომლებიც საკმაოდ ბევრია) ჩამოთვლით და თუ საჭირო იქნება, სათითაოდ განვიხილავთ. აქ უფრო მეტად, ვიდრე გიორგი ჯავახიშვილის წიგნში, მკითხველი ეცნობა ელენე ბაქრაძე-ბერიშვილი-ქართველიშვილის მოგონებებს, მისი პირადი ცხოვრების ამსახველ ეპიზოდებს - ურთიერთობებს თავის მეუღლეებთან, ცნობილ თუ ნაცნობ ადამიანებთან და ა.შ., რითაც შესაძლოა დაინტერესდეს საზოგადოება.
ამ წიგნში მიუღებლად მიგვაჩნია პაოლო იაშვილის უახლოესი ოჯახის წევრის უღირსი ფორმით ხსენება და ლანძღვა, ძირითადად იმიტომ, რომ თურმე ხელს უშლიდა ელენე ბაქრაძეს პაოლოსთან ურთიერთობაში, სინამდვილეში ამ ადამინისგან ამის შესახებ არავის და არასოდეს არაფერი გაუგია. გაუგებარია, რატომ აძლევს თავს უფლებას ლაშა ბაქრაძე, რომ ასე ხელაღებით, მხოლოდ ელენე ბაქრაძის მეტად საეჭვო მოგონებების საფუძველზე (თუნდაც ახლა მოძიებული ინფორმაცია იყოს), გამოფინოს ამგვარი კადნიერი მასალა ადამიანზე, პასუხს ამაზე ალბათ თვითონ ეს ოჯახი გასცემს.
წიგნში ის ადგილები, რომლებიც პაოლოსა და ელენე ბაქრაძის ურთიერთობებს ეხება (დანარჩენი სხვისთვის მიგვინდია გასარჩევად), სიმართლეს არ შეეფერება და ამჯერად თითქოს ახლად მოძიებულ მასალაზე დაყრდნობით არის წარმოდგენილი.
კარგი იქნება უფრო დეტალურად გაგვაცნონ ის ახალი მასალა, რომელიც თურმე ერთმა ქალბატონმა მიაწოდა ლაშა ბაქრაძეს წიგნის შედგენამდე და რომელიც გამოიყენა გამოცემაში.
შეიძლება ამ წიგნმა დააინტერესოს კიდეც მკითხველი ან მკვლევარი ან პირიქით, მასში რაიმე ფასეული ვერ დაინახონ, მაგრამ მართლაც საინტერესოა, რა იყო ავტორისათავის მისი გამოცემის ნამდვილი მოტივი - მორიგი აჟიოტაჟის გამოწვევა, ახალი გრანტების მოძიება თუ სხვა რამ?
აქვე გვინდა გავიხსენოთ 2013 წელს ლაშა ბაქრაძის მიერ ლიტერატურული მუზეუმის მეორე სართულის აივნიდან გადმოფენილი პლაკატი პაოლოსა და ქალის გამოსახულებით - ქალი პაოლოს უკან (ნაგულიხმები იყო ელენე ბაქრაძე - ელენე დარიანი), რაც ჩვენი ოჯახის ყველა თაობისთვის, რბილად რომ ვთქვათ, მძიმედ ასატანი და უხერხული აღმოჩნდა და საზოგადოებაშიც უკმაყოფილება გამოიწვია. მუზეუმში ამ დროს ქალთა ფონდის ფინანსური მხარდაჭერით გახსნილი იყო გამოფენა “ელენე დარიანი - ქალი პაოლოს უკან” და გამოიცა ჟურნალი - “50 ქალი საქართველოდან”, რომლის ყდაზეც იყო აღბეჭდილი ამაყ, თავისუფალ, პოზაში მდგომი ქალბატონი, გამოცემაში კი ტექსტი ელენე ბაქრაძეზე, როგორც ელენე დარიანზე.
ამ გამოფენის ექსპოზიცია და მაშინ ამ საკითხის გარშემო გამართული აზრთა გაზიარება, მიუხედავად არსებული არგუმენტებისა და საწინაამღდეგო აზრისა, მთლიანად წარიმართა “ელენე დარიანის - ქალი პაოლოს უკან” კონტექსტში და შემდეგ არაერთხელ გააპიარეს ჩვენთანაც და უცხოეთშიც…
გარდა იმისა, რომ ამ ახალ წიგნში არის მცდელობა, პაოლო იაშვილის პოეზიის ნაწილი მიაკუთვნონ ელენე ბაქრაძეს, აქ თურმე სხვა “შეცდომებიც” გაპარვიათ და ჩვენი და რუსი დიდი პოეტების ლექსებიც ამ ქალბატონს მიაწერეს. ამ “შეცდომაზე” ჯერ კიდევ ბევრად ადრე მიუთითეს მკლევრებმა თავიანთ ნაშრომებში და ფილმში, რომელიც საგანგებოდ გადაიღო საპატრირქოს ტელევიზიამ. აქ ვლაპარაკობთ პაოლოს ლექსების მიკუთვნების მცდელობაზე, ეხლა კი ამ ყველაფრის გათვალისწინებით, ეს უკვე მცდელობა არ არის და ალბათ სხვა შეფასება შეიძლება მიეცეს…
ვსარგებლობთ შემთხვევით და გვინდა უაღრესად დიდი მადლობა გადავუხადოთ უკლებლივ ყველას, ვინც თავისი პროფესიონალური საქმიანობიდან გამომდინარე ვალდებულად ჩათვალა თავი და მათთან ერთად ადამიანებს, რომლებიც უბრალოდ, თავიანთი სინდისისა და გულის კარნახით ამა თუ იმ ფორმით შეეხიდნენ პაოლო იაშვილს და მის შემოქმედებასა და ღირსებას მიაგეს პატივი, მადლობა მთელი ჩვენი ოჯახის სახელით.

პატივისცემით
პაოლო იაშვილის შვილიშვილები
მერაბ და გია ნიჟარაძეები

P.S. ახლა “ფორმულაზე “ სატელევიზიო არხით გასულ გადაცემასაც უნდა შევეხოთ: მიწვეულები იყვნენ ლაშა ბაქრაძე და თამთა მელაშვილი. ამდენად, გვინდა გამოვხატოთ ჩვენი მოსაზრება აღნიშნულ გადაცემაზე, აქ არ დავიწყებთ დაწვრილებით საუბარს მისი მსვლელობის დეტალებზე და შევრჩერდებით მხოლოდ რამოდენიმე მათგანზე.
ლაშა ბაქრაძემ აღნიშნა, რომ კონკრეტულად არ იცის როდის, მაგრამ შეგროვებული თანხის მეშვეობით აუცილებლად გამოსცემს ახალ წიგნს ელენე ბაქრაძეზე, სადაც, როგორც ის ამბობს, მოწინააღმდეგე მხარის გაღიზიანების თავიდან ასაცილებლად წიგნის სახელწოდებიდან “ელენე ბაქრაძე დარიანი,” შეიძლება ამოიღოს სიტყვა დარიანი. როდესაც ბაქრაძეს ამ გადაცემაში მაგალითად მოჰყავს პაოლო იაშვილისა და ელენე ბაქრაძის ლექსები და ამ ლექსებიდან თითო სტრიქონით (“შენი ლექსები მე მაბარია “ და “ძველი წერილები დღეს ჩემთან არიან”), ცდილობს დამსწრეებზე და მსმენელებზე შთაბეჭდილება მოახდინოს, წესით უნდა ახსოვდეს ზეინაბ ლომჯარიას და სხვების შესაბამისი კომენტარები ამ ლექსებთან დაკავშირებით. სამწუხაროდ, ბევრი, ვინც იმ დღეს გადაცემას უსმენდა, ალბათ არ იცნობს არც გიორგი ჯავახიშვილის წიგნს “ელენე დარიანი -ლეგენდა და სინამდვილე” და არც მის საპასუხოდ დაწერილ ზეინაბ ლომჯარიასა და სხვათა მასალებს და ამდენად ამ ნიუანსებზე მსჯელობა ნამდვილად გაუჭირდება.
აღსანიშნავია ერთი დეტალიც, როდესაც ამ გადაცემაში გვიჩვენებენ ლიტერატურის მუზეუმის არქივში გადაღებულ კადრებს, ელენე ბაქრაძის მოგონებების მასალების დემონსტრირებისას (რაც თვალში გვხვდება), მკაფიოდ ჩანს ელენე ბაქრაძის ხელით დიდი ასოებით დაწერილი წინადადება - “პაოლო იაშვილი მე მესამედ გავიცანი 1914 წელს აგვისტოში, სოფელ არგვეთში.” სინამდვილეში პაოლო 1913 წლის აგვისტოდან 1914 წლის ბოლომდე პარიზშია და დარწმუნებით შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ამ პერიოდში საქართველოში არ ჩამოსულა. ელენე ბაქრაძე ვერც 1912 წლის ზაფხულში შეხვდებოდა საჩხერის მახლობლად პაოლო იაშვილს (ელენეს მოგონებებიდან) - პაოლო მთელი წელი ანაპაში იყო, გიმნაზიაში სწავლობდა და მხოლოდ წლის ბოლოს, საახალწლოდ ჩავიდა ქუთაისში, სადაც ოჯახი ელოდებოდა, ზამთარს ისინი ამ თბილ სახლში ატარებდნენ. საერთოდ რომელ მათ შეხვედრებზე და ურთიერთობებზეა ლაპარაკი - სწორედ ასეთ “შეცდომებზე” და ხარვეზებზე ითხოვს პასუხს ზეინაბ ლომჯარია თავის 2000 წელს გამოცემულ 100 გვერდიან წიგნში - “ელენე დარიანის ლექსები” (სადაც მთელ ამ “გაუგებრობას” არგუმენტირებულად პასუხობს) და არამარტო ლომჯარია, ლალი ავალიანი და კიდევ სხვა ბევრი მკვლევარი სტატიებში, წიგნებსა თუ სატელევიზიო ფილმში.
რაც შეეხება თამთა მელაშვილის გამონათქვამებს ამ გადაცემის მსვლელობისას, აქ უკომენტაროდ მოგვყავს პაოლოსთან მიმართებით მისი მხოლოდ ორი ფრაზა. მან აღნიშნა, რომ წაკითხული აქვს პაოლო იაშვილის ლექსები და მისი აზრით, “ელენე დარიანის” ციკლი საუკეთესოა მის პოეზიაში, შეიძლება კიდევ ორი-სამი ლექსის გამოყოფა, მათ შორის, “მაგიდა ჩემი პარნასი,” “ როგორც აფრის ტკაცუნი” - მეტის არა, რაც ლაშა ბაქრაძემ შეუსწორა, რომ პაოლო იაშვილს ბევრი ასეთი ლექსი აქვს და ერთ კარგ კრებულს გაავსებდაო - ამჯერად მადლობა ლაშა ბაქრაძეს პაოლო იაშვილის შემოქმედების დაცვისთვის.
გარდა ამისა, მელაშვილმა დასძინა, რომ საბჭოური პერიოდის 30-იანი წლების პაოლოს ბიოგრაფიაში პრობლემები არსებობს და ამდენად კერპების მსხვრევა მიიჩნია საჭიროდო!
და კიდევ ერთი საკითხი ამ გადაცემიდან, ლაშა ბაქრაძის თქმით, მისმა მამამ, აკაკი ბაქრაძემ აღნიშნა თავის დღიურში, რომ ქალი მკვლევრები ხშირად თავიანთი კვლევის საგანს (სავარაუდოდ მამაკაცს გულისხმობდა) უყურებენ როგორც მიჯნურს, ქმარს და ამის მაგალითად დაასახელა ლალი ავალიანი და პაოლო იაშვილი, რასაც ქალბატონი ლალი, დარწმუნებულები ვართ, ღიმილით შეხვდებოდა… ისე, იმავე ლოგიკით, პირიქით რომ იყოს, ელენე ბაქრაძისადმი გაწეული ამხელა ღვაწლის გამო, ამ კონტექსტში ლაშა ბაქრაძე და ქალბატონი ელენე, გნებავთ დარიანი, თავისუფლად ჩაეწერებოდნენ.
საბოლოოდ ეს გადაცემა დამთავრდა მხიარულად, ითქვა, რომ ეს ლექსები ელენე ბაქრაძისა და პაოლო იაშვილის მიერ ერთობლივად არის დაწერილი და რომ მათ ისე უყვარდათ ერთმანეთი, რომ ეს ლექსები მათი შვილია ( რა კომენტარი უნდა გაკეთდეს ამაზე…)!
* * *
#ავდარიანა

გვერდიდან ,, ცისფერყანწელთა ხსოვნისათვის

ნინო ჩხიკვიშვილი

ჩემი პოსტის დადების მერე ,გამომეხმაურნენ პოეტის შვილიშვილები და მთხოვეს, აუცილებლად საჯაროდ დამედო მათი ღია წერილი...

