Unico, მაშინ აგერ მომზადებულის ნაწილი.
ჩემთვის მხოლოდ ის ფაქტია ნათელი, რომ კამბრიამდელი დივერგენციის მომენტების განსხვავებულ მონაცემებს, რომლებიც სხვადსხვა მეთოდის და გენის გამოყენებითაა მიღებული, აქვთ ერთი და იგივე განრიგი, ანუ ისინი ერთმანეთს მეტნაკლებად შეესაბამებიან. ბევრი არადამაკმაყოფილებელი შეფასება განირჩევა და უარყოფდება. ზოგჯერ მოხვდები მესაათეს ძველმოდურ სავაჭროში და ხედავ, რომ ელექტრული შრიალის და წიკწიკის კაკაფონიაში, ასობით საათი ითვლის დროს; ზოგი მათგანი ცხოვრობს თავისი დროის სამყაროში, სადაც არის ღამე, ხოლო სხვები აჩვენებენ დღის ორ საათს. დროის ზუსტი განსაზღვრა შეუძლებელია, მაგრამ ნათელია, რომ შუადღის 2 საათი უფრო ახლოსაა ჭეშმარიტებასთან. ეს ეხება მოლეკულური „საათის“ დროსაც. სავსებით მართებულის მტკიცება, რომ ჩვენთვის საინტერესო ორი ფილოგენეტიკური ხაზის-ზღვის ვარსკვლავის და ადამიანის და სგრეთვე ტრილობიტის და ბუზის შორეული საერთო წინაპარი-ცხოვრობდა დაახლოებით 750 მლნ. და 1250 მლნ. წ. შუალედში. ამ საერთო წინაპარს უკვე ჰქონდა პრიმიტიული თვალების წყვილი. ამ შეფასების მიხედვით, ტრილობიტები გაჩნდნენ ცხოველებში თვალების წარმოშობიდან დაახლოებით 250 მლნ.წ.წ. და შეიძლება 500 მლნ.წ. შემდეგ. ტრილობიტები წარმოადგენენ ევოლუციური გზის ნახევრის ნათელ ნიშნულს. თანამედროვე მონაცემებით გამხნევებულ გენეტიკოსებს შეგვიძლია ვისაუბროთ ტრილობიტების ნათესავურ კავშირებზე, რასაც ვერ შესძლებდნენ მე-19-ე საუკუნის მეცნიერები, რომლებმაც პირველად ჩახედეს ტრილობიტს გაქვავებულ თვალებში. მათთვის ტრილობიტი იყო უცხოური არსება, რომლის კავშირი ცოცხალ სამყაროსთან ბუნდოვნად ჩანდა. მათ წარმოდგენაც არ ჰქონდათ, რომ ტრილობიტის აგებულებაში არის მსგავსება ჩვენს ემბრიონებთან. ცოდნამ ახლოს დაგვაკავშირა ჩვენს წარსულთან. ჩამხედე თვალებში,-თიტქოს და იძახის ტრილობიტი,-და შენ დაინახავ საკუთარი ისტორიის გამოძახილს. იმისათვის, რომ ავღწეროთ ტრილობიტის თვალებში ასახული წყალქვეშა სამყარო, ჩვენ დავიხმარებთ თანამედროვე სამყაროს მხედველობითი აღქმის თვისებებს-ფერი, ფორმა, ზომა. თუ ჩვენ დავინახავთ იმას, რასაც ოდესღაც ტრილობიტი ხედავდა, ეს იქნება იმის მანიშნებელი, რომ ჩვენ ვიღებთ მას საკუთარი გაგების სამყაროში.
