საქართველოს საომარი ისტორია

წავიდა მაშინ ჩამჭრელი კითხვები გორგასალის გვარი თუ შეიძელბა და რო მიპასუხებთ მერე ორი კითხვა კიდე იქნება
* * *
აუ მანუჩარის ისტორია მაქვს სადგაც წაკითხული ეხლა გამახსენდა,ზაკაზად რო დაუგვიანა ბრზოლაში მანუჩარმა და იმ მთავარსარდალმა სპეციალურად ქართველების დასჯას რო აყრებინა...მაგარი როჯა იყო ძალიან მანუჩარი,მას შემდეგ არი რამე ცნობები მასზე?

giorguna22

მარაბდის ბრძოლაში მონაწილეობდა და ბაზალეთზეც იყო...

ხოსროიანი....

ildamusa

საქართველოში რეალურად ხოსროიანები არიან ფარნავაზიანები! ფარნავაზის შთამომავლები. აი ის რომ ირანელები არიან წარმოშობით ეგ უკვე ცალკე გრძელი ამბავია

ეგ უფრო მერე მოხდა მეფე რევი I დროს დინასტიის ჩანაცვლება , დედის მხრიდან იყო შემორჩენილი მარტო ფარნავაზიანთა სისხლი .

ჩილდირის ბრძოლისას მოხდა 1578 წელს ოსმალეთსა და ირანს შორის იყო , ვინც მოიგო იმასთან მივიდა თავისი არმიით . რათქმა უნდა მიუხვდნენ და ქართველი ასობით ტყვეები მის თვალწინ დაწვეს კოცონზე.

tunguska

კასპის და მანგლისის რაიონების საზღვარზე, თრიალეთის ქედის წყალგამყოფზე.
http://wikimapia.org/#lat=41.7515925&lon=4...54&z=12&l=0&m=b
giorguna22

ხოსროშვილი.

ხოსროიან-სასანიანი იყო სასანიანთა ქარტული შტოდან.

მართალია ეგრე იყო რევი I (მართალი) მოხდა დინასტიის ჩანაცვლება . ანუ ირანის შაჰმა თავის შვილს შერთო ქართველი მეფის ასული , ამათი შვილი რევი კი დასვა იბერიის მეფედ . ფარნავაზიანთა დინასტია შენარჩუნდა დედის ხაზით .
მართალია ძაან ზოგადათაა მარა წავა.
http://www.youtube.com/watch?v=WpHZynwhNSs

სვიმონ მეფისა
ავტორი: კობა ჭუმბურიძე

ვინ არ იცის ამბავი ციხე ალამუთისა, ტინზე შემონადგამი მტაცებელის ბუდისა.

აქ დაირწა პირველად ჰაშიშინთა აკვანი, ზარსა სცემდა ჯვაროსანთ საბაჰის ძის ზაკვანი. სად არ გაიელვებდა გესლით გამონაკვები ავბედითად მკვესარი მათი აკინაკები.

ციხის ყრუ ტალანებში დაძრწოდა და ბორგავდა სული ნასირ ხოსროვის, მგოსნის და ღრიანკალის, მოძღვრის ცბიერ მულიდთა, შიშით შეუბორკავთა, აღმა-დაღმა მთესველთა ზაფრისა და კანკალის.

ფუთფუთებდა ბუნაგი, სიკვდილის საყუდელი, სანამ ხანმა ჰულაგუმ არ ულეწა ზღუდენი.

მაგრამ მოდი ამ ციხეს სულ სხვა თვალით შეხედე, დაივიწყე ერცახეს მულიდი და შახიდი, რადგან სწორედ აქ არი სვიმონ მეფის საკანი, ამ კედლებს ბინადარი არ ჰყოლია მაგვანი.

უკვე მეცხრე წელია შაჰი ვერ შეელია, მოძმეთაგან გაყიდულს ჭაღარაც შეერია, თუმცა, მიუხედავად ორგულობის, ღალატის, სამშობლოს დაჰფარფატებს მისი ფიქრი მარადის.

გარნა, ოდეს გაცხადდა სპარსის უილაჯობა, ოდეს ყველგან ოსმალომ დაჯაბნა და აჯობა, გაიხსენეს ლომგული, ალამუთს დახუნდული, უმალ ააღრჭიალეს ჟანგიანი ურდული.

თურმე ნიჭი ხალასი არც მათ თვალში ხუნდება, განუხვნიათ საკანი, აუხსნიათ ხუნდები, სამშობლოში სვიმონი თეთრი რაშით ბრუნდება, მტრის საკაფად ნაწაფი მკლავი არ უდუნდება.

ჩვენი ბედის ბორბალიც წაღმა ამობრუნდება, ქიტა აღიღინდება, გუთანს მიუბრუნდება, მარცვალი გაღვივდება, კერა გაღუღუნდება, კომლი ამოდინდება, ქვევრი აჩქაფუნდება, გადირწევა აკვანი, დროშა შეიკერება, კიდევ ბევრი მამაცი ხმალი გაიკვერება, კიდევ ერთი ლამაზი გვერდი დაიწერება, ხოლო სვიმონს ქართველი მარად მიეფერება.

თუ ამ ლექსით ახსენებთ, ვიამაყებ ჩემი სვით.
გულშიც თუ გაგიარათ, სადღეგრძელოდ შემისვით.

