Appoოო ეგ რთული კითხვაა ინგლისური თუ იცით? ერთი სტატია ვნახე ადრე თუ ვიპოვე ადგილინკავთ
აი აი ვიპოვე
____
ძაღლების სტერილიზაცია-კასტრაცია. კი თუ არა? ვიცით კი ყველაფერი ამ თემის შესახებ?
გაეცანით ამ საინტერესო სტატიის პირველ ნაწილს. მეორე და მესამე ნაწილი გამოქვეყნდება ჩვენს გვერდზე უახლოეს მომავალში.
ძაღლების სტერილიზაცია-კასტრაცია, მასთან დაკავშირებული რისკები და უპირატესობები.
ლორა ჯ.სენბორნი. საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა მაგისტრი. 2007წ. 14 მაისი.
წინასიტყვაობა
ძაღლის მეპატრონეთა უმრავლესობა ადრე თუ გვიან დგება გადაწყვეტილების მიღების წინაშე - გაუკეთოს სტერილიზაცია-კასტრაცია ცხოველს თუ არა. როგორც წესი ფიქრობენ რომ ამ ოპერაციის უპირატესობა სრულიად გადაწონის შესაძლო რისკებს. თუმცა..
ამ საკითხის ირგვლივ არსებული სირთულეების და კითხვების ამოსახსნელად სერნბორნმა შეისწავლა ვეტერინარული მედიცინის მრავალრიცხოვანი ნაშრომები. კერძოდ შესწავლილი იქნა 50-ზე მეტი კვლევითი ნაშრომი, რომლებიც ეხებოდა სტერილიზაცია-კასტრაციის პრობლემებს.
არ შეიძლება იგნორირება გავუკეთოთ კასტრირებული ხვადების მიდრეკილებას ოსტეოსარკომის, ჰემანგიოსარკომის, ჰიპოთირეოზის და სხვა საკმაოდ ფართოდ გავრცელებული დაავადებების მიმართ. როგორც ვეტერინარების, ისე ძაღლის მეპატრონეთა მხრიდან ძალიან დიდ უპასუხისმგებლობად შეიძლება ჩაითვალოს სტერილიზაცია-კასტრაციის შემდგომი რისკ ფაქტორების და უპირატესობების გაუთვალისწინებლობა.
ძუ ძაღლების შემთხვევაში სტერილიზაციის ჩატარება უნდა მოხდეს სამედიცინო გამოკვლევის შემდეგ. არ შეიძლება სტანდარტული ოპერაცია უკეთდებოდეს განურჩევლად ყველა პაციენტს.
მოცემულ ტრაქტატში ავტორი თხოვს ყველას გაეცნონ ყველა არსებულ დასაბუთებულ ინფორმაციას სტერილიზაცია-კასტრაციის ძაღლის ორგანიზმზე ზეგავლენის შესახებ და მხოლოდ ამის შემდეგ, ინდივიდუალურ დონეზე მიიღონ გადაწყვეტილება.
ეს მნიშვნელოვანი ტრაქტატი დაეხმარება ვეტერინარული მედიცინის წარმომადგენლებს და ძაღლების მეპატრონეებს სტერილიზაცია-კასტრაციის გაკეთების გადაწყვეტილება მიიღონ უფრო გააზრებულად და დასაბუთებულად.
ლარი.ს.კატცი.
მეცნიერებათა დოქტორი პროფესორი და ზოოლოგიის კათედრის ხელმძღვანელი.
რუტგერის სახელმწიფო კვლევითი უნივერსიტეტი.
ნიუ-ბრუნსვიკი. ნიუ-ჯერსი.
ამერიკაში ძაღლების მეპატრონეებს ხშირად ურჩევენ გაასტერილონ თავიანთი ძაღლები ჯანმრთელობის გაუმჯობესების მიზნით, თუმცა მათ მიერ ჩამთვლილი უპირატესობების დამადასტურებელი არავითარი კვლევითი ბაზა არ არსებობს.
ზოგიერთი ექიმი ძაღლის მეპატრონესთან სტერილიზაცია-კასტრაციის განხილვის დროს არაფერს ამბობს რისკ-ფაქტორების შესახებ, განსაკუთრებით კი ყველაზე სერიოზულ გართულებებზე.
მოცემული სტატია გახლავთ სტერილიზაცია-კასტრაციის გვიანი რისკების და უპირატესობების შედარების მცდელობა ვეტერინარულ ლიტერატურაში არსებული მონაცემების საფუძველზე. სტატიაში არ განიხილება ძაღლების პოპულაციების მართვის კუთხით მათი გამრავლებისა და ასევე ხასიათის ცვლილებების საკითხები.
რეზიუმე
ვეტერინარული ლიტერატურის შესწავლა ნათელს ხდის სტერილიზაცია-კასტრაციის გვიანდელ რისკებთან და უპირატესობებთან დაკავშირებულ ყველა სირთულეს. არსებობს მტკიცებულებები ძაღლის ჯანმრთელობაზე სასარგებლო თუ საზიანო ზეგავლენის შესახებ. ზოგადად საზოგადოებაში ამ საკითხის მიმართ არ იკვეთება სწორი მიდგომა.
შეუძლებელია იპოვო სერიოზული საფუძველი მხოლოდ მომავალში ჯანმრთელობის პრობლემების თავიდან აცილების მიზნით ახალგაზრდა ხვადების კასტრირების დროს. ამ შემთხვევაში ოპერაციის შემდგომი პრობლემები სრულიად გადაწონის მის უპირატესობებს.