ტრილობიტის თვალები კალციტისგანაა შექმნილი, რაც მათ ცხოველების მთელი სამყაროსგან გამოყოფს. კალციტი - ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული მინერალია. დოვერის თეთრი კლდეები, მისისიპის მდინარეს ფლატეები - ყველაფერი ეს კალციტია, რომელმაც მილიონობით წლების გამოფიტვას გაუძლო. ყველაზე მონუმენტალური და „დღეგრძელი“ ნაგებობები აშენებულია კირქვისგან, რომელიც კალციტის ნაირსახეობას წარმოადგენს: გიზას პირამიდები ეგვიპტეში, დიდებული „სამეფო ნახევარმთვარე“ ბატეში, კლასიკური დროის კოლონებისგან შემდგარი ამფითეატრი კორინფეში. რენესანსის ეპოქის ტაძრების იატაკები კალციტის გაპრიალებული ფილებითაა დაგებული. კალციტზე უფრო ფართოდ გავრცელებული მხოლოდ კაჟბადიანი ქვიშა არის. ამიტომ, ასეთი ჩვეულებრივი და ნაცნობი მასალისგან არანაირ სურპრიზს არ მოელი. მაგრამ სწორედ მისი წყალობით ტრილობიტებს მხედველობის უნარი გაუჩნდათ. კალციტის უწმინდესი ფორმა გამჭირვალეა. მშენებლობაში და დეკორატიული მიზნებისთვის გამოყენებულ ქვებს საკუთარი ფერი და ფაქტურა გააჩნიათ, რაც თავის მხრივ უზრუნველყოფილია მრავალნაირი შენაერთებით და კრისტალების ჯგუფის ქაოსური განლაგებით: არსებობენ მოყვითალო ქვები, ასევე წინწკლებიანი. იტალიური ტაძრების მარმარილოს იატაკების მუქი წითელი ფერი აიხსნება კირქვაში რკინის ზეჟანგის ღრმა შეღწევით. კალციტის ყველა ამ შენაერთებისგან „განთავისუფლებით“, ჩვენ უფერულ, თუმცა არა აუცილებლად გამჭირვალე მინერალს მივიღებთ. ცარცი პრაქტიკულად მთლიანად შედგება სუფთა კალციტისგან, მაგრამ მას მიკროსკოპული გრანულების მასები ქმნიან, რომლებიც გააბნევენ და არეკლავენ სინათლეს. როდესაც ინგლისის ჩრდილოეთი სანაპიროს ზღვის ნისლიდან საათევში აღმართული „შვიდი და“ გამოჩნდება (ნაციაონალური პარკი, ცარცული კლდეების ჯგუფი ინგლისის სანაპიროსთან), ისეთი შთაბეჭდილება იქმნება, თითქოს და ქარზე თეთრი გახამებული ზეწრები ირხევა. მაგრამ ნელი ზრდის შემთხვევაში, კალციტის კრისტალები თავის ჭეშმარიტ კრისტალურ ფორმას და მინისნაირ გამჭირვალობას შეიძენენ. ეს ანგელოზის სულივით უწმინდესი კალცისი - ისლანდიური შპატია. დახედეთ ისლანდიური შპატის კრისტალს და თქვენ ამოხსნით ტრილობიტის მხედველობის საიდუმლოს, იმიტომ, რომ თვალების ლინზებისთვის ტრილობიტები კალციტის სრულყოფილ კრისტალებს გამოიყენენბდნენ და ამაში ისინი უნიკალურები არიან.
ყველა სხვა დანარჩენ ფეხსახსრიანს „რბილი თვალები“ უვითარდება იგივე უჯრედებისგან და ორგანული შენაერთებისგან, რაც მთლიანი სხეული. ამ შემზღუდავი პირობის გათვალისწინებით არსებობს მოუცველი მრავალფეროვნება: არსებობენ უამრავი ლინზების მქონე თვალები, მაგალითად ბუზებში; ობობების მსხვილი თვალები; სიბნელეს და მზის კაშკაშა სინათლეს შეგუებული თვალები. მხოლოდ ტრილობიტებმა გამოიყენეს კალციტის გამჭირვალობა მგრძნობიარე უჯრედებამდე სინათლის გადაცემისათვის. მათი თვალები ბუნებრივად აგრძელებდნენ ჯავშნიან გარსს. ისინი განლაგდებოდნენ ცხოველის ლოყების ზემოთ, „სათვალეების“ სპეციალურ მყარ ჩარჩოში.