ნინო ჩხიკვიშვილის ზემოთ დადებულ პოსტზე რამის დამატება ალბათ არ არის საჭირო, მეტი ჩაღრმავება ახლა არ ღირს, მით უმეტეს, ყველაფერი ეს დაინტერესებულმა მკითხველმა ოფიციალური წყაროებიდან უკვე იცის. რა თქმა უნდა, სწორია ქალბატონი ნინოს ინიციატივა, - გამოიძებნოს საშუალება, რათა გიორგი ჯავახიშვილის ნაშრომის - “ელენე დარიანი - მითი და სინამდვილე”, ლიტერატურული მუზეუმის დირექტორის, ლაშა ბაქრაძის მიერ შედგენილი წიგნის - “ელენე ბაქრაძე დარიანი”, ასევე სხვა მსგავსი პათოსით გამსჭვალული მასალის საპირწონედ გამოიცეს სხვა მკვლევართა ნაშრომებიც (რომელთა სია დიდია, მაგრამ ძირითადად იგნორირებულია), სათანადო კვლევების შემდეგ არგუმენტირებულად ჩამოყალიბდეს და დაიდოს სიმართლე დასკვნის სახით - ამის საფუძველზე კი დისკუსიამ მიიღოს ცივილური ფორმა.
რა შეიძლება ითქვას ლიტერატურის მუზეუმის ახალ წიგნზე, საწინააღმდეგო აზრისა და არგუმენტების მიუხედავად, აქ ისევ მიდის ლაპარაკი ელენე ბაქრაძის “დარიანული” ლექსების ავტორობაზე და მის ემოციურ და გაუთავებელ ამურულ ურთიერთობებზე პაოლოსთან, ამისი საპირისპირო აზრი საკმარისად მოიძებნება ძველ და ასევე, საბედნიეროდ, ჯერ კიდევ შემორჩენილ გამოუქვეყნებელ მასალებში. ამ ურთიერთობებზე წიგნის შემდგენელის მუდმივი ლაპარაკი აუცელებელია, რათა არ დაიკარგოს ინტრიგა და ამით კიდევ ერთხელ გაამართლოს თავისი პოზიცია, რომ „დარიანული“ ლექსების ავტორი, გნებავთ თანაავტორი, სწორედ ეს ქალბატონია, ამ ურთიერთობის გარეშე ყოველივე ეს წარმოუდგენელი იქნებოდა. ადრე ლაშა ბაქრაძისა და სხვათა მიმართ გამოთქმული ბევრი შენიშვნა და დაშვებული უზუსტობები ამ წიგნში ნაწილობრივ უკვე “გათვალისწინებულია” და მათ სასარგებლოდ არის გამოყენებული. ამჯერად თავს არ შეგაწყენთ ამ შენიშვნების (რომლებიც საკმაოდ ბევრია) ჩამოთვლით და თუ საჭირო იქნება, სათითაოდ განვიხილავთ. აქ უფრო მეტად, ვიდრე გიორგი ჯავახიშვილის წიგნში, მკითხველი ეცნობა ელენე ბაქრაძე-ბერიშვილი-ქართველიშვილის მოგონებებს, მისი პირადი ცხოვრების ამსახველ ეპიზოდებს - ურთიერთობებს თავის მეუღლეებთან, ცნობილ თუ ნაცნობ ადამიანებთან და ა.შ., რითაც შესაძლოა დაინტერესდეს საზოგადოება.
ამ წიგნში მიუღებლად მიგვაჩნია პაოლო იაშვილის უახლოესი ოჯახის წევრის უღირსი ფორმით ხსენება და ლანძღვა, ძირითადად იმიტომ, რომ თურმე ხელს უშლიდა ელენე ბაქრაძეს პაოლოსთან ურთიერთობაში, სინამდვილეში ამ ადამინისგან ამის შესახებ არავის და არასოდეს არაფერი გაუგია. გაუგებარია, რატომ აძლევს თავს უფლებას ლაშა ბაქრაძე, რომ ასე ხელაღებით, მხოლოდ ელენე ბაქრაძის მეტად საეჭვო მოგონებების საფუძველზე (თუნდაც ახლა მოძიებული ინფორმაცია იყოს), გამოფინოს ამგვარი კადნიერი მასალა ადამიანზე, პასუხს ამაზე ალბათ თვითონ ეს ოჯახი გასცემს.
წიგნში ის ადგილები, რომლებიც პაოლოსა და ელენე ბაქრაძის ურთიერთობებს ეხება (დანარჩენი სხვისთვის მიგვინდია გასარჩევად), სიმართლეს არ შეეფერება და ამჯერად თითქოს ახლად მოძიებულ მასალაზე დაყრდნობით არის წარმოდგენილი.
კარგი იქნება უფრო დეტალურად გაგვაცნონ ის ახალი მასალა, რომელიც თურმე ერთმა ქალბატონმა მიაწოდა ლაშა ბაქრაძეს წიგნის შედგენამდე და რომელიც გამოიყენა გამოცემაში.
შეიძლება ამ წიგნმა დააინტერესოს კიდეც მკითხველი ან მკვლევარი ან პირიქით, მასში რაიმე ფასეული ვერ დაინახონ, მაგრამ მართლაც საინტერესოა, რა იყო ავტორისათავის მისი გამოცემის ნამდვილი მოტივი - მორიგი აჟიოტაჟის გამოწვევა, ახალი გრანტების მოძიება თუ სხვა რამ?
აქვე გვინდა გავიხსენოთ 2013 წელს ლაშა ბაქრაძის მიერ ლიტერატურული მუზეუმის მეორე სართულის აივნიდან გადმოფენილი პლაკატი პაოლოსა და ქალის გამოსახულებით - ქალი პაოლოს უკან (ნაგულიხმები იყო ელენე ბაქრაძე - ელენე დარიანი), რაც ჩვენი ოჯახის ყველა თაობისთვის, რბილად რომ ვთქვათ, მძიმედ ასატანი და უხერხული აღმოჩნდა და საზოგადოებაშიც უკმაყოფილება გამოიწვია. მუზეუმში ამ დროს ქალთა ფონდის ფინანსური მხარდაჭერით გახსნილი იყო გამოფენა “ელენე დარიანი - ქალი პაოლოს უკან” და გამოიცა ჟურნალი - “50 ქალი საქართველოდან”, რომლის ყდაზეც იყო აღბეჭდილი ამაყ, თავისუფალ, პოზაში მდგომი ქალბატონი, გამოცემაში კი ტექსტი ელენე ბაქრაძეზე, როგორც ელენე დარიანზე.
ამ გამოფენის ექსპოზიცია და მაშინ ამ საკითხის გარშემო გამართული აზრთა გაზიარება, მიუხედავად არსებული არგუმენტებისა და საწინაამღდეგო აზრისა, მთლიანად წარიმართა “ელენე დარიანის - ქალი პაოლოს უკან” კონტექსტში და შემდეგ არაერთხელ გააპიარეს ჩვენთანაც და უცხოეთშიც…
გარდა იმისა, რომ ამ ახალ წიგნში არის მცდელობა, პაოლო იაშვილის პოეზიის ნაწილი მიაკუთვნონ ელენე ბაქრაძეს, აქ თურმე სხვა “შეცდომებიც” გაპარვიათ და ჩვენი და რუსი დიდი პოეტების ლექსებიც ამ ქალბატონს მიაწერეს. ამ “შეცდომაზე” ჯერ კიდევ ბევრად ადრე მიუთითეს მკლევრებმა თავიანთ ნაშრომებში და ფილმში, რომელიც საგანგებოდ გადაიღო საპატრირქოს ტელევიზიამ. აქ ვლაპარაკობთ პაოლოს ლექსების მიკუთვნების მცდელობაზე, ეხლა კი ამ ყველაფრის გათვალისწინებით, ეს უკვე მცდელობა არ არის და ალბათ სხვა შეფასება შეიძლება მიეცეს…
ვსარგებლობთ შემთხვევით და გვინდა უაღრესად დიდი მადლობა გადავუხადოთ უკლებლივ ყველას, ვინც თავისი პროფესიონალური საქმიანობიდან გამომდინარე ვალდებულად ჩათვალა თავი და მათთან ერთად ადამიანებს, რომლებიც უბრალოდ, თავიანთი სინდისისა და გულის კარნახით ამა თუ იმ ფორმით შეეხიდნენ პაოლო იაშვილს და მის შემოქმედებასა და ღირსებას მიაგეს პატივი, მადლობა მთელი ჩვენი ოჯახის სახელით.

პატივისცემით
პაოლო იაშვილის შვილიშვილები
მერაბ და გია ნიჟარაძეები

P.S. ახლა “ფორმულაზე “ სატელევიზიო არხით გასულ გადაცემასაც უნდა შევეხოთ: მიწვეულები იყვნენ ლაშა ბაქრაძე და თამთა მელაშვილი. ამდენად, გვინდა გამოვხატოთ ჩვენი მოსაზრება აღნიშნულ გადაცემაზე, აქ არ დავიწყებთ დაწვრილებით საუბარს მისი მსვლელობის დეტალებზე და შევრჩერდებით მხოლოდ რამოდენიმე მათგანზე.
ლაშა ბაქრაძემ აღნიშნა, რომ კონკრეტულად არ იცის როდის, მაგრამ შეგროვებული თანხის მეშვეობით აუცილებლად გამოსცემს ახალ წიგნს ელენე ბაქრაძეზე, სადაც, როგორც ის ამბობს, მოწინააღმდეგე მხარის გაღიზიანების თავიდან ასაცილებლად წიგნის სახელწოდებიდან “ელენე ბაქრაძე დარიანი,” შეიძლება ამოიღოს სიტყვა დარიანი. როდესაც ბაქრაძეს ამ გადაცემაში მაგალითად მოჰყავს პაოლო იაშვილისა და ელენე ბაქრაძის ლექსები და ამ ლექსებიდან თითო სტრიქონით (“შენი ლექსები მე მაბარია “ და “ძველი წერილები დღეს ჩემთან არიან”), ცდილობს დამსწრეებზე და მსმენელებზე შთაბეჭდილება მოახდინოს, წესით უნდა ახსოვდეს ზეინაბ ლომჯარიას და სხვების შესაბამისი კომენტარები ამ ლექსებთან დაკავშირებით. სამწუხაროდ, ბევრი, ვინც იმ დღეს გადაცემას უსმენდა, ალბათ არ იცნობს არც გიორგი ჯავახიშვილის წიგნს “ელენე დარიანი -ლეგენდა და სინამდვილე” და არც მის საპასუხოდ დაწერილ ზეინაბ ლომჯარიასა და სხვათა მასალებს და ამდენად ამ ნიუანსებზე მსჯელობა ნამდვილად გაუჭირდება.
აღსანიშნავია ერთი დეტალიც, როდესაც ამ გადაცემაში გვიჩვენებენ ლიტერატურის მუზეუმის არქივში გადაღებულ კადრებს, ელენე ბაქრაძის მოგონებების მასალების დემონსტრირებისას (რაც თვალში გვხვდება), მკაფიოდ ჩანს ელენე ბაქრაძის ხელით დიდი ასოებით დაწერილი წინადადება - “პაოლო იაშვილი მე მესამედ გავიცანი 1914 წელს აგვისტოში, სოფელ არგვეთში.” სინამდვილეში პაოლო 1913 წლის აგვისტოდან 1914 წლის ბოლომდე პარიზშია და დარწმუნებით შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ამ პერიოდში საქართველოში არ ჩამოსულა. ელენე ბაქრაძე ვერც 1912 წლის ზაფხულში შეხვდებოდა საჩხერის მახლობლად პაოლო იაშვილს (ელენეს მოგონებებიდან) - პაოლო მთელი წელი ანაპაში იყო, გიმნაზიაში სწავლობდა და მხოლოდ წლის ბოლოს, საახალწლოდ ჩავიდა ქუთაისში, სადაც ოჯახი ელოდებოდა, ზამთარს ისინი ამ თბილ სახლში ატარებდნენ. საერთოდ რომელ მათ შეხვედრებზე და ურთიერთობებზეა ლაპარაკი - სწორედ ასეთ “შეცდომებზე” და ხარვეზებზე ითხოვს პასუხს ზეინაბ ლომჯარია თავის 2000 წელს გამოცემულ 100 გვერდიან წიგნში - “ელენე დარიანის ლექსები” (სადაც მთელ ამ “გაუგებრობას” არგუმენტირებულად პასუხობს) და არამარტო ლომჯარია, ლალი ავალიანი და კიდევ სხვა ბევრი მკვლევარი სტატიებში, წიგნებსა თუ სატელევიზიო ფილმში.
რაც შეეხება თამთა მელაშვილის გამონათქვამებს ამ გადაცემის მსვლელობისას, აქ უკომენტაროდ მოგვყავს პაოლოსთან მიმართებით მისი მხოლოდ ორი ფრაზა. მან აღნიშნა, რომ წაკითხული აქვს პაოლო იაშვილის ლექსები და მისი აზრით, “ელენე დარიანის” ციკლი საუკეთესოა მის პოეზიაში, შეიძლება კიდევ ორი-სამი ლექსის გამოყოფა, მათ შორის, “მაგიდა ჩემი პარნასი,” “ როგორც აფრის ტკაცუნი” - მეტის არა, რაც ლაშა ბაქრაძემ შეუსწორა, რომ პაოლო იაშვილს ბევრი ასეთი ლექსი აქვს და ერთ კარგ კრებულს გაავსებდაო - ამჯერად მადლობა ლაშა ბაქრაძეს პაოლო იაშვილის შემოქმედების დაცვისთვის.
გარდა ამისა, მელაშვილმა დასძინა, რომ საბჭოური პერიოდის 30-იანი წლების პაოლოს ბიოგრაფიაში პრობლემები არსებობს და ამდენად კერპების მსხვრევა მიიჩნია საჭიროდო!
და კიდევ ერთი საკითხი ამ გადაცემიდან, ლაშა ბაქრაძის თქმით, მისმა მამამ, აკაკი ბაქრაძემ აღნიშნა თავის დღიურში, რომ ქალი მკვლევრები ხშირად თავიანთი კვლევის საგანს (სავარაუდოდ მამაკაცს გულისხმობდა) უყურებენ როგორც მიჯნურს, ქმარს და ამის მაგალითად დაასახელა ლალი ავალიანი და პაოლო იაშვილი, რასაც ქალბატონი ლალი, დარწმუნებულები ვართ, ღიმილით შეხვდებოდა… ისე, იმავე ლოგიკით, პირიქით რომ იყოს, ელენე ბაქრაძისადმი გაწეული ამხელა ღვაწლის გამო, ამ კონტექსტში ლაშა ბაქრაძე და ქალბატონი ელენე, გნებავთ დარიანი, თავისუფლად ჩაეწერებოდნენ.
საბოლოოდ ეს გადაცემა დამთავრდა მხიარულად, ითქვა, რომ ეს ლექსები ელენე ბაქრაძისა და პაოლო იაშვილის მიერ ერთობლივად არის დაწერილი და რომ მათ ისე უყვარდათ ერთმანეთი, რომ ეს ლექსები მათი შვილია ( რა კომენტარი უნდა გაკეთდეს ამაზე…)!
* * *
რა მოხდა, დიდი არაფერი!
გამომცემლებს შეცდომა მოუვიდათ და ფული ხომ მოუგროვეს ახლობლებმა, წიგნს ახლიდან გამოსცემენო.

