ქურციკი - ჯეირანი - Gazella subgutturosa რიგი: წყვილჩლიქიანისნაირნი
ოჯახი: ღრურქიანისებრნი
ქვეოჯახი: ანტილოპისებრნი
გვარი: ქურციკი ანუ გარეთხა
საქართველოში მობინადრე სახე:ჯეირანი ანუ სპარსული ქურციკი - Gazella subgutturosa Guldenstaedt, 1780.
ქურციკი მომცრო ზომის ცხოველია, სიმაღლე ნიადაოში: 60-80ცმ, სიგრზე 90 - 115სმ, წონა კი -18-33კგ.
მას საკმაოდ გრძელი კუდი 15-20სმ აქვს; რქები მხოლოდ მამრებს ამშვენებთ 25-43სმ; იშვიათად მდედრებსაც ააქვთ 5სმ.
მდედრები სქესობრივ სიმწიფეს აღწევენ 9, მამრები 18 თვის ასაკში.
მაკეობის ხანგრძლივობა 5-6 თვეა. ბადებს 1-2, იშვიათად 3-4 ლიკლიკას; რომლებიც ძუძუს წოვენ 4-5 თვის განმავლობაში
სიცოცხლის ხანგრზლივობა 10-12 წელია.
ქურციკები ზაფხულოიბით გაერთიანებული არიან ოჯახურ ჯგუფებად 10-15 ინდივიდი, ზამთარში კი ქმნიან დიდ ფარებს,რამდენიმე ასეული ინდივიდი.
100 წლის წინ საქართველოში ქურციკი გავრცელებული იყო თბილისის და რუსთის მიდამოებში არსებული ველები, გარეჯის "უდაბნო", გარდაბნისა და დედოფლის წყაროს რაიონები. ურბანიზააციის ინტენსიურმა პროცესმა, ჭარბმა გადაძოვებამ ქურციკის საკვები ბაზის შემცირება და ამ ცხოველის რიცხოვნების შემცირება გამოიწვია, რასაც შემდგომ დაემატა
ბრაკონიერობა და უკონტროლო ნადირობა და
ქურციკი გადაშენდა საქართველოში, იყო პერიოდი როდესაც ის შემოდიოდა აზარბაიჯანიდან, მაგრამ უკან გაქცევას, ან აქ დამკვიდრებას ვეღარ ასწრებდა ხოლმე. საბოლოოდ არმოჩნდა რომ ქურციკის წითელ წიგში შეტანა სტატუსით: "გადაშენებულია საქართველოში" უფრო იაფი აღმოჩნდა ვიდრე მისი დაცვა და რაიმე ქმედითი ღონისძიების გატარება.
დღეს კი ქურციკის აღდგენა (თუ საერთოდ დაინტერესდა ვინმე ამ პრობლემით) დიდ სახსრებს, დროსა და ადამიანურ რესურსებს მოითხოვს. თანაც ამ ძალისხმევას შედეგი იმ შემთხვევაში ექნება , თუ ე.წ. "მონადირეები"ს (ბრაკონიერები მყავს მხედველობაში) ქეიფისა და სადღერგძელოს გარეშეც გაახსენდებათ თავის ქვეყანა!!!დღეისათვის ქურციკის აღდგენის ერთერთ საუკეთესო ადგილია ვაშლოვანის ეროვნული პარკი.
* * *
აზერბაიჯანის ტერიტორიაზე ქურციკის უახლოესი ძლიერი პოპულაცია(შირვანის ნაკრძალში,6000ინივიდამდე) თითქმის 700 კმ-თია დაცილებული საქართველოს საზღვარს ამიტომ ,
ამ ეტაპზესაქართველოში ქურციკის აღდგენის ორი მეთოდი შეიძლება განიხილებოდეს ტრანსლცირების(ცხოველის დაჭერა იქ სადაც ბევრია და გადაყვანა ..) მაგრამ ამ დროს ცხოველებს მშობლიურ ადგილებში დაბრუნების გადაულახავი სურვილი უჩნდებათ, რის გამოც ახალ ადგილზე მათი დაკავებია ზნელი მაგრამ განხორციელებადია
და მეორე რეინტროდუცირება(ცხოველის გამრავლება ტყვეობაში და შემდეგ გაშვება...) აქ ტყვეობაში გაზრდილმა ცხოველებმა ველურ პირობებთან შეგუება უნდა შეძლონ, მტაცებლებთან და უცხო ადამიანებებთან მიმართებაში...
ტრანსლცირების მეთოდის დროს საჭიროა რომ ინდივიდები 2თვე მაინც გვყავდეს ტყვეობაში,რათა შეეჩვიოს ახალ ტერიტორიას და აღსანიშნავია სიცოცხლისუნარიანია ჯგუფი რომელიც შედგება დაახლოებით 45 ინდივიდისგან(პერიოდულად იყოფა ქვეჯგუფად 15-მდე ინდივიდი 5მამრი 10 მდედრი)
მეორე რეინტროდუცირების მეთოდის დროს კი შეიძლება 15 ინდივიდიანი ჯგუფითაც დაიწყოს,რომელიც დროთა განმავლობაში გაიზრდება...
რაც სეეხება გადამცემებს პირველ ეტაპზე რაც მეტ ინდივიდს ექნება გადამცემი მით უკეტესი..
ინდივიდების ბუნებაში გასაშვებად ვაშლოვანსი საუკეტესო თვეა მაისი რადგან ამ პეროოდში მეცხვარეებს (შირაქის საზოვრებიდან) ცხვარი მთღაში გადაყავტ და ცხვარს მიყვება მგლები,ადგილზე კი რშება მგლების 10%(ადგილობრივები )
This post has been edited by caucasica on 30 Nov 2006, 12:31