„თვალის“ თემა მცირე ახსნას მოითხოვს. მისი (თვალის) მოწყობილობა დამოკიდებულია კალციტის ოპტიკურ თვისებებზე, რომლებიც თავის მხრივ დამოკიდებულია კრისტალური გისოსის თვისებებზე. კრისტალური კალციტი რომ გავტეხოთ, ის ატომური კავშირების სტრუქტურის მიხედვით დაიმსხვრევა შესაბამის ფრაგმენტებად, ჩვენ კი რომბის ფორმის მქონე ექვსწახნაგა ნატეხი შეგრჩებათ. უმარტივესი კრისტალი კუბს წარმოადგენს, მისი ღერძები წახნაგების ცენტრების გასწვრივ გადიან და ერთმანეთს თანაბარი კუთხეებით გადაჰკვეთენ კუბის ცენტრში. ამ ღერძებს შესაბამისად
a, b და
с ეწოდებათ. კალციტის სტრუქტურა გულისხმობს ერთ ძირითად ღერძს, რომელსაც სამი ღერძი გადაჰკვეთს; ისინი ერთმანეთს 120° კუთხით გადაჰკვეთენ და საბოლოო ჯამში ჩვენ რომბებს მივიღებთ. წმინდა კალციტი, როგორც ჩვენ გავარკვიეთ, არ არის კუბი და სინათლეს თავისებურად ატარებს. რომბის წახნაგზე დაცემისას მზის სხივი ორად იყოფა - ეს მოვლენა ორმაგი სხივთტეხის სახელითაა ცნობილი. ერთ-ერთ მიღებულ სხივს ჩვეულებრივი დაერვა, ხოლო მეორეს - არაჩვეულებრივი: მათი მიმართულება მკაცრად არის განსაზღვრული კრისტალური გისოსის ატომების ურთიერთგანლაგებით. მაგრამ არსებობს ერთადერთი მიმართულება, რომლის გასწვრივაც სხივი ორად არ გაიყოფა. ის კრისტალური с-ღერძის გასწვრივ გაივლის. სხვანაირად რომ ვთქვათ, სხივი, რომლის „დანახვა“ ასეთ კრისტალს შეუძლია, მას მხოლოდ ერთი კონკრეტული მიმართულებით ეცემა. საოცარია, მაგრამ ტრილობიტებმა დაძლიეს კალციტის ეშმაკური თვისებები და თავის სასიკეთოდ აქციეს.
ტრილობიტების თვალები შესდგება უწმინდესი კალციტის წაგრძელებული ფორმის პრიზმებისგან. უმეტესობას, ეს პრიზმები ერთმანეთის გვერდი-გვერდაა მიჯნული და როგორც ჩანს, მარტივი ლინზების როლს ასრულებენ. თვალები ისე იყო ორიენტირებული, რომ კრისტალოგრაფიული с-ღერძები პრიზმების გრძელი გვერდების გასწვრივ გადიოდნენ. ხშირ შემთხვევაში ეს ღერძები თვალის ზედაპირს 90°-ით გადაჰკვეთენ. ტრილობიტის თვალი ერთობლიობაში წარმოადგენს ცალკეული წაგრძელებული ფორმის წვრილი ლინზების კომპლექტს, რომელთა მიმართულება ერთმანეთისგან განსხვავდება. გრძელ ნახევრად მრგვალ თვალში ასობით და ათასობით ასეთი ლინზაა თავმოყრილი. ზოგიერთი მათგანი მიმართულია с-ღერძებით წინ, სხვები კი - გვერდით ან უკან.