ჰმ!..

ახლა გულზე ხელი დაიდეთ და მიპასუხეთ, თუ გსმენიათ ცხოვრებაში, ან წიგნში თუ წაგიკითხავთ, რომ ჩადენილი დანაშაულის სიმძიმის მიუხედავად, დამნაშავის/დამნაშავეთა მოკეთე/ახლობელ/აპოლოგეტები არ ამბობდნენ, რომ ეს - უბრალოდ, შეცდომა იყო.
მაგალითად , დუმბაძის პარაფრაზს რომ მივმართოთ და ცოტა გავაკრიმინალუროთ: …კი არ გააკეთა, გააკეთებინეს;
კი არ წაურთმევია,
ვიღაცამ დაუგდო და ამან მიამიტად ხელი მოჰკიდა;
საქურდავად კი არ შევიდა, დარეკვა უნდოდა და ღია კარი დაინახა;
დაჭრა კი არ უნდოდა, “დანასობიას” ეთამაშებოდა და შემთხვევით მოარტყა;
კი არ დაუმიზნა, ხელში ათამაშებდა და გაუვარდა…
მოკლედ, როგორც იტყვიან, ,,ჩაუდეს”

* * *
#ავდარიანული

ნინო დარბაისელი

ჩაუდეს!

ამაოდ ირჯებიან ის ,,ორმაგის მოთამაშე” შუამავლები, რომლებიც მიკავშირდებიან და მარწმუნებენ, დაახლოებით ასეთი ტექსტით:

რა მოხდა, დიდი არაფერი!
ლაშა ბაქრაძეს შეცდომა მოუვიდა და ფული ხომ მოუგროვეს ახლობლებმა, წიგნს ახლიდან გამოსცემენო.

ჰმ!..

ახლა გულზე ხელი დაიდეთ და მიპასუხეთ, თუ გსმენიათ ცხოვრებაში, ან წიგნში თუ წაგიკითხავთ, რომ ჩადენილი დანაშაულის სიმძიმის მიუხედავად, დამნაშავის/დამნაშავეთა მოკეთე/ახლობელ/აპოლოგეტები არ ამბობდნენ, რომ ეს - უბრალოდ, შეცდომა იყო.
მაგალითად , დუმბაძის პარაფრაზს რომ მივმართოთ და ცოტა გავაკრიმინალუროთ: …კი არ გააკეთა, გააკეთებინეს;
კი არ წაურთმევია,
ვიღაცამ დაუგდო და ამან მიამიტად ხელი მოჰკიდა;
საქურდავად კი არ შევიდა, დარეკვა უნდოდა და ღია კარი დაინახა;
დაჭრა კი არ უნდოდა, “დანასობიას” ეთამაშებოდა და შემთხვევით მოარტყა;
კი არ დაუმიზნა, ხელში ათამაშებდა და გაუვარდა…
მოკლედ, როგორც იტყვიან, ,,ჩაუდეს”.

***

ბარტი “ავტორის სიკვდილი”

იმდენი აბსურდი მოვისმინე მე ამ ბოლო დროს, რომ ყველას ერთად რომ ვედავო, სულელი უნდა ვიყო, ამიტომ იუმორის ხასიათზე ვარ უფრო და უფრო ხშირად.
ესე იგი, რა გამოდის ძვირფასი ოპონენტის ლოგიკიდან?

ელენე ბაქრაძე თუ მკვდარია, მკვდარს ვერ გავაცოცხლებთ, ვერ ვედავებით, ცხადია,
მაგრამ იმ მკვდარს რომ ამდენი სხვისი
- ქართველი და არაქართველი ავტორის ლექსი აჩუქეს გამომცემლებმა, ეს საავტორო უფლების დარღვევა და დანაშაული არ არის?
თუ ისინიც მოკვდნენ?
კი თქვა ბარტმა გასულ საუკუნეში, “ ავტორი “მოკვდაო” , მაგრამ რედაქტორები და გამომცემლებიც თან მიყვნენო, მაგდენი კი არ უთქვამს!

#ავდარიანული

ნინო დარბაისელი

ის ურჩევნია…
(იუმორესკა)

დღეს ლილი ავალიანის წერილი დაიდო ფეისბუქზე ,, ლიტერატურული მისტიფიკაცია, როგორც მოდერნისტული პარადიგმა. პაოლო იაშვილის “ ელენე დარიანის დღიურები”.
ვკითხულობდი ამ წერილს და გული მეწურებოდა.
ამ ლიტერატურის მუზეუმის დირექტორს ლაშა ბაქრაძესა და მასთან აფილირებულ “დარიანისტებს”, როგორ მწარედ ჰყვარებიათ ქართული ლიტმცოდნეობა და ქართული კულტურული მემკვიდრეობა.
რას ჰქვია, ამ ბოლო წლებში ცოტა ყურადღება მოადუნა პაოლო იაშვილის “დარიანის დღიურებისადმი” ლიტერატურის ინსტიტუტმაო;
რას გადაჰყვნენ ამ საერთაშორისო კონფერენციებსა და სესიებსო;
ასე როგორ შეიძლებაო;
წელიწადში ორ მოხსენებას ძლივს კითხულობენ ამ პაოლოზე. ორი-სამი მკვლევარი-ღა ეხებაო;
ამისთვის იბრძოდნენ ჩვენი მამა-პაპანიო?!
რა ვქნათ, როგორ გამოვაცოცხლოთ პაოლოსადმი მათი მითვლემილი ყურადღებაო.
იდარდეს, იდარდეს და ბოლოს გონება გაუნათდათ!
კი არის ერთი კარგი და უტყუარი გზა…ცოტა ხანგრძლივი კია და გრანტები დაგვჭირდება ჰაინრიჰ ბიოლის ფონდიდან, განსაკუთრებით საწყის ეტაპზე, მაგრამ ამ მუზეუმის დამაარსებლის ნათქვამისა არ იყოს, ,, ვარდი უეკლოდ ვის მოუკრეფიაო”?
რაც შეგვიძლია, მასმედიითა და ინტერნეტით ხმა გავავრცელოთ, თითქოს ელენე დარიანის ციკლი პაოლოსთან მეტისმეტად ახლო მყოფი ერთი თავისუფალი ყოფა-ქცევის ქალის - ელენე ბაქრაძის დაწერილია, მინიმუმ თანავტორიაო,
ფოტოკოლაჟი გავაკეთოთ, პაოლოს უკან რომ ბაქრაძე დგასო…
პოეტის მემკვიდრეებს ვინ კითხავს ან სხვას ვინმესო!
ითმენენ, ითმენენ ეს უნივერსიტეტელი და ლიტერატურის ინსტიტუტელი მკვლევარები და ასე, ცხრა წელიწადში ხომ მაინც გამწარდებიან ისე, რომ ძველ კვლევებსაც ამოქექავენ, ახლებსაც დაუმატებენ და კონფერენციასაც მიუძღვნიანო.
გეგმას თითქოს წუნი არ დაედებოდა! დამაჯერებლად და კეთილშობილურადაც ჟღერდა, შესრულებასაც შეუდგნენ, თითქოს ყველაფერი აეწყო, წლებიც გადიოდა… მაგრამ ერთ საქმიან შეხვედრაზე ერთმა ქალმა ხათრიანად ხელი აიწია, ოდნავ ჩაახველა და ეჭვი გამოთქვა, უკვე ამდენი გვიშრომია და მაინც რომ არ გაინძრენ, რა ვქნათო?
აქ მუზეუმის დირექტორმა მამაცურად გადმოდგა ბიჯი, - თუ არა და, ისეთ რამეს ვიზამ, აუცილებლად გაჭრისო!
ელენე ბაქრაძის საარქივო მასალას გამოვცემ წიგნად, ამ საქმის წამოწყებიდან თითქმის ათი წლის თავზე;
ლექსების განყოფილებაში თუ პაოლოს ოთხ ლექსს ყურადღებას მაინც არ მიაქცევენ ეგ მკვლევარები, - ავდგები და მთლად ანა კალანდაძის, გრიგოლ რობაქიძის, ანა ახმატოვას, ლესია უკრაინკასა და სხვა ქართველი და არაქართველი ავტორების ბლომად ლექსებსაც ჩავყრი შიგ და რახან ხელით გადაუწერია, ბაქრაძეს მივაკუთვნებო;
მერე ნაწილ- ნაწილ ორი კვირის ინტერვალით საზოგადოებას ბოდიშს მოვუხდი გაპარული შეცდომებისთვის;
“მასოვკა”- კარგი მყავს, ფულსაც ჩავარიცხინებ ახალი გამოცემისთვისო.
თქმა და გაკეთება ერთი იყო!
ხუთასზე მეტგვერდიანი წიგნი დადო!
ახლა, კი გამოაცხადა, ეს წიგნი ჩვენი მრავალწლიანი მუშაობის ნაყოფიაო”, მაგრამ ხომ უკვე ვიცით, ეს მიძინებული ქართული ლიტმცოდნეობის გასაღვიძებლად სჭირდებოდა!
დანარჩენი - ყველამ იცის.
აი, ასეთი თავგანწირვის მხრებზე გზას ჩვენი ისტორია!
დიახ!
ამაზეა ნათქვამი, “ის ურჩევნია მამულსაო!”

This post has been edited by nino darbaiseli on 4 Feb 2022, 06:04

მიმაგრებული სურათი (გადიდებისთვის დაუწკაპუნეთ სურათზე)

#ავდარიანა

აცხადებს!

მეგობარი ოპონენტები, ძირითადად ,, ბაქრაძე- დარიანისტები” გვიმეორებენ
და გვიმეორებენ:
ხომ ხედავთ, აზრი ორად არის გაყოფილიო!
საკითხი შესასწავლიაო.
ზოგს (ლიტმცოდნეებს) პაოლო იაშვილი მიგაჩნიათ დარიანული ციკლის ლექსების ავტორად, ზოგს კი (ჩვენ) - ელენე ბაქრაძეო.
დაგაგვიანდათ, ჩემო ტკბილებო და ძალიან ჭკვიანებო!
დღეს ასეთ აბსურდამდე ხომ არ მივიდოდა საქმე, თავიდანვე საკუთარი მეგობრისთვის - ლაშა ბაქრაძისათვის რომ გერჩიათ იგივე თუნდაც ამ ათიოდე წლის წინ;
ხომ შეგეძლოთ, გეთქვათ, მეგობარო, შენი მთავარი არგუმენტი კრიტიკას ვერ გაუძლებს.
გალაკტიონის მისამართების ბლოკნოტის ერთზე კი არა, ყველა გვერდზეც რომ ეწეროს ტაბიძეს: “ შალვა ქართველიშვილი და ელენე დარიანი”, ეს მაინც ვერ და არ გამოდგება იმის მტკიცებულებად, რომ

“ელენე დარიანი” ეს - ელენე ბაქრაძის ლიტერატურული ფსევდონიმია(!!!)
…

და ამას მოდევნებული ლოგიკური სვლა- ,, იაღლიში” ხომ მთლად კომიკურია:

და ამიტომ დარიანული ლექსები პაოლო იაშვილისა კი არა, ელენე ბაქრაძის (!!!) დაწერილი ყოფილაო

იქნებ მაშინ ლაშა ბაქრაძე დაჰყოლოდა თავისზე უფრო მცოდნეთა, ლოგიკურად მოაზროვნეთა, მაგალითად, თუნდაც ზაალ ანდრონიკაშვილის რჩევას და ელენე ბაქრაძე - არა მხოლოდ საქართველოში, ქართულ ენაზე, არამედ ქართულ ინფორმაციას მოწყურებულ, შუაგულ ევროპაში, ინგლისურად თუ გერმანულად, წლების მანძილზე დაბეჯითებით(!!!) არ გამოეცხადებინა დარიანული ლექსების ავტორად(!!!)
არადა, აგერ ფაქტი!