თამაზ ნატროშვილი

მე ვარ მულიდი

დილაადრიან აფორიაქდა მონღოლთა ბანაკი. ყველანი ჩაღატა-ნოინის კარვისაკენ გარბოდნენ. ატყდა მოთქმა-ტირილი. ღამით ვიღაც უჩინარი აჩრდილივით გაპარვოდა კარვის მცველებს, უხმაუროდ შესულიყო მძინარე ჩაღატა-ნოინთან და დანის ერთი დაკვრით გაეთავებინა. არავის არაფერი გაუგია, არც მკვლელის გამოჩენა და არც მიმალვა. დილით იხილეს მკვდარი სარდალი და “არა უწყოდეს, ვისგან მოკლულ იყო”.
ეს მოხდა ალამუთზე ლაშქრობის დროს, როდესაც მონღოლთა ჯარში იძულებით წაყვანილი ქართველები ერივნენ. ქართველებს მობეზრებული ჰქონდათ ალამუთის ხანგრძლივი ომი და თვით მონღოლებიც არ ეპიტნავებოდათ.
ბუნებრივია, რომ მონღოლებმა თვალი ქართველებს დაადგეს. სხვა ვინ მოკლავდა ჩაღატას, თუ არა ისინი – მონღოლთაგან “დიდსა ჭირსა შინა” ჩავარდნილი ქართველები? ამაში არავის ეპარებოდა ეჭვი, გარდა ჩარმაღან-ნოინისა, რომელიც უმტკიცებდა თვისტომთ: “დასწყნარდით, კაცნო, რამეთუ არა არს ნათესავი ქართველთა კაცის მკვლელი”. მაგრამ მისი ფხიზელი განსჯა ვეღარ აღწევდა პატრონის დაკარგვით გამძვინვარებულ მონღოლთა სმენას. ისინი ველური შურისძიების წყურვილით უკვე მიემართებოდნენ ქართველთა ბანაკისაკენ.
ქართველები ცოტანი იყვნენ და აღარ იცოდნენ, რომელი გზა აერჩიათ. ერთნი საბრძოლველად ემზადებოდნენ, მეორენი აკავებდნენ და აშოშმინებდნენ. მაშინ გრიგოლ სურამელმა, ქართლის ერისთავმა, გადაჭრით ბრძანა: “არა არს ჟამი ბრძოლისა, რამეთუ მცირე ვართ”. მისი აზრით, ბრძოლას ყველა შეეწირებოდა უკლებლივ, უბრძოლველობას კი მხოლოდ წარჩინებულთა სიკვდილით დასჯა მოჰყვებოდა. გაბოროტებული მონღოლები, ალბათ, რამდენიმე თავკაცს აკმარებდნენ მსხვერპლად ჩაღატა-ნოინს.
ქართველებს ლოცვის გარდა აღარაფერი დარჩენოდათ. უკვე მოახლოებული იყვნენ სისხლმოწყურებული მონღოლები, როდესაც მოხდა სასწაული (ქართველი ჟამთააღმწერელი ამ სასწაულის მოვლინებას ღვთისმშობელს მიაწერს).
უცებ ლერწმოვანიდან უცნობი კაცი გამოვიდა, წითლად შეღებილი ლახვარი მაღლა აღმართა და ხმამაღლა იყვირა სპარსულად: “მან ქუშტემ ჩაღატა”. მონღოლები ეძგერნენ უცნობს და ნოინების წინაშე მიიყვანეს. ნოინებმა ჰკითხეს მას, ვითარ მოკლა ჩაღატა-ნოინი.
უცნობმა ამაყად უპასუხა: “მე ვარ მულიდი, მულიდთა შორის საჩინო...”
ამ სიტყვებმა მყისვე ახადა საიდუმლოების ფარდა ღამით მომხდარ მკვლელობას. ყველაფერი ნათელი გახდა.
ჟამათააღმწერელსაც, რომელიც დაწვრილებით მოგვითხრობს ამ ჟრუანტელის მომგვრელ ეპიზოდს, მშვენივრად მოეხსენება მათი ასავალ-დასავალი (“კაცის მკვლელი მიპარვითა, რომელთა მულიდად უწოდიან”).
“მულიდი” არაბული სიტყვაა და ნიშნავს ერეტიკოსს, ანუ მწვალებელს, სარწმუნოებისაგან განდგომილს. ასე მოიხსენიებენ ამ “კაცისმკვლელთ” აღმოსავლური წყაროები. ევროპულ ლიტერატურაში ისინი ცნობილი არიან ასასინებსი სახელით. ფიქრონებ, რომ “ასასინი” დამახინჯებული ფორმაა არაბული სიტყვისა “ჰაშაშინ” (ესე იგი, ჰაშიშის მწევლები).
სიტყვა “ასასინი” მკვლელის მნიშვნელობით დამკვიდრდა ევროპულ ენაში (ინგლისური, ფრანგული, იტალიური, ესპანური, პორტუგალიური), ხოლო ამ სიტყვიდან ნაწარმოები ზმნა ზოგიერთ მათგანში მუხანათურ მკვლელობას, ტერორისტული აქტის ჩადენას აღნიშნავს.
ვინ არიან მულიდები, ანუ ასასინები, რომლებმაც ესოდენ შავი სახელი მოიხვეჭეს, რომ დღესაც კი დასავლეთში რომელიმე პოლიტიკური მოღვაწის მკვლელობა ძალაუნებურად მოგვაგონებს ხოლმე საუკუნეთა სიღრმეში ჩამარხულ ისტორიას. რა მანქანებით დაიმსახურეს ასასინებმა ასეთი უჭკნობი “დიდება”?
ასასინთა ორდენი დააარსდა ისმაილიტთა მიერ მეთერთმეტე საუკუნის დამლევს ირანში. ისმაილიტების სექტა ჯერ კიდევ მერვე საუკუნეში იყო შექმნილი და მრავალი აქტიური მომხრე ჰყავდა მაჰმადიანურ სამყაროში. ისმაილიზმი გახდა ასასინთა ორდენის იდეოლოგია. ორდენს სათავეში ჩაუდგნენ ირანელი ფეოდალები, რომლებმაც ირანში თურქ-სელჩუკთა გაბატონების შედეგად დაკარგეს თავიანთი მიწები და ახლა გამქრალი ძალაუფლების აღდგენაზე ოცნებობდნენ. ასასინთა ამბოხებაში მონაწილეობდნენ ქალაქისა და სოფლის მოსახლეობის დაბალი ფენებიც: ხელოსნები, გლეხები.