ჰოლოქროალური თვალის ლინზები სავსებით რეალურია, რომ ტრილობიტების თვალები იგივე პრინციპით მუშაობდნენ, როგორც ფეხსახსრიანებისა. ითოეული ლინზის ფუძეში განთავსებული იყო მგრძნობიარე უჯრედი, რომელიც შესაბამისად პასუხობდა სინათლის სიგნალს. იმის მიუხედავად, რომ ეს ნაზი და ეფემერული უჯრედები არ შემოინახა ნამარხ მდგომარეობაში, ისინი აუცილებლად არსებობდნენ - მათ გარეშე ფიზიკური სინათლე ცოცხალ გამოსახულებად არ გარდაიქმნება. მიღებული ინფორმაცია უნდა შეგროვდეს ნერვების მეშვეობით, რომლებიც თავის მხრივ შემდგომ გადასცემენ მას ანალიტიკურ ცენტრებში. ამის გარეშე ელემენტარული ლინზებით გადაცემული გამოსახულების ნაწილები მოზაიკურ ქაოსში აირეოდა. ასეთი მხედველობითი მოწყობილობით მიღებული გამოსახულება დამოკიდებული იქნებობა ლინზების რაოდენობაზე. რაც უფრო მეტი ლინზისგან შენსდგება თვალი, მით უფრო დეტალურ გამოსახულებას მიიღებს მისი პატრონი. ამიტომ სულაც არ არის გასაკვირი, რომ ზოგიერთი ტრილობიტის თვალები პაწაწინა ლინზების დაუჯერებელი რაოდენობითაა აღჭურვილი.
ერთ-ერთი ყველაზე რთული დავალება, რომლისთვისაც ოდესმე მომიკიდია ხელი, ტრილობიტის დიდ თვალში ლინზების დათვლა იყო. ამისათვის თვალს სხვადასხვა რაკურსით უამრავი სურათი გადავუღე, რომლებიც შემდეგ მაღალგნაზომილებაში ამოვბეჭდე იმისათვის, რომ თითოეული ლინზა გამოჩენილიყო. ეს უზარმაზარი სურათები იყო. შემდეგ შევუდექი დათვლას - ერთი, ორი, სამი, ოთხი ... და ასე ავედი ასამდე, ორასამდე. სირთულე იმაში მდგომარეობს, რომ დათვლის დროს საკმარისია დაცემინება ან ყურადღების წამით გაფანტვა და მაშინვე გავიწყდება დათვლილი რაოდენობა, ასე რომ ყველაფრის თავიდან დაწყება გიწევს. რამოდენიმე უშედეგო მცდელობის შემდეგ, გადავწყვიტე ყოველი დათვლილი ლინზა სურათზე ქინძისთავით ამეღნიშნა. შემდეგი საფრთხე მელოდებოდა ერთი რაკურსის სურათიდან მეორეზე გადასვლის დროს: რომელ ლინზაზე შევჩერდი და როგორ განვასხვაო ისინი? უძილობით გაწამებულებისთვის იდეალური დავალება.
როდესაც დათვლის პროცესში 3000-მდე ავედი, დავიფიცე, რომ აღარასდროს მოვკიდებდი ხელს მსგავს საქმიანობას.
ტრილობიტების მრავალრიცხოვანი სახეობებს შორის გვხვდებიან ისეთები, რომლებსაც თვალში რამოდენიმე ათეული ლინზა აქვთ, სხვებს კი - რამოდენიმე ათასი. უდავოდ, მხედველობის სიმახვილეც განსხვავდებოდა. მაგრამ რაოდენობის მიუხედავად ყველა ლინზა ერთი პრინციპით მუშაობდა - სხივს კალციტის კრისტალის с-ღერძის გასწვრივ ატარებდა.