აცხადებს!

ეს - ერთი მრავალ წყაროთაგანია.
თუ გნებავთ, სხვა წყაროებსაც მოგაშველებთ. სულ ერთი წამის საქმეა, რახანია, გვაქვს ლინკები ამოკრებილი ინტერნეტიდან.

https://civil.ge/archives/244366/amp

This post has been edited by nino darbaiseli on 6 Feb 2022, 05:01

მიმაგრებული სურათი (გადიდებისთვის დაუწკაპუნეთ სურათზე)

#ავდარიანა

ნინო დარბაისელი

აქამდე სად იყავიო?!

მეუბნებიან, ცხრა წელია, ყველგან გამოცხადებულია, რომ ელენე დარიანი - ელენე ბაქრაძის ლიტერატურული ფსევდონიმია, ყველამ ასე იცის. უკვე სკოლებშიც ასე ისწავლება, რომ დარიანული ციკლის ავტორი ქალია, გვარად ბაქრაძე და არა პაოლო იაშვილი და ეს ამბავი ახლა პირველად გაიგეთ?
აქამდე სად იყავით, ხმა არ ამოგიღიათ და თუ ვინმეს დავალებას არ ასრულებთ, ეს ამბავი მაინც და მაინც ახლა რატომ ატეხეთო? - ასეთია იმ წერილებისა თუ კომენტარების შინაარსი, რომელიც უწყვეტ ნაკადად მომაწყდა.

შევეცდები, გიპასუხოთ:

1. წლების მანძილზე ხმა ადრე მეც და სხვასაც იქნებ ბევრჯერაც ამოგვიღია, მაგრამ ჩვენი მოკრძალებული სოლოები ვერ გაისმოდა საკმარისად მჭექარედ და გასაგებად იმ ჰაინრიჰ ბიოლის ფონდის მიერ გრანტებით ნოყიერად ნაკვებ, თანამოაზრეთა გუნდურ მოძახილთან, იმ გავლენასთან, უწინ და ახლაც რომ ახდენენ ისინი კულტურულ სიტუაციაზე საქართველოში და საქართველოს სახელით - უცხოეთშიც. (დევს ფაქტები ინტერნეტში).

2. გასულ წელს ლიტერატურის მუზეუმის დირექტორის - ლაშა ბაქრაძის მიერ რედაქტირებულ და გამოცემულ ელენე ბაქრაძის წიგნში არა მხოლოდ პაოლოს, არამედ ანა კალანდაძის, გრიგოლ რობაქიძის, ანა ახმატოვასა და სხვათა ლექსების ბაქრაძისთვის მიკუთვნება - აქაოდა, მისი ხელნაწერიაო, უკვე ის ბოლო წერტილი იყო, რომელმაც არც მე და არც აღარავის დაუტოვა გაჩუმების უფლება!

3.. უი, “ბაქრაძე - დარიანისტების” ერთ მთავარ იდეოლოგსა და აპოლოგეტს - თამთა მელაშვილს ადრე, ასე ოთხი- ხუთი წლის წინ დავუწერე, ჰაინრიჰ ბიოლის ფონდის გვერდზე რომ ედო “თავისი ნააზრევი”, არ არის- მეთქი მართალი, რასაც ბრძანებთ;
ორად-ორი წყარო, რომელსაც ეყრდნობით, ასეთ სერიოზულ საკითხზე დასკვნების გასაკეთებლად წყაროდ არაფრით არ გამოდგება;
ერთი წყარო - ზ. ალხანაშვილის - მოყვარული ბლოგერის მონათხრობია, გ. ჯავახიშვილის თავისთავად მცდარი ტექსტის თავისუფალი ,,პერესკაზი”. არ შეიძლება, ასეთ ავტორს რამე მტკიცებულება მოსთხოვო;
პირიქით, უნდა დაუყვავო და გაამხნევო, მოუწონო, რომ კბილის ექიმია და ლიტერატურა კი ასე იზიდავს- მეთქი; ხოლო მეორე - მთლად უარესია - სენსაციაზე მონადირე “ჟურნალისტკას”, საკითხში ჩაუხედავი ადამიანის ტექსტია - მეთქი.
და რომ იტყვიან, “ვაის შემყარა და ვუიმ წამიღო”, სულ შურიანი და ღვარძლიანი, უნიჭო, ბოროტი და ა.შ. მეძახა და თავისი ,, კამანდაც” ბანს აძლევდა.

რა უნდა მექნა?

თქვენ რას იზამდით, ვისაც ქართულ ლიტერატურულ მემკვიდრეობაზე ჩემსავით გული შეგტკივათ ან დანარჩენები - რომ უნდა შეგტკიოდეთ?…

აქ ვწყვეტ ამ წერილს, თქვენი ვერსიების მოლოდინში და მერე გიამბობთ გაგრძელებას…



ამ ლინკზე შეგიძლიათ გაეცნოთ თამთა მელაშვილის “ ფუნდამენტურ გამოკვლევას”, რომელიც საფუძვლად დაედო მთელს მომდევნო ყალბისმქმნელობას

https://feminism-boell.org/ka/2014/06/06/el...dariani-bakraze

ახლა მისი გამოყენებული ლიტერატურაც ნახეთ:

1. ეს არის ნეტგაზეთში გამოქვეყნებული წერილი ბლოგერ ზურაბ ალხანაშვილისა

https://netgazeti.ge/art/10410/

2 აი - მარი ოთარაშვილიც

https://burusi.wordpress.com/2010/06/03/elene-dariani-10/

ხოლო თამთა მელაშვილის წერილზე დაყრდნობით როგორ არის შესული ელენე დარიანის ფსევდონიმი ინტერნეტ ცნობარებში, ნახეთ ფოტოზე
* * *


აი, ასე ხვდება ინტერნეტ ცნობარებში და ვრცელდება თამთა მელაშვილის დიადი ნაშრომის ძირითადი დებულებანი

This post has been edited by nino darbaiseli on 8 Feb 2022, 08:21

nino darbaiseli
ეს ლიტერატურული მისტიფიკაციები ხომ ბლომადაა; რა არის ამაში ცუდი- ხალხი მუშაობს, იხარჯება, რაღაც ხომ უნდა იკვლიონ
თან ისეთი, რომ ფართო საზოგადოებამაც აიტაცოს.
ამ თემაში დავწერე კიდეც, რამდენი კრიტიკოსია იმით დაკავებული, რომ იკვლევს ეგებ შექსიპირსაც არ დაუწერია თავისი პიესებიო?

This post has been edited by masha on 8 Feb 2022, 09:57

#ავდარიანული
ნინო დარბაისელი

ძველი ვოდევილები

აღარ დასრულდა ეს ,,ძველი ვოდევილი” - “ ბაქრაძე- დარიანისტთა”- კერძოდ, ლაშა ბაქრაძის მხრიდან, ცდები მთავარი საკითხიდან გატყუებისა;

ამ მთავარ კითხვაზე პასუხის გასაცემად
არარელევანტური… ქართულად როგორაა? … არამნიშვნელოვანი? ღირებულების არმქონე მასალის დადებისა;
მეგობარ, მომნდობ ფეისბუქ მკითხველთა “პირუთვნელ სამსჯავროზე” გამოტანისა!

ვითომ ვერ ხვდებიან, რას უნდა უპასუხონ!

რა ვქნა, ვიდრე მთავარ კითხვამდე არ მივლენ (მივლენ კი?) ყოველ ახალ პოსტზე ეს მივუწერო?

“ეს არის კიდევ ერთი შემთხვევა გულუბრყვილო მკითხველის ყურადღების გატყუებისა მთავარი თემიდან!

ვიმეორებ ხაზგასმით და გთხოვთ, წაიკითხოთ სამჯერ, გულში ან ხმამაღლა, გნებავთ გაბმით, გნებავთ, დამარცვლით, გნებავთ წაღმა, გნებავთ უკუღმა, ოღონდ კარგად დაფიქრდით:

ვისი ლიტერატურული ფსევდონიმია “ ელენე დარიანი” -
ელენე ბაქრაძისა თუ პაოლო იაშვილისა?”

მანამ პასუხს ვეღირსებით, ლოდინში რომ არ მოვიწყინოთ, ამ ანალოგიური ამბით მაინც შევიქციოთ თავი:

https://m.youtube.com/watch?v=5Z9Bn2S5ouU


* * *
#ავდარიანული

ნინო დარბაისელი

უკან მიდევნებული

დგანან ახლა მუზეუმის ხელმძღვანელობის წარმომადგენლები და
რაღაცის პირველად აღმომჩენივით ლაპარაკობენ, ეს საკითხი კარგად უნდა შევისწავლოთ, ექსპერტიზა ჩავრთოთო, ვიღაცამ - სამხარაულის ბიუროც ახსენა. ეს კომენტარი დავუტოვე იქ :

“უკან მიდევნებული ლამპარი” - ეს იგავი მაგონდება, აქ მთავარი ,,ბაქრაძე- დარიანისტების” ზოგიერთ კომენტარს რომ ვკითხულობ.
თქვე დალოცვილებო, თუ ამდენი რაღაც ჯერ გასარკვევ- შესასწავლი გქონდათ, კარგი ბატონო, ქართულ ლიტმცოდნეობას არ ენდეთ - არ ენდეთ, იქ - მუზეუმში არ გედოთ ეს მასალები? ჯერ ეგენი მაინც შეგესწავლათ თქვენ თვითონ, ათი წლის წინ პირდაპირ “დარიანულების” ავტორად რომ გამოაცხადეთ ეგ ელენე ბაქრაძე, მერე საქართველო და პროგრესული მსოფლიო რომ შეყარეთ, მტკიცებით, ეს ქალია ნამდვილი ავტორიო, ინტერნეტით ისე რომ გაავრცელეთ ეს ამბავი, რომ ძირითად საცნობარო წყაროებში შევიდა ეს ყველაფერი?
ჯერ ამის შესწავლით არ უნდა დაგეწყოთ, ვიდრე რამეს დაასკვნიდით და ქვეყანას შეყრიდით?
რა გრჯიდათ, ოღონდ ის გამაგებინეთ!
თქვენ კი ქართველი ლიტმცოდნეებისა არაფერი გეყურებათ და გეყურებოდათ, მაგრამ მაინც ვიტყვი, მე ყველაფერს გვერდზე გადავდებდი და თქვენს ადგილას აი, ამ დოკუმენტის შესწავლით დავიწყებდი.
ამას თუ გავაბათილებდი, სხვა ყველაფერი თამაშ-თამაშით წავიდოდა.
აკი პაოლოს არასოდეს უთქვამს, დარიანი ჩემი ლიტერატურული ფსევდონიმიაო.
მუნჯურად დაადასტურა აქ ფაქტი?

* * *

არის განსხვავება.
შექსპირთან - საკვლევი ა,
ჩვენს ქართულ შემთხვევაში - წყალი ამ ათი წლის წინ თავად აამღვრიეს.
ლიტმცოდნეობით ათ კარგა ხნით ადრე მკაფიოდ , დოკუმენტების დასაბუთებული იყო, რომ ლიტერატურული ფსევდონიმი , ელენე დარიანი” ეკუთვნის პაოლო იაშვილს. აქაც დავდე ზემოთ ფოტო.
მერე მღვრიეში თევზჭერა თვითონვე გააჩაღეს, მადა ჭამაში გაეხსნას და ბოლოს ეს ლუკმა და ადგათ სასულეზე.

ხო ვთქვი სამშობლო და პარტია დაუფასებს მეთქი "ჩისტკას".

მიმაგრებული სურათი (გადიდებისთვის დაუწკაპუნეთ სურათზე)

ალბათ გაინტერესებთ, როგორ განვითარდა ამბები, მას შემდეგ, რაც აღარ გამოვჩენილვარ.
მუშაობა პრობლემაზე - არ შემიწყვეტია.
ა.წ. 12 აპრილს “ კავკასიურ სახლში” ჩატარდა მართლაც უმაღლესი დონის კონფერენცია.
,, ელენე დარიანის დღიურების ავტორის ვინაობა”.
რომლის ორგანიზებისთვისაც დიდ მადლობას ვუხდი კავკასიური სახლის ხელმძღვანელობას ა და მის თანამშრომლებს.
კონფერენციას უძღვებოდა ლევან ბრეგაძე.

მონაწილეობდნენ:

ნინო ხოფერია,
ნინო ჩხიკვიშვილი,
ქეთევან ენუქიძე
თამარ პაიჭაძე
თავად ლევან ბრეგაძე, როგორც მომხსენებელი
ბელა წიფურიამ - ვერ შეძლო მოსვლა, თუმცა მისი მოხსენება შევა კონფერენციის კრებულში, რომელიც მალე იხილავს დღის სინათლეს

https://facebook.com/events/s/%E1%83%99%E1%...88321508958729/

მოხსენება წავიკითხე მეც:

https://youtu.be/KCphRxZyTEE

ლიტერატურის მუზეუმიდან - მოწვევის მიუხედავად, არავის მიუღია კონფერენციაში მონაწილეობა. დასასწრებადაც არავინ მოსულა, როგორც ვიცი, გარდა ერთი თანამშრომლისა.

