შეკითხვა ფიზიკოსებს

კიდე ერთი შეკითხვა ფიზიკოსებს:

როგორც გავიგე თუ მაქვს 4 ობიექტი a,b,c,d მაშინ a დანb ში სიგნალი მიდის თუ არა მაგის დასათვლელად უნდა შევკრიბო ყველა იმ შემთხვევის ალბათოობა როცა a b სთან c ან d ს გავლით გადის და ასე შემდეგ.

და რა მაინტერესებს: დაუშვათ სამყაროში ამოვარჩიე 3 წერტილი a, b, c და a დან b მდე სიგნალის მისვლის ალბათობის დადგენისას კვანტური მექანიკის ფორმულების მიხედვით შეიძლება თუ არა რო ამ სიგნალის c ში გასვლის ალბათობა იყოს ზუსტად 0?

ანუ დაუშვათ სახლში მაქვს ფანარი და მიმღები რომელიც 1 კვანტს ისვრის და აღიქვამს. მაშინ სამყაროს ბეორე ბოლოში ნებისმიერი წერტილი რო ამოვარჩიო შეიძლება თუ არა რო იმ წერტილში ამ სიგნალის მოხვედრის ალბათობა იყოს ზუსტად 0. ანუ არასდროს და არსად არ ხვდებოდეს იმ წერტილში ჩემი სიგნალი. (არა 1/10000 ან 1/1000000000000000000არამედ ზუსტად 0)


სივრცის ან ველის დისკრეტიზაციაზე არ ვლაპარაკობ. ამიტომ დაუშვათ რო ეს 3 ობიექტი ელექტრონებია a -არსებობს გამოსხივების მომენტში, b არსებობს აღქმის მომენტში და c ნებისმიერია

This post has been edited by child_of_xobisckali on 4 Mar 2009, 00:27

გამარჯობათ!... 5-6 წლის უკან ამ განყოფილების აქტიური მომხმარებელი ვიყავი, ბევრი საინტერესო მომისმენია და სასკოლო ფიზიკამათემატიკის ბევრ კითხვაზეც თავად მიპასუხია.
ირაკლის, გრავიტონს, დირაკს, ენიქსის, ასფურცელას და სხვებს...
ამას წინათ ერთი ამოცანა დამებადა კლასიკური მექანიკიდან...

გლუვ ჰორიზინტალურ საკმაოდ გრძელ ღეროზე უხახუნოდ წამოცმულია ტოლი m=1 ერთეული მასის და ზომის ხუთი(6-7... n) ბურთულა. ბურთულებს შორის ღეროზე ასევე უხახუნოდ წამოცმულია ირთნაირი k=1 ერთეული სიხისტის და ზომის ზამბარები, რომელთა მასა უმნიშვნელოა ბურთულას მასასთან შედარებით. ზამბარები ბურთულებზე არ არიან მიმაგრებული(ანუ გვაქვს გლუვი ღერო... მასზე წამოცმულია ბურთულა, ზამბარა, ბურთულა, ზამბარა დ ა.შ ...ბურთულა..... ზამბარებსაც და ბურთულებსაც უხახუნოდ შეუძლიათ ღეროზე სრიალი.... ზამბარას მასას უგულებელვყოფთ.... ზამბარები ბურთულებთან არ არიან მიმაგრებული...) პირველი და მეხუთე ბურთულა გადააბეს იმდენად მოჭიმული ძაფით, რომ თითოეული ზამბარა დეფორმირდა x=1 ერთეულით . ძაფი გადაწვეს:

რა სიჩქარეს შეიძენენ ბუთულები?...
-----------------------------------
p.s.
1)გამოთვლების გასამარტივლებლად დავუშვათ k,m,x... = 1 შესაბამისი ერთეული
2) ასევე სიმარტივისათვის თავდაპირველად განვიხილოთ 5 ბურთულის შემთხვევა მათ შორის 4 ზამბარით
3) სიმეტრიულობის და იმპულსის მუდმივობის გამო: V1=V5.... V2= V4..... V3=0.....
4) ენერგეტიკული თვალსაზრისით 4 ზამბარის პოტ ენერგია გადავა ბურთულების კინ ენერგიებში: 4* (kx^2/2) = 2m(V1^2/2) + 2m(V2^2/2)..............
5) რა უნდა დაიწეროს კიდევ დამატებით სიჩქარეების დასათვლელად?... საქმე კიდევ უფრო გართულდება 6-7-8 .... შემთხვევებისათვის.

