5 სექტემბერს შეერთებულმა შტატებმა გამოაცხადა კოსოვოსთან სტრატეგიული დიალოგის სამუდამოდ შეჩერების შესახებ, იმ მოტივით, რომ კოსოვოს დროებითი მთავრობა (ალბინ კურტის ხელმძღვანელობით) დგამს ნაბიჯებს არასტაბილურობისა და დაძაბულობის გასაზრდელად, განსაკუთრებით სერბულ უმცირესობასთან ურთიერთობებში. ეს არის 2008 წლის ჩამოსხმის „კოსოვოს პრეცედენტის“ საკმაოდ მოულოდნელი განვითარება − ამ კვაზისახელმწიფოს შემქმნელი ამერიკიდან.
სხვანაირად რა უნდა ეწოდოს „სახელმწიფოს“, რომელმაც ა.წ. თებერვალში ჩატარებული საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ ვერა და ვერ ჩამოაყალიბა მინისტრთა კაბინეტი, ხოლო პარლამენტის სპიკერი „ვაი-ვაგლახით“ მხოლოდ 58-ე ცდაზე აირჩია. აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის მიერ თავისი გადაწყვეტილების მოყვანილ მიზეზებში, კერძოდ შედის უარი იმ წინასწარ დაპირებაზე, რომ პარლამენტის ერთ-ერთი ვიცესპიკერი უნდა ყოფილიყო სერბული თემის წარმომადგენელი; ჩრდილოეთ კოსოვოში „სერბული უმცირესობის“ ფარგლებში მოქმედი სოციალური უზრუნველყოფის სააგენტოების ექსპროპრიაცია; საფოსტო სისტემის კონტროლი, სადაც ადრე სერბული საფოსტო სამსახური ფუნქციონირებდა; ზემოქმედება საკონსტიტუციო სასამართლოზე და ა.შ.
ამას დიდი ალბათობით მოჰყვება კოსოვოსთვის შესაძლო უსიამოვნო შედეგები:
კოსოვოს დიპლომატიური იზოლაცია, შეერთებული შტატებისა და დასავლეთის მხრიდან ზემოქმედების ზრდა.
დიალოგის შეჩერება სერიოზული სიგნალია იმისა, რომ კოსოვოს გარკვეული ქმედებები (განსაკუთრებით სერბულ უმცირესობასთან დაკავშირებით) არ აკმაყოფილებს ვაშინგტონის მოლოდინს. ამან შეიძლება გამოიწვიოს დახმარების მხარდაჭერის, ვაჭრობისა და უსაფრთხოების თანამშრომლობის შემცირება, ასევე საერთაშორისო აღქმის გაუარესება.
გავლენა მოახდინოს კურტის მთავრობის შიდა ლეგიტიმაციაზე.
უკვე ნათელია, რომ კოსოვოში ოპოზიცია და ბიზნესი კურტის აკრიტიკებენ მისი მთავრობის მიერ მთავარ მოკავშირესთან ურთიერთობების გაუარესების გამო. ამან შეიძლება გაზარდოს ზემოქმედება კოსოვოში, რამაც შესაძლოა გამოიწვიოს კურსის შეცვლა და უკიდურეს შემთხვევაში, ვადამდელი არჩევნები ან მთავრობის შეცვლა.
გამოიწვიოს სერბული უმცირესობის პოზიციის გაძლიერება კოსოვოში. თუ საერთაშორისო პარტნიორები (აშშ, ევროკავშირი) კვლავაც ხაზს უსვამენ სერბების უფლებების პატივისცემის და შეთანხმებების დაცვის აუცილებლობას (მაგ., სერბული მუნიციპალიტეტების ასოციაციის/თანამეგობრობის, ავტონომიის და ინსტიტუტებში მონაწილეობის შესახებ), ამან შეიძლება სერბულ საზოგადოებას მეტი ბერკეტი მისცეს.