კონფერენციის სრული ჩანაწერი დევს იუტუბზე

https://youtu.be/C4wkfMKbX3E


ეს კი ნაირა გელაშვილის გამოსვლაა.

https://youtu.be/SaK0i2McIgM


თუ გაინტერესებთ, შემიძლია გადმოვიტანო პაროდიული წერილები ჩემი ციკლიდან ,, ავდარიანა”, რომლის ნაწილებიც ამჟამად იბეჭდება ორ ჟურნალში და გამოვა თვის ბოლოს, ხოლო წიგნად გამოცემაზე - მიმდინარეობს მოლაპარაკება.

შემიძლია ვთქვა, რომ ჰაინრიჰ ბიოლის ფონდის მიერ ათი წლის მანძილზე ნოყიერად კვებული ფსევდო- ფემინისტების მიერ შექმნილი და რუსულ, გერმანულ, ინგლისურ და ფრანგულ ენაზე ნაპიარები კერპი თუ კულტი თვითმარქვია, ,,თვითმოწმე” ელენე ბაქრაძისა, რომელმაც ,, დარიანული დღიურების ავტორობა “დაიბრალა” - დამსხვრეულია.
ამრიგად, გთხოვთ, დაიმახსოვროთ:

, ,, ელენე დარიანი” - პაოლო იაშვილის ფსევდონიმია(!!!). ხოლო “დღიურები” - მისი ლიტერატურული მისტიფიკაცია!

(“ელენე დარიანს” - როგორც მეტსახელს,(!!!) იყენებდა ელენე ბაქრაძე-ბერიშვილი- ქართველიშვილი და მასთან დაახლოებული ის პირები, ვისთვისაც ცნობილი იყო მისი ძველი სასიყვარულო ურთიერთობა პაოლო იაშვილთან.)


არ დამავიწყდეს, ამასობაში მუზეუმმა ახლიდან გამოსცა მისი წიგნი, რომელშიც შეცდომების ნაწილი კვლავ გაიმეორა.
* * *


#ავდარიანა
ნინო დარბაისელი სტრონი

ნუთუ?

ახლა, როცა “კავკასიურ სახლში” გამართული სამეცნიერო კონფერენცია, რომელიც მართლა უმაღლეს დონეზე ჩატარდა და რომელმაც თვალნათლივი გახადა ჩვენთვის იმთავითვე უეჭველი ფაქტი, რომ ,, დარიანული დღიურების” ავტორი არის პაოლო იაშვილი და არავინ სხვა,
ტემპერატურამ შესამჩნევად დაიწია და საშუალება მომეცა, გასული წლის დეკემბრიდან დაწყებული ეს ბრძოლა დაგვირგვინებულად ჩამეთვალა, ირგვლივაც მიმომეხედა და… რომ იტყვიან, სახტად დავრჩი!
კი მეკითხებოდნენ კეთილმოსურნენი, შენი ქართული ლიტერატურის ინსტიტუტი, სადაც კონცენტრირებულნი არიან სწორედ ამ დარგის მკვლევარნი, რაღაც, საეჭვოდ გაჩუმებულია, ამდენი ხანია, ხმას საერთოდ არ იღებს, როგორც დაწესებულება, რომელიც მოწოდებულია დაიცვას და შეისწავლოს სწორედ ლიტერატურული მემკვიდრეობაო. აქ ნამდვილად რაღაცაშია საქმეო.
წლებია, საქართველოდან წასული ვარ და ჩემს კოლეგებთან ურთიერთობა - ვირტუალში მაინც არ გამიწყვეტია, მუდმივად ვსარგებლობ მათი დახმარებით და მუდმივად მადლიერი ვარ მათი და მართალი გითხრათ, რომ არ ეკითხათ, ვერც ვერაფერს შევნიშნავდი.
როცა მკითხეს, რატომ ტარდება ეს კონფერენცია ,, კავკასიურ სახლში” და არა ლიტერატურის ინსტიტუტშიო, ვუპასუხე, მადლიერი ვარ “კავკასიური სახლის” დირექტორის, ნაირა გელაშვილისა, რომ ასე საუკეთესოდ დაგვეხმარა, ნეიტრალური ტერიტორია შემოგვთავაზა საკითხის გასარკვევად, ლიტერატურის ინსტიტუტში კი, როგორც ვიცი, რემონტი მიმდინარეობს და მიზეზიც ეს არის-მეთქი.
ოო, წმინდაო გულუბრყვილობავ!
მე - ელენე ბაქრაძის გამფეტიშებელთა, ჰაინრიჰ ბიოლის ფონდის მიერ კვებულთა
საქმეების გამოაშკარავებით დაკავებულს, არც შემინიშნავს, რომ…
ვაიმე, გული თუ არ გამისკდება, არ მგონია!
რაღა ახლა გამომიგზავნეს ეს მასალა!
ხომ შეიძლება, თავიდანვე ეცნობებინა ვინმეს?!
მცოდნოდა, რომ ამ საქმეში მონაწილეობს სხვა ქართული, მდიდარი ფონდი, სახელად “რადიქსი”, რომლის სახსრებით კვებულიც…
არა, არ მინდა დავიჯერო… თვით ლიტერატურის ინსტიტუტი ყოფილა, ამ საქმეში მონაწილეობისათვის.
რას ვერჩოდი ლიტერატურის მუზეუმის მესვეურებს, რომ აცხადებდნენ, ლიტმცოდნეთა შორის არის აზრთა სხვადასხვაობაო…. სცოდნიათ სიმართლე, რომლის არსებობასაც, მე უბრალოდ, ვერ წარმოვიდგენდი.
წყარო, რომელსაც ახლა გაგაცნობთ, თითქმის ათი წლის წინანდელია და ფართოდ გავრცელებული მთელს ინტერნეტში. სწორედ ამას დაეყრდნო ამ ფსევდო- ფემინისტური გაუგებრობის მთელი ხუხულა…
ვინმე დამაჯერებს, რომ ლიტერატურის ინსტიტუტი არ დაეძებს ან მან არ იცის, რა იწერება მასზე?
არ იცოდა? - ახლა იცოდეს!
იცოდა და ხმას არ იღებდა? - რატომ? კარგი, პაოლო იაშვილი - უნდა დაეცვა და არ დაიცვა…
აღარც საკუთარი თავი ენაღვლებოდა?
თუ იმიტომ გაჩუმდა, “რადიქსის” ლუკმა ყელზე რომ არ დადგომოდა?
აგერ წერია, რომ ამ ფონდს ლიტერატურის ინსტიტუტის კვლევა დაუფინანსებია ათი წლის წინ და რაც არის გამოკვლეული, კი იცის უკვე საზოგადოებამ.
ახლა ალბათ ამ წერილსაც წაუყრუებენ…
თუმცა რა უნდა ქნან, ხმა თურმე არ ამოეღება ინსტიტუტს!
სადღაც გულში იმედი მაინც მიბჟუტავს, რომ რამეს ისაშველებს…
თუმცა - ვნახოთ!
https://feminism-boell.org/ka/2014/06/06/el...dariani-bakraze

This post has been edited by nino darbaiseli on 21 Apr 2022, 20:05

#კრიტიკა_ლიტმცოდნეობა
#ლედი_გოდივა

ნინო დარბაისელი სტრონი

ცისფერი ქოლგა ანუ სათაურის პოეტიკა პაოლო იაშვილის შემოქმედებაში

პაოლო იაშვილის ერთ-ერთი ბოლო ლექსი ‘’ელენე დარიანის დღიურებიდან ‘ ცისფერი ქოლგა“ 1922 წელს, ჟურნალ „მეოცნებე ნიამორების“ მეშვიდე ნომერში გამოქვეყნდა.

ც ი ს ფ ე რ ი ქ ო ლ გ ა

მე სოფლის ამბავს შენ მოგიყვები,
(შენ რომ ჰკოცნიდი ტუჩების კიდეს
ისე დაზდილან ჩვენი იხვები,
რომ პეპლაობა დაიწყეს კიდეც.
შემომეჩვიენ ჩუმი მტრედები.
თმას მიხილავენ ლურჯ ნისკარტებით,
ამ სიყვარულით ნაიმედები
თავს ვიმშვიდებდი სოველ ვარდებით.
ვკითხულობ ვაჟას. ვიძულებ პოეს,
ვნატრობ სუსხიან მწარე ამიდებს;
ზურგს ვუფხან დღისით პატარა ხბოებს
და საღამოზე ვიფერავ თითებს.
ვწოვ ყურძენს, როგორც მკივანა ბზიკი,
ტყეში ვნახულობ მე წითელ სოკოს;
ხან მღვრიე მაჭარს ვსვამ რგვალი ჭიქით,
ხან ვგავარ სოფლის მკერდ-სავსე გოგოს.
წვიმაში ვარჩევ სიმინდის ტაროს
და ლამაზ ტაროს ვაკოცებ უცებ,
მერე კი ვათევ ღამეს უმთვაროს
და ეჭვით სავსე გულს არ ვახუცებ.