ასასინთა ორდენის ფუძემდებელი იყო ჰასან იბნ საბაჰი. ევროპელი მეცნიერები აღნიშნავდნენ: ჰასან იბნ საბაჰმა გააცოცხლა ფანატიზმი და მას წმინდა პოლიტიკური მიმართულება მისცაო. იგი სიჭაბუკეშივე ეზიარა ისმაილიტურ რჯულს ირანელ ხელოსანთა წრეში, თუმცა თავად წარჩინებული წარმოშობისა იყო. შემდგომში გაემგზავრა ეგვიპტის ფატიმიანთა სახალიფოში, რომელიც წარმოადგენდა ისმაილიტური პროპაგანდის ცენტრს. ეგვიპტიდან დაბრუნების შემდეგ ჰასან იბნ საბაჰმა ირანის მრავალი ოლქი შემოიარა, ეწეოდა პროპაგანდას და ეძებდა შესაფერის ადგილს მმართველობის ცენტრის დასაარსებლად. მისი მომხრეებიც აწარმოებდნენ დაზვერვას ყოველი მიმართულებით.
საბოლოოდ არჩევანი შეაჩერეს ალამუთზე. ალამუთის ციხე მდებარეობდა ელბრუსის მთების ერთ-ერთი უმაღლესი მწვერვალის (3 689 მეტრი ზღვის დონიდან) მახლობლად, მაღალ კლდეზე. ალამუთი (“ალაჰ ამუთ”) ნიშნავს არწივის ბუდეს. მიუვალი და აუღებელი კლდეებით გარშემოტყმული ალამუთი მართლაც ზედგამოჭრილი ადგილი იყო ასასინთათვის. ჰასან იბნ საბაჰის აგენტებმა ისმაილიტურ რჯულზე მოაქციეს ციხის გარნიზონი. რასაკვირველია, ციხისთავს აღარ ძალუძდა წინააღმდეგობის გაწევა. მან ქედი მოიხარა ასასინთა წინაშე და კომპენსაციად მიიღო სამი ათასი ოქროს დინარი.
ეს მოხდა 1090 წელს. აქედან იწყება ასასინთა დამოუკიდებელი სახელმწიფოს არსებობა. ამის შემდეგ მათ ხელთ იგდეს კიდევ რამდენიმე ციხე ჩრდილო-აღმოსავლეთ ირანის მთიან რაიონებში და თავის საყრდენ პუნქტებად გადააქციეს. ზოგი დაიპყრეს ძალით, ზოგი – ცბიერებით, ზოგიც თვითონ ააშენეს. მალე ომოცდაათამდე ციხე ეკუთვნოდათ მთელს ირანში. მათი პოზიციები განსაკუთრებით ძლიერი იყო მთიან დეილემსა და ყოჰესთანში. მეთორმეტე საუკუნის დამდეგს ასასინებმა დაიბუდეს სირიის მთებში.
ისპაანისა და გირდქუჰის მიდამოებში ისინი საბაჟო გადასახადს კრეფდნენ ვაჭართაგან. ყოჰესთანში ერთხანს რამდენიმე ქალაქსაც კი დაეპატრონენ. ალამუთის ირგვლივ მდებარე მინდვრებში გაჰყავდათ სარწყავი არხები, იმარაგებდნენ სურსათს.
ოცდათხუთმეტი წლის მანძილზე ჰასან იბნ საბაჰს აღარ მიუტოვებია ალამუთი. მაგრამ მისი ძალაუფლება ვრცელდებოდა ხორასნიდან დამასკომდე და მისი სახელი შიშის ზარს სცემდა მთელ მაჰმადიანურ სამყაროს. იჯდა ოთახში, წიგნებს კითხულობდა, წერდა, ლოცულობდა, მარხულობდა, გეგმავდა საბრძოლო ოპერაციებს და ოთხ კედელში გამოკეტილი ხელმძღვანელობდა ამბოხებას თურქ-სელჩუკთა იმპერიის უზარმაზარ ტერიტორიაზე. მისი ასკეტური ცხოვრება სამაგალითო იყო ორდენის წევრთათვის. ჰასან იბნ საბაჰის შიშით ალამუთში ვერავინ ვერ სვამდა ღვინოს. ციხიდან გააძევეს სალამურზე დამკვრელი, რადგან ასასინთა ორდენის მბრძანებელი გარყვნილებად თვლიდა მუსიკას.
ჰასან იბნ საბაჰის სისასტიკეს საზრვარი არა ჰქონდა. მან წუთისოფელს გამოასალმა თავისი ორი ვაჟი. პირველს ბრალად დასდეს იბნ საბაჰის თანაშემწის მკვლელობა (შემდეგ გამოირკვა ბრალდების სიყალბე და ცილისმწამებელიც ვერ ასცდა სასჯელს), ხოლო მეორე ვაჟის ერთადერთი დანაშაული იყო... აკრძალული ღვინის სმა.
ცნობილი ავსტრიელი მეცნიერი ი. ჰამერი ამბობს: ადამიანის ბუნება არ არის ისეთი ულმობელი, რომ ისტორიკოსმა რამდენიმე საეჭვო მოტივიდან მაინცდამაინც ყველაზე უარესი აარჩიოს, მაგრამ ასასინთა ორდენის ფუძემდებელთან დაკავშირებით ყველაფერი სიმართლეს წააგავსო. ჰამერი ვარაუდობს, რომ ჰასან იბნ საბაჰმა თავისი ვაჟები სიკვდილით დასაჯა არა იმდენად სიმკაცრის გამო, რამდენადაც იმ მიზნით, რომ საზოგადოებაში დაენერგა გულგრილობა ყოველგვარი ბუნებრივი, ადამიანური გრძნობების მიმართ.