გაზრდის დაძაბულობის ესკალაციის რისკს. თუ კოსოვოს მიმართ საერთაშორისო ზემოქმედების ზომები გაძლიერდება, ხოლო სერბული უმცირესობა თავს საფრთხეში იგრძნობს − სავარაუდოდ, გაძლიერდება პროტესტი და არასტაბილურობა ადგილზე, განსაკუთრებით ჩრდილოეთ კოსოვოში. ამან, თავის მხრივ, შეიძლება გამოიწვიოს საერთაშორისო ორგანიზაციების, სამშვიდობო ძალების და დიპლომატიური შუამავლობის ჩართვა.
გამოიწვევს გავლენას კოსოვოს სტატუსსა და აღიარებაზე. თუ აშშ-სთან და შესაძლოა ევროკავშირთან ურთიერთობები გაუარესდება, ახალი ქვეყნების მიერ კოსოვოს აღიარების პერსპექტივები შეიძლება შემცირდეს, ან აღიარება შესაძლოა გადაიხედოს გარკვეულ საერთაშორისო ფორუმებზე, თუმცა ეს ნაკლებად სავარაუდოა, რომ სწრაფად მოხდეს.
გარდაუვალია გავლენა ევროპულ გზაზე და ფინანსურ დახმარებაზე.
დასავლური დონორები და ინვესტორები, ყოველ შემთხვევაში დეკლარირებულად და ოფიციალური განცხადებების დონეზე − ორიენტირებულნი არიან სტაბილურობაზე, ინსტიტუტების პატივისცემასა და უმცირესობების უფლებებზე. ამ ნორმების დარღვევის ნიშნებმა შეიძლება გამოიწვიოს დაფინანსებასა და გრანტებზე წვდომის შეზღუდვა.
ამ ყველაფერს ოფიციალური ბელგრადი ჯერჯერობით ფრთხილი ოპტიმიზმით ეხმაურება. სერბული მხარე, მათ შორის „სრპსკა სიის“ წარმომადგენლები, გამართულ საზოგადოებრივ დებატებში, აშშ-ის ამ ნაბიჯს სერბული უმცირესობის მხარდაჭერის სიგნალად მიიჩნევს. ზოგიერთი კომენტატორი მიიჩნევს, რომ აშშ ამით აჩვენებს კურტის პოლიტიკის მხარდაჭერის ნაკლებობას, განსაკუთრებით ჩრდილოეთ კოსოვოში. სერბეთი, სავარაუდოდ, დიპლომატიურად გამოიყენებს ამ სიტუაციას იმის ხაზგასასმელად, რომ მისი პოზიცია სერბების უფლებებთან დაკავშირებით საერთაშორისო დონეზე გამართლებულია და რომ კოსოვოში ახალი ნორმები ირღვევა. მან შეიძლება გააძლიეროს ლობირება ევროკავშირსა და გაეროში, რათა უზრუნველყოს დამატებითი გარანტიები სერბული თემისთვის.
სერბეთში ამან ასევე შესაძლოა ნაციონალისტური განწყობებიც გააძლიეროს: ხელისუფლება აჩვენებს, რომ „სწორად იცავენ სერბების ინტერესებს“, რამაც შესაძლოა ქვეყნის შიგნით მისი პოპულარობა გაზარდოს. ასეა თუ ისე, ერთი რამ თვალნათელია: განსხვავებით აშშ-ის წინამორბედი ადმინისტრაციისაგან, რომლის პატრონაჟით კოსოვომ კიდევ უფრო გააძლიერა ბალკანეთში თავისი როლი, როგორც უკანონო ქოლცენტრების, „შავი იარაღის“ ბაზრისა და ნარკოტრაფიკის პროცესებში ცენტრალური მოთამაშისა, ტრამპის ხელისუფლება თავის ფსონს აშკარად სერბეთის სასარგებლოდ ჩამოდის. ითამაშებს თუ არა საბოლოო ჯამში ეს „ტრიგერის“ როლს ე.წ. „კოსოვოს პრეცედენტის“ დასრულების დასაწყისში − ამას დრო გვიჩვენებს.
https://geo-first.com/davit-qartvelisvili-k...7bO3mdi3yqwRuFQისე ეს თუ მართალია, ჩვენთვის შეიძლება კაი პრეცედენტი აღმოჩნდეს. ერთადერთი კაი საქმე რაც შეიძლება ტრაწაკუამ გააკეთოს
ტრამპის საერთო თემა 6, vol. VI of Agent Krasnov