1922. სექტემბერი

სოფ. ავლევი

ჟანრულად - ესეც პოეტური ეპისტოლეა. პაოლო იაშვილის იმთავითვე, განსაკუთრებული ყურადღება და მუშაობა ამ ჟანრის გასავითარებლად აღნიშნული აქვს არაერთ მკვლევარს, მათ შორის - ლევან ბრეგაძეს.
გარდა ამისა, შეიძლებოდა გვესაუბრა მოდერნისტულ ბუკოლიკურ ლირიკაზეც, ანუ მისი ჟანრობრივი „ფრეიმი“ ამ ორ პუნქტს შორის არის თითქოს საძიებელი. მე აქ გამოვიყენე სიტყვა „თითქოს“ და შევეცდები, მოგვიანებით განვმარტო მიზეზი.
პაოლო იაშვილს და ზოგადად ცისფერყანწერლებს, მისი თავკაცობით, სურდათ, ახალი პოეზია შეექმნათ ერთი მხრით ნააღმოსავლარი ეროვნული და მეორე მხრით, ევრო-ამერიკული ტრადიციების გადაკვეთის წერტილში. ამის შესახებ ჩვენ უკვე ვისაუბრეთ სხვა ოპუსებში, და სიტყვას აღარ გავაგრძელებ.
სატრფიალო ეპისტოლური ჟანრის საუკეთესო ნიმუში, და მე ვიტყოდი, მწვერვალი ქართული პოეზიისა ეს არის ,,ვეფხისტყაოსნიდან ,,ნესტანის წერილი საყვარელთანა მიწერილი“, რომლის მოდერნისტულ პაროდიად და კიდევ რაღაცად, შეიძლება იქნეს გააზრებული ლექსი ,,ცისფერი ქოლგა“.
პაოლოს ლექსში სიტუაცია ვეფხისტყაოსნის პარალელურია: (პაროდირების პირობა) - ქალი დაშორებულია სატრფოს, ჩაკეტილია/მისგან იზოლირებულია რაღაც სივრცეში და ატყობინებს რაიმე ისეთს, რომლის მნიშვნელობაც მხოლოდ ორმა იციან. კოდებია, რომლის დეკოდირებაც მხოლოდ ადრესატს შეუძლია და პოტენციური მესამე თვალი, რომელიც მუდამ იგულისხმება მესიჯის მიწვდის გზაზე, ვერ უნდა მიხვდეს, რას ამბობს შეტყობინება.
სხვათა შორის, ყაზახურ ფოლკლორში, იქნებ სხვაგანაც, არსებობს ასეთი რამ: მცირე ფორმის ლექსები, რომლის შინაარსი ზოგჯერ უპრიმიტიულესადაც მოგეჩვენებათ, მაგრამ სინამდვილეში მათში კოდირებულია ინფორმაცია, რომლის გაგებაც მხოლოდ ადრესატს შეუძლია. ამას თავისი ახსნა აქვს.
ყაზახები მომთაბარე ცხოვრებას ეწეოდნენ, ინფორმაციის ერთმანეთისთვის გადაცემის გზად - სტუმარი -„მესინჯერი’ რჩებოდა. პირდაპირი ტექსტის შეტყობინება - როგორიცაა სამხედრო საიდუმლო, სასიყვარულო ამბები და ასე შემდეგ - გასაგები მიზეზების გამო, არ სჭირდებოდა ავტორს. სხვას არ უნდა გაეგო ნამდვილი შინაარსი, ამიტომ მიმართავდა საკომუნიკაციოდ ლექსის მცირე ფორმაში ჩადებულ კოდებს, რომლის დეკოდირებაც მხოლოდ რეციპიენტს შეეძლო. მაგალითად,
ცხვარმა - ბატკანი მოიგო
მეცხვარემ ვერა გაიგო.
შეიძლება ნიშნავდეს, ფეხმძიმედ ვიყავი, შვილი შემეძინა, მამაჩემი წასულია და ჯერ არ გაუგია.
სხვათა შორის, თანამედროვე ანეკდოტებიც იყენებენ ამ ხერხს. ცოტა გავმხიარულდეთ:
ცოლიანმა კაცმა ფეხმძიმე საყვარელს დაუბარა, შვილი რომ შეგეძინება, თუ გოგოა, მომწერე ჰამბურგერი ვიგემე, ხოლო თუ ბიჭი - სოსისიო.
დათქმულ დროს მისდის წერილი. ორი ‘’ჰოთდოგის’ და ერთი ჰამბურგერის ჭამით ლამის მოვკვდიო.
გავიცინეთ? !- გვეყოფა, საქმეს დავუბრუნდეთ!
***
ეს ლექსი კი არის ეროტიკული, მკითხველიც აშკარად გრძნობს მის ამგვარობას, მაგრამ საქმე საქმეზე რომ მიდგეს, დასაბუთება გაუჭირდება.
რა განაპირობებს მის ამგვარ შთაბეჭდილებას?
- ზოგადად ელენე დარიანის’დღიურებიდან’’ მოყოლილი ინერცია თუ კიდევ სხვა რაღაც, რომელიც ნამდვილად არსებობს, მაგრამ მოუ-ხელთ-ებელია. ანუ ადვილად ხელშესახები ვერაა.
პაოლო იაშვილისეული მანერით, მთავარი კოდი აქაც ლექსის სათაურშია, ამავე დროს, ტექსტში დამატებითი გასაღებია ხოლმე შენახული.
ლექსს ჰქვია ‘’ცისფერი ქოლგა’ - რა ცისფერი, რა ქოლგა!
რა შუაშია ამ სოფლურ ამბებთან ქოლგა და თანაც ცისფერი - ეს ურბანისტული აქსესუარი?
ლექსში ხომ გადმოცემულია სოფლური ყოფის სურათები! ნახსენებიც არაა რაიმე, ქოლგის მაგვარი, კონოტაციურ ველშიც კი არ მოიაზრება.
მაძიებელი ნატურის მკვლევარი სასწრაფოდ სიმბოლოთა ათასგვარ საცნობარო ლიტერატურას მიაშურებდა, მაგრამ ამაოდ მოცდებოდა (მეც მათ მიმათვალეთ - მოკრძალებით თქვენი ნდს)
ერთი პირობა ისიც შეიძლებოდა გვეფიქრა, რომ რაღაც ტიპოგრაფიული შეცდომის წყალობით გაჩნდა ეს პრინციპულად, ლექსთან დაპირისპირებული სათაური, რომელიც ვიღაცის, სხვის ლექსს ეკუთვნოდა, ანუ როგორც ძველები იტყოდნენ, ‘’ჩაფრინდა სტრიქონი...’ მაგრამ, არა! მთელს მეშვიდე ნომერშიც არაფერია ისეთი, ამ სიტყვებს ‘’ცისფერი ქოლგა’ - სადმე რომ მოირგებდეს.
ისღა დაგვრჩენია, როგორც იტყვიან, დავისველოთ ფეხი წყალში და ტექსტს ჩავუღრმავდეთ:
ჩვენს წინაშეა სათაურად გატანილი ორწევრიანი სინტაგმა’
მისი პირველი წევრი ‘’ცისფერი’ – „ცისფერი ყანწებიდან“ და მთელი სიმბოლისტური ტრადიციიდანაც, ალბათ სკოლის მოსწავლემაც იცის, რომ მარად მიუწვდომლის, მიღმიერის და ა’შ სიმბოლოა. კიდევაც რომ არ იცოდეს, ბარათაშვილის ‘’ცისა ფერს’ ხომ აქვეა.
ქოლგა- რა არის ქოლგა? უტილიტარული გაგებით, ეს არის წვიმისა და მზისგან საფარი, საცავი, ერზაცულად - ვუალი, რიდე, რომლის მიღმაც რაღაც, რაიმე იდუმალი- საიდუმლოა. გამოთქმაც ხომ არსებობს ასეთი - “ერთი ქოლგისქვეშ მოქცევა’, რაღაცასთან გაერთიანება.
ანუ ავტორი ამ სათაურით გვეუბნება, რომ სიმბოლისტური , - ცისფერყანწული საფარის ქვეშ რაღაც საიდუმლოა მოქცეული და რაღაცასთან გაერთიანებული, მაგრამ რა?
წეღან სიტყვა-გასაღები ვახსენე. ეს სიტყვა არის ორტაეპედიდიან:
‘ისე დაზრდილან ჩვენი იხვები,
რომ პეპლაობა დაიწყეს უკვე’
ეს სიტყვაა „პეპლაობა“. სოფლური ყოფით მაცხოვრებელი პირისთვის -
‘პეპლაობა’ ჩვეულებრივი რამაა, რასაც ბავშვობიდან შესცქერის და ფერტილაციას ემსახურება; ადრესატისთვის კი, რომელიც არასოფლურ გარემოში ივარაუდება, ეს სიტყვა- კოდია.
რა ჰქვია იხვს ‘’დასაზრდელ ფაზაში’
რა ჰქვია და „ჭუჭული“ - ხომ არ გაგონებთ ეს სიტყვა ფალოსის ევფემისტურ, საბავშვო, სახელწოდებას?
შეიძლებოდა, აქ აგრეთვე გვემსჯელა კუთვნილებითი ზედსართავის ‘’ ჩვენის’’ შესახებაც.
ფროიდისტული იდეები ოციანი წლების საქართველოში ძალზე პოპულარული იყო. გავიხსენოთ 1927 წელს გამოქვეყნებული მოთხრობა მიხეილ ჯავახიშვილისა ‘ კურდღელი’ და მისი ფროიდისტული კუთხით ანალიზი, რომელიც თეიმურაზ დოიაშვილს ეკუთვნის.
მეორე პლანი ამ ლექსისა პირველს სწორედ სახეთა ფროიდისტული გაგებით უკავშირდება, მაგალითად დიდი გამოცნობა არ უნდა, რომ ამ ნაივურ-ქოლგური სახის მიღმა, მეორე პლანიდან ერეგირებული ფალოსი გამოსჭვივის, ეს მოვლენა ფიქსირებულია ჟესტით ‘’ სიმინდის კოცნით’:
წვიმაში ვარჩევ სიმინდის ტაროს
და ლამაზ ტაროს ვაკოცებ უცებ,
სოკო რომ პირდაპირ, “კლასიკური” ეროტიკულ- პორნოგრაფიული სიმბოლოა და ამავე სფეროს უკავშირდება, - ესეც ნათელია.
შეიძლებოდა საუბარიც მღვრიე მაჭრის გამოკვეთილად “ რგვალი ჭიქით სმაზეც“ , თითქოს ჭიქა სხვა ფორმისაც არსებობდეს, ხოლო რაც შეეხება სტრიქონს:
ვწოვ ყურძენს, როგორც მკივანა ბზიკი,, - არ მგონია, ასევე, დიდი ახსნა სჭირდებოდეს.
ვარდი, როგორც ვაგინის სიმბოლო, სიმბოლიზმამდელია, შეიძლება ითქვას, რომ ყველაზე არქაულიც .’სოველი ვარდი’ - იმერიზმით გადმოტანილი პირველ პლანში, იმის მაგალითია, თუ როგორ კავშირდება სოფლურ-ნაივურ-ქოლგური და პორნოპლანები ერთმანეთთან. სწორედ ამიტომ მოვიხმე ამ წერილის დასაწყისში სიტყვა ‘’თითქოს“
***
დასკვნის სახით კი შეიძლება ითქვას:
პაოლოს ლექსი ‘’ცისფერი ქოლგა’ მისი კიდევ ერთი წარმატებული ცდაა
ეროტიზმის გამოსახვის ქართული გზის პოვნისა.
იგი წარმოადგენს ორპლანიან ლექსს, რომლის ფასადი- ქოლგაც - ეპისტოლურად გადმოცემული სოფლური ყოფის სურათებია, ხოლო ამის მიღმა, მეორე პლანი- უკიდურესად პორნოგრაფიულია, ამ პლანების მიახლოება- გადაკვეთის წერტილებში რეციპიენტი ღებულობს ეროტიკულ ინფორმაციას.
მასში ჩადებულია მაშინდელი ქართული რეცესიული სექსუალური კულტურისთვის ჯერჯერობით სრულიად უცხო გამოცდილება, რომლის პრაქტიკული შეძენაც, როგორც მისი ცხოვრებისეული, ბიოგრაფიული რეალიების ცოდნა ლოგიკურად მაფიქრებინებს, ავტორს ნამდვილად შეეძლო საფრანგეთში, პარიზში, მონმარტრზე, რომელიც გარდა სხვადასხვა რანგის ხელოვანთა, მათხოვრებისა და პროსტიტუტების ბუდეც იყო... და თუ ამ ლექსის შექმნისას ქალის მონაწილეობაზე შეიძლება ლაპარაკი, იმ ქალს უთუოდ უნდა ჰქონოდა ფრანგი პროსტიტუტის ორალური გამოცდილება.
შეგახსენებთ, რომ შარლ ბოდლერის“ მთელი სიცოცხლის სიყვარული“, რომლის არსებითაც სავსეა კრებული ‘’ბოროტების ყვავილები’’, და რომლის ფაქტორიც განაპირობებს სწორედ ამ კრებულის ეროტიკულ-პორნოგრაფიულ შინაარსს- ჟანა დიუვალი - გაურკვეველ აღსასრულამდე პროფესიონალი პროსტიტუტი იყო და მან იმ დროისთვის უკურნებელი სენი შეჰყარა შარლ ბოდლერს.
ასევე, ცნობილია, რომ ამ წიგნის სამი თუ ოთხი ლექსი, სწორედ პორნოგრაფიულობის გამო, სასამართლომდეც მივიდა და აიკრძალა, მაგრამ ამავე დროს, მიუწვდომელის, მარადქალურის პოეტური კონცეპტიც ხომ ჟანას სახეში იყო ჩადებული.
ამიტომაა, რომ ფრანგულით ნასაზრდოები რუსული სიმბოლისტური ეროტიკული გამოცდილებაც უკიდურესად მიუწვდომელ მარია/სოფია/უცნობ ქალსა და მათ უკიდურესად დამდაბლებულ ვერსიას - პროსტიტუტს - შორის მიმოიქცევა.
,,ფერად ბუშტებში” პაოლომ ხომ სწორედ პროფესიონალი პროსტიტუტის ამბავი ასახა. კარგია თუ ცუდი, გასული საუკუნის დასაწყისში ჩვენში ეს სფერო სამოყვარულო დონეზე რჩებოდა.

***
ერთი ლირიკული გადახვევა: ჩემს ბავშვობაში იატაკის ჯოხები დიდ ხმარებაში იყო. ხალათი ან კაბა რომ გაიცვითებოდა, ბებიაჩემი მკლავებს და ღილებს, ელვა შესაკრავს და ასე შემდეგ დააჭრიდა, შუაში გახვრეტდა და იატაკის მოსაწმენდად იყენებდა. მახსოვს, დავცქეროდი ერთხელ შიდა კიბის თავზე მჯდომი ამ საქმიანობით დაკავებულ ბებიაჩემს და ვფიქრობდი, აი, ესაა ცხოვრება: კარგი კაბისგან იატაკის ტილო გამოვა, საუკეთესო იატაკის ტილოს კი კაბად ვეღარ აქცევ... ალბათ მაშინ იფშნეტდა თვალებს ჩემში პოეტი.
ბევრი რომ არ გავაგრძელოთ, ამ მცირე ოპუსს ბოლოში ვურთავ ელენე ბაქრაძის ხელნაწერს და დასკვნა თავად მკითხველმა გამოიტანოს.
(ტექსტი უსათაუროა)

* * *
მინდა გიამბო სოფლის ამბავი,
და შენ დაჰკოცნი ამ ტუჩებს კიდევ,
ცას აზიდულან ჩვენი ვერხვები,
მზეს უგზავნიან ჩემს ლოცვას ისევ.
შემომეჩვიენ ჩუმად გვრიტები,
ჩემს მხრებზედ მკვირცხლად დანავარდობენ,
მათი ჟღმურტულით ნაიმედები,
აღარ მაწუხებს მძიმე დარდები.
ვკითხულობ ვერლენს, ვკითხულობ პოეს,
შენგან მოველი წიგნს დანაპირებს,
ზურგზედ ხელს ვუსვამ პატარა ხბოებს,
შემდეგ წყაროზედ ვიხეხავ თითებს.
ვაზს შევუჯდები და მტევანს ვკიკნი,
ტყეში დავდივარ, დავეძებ სოკოს,
ხან მაჭარს დავლევ ხის თლილი ჭიქით
და ვეზიდები ყურძნიან გოდორს.
წვიმიან დღეში სიმინდის ტარო
მე მომაგონებს არგვეთის ცუდ დღეს,
ჩამომადგება ღამე უმთვაროდ
და იჭვით სავსე აზრი მახუცებს.