ინგლისელი ორიენტალისტის ე. ბრაუნის აზრით, ჰასან იბნ საბაჰს თითქოს იმის დამტკიცებაც სურდა, რომ იგი იღწვოდა არა თავისი გვაროვნული ინტერესებისათვის, არამედ საერთო საქმისათვის. მან თავის მემკვიდრედ დაასახელა ერთ-ერთი უახლოესი თანამებრძოლი.
ასასინთა ბრძოლის ძირითასი მეთოდი იყო ტერორისტული აქტები, რომელთა შესრულება ევალებოდათ ფიდაებს. “ფიდაი” ეწოდება იმ კაცს, ვინც თავს სწირავს. ფიდაებად არჩევდნენ გამბედავ და მოხერხებულ ახალგაზრდებს. მათი თავგანწირვა და ბრმა მორჩილება მბრძანებლის წინაშე, ერთი შეხედვით, კაცს ლეგენდა ეგონება.
ვენეციელი ისტორიკოსი მარინო სანუტო მოგვითხრობს: “1194 წელს, დაზავების ჟამს, ანრი, შამპანის გრაფი და ნომინალური მეფე იერუსალიმისა, სტუმრად ეწვია სირიის ასასინთა მბრძანებელს. ერთხელ, სეირნობისას მაღალი კოშკის თავზე დაინახეს თეთრებში ჩაცმული რამდენიმე ჭაბუკი. ასასინთა მბრძანებელი მიუბრუნდა ჯვაროსან გრაფს და ჰკითხა, ჰყავს თუ არა მასაც ასეთივე მორჩილი ქვეშევრდომები, პასუხისთვის არც კი დაუცდია, რაღაც ანიშნა ორს იმ ჭაბუკთაგან. ისინი მაშინვე გადმოეშვნენ კოშკიდან და, რა თქმა უნდა, მიწამდე სული არ ჩაჰყოლიათ”.
ფიდაები არ იყვნენ განსწავლულნი თავისი რელიგიის საიდუმლოებებში, მაგრამ საგულდაგულოდ იწვრთნებოდნენ არა მარტო იარაღის ხმარებაში, დაღლილობის ატანასა და შენიღბვის ხელოვნებაში, არამედ ზოგჯერ – ევროპულ ენებშიც კი. მარკიზ კონრად მონფერატის მოსაკლავად გაგზავნილებმა საკმაოდ იცოდნენ ფრანკთა ენა და ზნე-ჩვეულებანი, რათა ყველას მიეჩნია ისინი ქრისტიან ბერებად იმ ექვსი თვის მანძილზე, რომელიც მათ გაატარეს გადაცმულებმა ჯვაროსანთა ბანაკში, ელოდნენ რა ხელსაყრელ შემთხვევას.
ფიდაების სიცოცხლე ყოველთვის ბეწვზე ეკიდა და იშვიათად ეწერათ გადარჩენა, რადგანაც მათ უყვარდათ თავისი დავალების შესრულება სააჯაროდ, დრამატულ სტილში, როდესაც თავს ესხმოდნენ მაჰმადიან ამირას მეჩეთში პარასკეობით და ქრისტიან ჰერცოგს – ეკლესიაში კვირაობით, სალოცავად შეყრილი აუარება ხალხის თვალწინ. არც ის უნდა დავივიწყოთ, რომ თავდასხმის ობიექტი მეტწილად შეიარაღებული იყო და საკმაო ამალაც ახლდა თან. ფიდაი, თუ მოასწრებდა, მაშინვე თავს იკლავდა და საპატიო სიკვდილს ეგებებოდა დარწმუნებული იმაში, რომ მას იმავე წუთიდან ელოდა სამოთხე. ფიდაებს კვალდაკვალ მიჰყვებოდნენ მზვერავები, რათა მოეხსენებინათ ორდენის მბრძანებლისათვის მათი წარმატება თუ წარუმატებლობა.
არსებობს გადმოცემა, რომ ერთი ფიდაის დედამ, როდესაც გაიგო დავალებაზე წასულთა დაღუპვა, ჩათვალა, რომ მისი შვილიც აღარ იქნებოდა ცოცხალი და საზეიმოდ მოირთო და მოიკაზმა, მაგრამ სწორედ იგი გადარჩენილა სიკვდილს ალაბედზე და ცოცხალი დაბრუნდა. ამის დანახვაზე დედამ, გლოვის ნიშნად, მაშინვე შავები ჩაიცვა.
ტყვედ ჩავარდნილი ფიდაები, რომელთაც სასტიკი წამებით ხოცავდნენ, კიდევ ახერხებდნენ იმას, რომ მტრისთვის სამაგიერო მიეზღოთ. ერთმა მათგანმა სელჩუკთა სულტნის, სანჯარის წინაშე დაკითხვის დროს ასასინთა ორდენის წევრებად გამოაცხადა რამდენიმე გამოჩენილი ამირა და სასახლის მოხელე, რომლებმაც, ალბათ, უდანაშაულოდ გაიზიარეს მისი ხვედრი. ასეთი ბრალდება, რაგინდ დიდი თანამდებობის უნდა ყოფილიყო ეჭვმიტანილი, საფრთხეში აგდებდა მის სიცოცხლეს. ასე დაიღუპნენ სამარყანდის გამგებელი და ქირმანის სელჩუკთა უფლისწული.
თვით სულტან ბარქიაროკზეც მიიტანეს ეჭვი. იქნებ იმიტომაც, რომ მის მტრებს ხშირად უღებდა ბოლოს ასასინთა ტერორი. ბარქიაროკმა საკუთარი ხელით განგმირა ცილისმწამებელი, ხოლო თავის ქვეშევრდომთა გონებასი ასეთი ეჭვების გასაფანტავად სასტიკი რეპრესიები დაატეხა ასასინებს, რომლებიც საპასუხოდ თავს დაესხნენ სულტანს და მძიმედ დაჭრეს იგი.