ამ ყველაფრიდან ერთი საინტერესო დასკვნა გამომდინარეობს. თუ გავარკვევთ, საიდან ეცემოდა სხივი გამტარ ლინზას, ასევე გვეცოდინება რა მიმართულებით იხედებოდა ტრილობიტი. ამისათვის საჭიროა თითოეული ლინზიდან მიღებული ერთეული „გამოხედვების“ ხაზების დაჯამება და ჩვენ გავიგებთ, თუ რა ინფორმაციას ფლობდა თავის სამყაროზე ეს არსება. შეგვიძლია სამყაროს ტრილობიტის თვალებით შევხედოთ და დავინახოთ ისეთივე, როგორიც ის ასი მილიონი წლის წინ იყო. ტრილობიტების მხედველობის არეს გამოკვლევა პირველად ედინბურგის უნივერსიტეტის პროფესორმა იუან კლარქსონმა სცადა. მეთოდი ორი ეტაპისგან შესდგებოდა: პირველ ეტაპზე იუანი სცდილობდა დიდი სიზუსტით დაედგინა с-ღერძის მიმართულება თითოეული ლინზისთვის. მეორე ეტაპზე ის სივრცეში გაფანტული სინათლის თითოეულ ღერძს პარალელური ხაზით აღნიშნავდა და ამდაგვარად გამოთვალა თუ რომელი ნაწილის დანახვა შეეძლო ტრილობიტს 360°-იანი სფეროდან. ძალიან მალე მან ტრილობიტების მიერ დანახულ სამყაროს მიხვდა. იუანის მიერ შესწავლილი ტრილობიტების უმრავლესობას არ შეეძლო თავის გარშემო მთლიანი გარემოს დანახვა, ანუ ვერ იხედებოდნენ 360°-ით. ბევრი მათგანი უპირატესობას ანიჭებდა მათ წინ მდებარე ობიექტების დანახვას. თვალები წინ და გვერდით იხედებოდნენ, ზოგჯერ ოდნავ უკანაც. რატომ? ტრილობიტების უმრავლესობა ზღვის ფსკერზე ან მის სიახლოვეში ბინადრობდა და მათთვის მნიშვნელოვანი იყო ზუსტად ამ ფსკერის კარგად გარჩევა. იქ, ფსკერის ზედაპირზე, მაღალი სიჩქარით უახლოვდებოდა მტერი; სხვა ადგილას, შლამში ნახევრად დამალული მომავალი საჭმელი იქექებოდა. შეიძლება, სადმე ახლოს პოტენციური პარტნიორიც მიიმალა, ურიგო არ იქნებოდა მისი მხედველობიდან არ დაკარგვა.
ტრილობიტის წინ გამოშვერილი ანტენები წყალს „სინჯავენ“ - მცოცავ ცხოველს უნდა შეეძლოს სუნის მცირეოდენი რაოდენობის გარჩევა და თვალებით დანახული სურათის ბოლომდე შევსება. ეს იყო ნალექის ზედაპირზე მოწყობილი სამყარო, სადაც მთლიანი დღე-ღამის განმავლობაში ყველა მოვლენა ერთი ნახევარსფეროთი შემოიფარგლებოდა.
დღესაც, შლამიან ფსკერზე, დაახლოებით იგივე სამყარო არსებობს. იქ, მრავალფეროვანი მორჩილი ჭიები ორგანული ნალექით იკვებებიან, ბევრი მათგანი ამ ნალექში სოროებს თხრის, სხვები კი პირიქით -მისი შერევით არიან დაკავებული. იმ სამყაროში პარაზიტები და მტაცებლები უვნებელ ვეგეტარიანელებზე ნადირობენ, სხვები წყალმცენარეებად იკატუნებენ თავსა, მესამენი - სწრაფ გამრავლებას ცდილობენ. საბოლოო ჯამში, ადგილობრივი სიცოცხლე იმ მდიდარ ორგანიკაზე შენდება, რომელსაც ნალექი შეიცავს. ამიტომ, ტრილობიტს ყველაზე მეტად მის გარშემო არსებული შლამიანი გარემო „ანაღვლებდა“: მნიშვნელობა არ აქვს თავად ნადირობდა თუ მასზე ნადირობდნენ, მისი სიცოცხლზე სიფხიზლეზე იყო დამოკიდებული, ტრილობიტისთვის უმეტესობასთვის თვალები აღქმის ძირითად ორგანოს წარმოადგენდნენ (მიუხედავად იმისა, რომ არსებობდნენ ბრმა ტრილობიტებიც).