სოფ. მერეთი.
* * *
#ავდარიანა

ნინო დარბაისელი

ჯალა

რა არის წლები! -
- ახალგაზრდა რომ ვიყავი, სულ ახალ-ახალ ფილმებს ვეძებდი. ახლა -
პირიქით.
წუხელ, ბელმონდო რომ არის მთავარ როლში, ,,პროფესიონალი” ვიპოვე და ფინალში გავსკდი ტირილით.
ახლა ვიღას ეხსომება. ასეთი ამბავია:
საფრანგეთის დაზვერვა “ტვინს დაუმუშავებს” ერთ სნაიპერს, (ბელმონდოს), რომ აფრიკის რომელიღაც ქვეყნის პრეზიდენტი, ჯალა - ცუდი კაცია და მოსაკლავია.
წავა ეს საწყალი დავალების შესასრულებლად, დაიჭერენ, რამდენიმე წლით აფრიკაში ციხეს ახეხინებენ. იქიდან გამოვა და დავალება ხომ მაინც შესასრულებელი აქვს, როგორც პროფესიონალს, არა?
უნდა, რომ აფრიკელი ჯალა მოკლას, ამასობაში კი საფრანგეთის ხელისუფლებას ჯალასთან საერთო ენაც უნახავს, დამეგობრებია და რაკი ბელმონდო თავისას არ იშლის,
თუ გახსოვთ, ვინაა მოსაშორებელი ახალი თაობის ვინმე, ფრანგი სნაიპერის მიერ?
ყოჩაღ, გხსომებიათ!
ტყვია რომ გავარდა, აი, აქ ავღრიალდი…

ჩემო ძვირფასო ორთოდოქსო ,,ბაქრაძე დარიანისტებო”!
მე შეიძლება უგულო ადამიანად მოვჩანდე ხანდახან, მაგრამ მინდა იცოდეთ, რომ სინამდვილეში ერთი გულჩვილი პოეტი ვარ და რომ ვუყურებ თქვენს მდგომარეობას, ახლა, როცა გვიან, მაგრამ მაინც, ა. წ. 12 აპრილს ,,კავკასიურ სახლში” გამართული კონფერენციის წყალობით, საბოლოოდ, დოკუმენტურად დადგენილია, რომ “დარიანული დღიურების” ავტორი პაოლო იაშვილია, აწ უკვე სიყვარულში შეზავებული სიბრალულით ვფიქრობ თქვენზე:
- როგორი ბოლომდე მიმნდობი და პატიოსანი, პროფესიონალი ადამიანები აღმოჩნდით!
ახლა, ვითარების შეცვლის მიუხედავად, როგორ ვერაფერს ხვდებით და ძველებურ აქტიურობას განაგრძობთ, “ჯალა უნდა მოკვდესო”!

ახლანდელი საქმე და ვითარება კი ასეა:
ელენე ბაქრაძისაგან კერპის შექმნით და “დარიანული დღიურების” ავტორად მისი გამოცხადებით, ფსევდო-ფემინისტებმა ათი წლის მანძილზე უკვე მიიღეს ყველანაირი ფინანსური, მორალური და აშ., მოგება; წიგნიც - მეორედ გამოსცეს, შიგ ისევ პაოლოს ლექსების შეტანით.
ანუ, შესაბამისად, პაოლო იაშვილი, რომელმაც სწორედ ღირსების გამო, 1937 წელს მწერალთა კავშირში სანადირო თოფით თავი მოიკლა და რომელიც ამბობდა, “როგორც აფრის ტკაცუნი
მოვარდნილი ზღვიდან, ისეთი ვაჟკაცური
გაქროლება მინდაო”, თავისი ფსევდო- ფემინისტური საქმიანობით, როგორც კაცი - საბოლოოდ დაასამარეს: გამოიყვანეს რა მოძალადედ, მძარცველად, უღირს ადამიანად!
.. და მათ სხვა აღარაფერი აქ აღარც აინტერესებთ, ჩვენი გაჩუმების მეტი.
ერთ ამბავსაც აქვე გაგიმხელთ - ეს, საკუთრივ პაოლოზე კი არა, მასზე, როგორც ქართული ლიტერატურის ისტორიაში პირველი, პრინციპულად მასკულინური გაერთიანების ,,ცისფერი ყანწების” შემქმნელსა და მთლად თავკაცზე, ანუ მამაკაცთა გაერთიანებაზე მიტანილი ფსევდო-ფემინისტური იერიში იყო და ,,ტრიუმფიც” - რახანია, ნაზეიმები აქვთ.
ისინი, როგორც ვთქვი, უკვე მეტ გამოსარჩენს აქ აღარაფერს მოელიან. მხოლოდ ის უნდათ, რომ დღემდე ნაჭამი შერჩეთ;
უკვე სხვა დიადი მიზნები აქვთ და მოხარულნი იქნებიან, ხელს თუ არ შეუშლით და საშუალებას თუ მისცემთ, უკვე დაივიწყონ ნაჭამ-მონელებული, საზოგადოებასაც დაავიწყონ ეს ყველაფერი და სხვა გამოსარჩენი, ,,კარმუშკა” ეძებონ ჩვეულებისამებრ - არა, როგორც ლიტერატურის ქომაგ-მიმხედავებმა, არამედ როგორც ჩვენი ლიტერატურულ- კულტურული მემკვიდრეობის აქტიურმა, სათავისოდ მომხმარებლებმა;
განაგრძონ საზრდოობა ქართული ლიტერატურული მემკვიდრეობის გამაუპატიურებელი, უცხოური ფულებით დაფინანსებული სხვა, რაიმე, ახალი პროექტებით.

პატივს ვცემ თქვენს გულუბრყვილო პატიოსნებას, მაგრამ იქნებ მიმოიხედოთ და ახალ რეალობას მართლა დაუფიქრდეთ!
ჩვენი მიზანი - იმის გადარჩენაა, თუ კიდევ რაღაცის გადარჩენა შეიძლებოდა მათი ავნამოქმედარიდან. ვიცით, ეს გარკვეულწილად, დონ კიხოტურია, რადგან ამხელა მასმედიას, სადაც თავისი აზრები ავრცელეს და დაამკვიდრეს, ჩვენ - ცარიელი ხელებით, ბევრიც რომ ვეცადოთ, უკვე ვეღარ მოვერევით, მაგრამ როგორც იტყვიან, ბრძოლას ყოველთვის აქვს აზრი.
მე?
მე - ძველი ცოდნა ამერიკაში არად მარგია და გიორგი ლეონიძის პარაფრაზს რომ მივმართო, ტვინსაც უნდა, მეგობრებო, ბერტყვა, როგორც ხურჯინს, ვიდრე ამერიკულ, ტკბილ სიბერეს საბოლოოდ მივცემდე თავს…
რა ბრძანეთ?!
აკი მანდ ჩამოსვლას და მუზეუმის დირექტორობას ვაპირებდი?
გაგიმხელთ ამ საიდუმლოსაც:
უკვე დავადგინე, რომ მაგ ხმებს სწორედ ის მივრცელებდა, მუნდირ-ეპოლეტები რომ უკვე მოზომილი აქვს და თვლის, რომ მისი გადირექტორება მხოლოდ დროის ამბავია.
მინდა გჯეროდეთ, რომ მაინც მიყვარხართ.
თავს მიხედეთ!

გულწრფელად თქვენი

ნინო დარბაისელი სტრონი
* * *


* * *
#კრიტიკა_ლიტმცოდნეობა

ნინო დარბაისელი სტრონი

ტაბიძეები: ვაზა და თავისქალა

ევროპა თუ აზია, აღმოსავლეთი თუ დასავლეთი, დაპირისპირება თუ სინთეზი…ამ საკითხების შესახებ ქართულ ლიტერატურაში საუკუნეზე მეტია, უკვე იმდენი დაიწერა, რომ ახალს ადამიანი ვეღარაფერს იტყვის.
ჩავთვალოთ, რომ ყველას ყველაფერი მეტნაკლებად, ისედაც გვახსოვს.
ჟურნალი “ცისფერი ყანწები”(1916) რომ აღმოსავლურ-დასავლურ ლიტერატურულ
მონაპოვართა სინთეზირებას ესწრაფვოდა და ახალი ქართული ხელოვნების დაბადების წინაპირობად სწორედ ეს მიაჩნდა, მგონი, ეს უკვე სასკოლო პროგრამიდანაა. ყოველ შემთხვევაში, “ გუგლში” ცოტა როდი დევს საჩვენებელი გაკვეთილების გეგმები და ვიდეოები, რომელიც სკოლაში სწავლებისთვის ,,ცისფერყანწელთა”
ლიტერატურულ მემკვიდრეობას სწორედ ამ კუთხით აშუქებს.
დარჩა კი აქ რაიმე სათქმელი? გავიფიქრებდი უმალ თავადვე, ამ წერილის ავტორი კი არა, მკითხველი რომ ვყოფილიყავი
და მაინც!
მინდა, ტიციან ტაბიძის უცნობილესი ლექსის დასაწყისი გავიხსენოთ ჟურნალ ,, ცისფერი ყანწებიდან”:

გაფიზის ვარდი მე პრუდომის ჩავდე ვაზაში,
ბესიკის ბაღში ვრგავ ბოდლერის ბოროტ ყვავილებს.

ძირითადად ეს ტაეპები მოჰყავს ყველას მაგალითად ევრო- აზიური მიმართებების შესახებ მსჯელობისას.
რას ამბობს პოეტი ხომ დიდ გამოცანას არ წარმოადგენს:
გაფიზი/ ხაფიზი/ ჰაფეზი შირაზელი - ყურანის ზეპირად მცოდნე, მეთოთხმეტე საუკუნეში მოღვაწე სპარსი პოეტია, რომლის შემოქმედებაც სპარსული კლასიკური ლირიკის მწვერვალადაა მიჩნეული.
გოეთეს “დასავლურ-აღმოსავლური დივანის” წყალობით, ევროპულმა ლიტერატურამ აზიურის დარად, შეითვისა მისი ლირიკის თემები და მოტივები, მათგან ყველაზე პოპულარული მაინც ვარდ-ბულბულიანია”, რომელიც საყოველთაოდ მოარულ თემას იქცა , (გავიხსენოთ თავად გოეთეს ,,ველური ვარდი”, ოსკარ უაილდის ზღაპარი ,, ვარდი და ბულბული” , მანდელშტამის ,, გაფიზის ვარდი”( სომხეთზე), ქართული პოეტური ტრადიციაც ხომ არაერთ ნიმუშს შეიცავს ამ თემის დამუშავებისა (თეიმურაზ I- ის ,, ვარდბულბულიანი”, ბესიკ გაბაშვილის ,, სტვენს ბულბული” და სხვა არაერთი ლექსი, ყრმა ნიკოლოზ ბარათაშვილის ,,ბულბული ვარდზედ” და ა.შ.)
მოკლედ, საყოველთაო წარმოდგენის გათვალისწინებით რომ ვთქვათ და არ ჩავუღრმავდეთ მის შესახებ არსებულ მისტიკურსა თუ ოკულტისტურ კონცეფციებს, ვარდი - არის სიმბოლო მშვენიერი ქალისა, რომელიც დაცულია ეკლებით, ხოლო ბულბული - მგოსანია, ტრუბადურია მასზე გამიჯნურებული, რომელიც ზოგ ვერსიაში ამ სიყვარულს ეწირება. მშვენიერება კი ამ ტრადიციით, წარმავალია, რადგან ვარდი - მიწიერთა, ცოცხალთა დარად, ჭკნობადია.
ამ ზოგადი კონტექსტის გათვალისწინებით, შეიძლება ითქვას, რომ ქართველისთვის ,,გაფიზის ვარდი”-
უფრო სხვა რამეა, ვიდრე მაგალითად, რუსისთვის, რადგან მისი თემა - ოდითგანვე, საუკუნეთა მანძილზე, ლიტერატურულად გვაქვს ათვისებულ-დამუშავებული, უკვე საკუთარი, საუკუნოვანი პოეტური ტრადიციის ნაწილად აღვიქვამთ.
რატომ გაფიზი და არა - ჰაფეზი?
ეს სახელთა: ანთროპონიმთა, ტოპონიმთა და ა.შ გასხვანაირების, “გაუცხოურების (და არა - გაუცხოების) საყვარელი ხერხია ცისფერყანწელთათვის და მათი ეპოქის სხვა პოეტებისთვისაც (გავიხსენოთ გ. ლეონიძე, ედგარ პოს პოემა ,,ტამერლანიდან” დაწყებული, უცხოური და შემდგომ რუსული ლიტერატურის კვალად, თემურ ლენგის სახელს როგორ წარმოსთქვამს ლექსში
,,როგორც ხმალი, ძმებო, ტამერლანისა, სიყვარული ისე დამჯახებია”)
ზემოთქმულის გათვალისწინებით, “გაფიზის ვარდი” - ქართულ ტრადიციად უნდა გავიაზროთ.
ვიდრე შემდეგ საფეხურზე გადავიდოდეთ, აქ მოკლედ შეგახსენებთ, რომ ცისფერყანწელნი - უპირისპირდებოდნენ თავიანთი დროის ეპიგონურ პოეზიას, ზედაპირულად გაგებულ და კოპირებულ შემოქმედებას აკაკისი, ილიასი და ა. შ. მათ მიაჩნდათ, რომ რუსთაველი უფრო თანამედროვე იყო, ვიდრე სიმრავლე მათი თანამედროვე ავტორებისა; ასევე ამბობდნენ, რომ ბესიკ გაბაშვილის - აზიით ნასაზრდოები ამ პოეტის მერე პოეზიამ განვითარება შეწყვიტა.
ერთიც: ბესიკ გაბაშვილის ბაღი - მათი ლიდერის პაოლო იაშვილის ,,დარიანული დღიურების” ერთ-ერთი მთავარი ტოპოსი გახდება.