სპარსელი ისტორიკოსი რაშიდ ად-დინი გვაწვდის ჰასან იბნ საბაჰისა და მისი მემკვიდრეების დროს ფიდაების ხელით მოკლულ პირთა სიებს. აქ ჩამოთვლილია ბაღდადისა და კაიროს ხალიფები, თურქ-სელჩუკთა სახელმწიფოს ვეზირები და ამირები, ირანისა და სირიის ქალაქების და პროვინციების გამგებელნი, ყადიები და მუფთიები. ყველგან აღნიშნულია თარიღი და ისიც, თუ რომელი პიროვნება რომელ ქალაქში მოკლეს. ზოგჯერ ზუსტადაა მითითებული მკვლელობის ადგილი, იქნება ეს ისპაანის თუ დამასკოს მეჩეთი, სულტნის სასახლე თუ სამხედრო ბანაკი. მოცემულია ფიდაების სახელი და სადაურობა. ხშირად ტერორისტს რამდენიმე კაცი ეხმარება და მათი მხოლოდ რაოდენობა აღინუსხება დაუსახელებლად. მაგალითად, ფატიმიანთა ხალიფას მკვლელობაში შვიდი ფიდაი მონაწილეობდა.
ხაზგასმით უნდა აღინიშნოს, რომ ასასინთა ტერორი არ ვრცელდებოდა საზოგადოების დაბალ ფენებზე (თუ არ ჩავთვლით მსხვერპლთა შორის მოხსენიებულ ორდენის ერთ-ორ მოღალატეს). ასასინთა თვალსაზრისით, მკვლელობის მეთოდი არა მარტო გმირული იყო, არამედ უფრო სამართლიანი და ჰუმანურიც, რადგან ნაკლები სისხლი იღვრებოდა, ვიდრე ომებში.
1139 წელს ვინმე იბრაჰიმ დამღანელის ხელით მოკლულია თბილისის ყადი. ირკვევა, რომ ყადის სასიკვდილო განაჩენი გამოუტანია მულიდებისათვის (საერთოდ, ყადიების მკვლელობის მთავარ მოტივს შურიძიება წარმოადგენდა).
ჰასან იბნ საბაჰის რაინდებს მათთვის შორეულ თბილისსიც კი ჰქონიათ მოკიდებული ფეხი. თუმცა თბილისს ვინ ჩივის, კიდევ უფრო შორეულ მარსელსა და პარიზში აწყდებოდნენ გადაცმული ფიდაების ნაკვალევს.
ისე დიდი იყო ასასინთა მიერ დათესილი შიში მაჰნადიანურ სამყაროში, რომ ისინი, ვისაც რაიმე ცოდვა მიუძღოდა მათ წინაშე, სამოსელს ქვეშ მუდმივად ატარებდნენ ჯაჭვის პერანგს.
ასასინებმა ზოგჯერ მუქარა იცოდნენ ხოლმე. ერთხელ სულთანი სანჯარი მათი ციხის ასაღებად მიეშურებოდა. ერთ მშვენიერ დილას თავის კარავში, თვალი რომ გაახილა, იქვე, საწოლთან დაინახა მიწაში ჩარჭობილი ხანჯალი და წერილი, რომლითაც აფრთხილებდნენ, რომ მისთვის უკეთესია უკან გაბრუნება, ვინაიდან ეს ხანჯალი შესაძლოა მის მკერდში აღმოჩნდეს. სპარსელი ისტორიკოსი ჯუვეინი გვარწმუნებს, რომ ალამუთის ბიბლიოთეკაში თავისი თვალით ნახა სანჯარის ფირმანები ასასინთა მბრძანებლისადმი, რომელსაც იგი ეპირფერებოდა და ეზავებოდა.
ასევე დაემუქრნენ სალადინს. მერე ორჯერ დაესხნენ თავს, თუმცა ორჯერვე უშედეგოდ. ეგვიპტის სახელგანთქმული სულტანი (იგი წარმოშობით ქურთი იყო), რომელმაც 1187 წელს ჯვაროსნებს “წარუღო” იერუსალიმი და რამდენიმე წელიწადში სირია-პალესტინის უმეტესი ნაწილიც, ფიდაების შიშით ღამეს ათევდა მოძრავ ხის კოშკში.
შიშსა და სიძულვილს გამოხატავდა მათთვის შერქმეული სახელი “ჰაშაშინ” იმ ნარკოტიკის მინიშნებით, რომელსაც ადამიანი უგონო სიშმაგემდე მიჰყავს. სინამდვილეში ჰაშიში ასასინთა საიდუმლო საკუთრება სულაც არა ყოფილა. მაგრამ მაჰმადიანურ სამყაროში თვლიდნენ, რომ არც ერთი ჭკუათმყოფელი ასე არ მოექცეოდა თავის სიცოცხლეს და, ბუნებრივია, ფიდაი ხელოვნურად უნდა შეემზადებინათ თავგანწირვისათვის. ამას კი ვითომდა ჰაშიშით აღწევდნენ. ჰაშიშით მთვრალს ეზმანებოდა მაჰმადიანური სამოთხე; ახალგაზრდა ფიდაი უკვე მზად იყო სიკვდილისათვის, ოღონდ კი ისევ სამოთხეში დაბრუნებულიყო (ჰალუცინაციები “სამოთხის” სიზმრებით, ჰაშიშის მოწევისას, დადასტურებულია სპეციალური სამედიცინო გამოკველევებით).
არ უნდა წარმოვიდგინოთ, რომ ჰაშიშის ყოველდღიური ხმარება გამბედაობას და ვაჟკაცობას უნერგავდა ადამიანს. პირიქით, ნარკომანია, როგორც ცნობილია, იწვევს მხოლოდ და მხოლოდ ფიზიკურ და გონებრივ დაძაბუნებას, რაც საბედისწერო იქნებოდა მათთვის, ვისაც ტერორისტული აქტი უნდა ჩაედინა. შესაძლოა, მხოლოდ ერთხელ, სამოთხის მოსაჩვენებლად ათრობდნენ ფიდაებს ჰაშიშით. მაგრამ ჯერჯერობით ესეც არაა დადგენილი (საყურადღებოა, რომ “ასასინი” და “მულიდი” მტრების მიერ შერქმეული სახელებია, თვითონ ისინი “ისმაილიტებად” გვაცნობენ თავს).
ასასინები ხშირად ჯვაროსნებთან ერთად ებრძოდნენ მაჰმადიანებს, მაგრამ არც ჯვაროსნებს ელოლიავებოდნენ. ფიდაის ხანჯალი არ არჩევდა ქრისტიანს და მაჰმადიანს. ხანდახან ასასინები დაქირავებულ ტერორისტებადაც გვევლინებიან. მაგალითად, ფიქრობენ, რომ კონრად მონფერატის მკვლელობა მოხდა სალადინის ანდა რიჩარდ ლომგულის დავალებით.