იუანმა კიდევ ერთი საინტერესო თვისება შენიშნა: თვალის ზედა ნაწილში უფრო პატარა ზომის ლინზები განლაგდებოდნენ. თვალის ზედაპირი - მას რქოვანასაც უწოდებენ - ზრდასთან ერთად უნდა გამოცვლილიყო სხვა მაგარ გარეგან საფარველებთან ერთად. სხეულის სხვა ნაწილებთან შეთანხმებით თვალიც იზრდებოდა: კანის ყოველი გამოცვლის შემდეგ თვალში ახალი ლინზები ინერგებოდა, ჯავშანი კი დროთა განმავლობაში ისევ მყარდებოდა. ახალი კრისტალები ლინზების საერთო მასის ზემო ნაწილში იჭრებოდნენ, ზრდის ზონაში. ნელნელა, კანის ყოველივე ცვლის შემდეგ, თვალების ლინზების კოლექციას ახალი კრისტალები ემატება, რომლებიც „ძველ“ ლინზებს ქვემოთ წევენ და ამასთან ერთად მათ ამსხვილებენ. სხვათაშორის, ეს სხვაობა ზომაში, დიდ როლს თამაშობს თვალის ამობურცული ზედაპირის ფორმირებაში. დიახ, ტრილობიტები ეშმაკურად ჭკვიანები არიან, როგორც ამას ერკიული პუარო იტყოდა, ისინი ეთამაშებიან კრისტალების სამყაროს გეომეტრიის წესების ზუსტი დაცვით, თამაშის ფსონი კი გამჭრიახე თვალია.
ჩვენთვის არ არის ცნობილი, თუ როგორ ხედავდა ტრილობიტი, რადგან ნერვებმა, რომლებმაც მხედველობას ემსახურებოდნენ, კვალი არ დატოვეს. არქეოლოგიურ არტეფაქტს ჰგავს - შეგიძლიათ ივარაუდოთ, რისთვის იყო ეს საგანი განკუთვნილი, მაგრამ ვერასდროს გაიგებთ მისი შემქნელის პირველანდელ ჩანაფიქრს. რა ძლიერადაც არ უნდა ვეცადოთ, ტრილობიტი ყოველთვის შეინარჩუნებს გარკვეულ დისტანციას: არსებობენ სიახლოვეს საზღვრები, რომლებსაც ჩვენ პრინციპში ვერ გადავლახავთ. შეგვიძლია მხოლოდ თანამედროე ფეხსახსრიანებზე დაყრდნობით ვივარაუდოთ, თუ რას აღიქვამდა ფიჭებისგან შედგენილი ტრილობიტის თვალი. აპოზიციური თვალი (იგივე, რაც ფოტოტიპური. თვალი, რომლის ლინზები ერთმანეთისგან მოძრავი პიგმენუტური ფენითაა დაშორებული, რომელიც სინათლის სხივის მეზობლურ ლინზებში ერთიდან-მეორეაში გადასვლას აფერხებს) ერთობლივ გამოსახულებას არ იძლევა (თუმცა, ზოგიერთ ფეხსახსრიანში ლინზები ისე არიან ორგანიზებული, რომ ერთობლიობაში რთულ შეთანხმებულ გამოსახულებას ჰქმნიან). მრავალლინზებიანი თვალი განსაკუთრებით კარგადაა შეწყობილი მოძრაობების შესამჩნევად. როგორც კი ფსკერზე ნებისმიერი არსება გამოჩნდება, ამ მოძრაობას ჯერ ერთი, ხოლო შემდეგ დანარჩენბი ლინზები არეგისტრირებენ, ლანდშაფტის ფონზე სინათლის დაბრკოლების აღქმის გზით. თუ სიგნალი საგანგაშოა, ტრილობიტი დამცავ ქმედებებს წამოიწყებს - ის ან რგოლად შეიკეცება, ან ჩქარ-ჩქარა გაიპარება.