შეიძლება გაჩნდეს მსჯელობის ასეთი ვერსია, რომ თითქოს საკითხის გადასაჭრელად ჩავთვალოთ, რომ 1-2 წყვილი ბურთულა, 2-3 წყვილი, 3-4 წყვილი და 4-5 წყვილი დამოუკიდებლად არიან გადაბმულები და და შემდეგ მთლიან სისტემას გარკვეული თანმიმდევრობით ვათავისუფლებთ ცალცალკე ბმებით, ან ერთდროულად რამდენიმე ბმით. მაგ შესაძლებელია გაჩნდეს ასეთი ვერსია:
ა) თავიდან ერთდროულად გავწყვიტოთ მხოლოდ კიდურა 1-2 და 5-4 ბმები. ამ დროს კიდურა ორი ზამბარის პოტ ენერგია გადავა კიდურა ორი ბურთულის კინ ენერგიაში- შუა ნაწილი მასათა ცენტრით უძრავი დარჩება(თუმცაღა იქნება მერხევ მდგომარეობაში) .... შემდეგ ანალოგიურად ერთდროულად გავწყვიტოთ 2-3 და 4-3 ბმა. ამ მსჯელობით შუანას გარდა (კენტი რაოდენობის შემთხვევაში) ყველა დანარჩენი შეიძენს ერთიდაიგივე მარტივად დათვლად სიჩქარეს .
ბ) თავიდან ერთდროულად გავწყვიტოთ 3-2 და 3-4 ბმა შემდეგ კი 1-2 და 5-4 ბმა.... ამ მსჯელობით გავალთ ასევე დათვლად მაგრამ უკვე განსხვავებულ სიჩქარეებზე ...
გ) ჯერ გავწყვიტოთ ნებისმიერი ბმა/ან ბმები და შემდეგ ...
საქმე ისაა რომ ყოველთვის ვღებულობთ განსხვავებულ შედეგებს!...

მოკლედ, ვიეჭვე სულ სხვა ვერსია: საბოლოოდ მხოლოდ კიდურა ბურთულები იმოძრავებენ და შუანები კვაზისტატიკურად გადავლენ ახალ უძრავ მდგომარეობაში: მოძრაობს 1 და 5 ... 2-3-4 კი უძრავია მათ შორის არადეფორმირებული თავისუფალი ზამბარებით.... მაგრამ ეს ეჭვია.
--------------------------------
მოკლედ ესაა...
სიამოვნებით მოვისმენ თქვენს აზრს...
პატივისცემით.
* * *
oleg-i თუმცაღა, შეიძლება მივუდგეთ შედარებით მარტივად: დავუშვათ, რომ თითოეული ზამბარა დეფორმაციის აღდგენას უნდება ერთიდაიგივე დროს... ანუ თითოეული ბურთულა დრეკადობის ძალების გავლენის ქვეშ იმყოფება ერთიდაიგივე დროის განმავლობაში, მაშინ ყველა ზამბარა ერთდროულად დაამთავრებს გაშლის პროცესს.... ყველა ბურთულა ერთდროულად დაამთავრებს ცვლადაჩქარებულ მოძრაობას. ამასთან მე-2 და მე-4 ბურთულა გადაადგილებული იქნება x მანძილით, პირველი და მე-5 კი იგივე დროში 2x მანძილით....(ზოგადში კი 3x...4x და ა.შ....).
ე.ი. მე-2 და მე-4 აჩქარებულ მოძრაობებს დაამთავრებენ v სიჩქარეებით, ხოლო პირველი და მე-5 კი 2v სიჩქარეებით. ამით საკითხიც გადაწყდება:- V1=v .... V2=2v......
ენერგიების მოშველიებით გავალთ, რომ
V3=0..... V2=V4 = sprt(2/5).... V1=V5=2sprt(2/5)....
ამის შემდეგ განზოგადებაც ადვილია.... მგონი გადავწყვიტე.... აბა რას იტყვით?...

oleg-i
კი, მეც ეგ მაგ მარტივ მიდგომასთან მივედი. ცოტა სვანაირად რომ ვთქვათ, საერთოდ მოვაცილოთ ბურთულები და ასე რომ დავაკვირდეთ ზამბარის გაშლას, შუა ნაწილი ყოველთვის ნახევარი სიჩქარით იმოძრვებს, ვიდრე მოძრავი ბოლო.
ბურთულები თავიდან ზამბარის ამ თვისებას ეწინააღმდეგებიან, მაგრამ სრულად რომ წარმოვიდგენთ პროცესს, მივხვდებით რომ ზამბარები მაინც თავის ჭკუაზე მოაქცევენ ბურთულებს.

oleg-i

საიდან ვუშვებთ? შეიძლება ბურთულები ორი სხვადასხვა სიხშირის კომბინაციით მოძრაობენ, ან ერთი მოძრაობს ერთი სიხშირით, მეორე სხვა სიხშირით.