მულიდებს ძალზე ხშირად უწყობდნენ სისხლიან ანგარიშსწორებას. განსაკუთრებით საინტერესოა სპარსელი ისტორიკოსის რავენდის მიერ აღწერილი ეპიზოდი:
როდესაც მეტორმეტე საუკუნის დამდეგს ასასინებმა ხელთ იგდეს ციხე ისპაანის მახლობლად, სელჩუკები ფრიად შეშფოთდნენ და ალყა შემოარტყეს ციხეს. ასასინებს გაუჭირდათ, რადგან შემოელიათ სურსათი. მათმა წინამძღოლმა იბნ-ათაშმა (აღსანიშნავია, რომ იგი ვაჭარი იყო) შეატყობინა ეს ამბავი სულტნის ვეზირს, მულიდთა ფარულ მიმდევარს, და დახმარება სთხოვა. მოითმინე ორი-სამი დღე, სანამ ამ ძაღლს (ესე იგი, სულტანს) მოვსპობო, შეუთვალა ვეზირმა იბნ-ათაშს. სულტანი მუჰამედი ზაფხულის სიცხეებს ვერ იტანდა და თვეში ერთხელ მაინც სისხლის გამოშვებას იყო ჩვეული. მოსყიდულ დალაქს მოწამლული დანით საიქიოს უნდა გაესტუმრებინა სულტანი. მაგრამ საიდუმლო გეგმა გამომჟღავნდა და შეთქმულნი სიკვდილით დასაჯეს, ხოლო დალაქს მისივე მოწამლული დანით გამოუშვეს სისხლი. ღონემიხდილი იბნ-ათაში ორ დღეში დანებდა სულტნის ლაშქარს. იგი აქლემზე შესვეს და ასე გაატარეს ისპაანის ქუჩებში, სადაც ათასობით მაყურებელი გამოფენილიყო სეირის სანახავად. აქლემზე ამხედრებულს ტალახის გუნდებს ესროდნენ და დამცინავი შაირებით ამკობდნენ. იბნ-ათაში ასტროლოგიაში იყო განსწავლული და ვიღაცამ სარკასტულად ჰკითხა, ნუთუ წინასწარ ვერ განჭვრიტე შენი ბედიო. მან უპასუხა: ჩემმა ჰოროსკოპმა მამცნო, რომ ისპაანის ქუჩებს ჩავივლიდი იმაზე დიდი ზარ-ზეიმით, ვიდრე მეფეს ეკადრება, მაგრამ ეს აღარ შემიტყვია, რომ ზეიმი ამგვარი იქნებოდაო. იბნ-ათაშს ცოცხლად გააძვრეს ტყავი, არ გასულა დიდი ხანი და მსაჯულები, რომლებმაც სასიკვდილო განაჩენი გამოუტანეს იბნ-ათაშსა და მის თანამებრძოლებს, ამოწყვეტილ იქნენ ფიდაების მიერ, მათ შორის – ისპაანის ყადიც.
ასასინებმა ძირი გამოუთხარეს თურქ-სელჩუკთა ძლიერებას. გამართლდა სახელგანთქმული ვეზირის, ნიამ ალ-მულქის წინასწარმეტყველება. თავის პოლიტიკურ ტრაქტატში “სიასეთ-ნამე” იგი აფრთხილებდა ხელმწიფეს, რომ მულიდებზე საშიში მტერი სელჩუკებს არა ჰყავთ და საიდუმლო თავშესაფრებიდან მათი გამოსვლა მოიტანს ნგრევასა და უბედურებას. ნიზამ ალ-მულქი ლამობდა, ჩანასახშივე მოესპო ეს მოძრაობა. მან ისიც იცოდა, რომ სწორედ ჰასან იბნ საბაჰი იყო მულიდთა მოთავე და სასტიკად სდევნიდა მას.
არსებობს ლეგენდა, რომ ნიზამ ალ-მულქი, ჰასან იბნ საბაჰი და ომარ ხაიამი ერთად სწავლობდნენ სიყმაწვილეში. ერთმანეთს შეჰფიცეს, თუ რომელიმე მათგანი აღზევდებოდა, დანარჩენი ორისთვის მფარველობა გაეწია. ომარ ხაიამმა პოლიტიკურ სარბიელს პოეზია და მეცნიერება არჩია. ჰასან იბნ საბაჰი და ნიზამ ალ-მულქი სელჩუკთა სამეფოს კარზე დაწინაურდნენ. შემდეგ ჰასან იბნ საბაჰმა ინტრიგებს მიჰყო ხელი ნიზამ ალ-მულქის წინააღმდეგ, მაგრამ ამ უკანასკნელმა აჯობა და ასასინთა ორდენის მომავალი მბრძანებელი სასახლიდან განდევნეს. თითქოსდა ამის გამო იძია შური ჰასან იბნ საბაჰმა. მართლაც, ფიდაების პირველი მსხვერპლი ნიზამ ალ-მულქი იყო. მაგრამ სამი მეგობრის ამბავი მაინც ლეგენდად არის მიჩნეული, ვინაიდან ისინი თანატოლები არ ყოფილან.
საუკუნე-ნახევარზე მეტხანს ეჭირათ ასასინებს ალამუთი და მბრძანებლის სიტყვის წარმოთქმისთანავე მზად იყო თავგანწირული ფიდაი და ხანჯალი.
1256 წელს მონღოლებმა აიღეს ალამუთი, გაძარცვეს და დაანგრიეს. გამარჯვებული ჰულაგუ-ყაენი ავიდა ციხის დასათვალიერებლად და ამ დიდებული სანახაობის მხილველმა, რაშიდ ად-დინის სიტყვით, “განცვიფრების თითზე იკბინა”.
მონღოლებმა დედაწულიანად ამოწყვიტეს ასასინები ისე, რომ მათი კვალიც არ დარჩენილა. ისმაილიტთა სექტა, როგორც ვთქვით, მანამდეც არსებობდა და დღესაც ბოგინობს აღმოსავლეთის ზოგიერთ ქვეყანაში, მაგრამ ასასინთა ორდენი ალამუთის დაცემისთანავე სამუდამოდ ჩაბარდა ისტორიას.