კიდევ ბევრი რამე საინტერესოს მოყოლა შეიძლება ბროლის თვალების შესახებ. მართალია, ტრილობიტის უმეტესობის თვალები დაახლოებით ისეა მოწყობილი, როგორც ავღწერე, მაგრამ ასევე სრულიად განსხვავებული თვალებიც არსებობენ. მაგალითად, ნიუ-იორკის და ონტარიოს და ასევე გერმანიის და მაროკოს დევონურ ქანებში აღმოჩენილი ჩვეულებრივი ტრილობიტი
Phacops. ყოველთვის სასიამოვნოა მის ნამგლისებრ თვალებში ჩახედვა. ისინი ელიტური პორშეს რადიატორზე გამოსაწევი ფარების მსგვსად პატრონის ლოყებს ამშვენებენ. მაგრამ ნუ იჩქარებთ, მოიცადეთ! ეს განსაკუთრებული თვალებია. მიკროსკოპული ლინზევის ნაცვლად, მათ აქვთ მსხვილი ლინზები, რომლებიც შეუიარაღებელი თვალითაც ჩანან. ვერტიკალურ რიგებში ჩამწკრივებულები, მათ ჰექსოგონალური ორგანიზაცია შეინარჩუნეს - თითოეულ მათგანს 6 მომიჯნავე ლინზა აქვს. ჩვენს წინაშეა ეკონომიური მოწყობის კიდევ ერთი მაგალითი, თუმცა, აქაც ისეთივე პრინციპი მოქმედებს, როგორც სხვანაირი ტიპის ლინზების მქონე თვალებში. ყველაზე მეტად გასაოცარია თვალების ლინზების უნაკლო სისწორე. ადამიანები მიჩვეულები ვართ ბუნების რეგულარობაში მცირე გადახრების პოვნას: არ მოიძებნება ერთნაირი მოხატულობის მქონე ორი გველი, ლეოპარდის ტყავზე არსებული ლაქები მხოლოდ მეტნაკლებად იმეორებენ ერთმანეთს. მაგრამ ეს ლინზები! ისეთი შთაბეჭდილება იქმნება, თითქოს და მანქანით არიან დაშტამპული. და კიდევ ერთი რამ - ამ ლინზების რაოდენობა დაახლოებით ასამდე ადის, ტრილობიტის ჩვეულებრივი ათასლინზიანი თვალისგან განსხვავებით. ტრილობიტის ჩვეულებრივი თვალი საოცრებას თუ წარმოადგენს, ფაკოპიდური ტრილობიტის თვალი - აბსოლუტურად დაუჯერებელი ფენომენია. შეგვიძლია ამ თვალების უკეთ შესწავლა ვცადოთ: მაგალითად, გავჭრათ ლინზა და დავათვალიეროთ ის მაღალი გაფართოების მიკროსკოპის ქვეშ. თუმცა ამაში რაღაცა წამბილწველია - აიღო ძველად გადაშენებული, მაგრამ ასეთი შესანიშნავი არსება და ცირკულარული ხერხით მისი გასხვლა დაიწყო!
ფაკოპიდური თვალის მოწყობილობა
ჰოლოქროალური ანუ ჩვეულებრივი (მარცხნივ) და შიზოქლოალური ანუ ფაკოპიდური (მარჯვნივ) თვალები. პირველისგან განსხვავებით, ფაკოპიდური თვალების ლინზებს უფრო მსხვილი პიგმენტური ფენა აშორებს, რაც თავის მხრივ ხელს უწყობს უფრო მახვილ მხედველობას მაგრამ ამ გზით მიღებულმა ჭრილებმა ბევრი საიდუმლო გამოაშკარავეს. უპირველეს ყოვლისა დადასტურდა, რომ ლინზები ნამდვილად სფერული და ოდნავ წვეთისებრი ფორმისაა.
This post has been edited by Jaguar paw on 10 Sep 2014, 17:44
პალეონტოლოგია.
