კი თავისით განვითარდნენ. ხო სულ ძარცვით განვიტარდნენ აბა.
არაბემა რაც ძარცვეს რატო ვერ განვითარდნენ? მონღოლებმა ლამის მთელი მაშინდელი აზია -ევროპა გაძარცვეს სადაა დღეს მონღოლეთი?
ოსმალეთის სულთანს ფული რო ქონდა იმის მეთედი არ ქონიათ ევროპის მეფეებს და რაც ოსმალეთმა ძარცვა კიდევ , სად ტრაკში იყო ოსმალეთი რატო ვერ განვითარდა?
ან რუსეთს რაც ნაძარცვი ყავს გარშემო რატო იყო ქაქი ქვეყანა ყოველთვის?
ძალიან მარტივ მაგალითს მოგიყვან.
ისმალეთის სულტანისთვის ყველა მისი ქვეშემრდომი იყო მონა. აი დიდი ვეზირიდან დაწყებული უბრალო ადამიანით დამთავრებული. რო გაიღვიძებდა ცუდ ხასიათზე შეეძლო თავი მოეჭრა ,შეეძლო სარი ეთხარა ტრაკში ნებისმიერი დიდებულისთვის.
ევროპაში უბრალოდ ესეთუ დამოკიდებულება წარმოუდგენელი იყო. მაგი კი არა 40 დღიანი ვალდებულება ომში ყოფნის შუა ბრძოლაში რო დაუმთავრებოდა ტიპს შეეძლო მიეტოვებინა და წასულიყო და ვერც ერთი ევროპელი მონარქი ვერაფერს ეტყოდა.
11 საუკუნეშო ტიპებს უკვე უნივერსიტეტები ქონდათ, განათლებას და ცოდნას აწვებოდნენ, სულ სხვანაირად მოწყობილი სამართლებრივი სივრცე ,
ბოლონიის უნივერსიტეტი 1088 წელი, ოქსოფორდი 1096 წელი, კენმბრიჯი 1209 წელი,პარიზის 1150 წელი. ჩამომითვალე ერთი ასეთი უნივერსიტეტები სხვაგან? მონღოლური, არაბული , ოსმალური, ირანული?
მოსკოვი უნივერსიტეტი-1755 წელი, ისმალეთის იმპერია უნივერსიტეტის პროტოტიპი გახსნა (უნივერსიტეტიც კი არა ) 1846 წელს.
ინივერსიტეტს ვიძახი და არა მედრესეს ან სასულიერო სკოლას თუ აკადემიას.
ეს რაც განათლების სიტემას ეხება და სხვა ბევრ მიზეზს აღარ დავწერ.
ვინმე რო გაძარცვო იკეანის გაღმა ტექნოლოგიაც გინდა, განათლებაც და ძალაც.
და რავი თუ ვინმეს გონია რო აი წვერებიანი ველური ევროპელები ნავებით მიცურდნენ აფიკაში, მონები წამოასხეს და მაგით განათლდნენ და განვითარდნენ . იყოს კაცო მასე