საქართველოში რეალურად ხოსროიანები არიან ფარნავაზიანები! ფარნავაზის შთამომავლები. აი ის რომ ირანელები არიან წარმოშობით ეგ უკვე ცალკე გრძელი ამბავია

არადა რევამდეც(ხოსროიანი) შეიცვალა დინასტია....
საურმაგის მერე ფარნაჯომის დროს ჯერ არტაშესიდები(სომხები)მერე პართიული არშაკიდები(არშაკუნიანები) იყვნენ....

This post has been edited by ildamusa on 19 Feb 2010, 18:01

არტაშესიდებიც პართიული ანუ სპარსული დინასტიაა . რომლებიც ჯერ სომხეთში მოვიდნენ სათავეში მერე ქართლშიც , იგივეა არკაშიდებზეც და შემდეგ ხოსროიან-სასანიდებზეც , რომლებიც სპარსეთის სათავეში 226 წელს მოვიდნენ.
პარადოქსია მარა ყოველთვის ცდილობდნენ დედის მხარე მაინც დაეტოვებინათ ადგილობრივი , გასაგებია რატომაც.

მგლები ხართ მე მეგონა რო ვახტანგი სუფთა სასანიდი იყო...ისიც ვიცოდი ბაგრატიონებმა რო ჩაანაცვლეს ხოსროიანები საქართველოს სამეფო ტახტზე და აი ეგ ვერ დავამუღამე სასანიდების ცანაცვლება ხოსროიენებით როგორ მოხდა ,,ისე ეგ მაგარი ვიცით საქმეს რო ჭირდება დედის ხაზით გადაგვაქვს გვარი ტეხამს ისე ეგ მაგრად მიდი და უმტკიცე ეხლა კოკოითს ლაშა ოსი არ იყოვო
* * *

არადა სასანიდები აშკარად სპარსული სამეFო გვარი იყო საუკუნეების განმავლობაში

GEORGIA A fabled land, in ancient times known as the home of the golden fleece.
Samara of Mtskheta................................. ? -322
Azon...............................................322-302
IBERIAN
Parnavaz I.........................................302-237
Saurmag I..........................................237-162
Mirian I...........................................162-112
Parnadjom..........................................112-93
ARSHAKUNI (Arsacid; the same Parthian dynasty which appears in Armenia, Atropatene, and Azerbaijan (Albania).
Arshak I............................................93-81
Artog...............................................81-66
Parnavaz II.........................................66-33
Mirian II...........................................33-23
Arshak II...........................................23-2
Adreki...............................................2-1
To the Roman Empire..............................1 BCE-55 CE
Bartom II...........................................55-72 with...
Qartam..............................................55-72
Kaos................................................72-87 with...
Parsman I...........................................72-87
Armazel.............................................87-103 with...
Azork...............................................87-103
Derok..............................................103-113 with...
Hamzasp I..........................................103-113
Mirdat I...........................................113-129 with...
Parsman II.........................................113-129
Rhadamist..........................................129-132
Parsman III........................................131-182
Hamzasp II.........................................182-186
SASANIAN
Rev I the Just.....................................186-213
Vache..............................................213-246
Bakur I............................................231-246
Mirdat II..........................................246-265 with...
Hamzasp III........................................260-265
Aspagur............................................262-284
CHOSROID
Mirian III.........................................284-361 with...
Rev II.............................................345-361
Saurmag II.........................................361-363
Bakur II...........................................363-364
Mirdat III.........................................364-379
Bakur III..........................................378-393
Mitridat I.........................................393-405
Parsman IV.........................................405-408
Mirdat IV..........................................408-410
Archil I...........................................410-434
Mirdat V...........................................434-446
BAGRATUNI
Vakhtang I Wolf-head...............................446-502
Dachi I (moved capital to Tbilisi).................502-514
Bakur IV...........................................514-528
Parsman V..........................................528-542
Parsman VI.........................................542-557
Bakur V............................................557-570
Interregnum
Guaram I...........................................575-590
Juansher...........................................590-591
Stephen I..........................................591-604
Adarnase I.........................................604-634
Guaram II..........................................634-663
To the Caliphate...................................645-912
Varazbakur Antipatricus.......................663-705 opposed by...
Stephen II....................................663-684 with...
Adarnase II...................................663-684 and...
Mir...........................................663-668 and then...
Archil II.....................................668-718 with...
Stephen III...................................684-718
John..........................................718-786 opposed by...
Nerse.........................................718-742 and then...
Adarnase III..................................742-779
Ashot the Great (in Tao-Klarjeti).............786-826
vacant
Bagrat I (in Tao-Klarjeti)....................830-876
David I (in Tao-Klarjeti).....................876-881
Gurgen I......................................881-891 opposed by...
Adarnase IV (in Tao-Klarjeti).................888-923
To Abasgia.........................................912-923
To the Caliphate...................................923-1072
David II......................................923-937 with...
Ashot II (in Tao-Klarjeti, as Ashot V)........923-954 with...
Smbat (in Tao-Klarjeti).......................954-958
Bagrat II (in Tao-Klarjeti only 961-6)........958-994 with...
Adarnase V....................................958-961 and then...
Bagrat III the Unifier........................975-1014 with...
David III (in Tao-Klarjeti from 966)..........994-1001 with...
Gurgen II (in Tao-Klarjeti)..................1001-1008
George I.....................................1014-1027
Bagrat IV....................................1027-1072
George II.........................................1072-1089
David IV the Builder..............................1089-1125
Demetrius I.......................................1125-1154 d. 1156
David V.....,.....................................1154-1155
Demetrius I (restored)............................1155-1156
George III........................................1156-1184
Tamar (fem.).......................................1184-1212 with...
George IV Lash the Resplendent....................1212-1223
Rusudani (fem.)....................................1223-1245
To the Mongols....................................1231-1295
vacant
David VI Narin (in Abasgia 1249-1293)........1250-1258 d. 1293; with...
David VII (in Kartli)........................1250-1269
vacant
Demetrius II the Devoted.....................1273-1289
Vakhtang II..................................1289-1292
David VIII........................................1292-1310 with...
Vakhtang III......................................1301-1307 and then...
George V the Little...............................1307-1314 with...
George VI the Illustrious.........................1299-1346
David IX..........................................1346-1360 with...
Bagrat V the Great................................1355-1387 and...
To the Timurid Empire.............................1387-1405
George VII...................................1355-1405
Constantine I.....................................1405-1412
Alexander I the Great.............................1412-1442 d. 1446; with...
Vakhtang IV.......................................1433-1446
Demetrius III (in Imereti)........................1446-1453 with...
George VIII (in Khakheti 1466-1476)...............1446-1465 d. 1476
Bagrat VI.........................................1465-1478 with...
Constantine II....................................1465-1505
To Persia.........................................1505-1516
David X......................................1505-1524
To the Ottoman Empire.............................1516-1620
George IX....................................1524-1535
Luarsab I....................................1535-1558
Simon I......................................1558-1569 d. 1600
David XI (Daud Shah).........................1569-1578
Simon I (restored)...........................1578-1600
George X.....................................1600-1603
Luarsab II...................................1603-1614
Bagrat VII...................................1614-1619
To Persia.........................................1620-1683
Simon II.....................................1619-1629
Taymuraz I (in Kakheti var. 1605-48).........1629-1632 d. 1648
Rustam Mirza.................................1632-1658
Vakhtang V Shah Nawaz........................1658-1676
George XI Shah Nawaz.........................1676-1688 d. 1709
To the Ottoman Empire.............................1683-1801
Irakli I Nazar 'Ali Khan.....................1688-1703
George XI Shah Nawaz (restored)..............1703-1709
Kai Khusrau..................................1709-1711
Vakhtang VI Husein Quli Khan.................1711-1714 d. 1724
Jesse 'Ali Quli Khan.........................1714-1716 d. 1727
Bakar Shah Nawaz IV..........................1716-1719 d. 1724
Vakhtang VI Husein Quli Khan (restored)......1719-1723
Constantine III Mahmud Quli Khan..................1723
Bakar Shah Nawaz IV (restored)...............1723-1724
Jesse 'Ali Quli Khan (restored)..............1724-1727
vacant
Archil 'Abdullah Beg..............................1735
Alexander II 'Ali Mirza......................1735-1736
vacant
Taymuraz II (in Kakheti 1732-6, 1738-44).....1744-1762
Irakli II (in Kakheti 1744-1798).............1762-1798
George XII (in Kakheti 1798-1800)............1798-1800
David XII....................................1800-1801 d. 1819
To Russia.........................................1801-1918
Russian Governors
Carl Heinrich Knorring.......................1802-1803
Prince Pavel Dmitrievich Citsianov...........1803-1806
Count Ivan Vasilyevich Gudovich..............1806-1809 d. 1820
Aleksandr Petrovich Tormasov.................1809-1811 d. 1819
Marquis Filippo Paulucci.....................1811-1812 d. 1849
Nikolai Fyodorovich Rtishcev.................1812-1816
Aleksei Petrovich Ermolov....................1817-1827
Ct. Ivan Fyodorovich Paskevich Paskevich-Erivanskiy...1827-1830 d. 1856
Grigorii Vladimirovich Rozen.................1830-1837
Yevgenii Aleksandrovich Golovin..............1837-1842 d. 1858
Aleksandr Ivanovich Neidhart.................1842-1844
Viceroys of Transcaucasia (including Armenia and Azerbaijan)
Mikhail Semyonovich (Prince Vorontsov).......1845-1853 d. 1856
Nikolai Nikolaievich Muravyov................1854-1856
Prince Aleksandr Ivanovich Baryatinsky.......1856-1862
Grand Duke Mikhail Nikolaievich Romanov......1862-1881 d. 1909
Civil Administrators of the Caucasus
Pr. Aleksandr Mikhailovich Dondukov-Korsakov.1882-1890 d. 1893
Sergei Aleksandrovich Sheremetyev............1890-1896 d. 1896
Prince Grigorii Sergeievich Golitsyn.........1896-1904 d. 1907
Yakov Dmitriyevich Malama (acting), 1904-1905 d. 1912
Viceroys
Count Illarion Ivanovich Vorontsov-Dashkov...1905-1915 d. 1916
Grand Duke Nikolai Nikolaievich Romanov......1915-1917 d. 1929
To the Transcaucasian Republic.........................1918
1st Republic......................................1918-1921
To the Soviet Union...............................1921-1991
2nd Republic......................................1991-