ზოგადი მიდგომა ასეთია. ამოხსნილი, სტანდარტული ამოცანაა როცა გაქვს n ზამბარით გადაბმული ბურთულა. პატიოსანმა ადამიანმა ცხოვრებაში ერთხელ მაინც უნდა ამოხსნას ეს ამოცანა.

უნდა დაწერო ნიუტონის მეორე კანონი თითოეული ბურთულასთვის, ენერგიის მუდმივობის კანონი ვერ გიშველის. მიიღებ დაახლოებით ასეთ განტოლებებს

d^2 x_i /dt^2 = -k(x_i - x_{i-1}) + k(x_{i+1) - x_i)

ბოლოებისთვიც ცოტა განსხვავებულს.

ამისი კერძო ამონახსნი არის x_i = c_i exp(i * omega*x).
i არის კომპლექსური i.
ჩასვამ და მიიღებს წრფივ განტოლებათა სისტემას. ომეგებს იპოვი ამ მატრიცის საკუთარი მნიშვნელობის განტოლებიდან. დაახლოებით omega_j = ...sin(k *j/...).
c_i-ს იპვოი საწყისი პირობებიდან. ეს განტოლება სწორი იქნება სანამ ბურთულები ზამბარას ეხებიან. მერე წრფივად მოძრაობენ.

შეიძლება ბევრად უფრო მარტივი ამოხსნა არსებობდეს, მაგრამ ხშირად ჯერ რთული გზით უნდა ამოხსნა და მერე მიგანიშნოს მარტივ შემტხვევაში რა ტრიუკი გამოიყენო.

Dirac დიდი მადლობა!...
მჯეროდა რომ შენთვის ეს საკითხი ''სემიჩკა'' იქნებოდა... ვჭოჭმანობდი, რომ გაშლა ერთდროულად მოხდებოდა.
განვიხილოთ უმარტივესი შემთხვევა: ვერტ კედელში გაყრილი ჰორ ლილვი მასზე თავისუფლად წამოცმული k სიხისტის ზამბარა, m მასის ბურთულა, იგივენაირი ზამბარა და იგივენაირი ბურთულა. კედელსა და კიდურა ბურთულას შორის მოჭიმეს ძაფი ისე, რომ თითოეული ზამბარა დეფორმირდა d -თი.
ა) რომელი ზამბარა დაასწრებს არადეფორმირებული მდგომარეობის აღდგენას?
ა) რა სიჩქარეებს შეიძენენ ბურთულები ძაფის გადაწვის შემდეგ?
--------------------------
omega -ს აზრი ვერ გავიგე... სიხშირეა?
მოკლედ გავკადნიერდები და თხოვნით მოგმართავ:
დიდად დამავალებთ, თუ გამომიყოფთ თავისუფალი დროს და დადებთ ამ კერძო ამოცანის ამოხსნას ძირითადი თანმიმდევრობით.
დაესწარი მრავალ სიკეთეს...პატივისცემით ოლეგი გაბრიაძე....

Dirac

სამყარო რომ ფართოვდება საიდან ვიცით?
იქნებ ყოველთვის ერთი ზომის იყო და რაღაც მომენტში მისი შიდა ნაწილის შემცირება დაიწყო, ზომაში დაპატარავება
ამ დროს ვინმეს შიგნიდან რომ შეეხედა რა თქმა უნდა იფიქრებდა სამყარო იზრდებაო
ერთი შეხედვით განსხვავებაც არაა და ჩვენ აღქმაზეა დამოკიდებული მაგრამ თუ ზომა არ ეცვლება ეს ალბათ ნიშნავს რომ მის გარეთ არაფერია
იქნებ როგორც დედამიწას არ აქვს კიდე და ვერ გადავარდები ასევეა კოსმოსიც და როგორღაც ისეა მოწყობილი რომ მისგან გასვლა შეუძლებელია

This post has been edited by tyvia on 24 May 2022, 22:40

მაგალითად თუ 12 ვოლტიანი ძრავი გათვლილია 2 კილოგრამის აწევაზე-ამ ძრავს თუ ვამუშავებ 6 ვოლტზე და 1 კილოს აწევაზე (თუ მოერია რათქმაუნდა),დაიწვება ძრავი?
მაინტერესებს თუ არაფერი აწერია ძრავს რა სიმძლავრისაა და ვიცი მხოლოდ ის თუ რამდენ ვოლტზე მუშაობს,როგორ გავიგო ამ ძრავისთვის რამდენი ვოლტია დასაშვები მინიმალური და მაქსიმალური,ისე რომ ძრავი არ დაიწვეს?