***
ახლა ვცადოთ იმის გარკვევა, თუ რას ნიშნავს ,, პრუდომის ვაზა” . პრუდომი რომ მეცხრამეტე საუკუნის ფრანგი პოეტია, ვიცით. ნუთუ პრუდომის ვაზაში გაფიზის ვარდის ჩადება - მარტივად ნიშნავს ქართული ტრადიციული შინაარსის მოქცევას ევროპულ ფორმაში და მეტს არაფერს?
მეორე სტრიქონით რა გამოდის?
ბესიკის ბაღში, როგორც აღმოსავლური კულტურით ნასაზრდოებ ქართულ ტრადიციულ ნიადაგში - სათავსში, ფორმაში - ევროპული, მოდერნისტული სათქმელი ირგვება - ბოდლერის ,, ბოროტების ყვავილები”.(კრებულის სახელწოდება)
ანუ ეს ორი სტრიქონი რომ შევაერთოთ, გამოდის, რომ ტიციან ტაბიძე ამბობს, ქართულ ტრადიციულ სათქმელს - მოვათავსებ ევროპულ ფორმებში, ხოლო ევროპული, კერძოდ ფრანგული პოეზიის მიღწევებს - ტრადიციული ქართული ფორმით გადმოვცემო?!
ვითომ ასე მარტივადაა საქმე?
პრუდომი კარგი ფრანგი პოეტი იყო, მაგრამ, ნობელიანტობის მიუხედავად, არც იმ სიდიდის ვარსკვლავი, ევროპულ სალექსო ფორმათა მთელი მრავალფეროვნება რომ იტვირთოს მისმა სახელმა.
რა შუაშია პრუდომის ვაზა?
მეტაფორისქმნადობამ გაიტაცა ტიციან ტაბიძე?

***
ახლა ერთი, ფრანგული ლექსის ტექსტს დავდებ... ცხადია, უკვე გამოიცანით რომ მისი ავტორი - სიული, სოულ, თუ რანაირად წარმოსთქვამენ ამ სახელს ქართულად, - პრუდომია:

LE VASE BRISÉ

À ALBERT DECRAIS

Le vase où meurt cette verveine
D’un coup d’éventail fut fêlé ;
Le coup dut effleurer à peine :
Aucun bruit ne l’a révélé.

Mais la légère meurtrissure,
Mordant le cristal chaque jour,
D’une marche invisible et sûre
En a fait lentement le tour.

Son eau fraîche a fui goutte à goutte,
Le suc des fleurs s’est épuisé ;
Personne encore ne s’en doute ;
N’y touchez pas, il est brisé.

Souvent aussi la main qu’on aime,
Effleurant le cœur, le meurtrit ;
Puis le cœur se fend de lui-même,
La fleur de son amour périt ;

Toujours intact aux yeux du monde,
Il sent croître et pleurer tout bas
Sa blessure fine et profonde ;
Il est brisé, n’y touchez pas.

1865

ესეც - ჩემი თარგმანი

სიული პრუდომი

ვაზა გატეხილი

(ციკლიდან “სულის ცხოვრება”)

ვაზაში რომ იდო ვერბენა ლამაზი,
იმ ყვავილს შემთხვევით გამოსდე მარაო.
წამით შეტაკებამ, სხვა რა ვთქვა ამაზე,
ბროლს თითქოს უეცრად შიგ გაუარაო.

არც კი ემჩეოდა ნაბზარი პატარა,
დღითიდღე გაზრდილა, ყოფილა რა მალი,
ნეტავი წრიულად რამ შემოატარა,
ნაპრალად ქცეულა იგი იდუმალი.

თურმე განსაცდელი აქ რაოდენია,
უწყალოდ დამჭკნარა მშვენება ამდარი.
ვაზა ამომშრალა, სითხე დასდენია.
ნუ მიეკარები, თავისით გამტყდარა.

როცა შეგვეხება ხელი სანუკვარი,
სავსე სიყვარულით - გული იბზარება,
ჭრილობა პატარა, თითქოს უჩინარი,
ღრმავდება და გვიჭირს ამ გულით ტარება.

გული იგივეა, მაგრამ ამომშრალა,
მარტოა, გულგრილთა თვალს მონაფარები,
ტკივილით სავსეა, იდუმლად მტირალი,
ის გატეხილია, - ნუ მიეკარები!

1865

(თარგმანი ნინო დარბაისელისა)

ამ ლექსით ცხადია, რომ “პრუდომის ვაზა” - არ არის ტიციან ტაბიძის მიერ შექმნილი პოეტური სინტაგმა.
იგი - მზაა, ფრანგული პოეზიიდან “ნასესხებია” და ნიშნავს ბროლის ვაზასავით უნებურად გაბზარულ - გატეხილ გულს, რომელშიც ,,გაფიზის ვარდი” - უწყლოდ დაჭკნება.
ანუ პირველი სტრიქონი შეიძლება გავიგოთ ასე, რომ ტიციანი - სიყვარულს მოიაზრებს, როგორც ჭკნობადს, წარმავალს და არა - წარუვალს.
რაკი ამ ლექსში მისი პოეტური კრედოა მანიფესტირებული, “გაფიზის ვარდი”, გარდა სიყვარულისა, უთუოდ სასიყვარულო პოეზიის გაგებასაც უნდა შეიცავდეს.
შემდეგი სტრიქონი კი:
,,ბესიკის ბაღში ვრგავ ბოდლერის ბოროტ ყვავილებს - უკვე ახალი, არატრადიციული “არა- მშვენიერი” ესთეტიკის დამკვიდრებისკენ სწრაფვაა, ტრადიციულ ბაღში - მშვენიერების ალაგას.

***
ყვავილები, რაღაც საცავი, წარმავალობა, წარუვალობა…
ჩემთვის და ზოგადად, ქართველი მკითხველებისთვის დღემდე გამოცანაა, მაინც, რა მოხდა “ცისფერყანწელებსა” და გალაკტიონს შორის ისეთი, რომ სამუდამო მტრად მოეკიდნენ ერთმანეთს, თანაც ის რაღაც არცერთ მხარეს რომ არასოდეს არავისთვის უთქვამს!
გამონაკლისია გალაკტიონის წერილი ოლიასადმი, სადაც სულ ერთი ფრაზაა, მე და გაფრინდაშვილმა ისეთი რამეები ვუთხარით ერთმანეთს, ჩვენი შერიგება აღარ გამოვაო.
ჰო, კიდევ, არის ერთი გალაკტიონისეული ჩანაწერი “ცისფერყანწელთა” შესახებ, “ქუთაისიდან რომ გამომაგდეთო” …
და ამის მიუხედავად, მათი ცხოვრებები და შემოქმედებები - შეიძლება ასე ითქვას, ერთმანეთისადმი მიწყივ დიალოგური იყო.
და ეს დიალოგურობა ცხადია, მაინცა და მაინც სიამტკბილობას არ გულისხმობს, ურთიერთჯიბრობაც, ანტაგონიზმიც - დიალოგის სახეობაა.
“ცისფერყანწელთა” ძმობაცა და გალაკტიონი - მარტოკაციც ერთი პუნქტისკენ - ქართული პოეტური კულტურის, ლექსის რეფორმისკენ ისწრაფვოდნენ, რუსულ- ევროპული გამოცდილების შემოქმედებითი ათვისების მეშვეობით, თუმცა სხვადასხვა გზას ადგნენ, პარალელური იყოო ეს გზები, მე ვერ ვიტყოდი, რადგან დროთა განმავლობაში, სადღაც-სადღაც იკვეთებოდნენ კიდეც.
არაერთი საამისო მაგალითის დასახელება შეიძლება, მაგრამ ამჯერად ერთზე მინდა შევაჩეროთ ყურადღება.
გალაკტიონის და ზოგადად, მეოცე საუკუნის ქართულ პოეზიის საუკეთესო კრებულს, რომელსაც შემოკლებით ,, არტისტულ ყვავილებს” ვუწოდებთ, სრულ სახელად ეწოდება „Cran Aux fleurs artistiques“ - ,, თავის ქალა არტისტული ყვავილებით”(1919)
არტისტული - ჩემი აზრით, ნიშნავს არა “ხელოვნების” ან ,, ხელოვნებისმიერს” , არამედ ,,ხელოვნურს” , ან ორივეს ერთად და იქნებ კიდევ რაღაც სხვასაც…. ანუ ინტეგრირებულ სიახლეს, როგორც გალაკტიონს სჩვეოდა, სიმბოლისტურ სახეთა, კონცეპტთა თუ სინტაგმათა შექმნისას და იგი მიემართება გოეთეს “ფაუსტს”, სადაც ერთ სცენაში, ქალების სიმღერაში ნათქვამია:
,,ხელოვნური ყვავილები ნამდვილს სჯობია, რადგან არასოდეს დაჭკნება”.
ანუ ამ სათაურში საუბარია კვდომის შეუძლებლობაზე, უკვდავებაზე, მარადისობაზე, ხოლო თავის ქალა - (გავიხსენოთ ტრადიციული “ ხელშითავისქალიანი ჰამლეტიც, ,, ჰამლეტის ქნარიც”) უკვე სიკვდილგადატანილი, ამდენად გამარადიულებული “ ვაზაა”, სათავსია ხელოვნური ყვავილების ჩასადებად,
ამავე დროს იგი ,,სიცოცხლისმიღმიერი/ყოფისმიღმიერი-გამოცდილების მქონეცაა.
სათაური: ,,თავის ქალა არტისტული ყვავილებით”, ჩემი ფიქრით, ანტითეზაა გალაკტიონის ალალი ბიძაშვილის ტიციან ტაბიძის სიტყვებისა:
, გაფიზის ვარდი მე პრუდომის ჩავდე ვაზაში”
ანუ აქ თუ ერთ მხარეს - ტიციანთან ფატალურობა და წარმავალობა გვაქვს, გალაკტიონთან - ამის საპირისპიროდ - წარუვალობა და მარადისობა, უკვდავებაა; ისინი მიემართებიან ერთმანეთს, როგორც ყოფა და ყოფიერება.
ამასთანავე, გალაკტიონის კრებული არც კი მოიაზრება ევროპა-აზიის მიმართებათა კონტექსტში, დაწყებული ფრანგული სათაურით, ამას მიდევნებული სამი ფრანგულივე ეპიგრაფით, უკვე ,,ევროპულად სუნთქავს”.
მარკეტინგული თვალსაზრისით, არ არის მაინცა და მაინც სწორი სვლა, მარტო ამსიგრძე, უცხოენოვანი სათაური რომ წააწერო ყდაზე წიგნს და ქართულად ზედ მხოლოდ შენი სახელი ეწეროს (და ბოლოში- “ტფილისი”)
როგორც მახსოვს, წიგნს ტირაჟი ორიათასი ჰქონდა. თუნდაც მეშლებოდეს და ორასი იყოს. ნამდვილად უნდა ნიშნავდეს მარტო შენი სახელი მკითხველისთვის რაღაც დიდს, რომ ასეთყდიანი წიგნი შეიძინოს!
“ცისფერყანწელთა” ეკლექტიზმს… მე ხომ ასაკოვანი დიასახლისი ვარ, მოდით, ჩემს ენაზე ვიტყვი,… მათ რომანტიზმულ- სიმბოლიზმურ-ფუტურიზმულ, ზოგადად მოდერნიზმულ აჯაფსანდალს,
http://urakparaki.com/?m=4&ID=110989

This post has been edited by nino darbaiseli on 5 May 2022, 19:24

გუშინ მწერალთა სახლში გაიმართა პრეზენტაცია ახლად გამოცემული წიგნისა ,, ელენე დარიანის დღიურები, ტექსტი და ავტორი”
დიდი საზოგადოებრივი ინტერესი აშკარად შეიმჩნეოდა დარბაზში.
ეს იყო ნამდვილი განხილვა
მე ცხადია, ვერ დავესწრებოდი. სამაგიეროდ, მქონდა ვიდეოჩართვის საშუალება.
რა ვთქვი, როგორ და რა აქცენტებით, შეგიძლიათ თავად იხილოთ ქვემოთ, ლინკზე.
(მახსოვს, ამ თემას რომ ვხსნიდი, შარშან , დაახლოებით ამ დროს, ვიღაცამ კომენტარი დამიწერა თუ მომწერა, პოლიტიკის განყოფილებაში ამ თემას რა უნდაო. მგონი დახურვასა და სხვაგან გადატანაზეც იყო საუბარი….
ეგე, თუ რა უნდა!

გუშინდელი ღონისძიება უფართოესად გაშუქდა პრესითა და სხვა საინფორმაციო საშუალებებით. ორ ლინკს მე გიგდებთ, დანარჩენი, თუ გაინტერესებთ, თავადაც შეგიძლიათ მოიძიოთ.

http://kvira.ge/810406?fbclid=IwAR3vZdH6aI...mibextid=Zxz2cZ

https://youtu.be/MCF5DJ9sGFk?fbclid=IwAR1Xx...mibextid=Zxz2cZ