http://my.raex.com/~obsidian/caucasus.html#Georgia
ეს ინგლისური საიტიდან , სხვათაშორის არის ეგეთი მოსაზერებაც, ბაგრატიონე მიაკუთნებენ და ფარნავაზიანთა დინასტიას უკავშირებან ბაგრატიონებს...

სასანიანები რათქმაუნდა სპარსული დინასტიაა აქ მხედველობაში ქონდა ქართლის სათავეში , რომ მოვიდნენ უკვე სპარსული დინასტიის ქართული შტო გახდა , ვახტანგის და მისი შვილის გარდაცვალების შემდეგ 523 წელს ქართლში საერთოდ გააუქმეს მეფოდა და სპარსეთის შაჰის მოხელე დასვეს ამაზასპი , ამას მოყვა ქართლში აჯანყება და შემოიღეს ერისთავობის ინსტიტუტი , ანუ ქართლის წარჩინებული ერისთავები ირჩეოდნენ ერთმანეთში შეთანხმებით ვინ იქნებოდა მმართველი , აი მაგალითად სტეფანოზი რომელმაც ააშენა ჯვრის ეკლესია , პირველი ერისთავი ბაგრატიონებიდან რომელიც სათავეშო მოვიდა გუარამი იყო . შემდეგ არაბები , ბოლო ერისთავი ქართლის კი აშოტ I ბაგრატიონი იყო ამან გამოიწვია ის რომ ბაგრატიონები თავის ძირჯველ ადგილს ტაო კლარჯეთს დაუბრუნდნენ , წარმოშობით ეს გვარი ტაო კლარჯეთის ერთ-ერთი პროვინცია სპერიდან არის . აქ ჩამოაყალიბა თავის სამეფო , რომელმაც შემდეგში არაბების წასვლის შემდეგ ყველაზე ძლიერად წარმოაჩინა თავი და ქრისტიანობის პერიოდში , პირველი საქართველოს ერთიანი მეფე გახდა ბაგრატ III ბაგრატიონი.

ლაშა გიორგი არც იყო ოსი რადგან მამამისი დავით სოსლანი , მართალია ოსეთის მეფის შვილი იყო მაგრამ ოსეთის მეფეები ბაგრატიონები იყვნენ.
გიორგი I 1014- 1027 პირველი ცოლი ყავდა მარიამ დედოფალი , რომლისგანაც შეეძინა ბაგრატ მეოთხე შემდეგში საქართველოს მეფე , ასევე მოიყვანა მეორე ცოლი ოსი სახელად ალდე , მისგანაც ბიჭი შეეძინა და დაარქვეს დავითი . გართულებების თავიდან ასაცილებლად გიორგი მეფემ დედოფალი ალდე დავითთან ერთად აფხაზეთში გადაასახლა და ანაკოფიის ციხე აჩუქა .
გიორგის მერე როცა ბაგრატ მეოთხე გამეფდა , მისი ნახევარძმა პოტენციური საფთხე იყო , ამიტომ მოახერხა და ოსეთის მეფე გახადა თავის ნახევარძმა დავითი , ამის შვილიშვილი იყო ოსეთის მეფე ჯადრონი და შემდეგ დავითი რომელსაც სოსლანი შეარქვეს და აქ საქართველოში გაიზარდა .
თავიდან პატრიარქი წინააღმდეგი იყი დაქორწინების რადგან ორივე ბაგრატიონების ჩამომავალი იყო , 7 თაობა მაინც უნდა ყოფილიყო გასული არადა 5 იყო ბოლოს მაინც მოხდა .
ამის შესახებ ვახუშტი ბატონიშვილსაც უწერია და ლაშა გიორგის დროინდელ ისტორიკოსსაც თხზულებაში აზმანი და შარავანდეთი , თუ რაღაც მსგავსი.

ვახ მანდ რაღაც ვერაა ჯიგრულად ცხრილი მგონი..აშოტ კუროპალატი არ იყო ეკლესიაში რო მოკლეს?ხოდა მაგან მოაშორა ხოსროიანთა დინასტია ,ბაგრატიონებიც შესაბამისად მერვე თუ მეცრე საუკუნიდან გამოჩნდნენ და რანაირი ბაგრატიონი იყო ვახტანგი,მემგონი ნაგავი ცხრილია არ გეწყინოს ძმა მარა რაღაცას ურევს ეგ ცხრილი