This post has been edited by giorgevich23 on 11 Jun 2022, 11:24

giorgevich23
თუ არ შეისწავლე ძრავი, მასე ძნელია რამის თქმა. თუმცა ალბათ იმუშავებს მაგ 6 ვოლტიან პირობაზე. ზუსტად ვერ ვიტყვი.

giorgevich23
Komponent

ჩემ პოსტზე რას იტყვით?
სხვა თემაში უნდა მეკითხა მაგრამ არაუშავს იმედია

tyvia

სამყაროს საზღვრები არ აქვს.საზღვრებში მოქცეული სამყარო უკვე სიმულაცია იქნებოდა.
სამყაროს ახასიათებს დაუსრულებელი ციკლი: შეკუმშვა->აფეთქება->გაფართოვება->ისევ შეკუმშვა და ისევ აფეთქება.მართალია ვერასდროს გავიგებთ პირველი შეკუმშვა იყო თუ პირველად აფეთქება-მაგრამ ამას არც აქვს მნიშვნელობა,არავინ არ იცის რა აფეთქდა პირველად და საიდან მოვიდა ის,რამაც გაფართვებას დაუდო საფუძველი.ან პირიქით-რა გაფართოვდა პირველად რამაც აფეთქებას დაუდო საფუძველი.
ყოველი ახალი აფეთქება არის ახალი სამყაროს დაბადება.არაფერი არ იკარგება და არაფერი არ ქრება სამყაროში-ეს ყველაფერი ერთი სახის ენერგიიდან გარდაიქმენება სხვა სახის ენერგიად დაუსრულებლად.
იმდენად დიდი და უსასრულოა სამყარო რომ უდიდესი აფეთქების შემდეგ ,აფეთქების ნარჩენებს არ შეუძ₾იათ ერთმანეთს გაექცნენ და მილიარდობით წლების შემდეგ ეს ნარჩენები თავიანი მიზიდულობის მეშვეობით ისევ მოძებნიან ერთმანეთს ამ უსასრულობაში,ისევ შეიკუმშებიან-ჩაეხუტებიან ერთმანეთს და ისევ აფეთქდებიან.
არ ვიცი ამაზე მარტივად როგორ ავხსნა .

This post has been edited by giorgevich23 on 12 Jun 2022, 01:04

giorgevich23

კარგად ახსენი მაგრამ კითხვა სხვა მიზეზით გამიჩნდა
კოსმოსს შეიძლება არ აქვს საზღვრები მისი ფორმის გამო (როგორც წრე არის უსასრულო ისეთივე ტიპის უსასრულობაა ესეც და ერთი მიმართულებით რომ ვიაროთ საწყის წერტილს დავუბრუნდებით როდესმე)
მაგრამ აქვს ზომა რომელიც მუდმივად იზრდება
დღეს თუ ერთი ზომისაა ხვალ უფრო დიდი იქნება
ანუ არსებობს სივრცე რომელიც კოსმოსის გარეთაა და ეს მიჩენს კითხვებს
რა განსხვავებაა ორ ადგილს შორის რომელთაგან ერთი კოსმოსის შიგნითაა და მეორე მის გარეთ?
უფრო ლოგიკური არ იქნებოდა რომ ყველაფერი რაც არსებობს კოსმოსის შიგნით ყოფილიყო?
ჩვენი დაკვირვებაც ხომ შიგნიდან ხდებოდა ყოველთვის და საიდან ვიცით რომ ასე არაა?
რა წინააღმდეგობამდე მიგვიყვანს ამის დაშვება? -

ამ აზრის უპირატესობა ისაა რომ აღარაა კოსმოსის გარეთ სივრცის არსებობა აუცილებელი
მინუსები თქვენ უნდა თქვათ

tyvia

ეს მოითხოვს, თუ შეკუმშვის ცენტრი არ ხარ, ისეთი გალაქტიკა უნდა არსებობდეს, რომელიც არ გშორდება და თუ შეკუმშვის ცენტრი ხარ, ყველა გალაქტიკასთან ერთნაირი სიჩქარე უნდა გქონდეს.
როგორც ვიცი, ამბობენ რომ ასეთი არაფერი უნახავთ გაზომვებით.

Komponent

ცენტრში ალბათ ვერ ვიქნებით მაგრამ შეიძლება შემცირების იმ დონეზე რომელზეც ჩვენ ვართ არცერთი გალაქტიკა არ გვხვდებოდეს აღმოჩენილებიდან

tyvia
რავი აბა, რომ ვიკუმშებოდეთ და თუ შეკუმშვის ცენტრი არ ვართ, თითქმის ყველა მხარეს უნდა გაიხედო დედამიწიდან და ყველა გახედვაზე გალაქტიკა უნდა დაინახო და აქედან რომელიმე არ უნდა გშორდებოდეს. მგონი არ აღმოუჩენიათ ისეთი გალაქტიკა რომელიც არ გვშორდება. არ ვიცი ეგ საკითხები კარგად. შეიძლება ვინმემ იცოდეს და თქვას.