ჩამოვთვალოთ კასტრაციის დადებითი მხარეები:
* ხდება თავიდან აცილება სათესლის კიბოს (<1%) განვითარების და ამ დაავადებით გამოწვეული ლეტალობის;
* მცირდება პროსტატის არაონკოგენური დაავადებების განვითარების რისკი;
* მცირდება პერიანალური ფისტულების წარმოქმნის რისკი;
* არსებობს მოსაზრება, რომ მცირდება დიაბეტის განვითარების რისკი, თუმცა მონაცემები არადამაჯერებელია;
ჩამოვთვალოთ კასტრაციის უარყოფითი მხარეები:
* ერთ წლამდე ასაკის კასტრირებულ ძაღლებში მნიშვნელოვნად იზრდება ოსტეოსარკომის (ძვლის კიბო) განვითარების რისკი. ეს დაავადება უფრო ხშირად გვხვდება საშუალო და დიდი ზომის ჯიშებში და პროგნოზი არაკეთილსაიმედოა;
* 1,6 ჯერ იზრდება გულის ჰემანგიოსარკომის განვითარების რისკი;
* სამჯერ იზრდება ჰიპოთირეოზით დაავადების რისკი;
* სამჯერ იზრდება გაცხიმოვნების მომატების რისკი;
* ოთხჯერ იზრდება პროსტატის კიბოთი დაავადების რისკი, რომლის მაჩვენებელი არაკასტრირებულ ძაღლებში <0.6%-ია;
* ორჯერ იზრდება საშარდე სისტემაში ონკოგენური დაავადებების განვითარების რისკი. არაკასტრირებულ ძაღლებში <1%-ია;
* იზრდება ორთოპედიული დარღვევების განვითარების რისკი;
* იზრდება გვერდითი მოვლენების განვითარების რისკი ვაქცინაციების დროს;
ძუ ძაღლებში სიტუაცია გაცილებით რთულია. ცალკეულ შემთხვევებში სტერილიზაციის უპირატესობებმა შეიძლება გადაწონოს ჯანმრთელობისთვის მიყენებული ზიანი. შესწავლილი მონაცემების საფუზველზე ცხადი ხდება, რომ სტერილიზაციის საერთო სარგებელი დამოკიდებულია ძაღლის ასაკსა და ჯიშის თავისებურებებზე.
სტერილიზაციილის დადებითი მხარეები:
* 2,5 წლის ასაკამდე გასტერილებულ ძუებში მცირდება სარზევე ჯირკვლის კიბოს წარმოქმნის რისკი;
* თითქმის მთლიანად ირიცხება პიომეტრით დაავადების რისკი. პიომეტრით იღუპება არასტერილიზებული ძაღლების 1%;
* მცირდება პერიანალური ფისტულების წარმოქმნის რისკი;
* სტერილიზაცია საშუალებას იზლევა მთლიანად გამოირიცხოს საშვილოსნოზე, საშვილოსნოს ყელზე და საკვერცხეებზე კიბოს წარმოქმნის რისკი;
სტერილიზაციის უარყოფითი მხარეები:
* ერთ წლამდე ასაკის გასტერილებულ ძაღლებში მნიშვნელოვნად იზრდება ოსტეოსარკომის (ძვლის კიბო) განვითარების რისკი. ეს დაავადება უფრო ხშირად გვხვდება საშუალო და დიდი ზომის ჯიშებში და პროგნოზი არაკეთილსაიმედოა;
* 2,2-ჯერ იზრდება ელენთის ჰემანგიოსარკომის განვითარების რისკი და თითქმის 5-ჯერ იზრდება გულის ჰემანგიოსარკომის განვითარების რისკი;
* სამჯერ იზრდება ჰიპოთირეოზის განვითარების რისკი;
* 1,5-2 ჯერ იზრდება გაცხიმოვნების მომატების რისკი;
* 4-20%-ში ვლინდება შარდის შეუკავებლობა;
* 3-4 ჯერ იზრდება შარდგამომყოფი გზებში მწვავე და ქრონიკული ინფექციური დავადებების განვითარების რისკი;
* იზრდება ვაგინალური დერმატიტებითა და ვაგინიტით დაავადების რისკი;
* ორჯერ იზრდება შარდგამომყოფ გზებში სიმსივნეების განვითარების რისკი;
* იზრდება ორთოპედიული დარღვევების განვითარების რისკი;
* იზრდება გვერდითი მოვლენების განვითარების რისკი ვაქცინაციების დროს;
ცხადი ხდება, რომ უმრავლეს შემთხვევებში საზოგადოებისთვის ხელმისაწვდომი ინფორმაცია სტერილიზაცია-კასტრაციის შესახებ არ არის დაბალანსებული და შეიცავს არადადასტურებულ ჩვენებებს.
ამ დროისათვის მიღებულია 6 თვის ასაკის ძაღლების სტერილიზაცია-კასტრაცია, რასაც მივყავართ დამატებითი რისკების განვითარებასთან, რომელთა თავიდან აცილებაც შეიძლება:
ა) ძუ ძაღლის შემთხვევაში სქესობრივი მომწიფების პერიოდამდე მოცდით;
ბ) ხვადებში კასტრაციაზე საერთოდ უარის თქმით( გარდა შემთხვევებისა, როდესაც არსებობს სამედიცინო ჩვენება);
და კიდევ
http://www.naiaonline.org/pdfs/LongTermHea...euterInDogs.pdf This post has been edited by sallli1 on 12 Jul 2013, 01:33
· 
კატები, ნაწილი XIII
