ყველა ეგ ნახელავი გემოთი რომ კარგი იქნება, ეჭვიც არ მეპარება, ბატონებო, მაგრამ ფორმას რაც შეეხება, მომიტევეთ და პირადად მე კუპატი ვიცი, აი, ასეთი: ჩემი წლევანდელი ნახელავი, მეზობლების დახმარებით გაკეთებული. მაგ კუპატების ხათრით ავიტეხე საახალწლოდ ღორის დაკვლა.
ნაწლავები მეზობლებმა დამირეცხეს და დაამუშავეს, შეზავებაში მთავარი შეფ-კულინარი მე ვიყავი, თუმცა - ფრთამოჭრილი,
რადგან ძმა მყავს სტუმრად რუსეთიდან და "რაც ბედმა ჩრდილოეთში წაიღო", ცოტა გააზიზებულია, მწყრალად გამხდარა მარილთან, წიწაკასთან, ძმართან და სხვა ისეთ სანელებლებთან ერთად, რაც მე მიყვარს. ამიტომ ამჯერად ცოტა დავკეცე აფრები და გემოვნება-შეზავება მას მივანდე.
ესაა ყველაზე დიდი კუპატი. სხვები მთლად ამხელები არაა, მაგრამ მაინც გვარიანი ხანჯლებია.
აქ ლაპარაკი იყო ფარშზე და მე აქაც განსხვავებული შეხედულება მაქვს, რაც გამომდინარეობს იმ ტრადიციიდან, რომლითაც ოჯახში მთელი ჩემი ბავშვობა ვაკეთებდით კუპატს. ზოგადად, ეგეც ძაან პირობითი რამეა, რადგან ყველა კუთხეს თავისი ტრადიცია აქვს და არა მარტო კუთხეს, აგერ, ჩემს სოფელშიც კი, ჩემი ორიოდე მეზობელი სულ სხვანაირად აზავებს კუპატს - ბლომად ქონი და ცოტა ხორცი, გულ-ღვიძლის გარეშე. მაგრამ მაპატიოს ყველამ და არც ეგეთი კუპატი მომწონს ანუ ქონში შეტივტივებული და არც - გატარებული ხორცისგან მიღებული ფარში.
ჩემთვის იდეალური ფარში ესაა (სხვას თავისი გემოვნება აქვს და ეს მისი საქმეა - გემოვნებაზე ხომ არ კამათობენ!), როგორითაც ოჯახში ვამზადებდით: გულ-ღვიძლიც ერეოდა, ცხიმიც და ხორციც. ხორციდან აუცილებლად ვურევდით ხერხემლის ანაჭერ 1-2 ნაჭერს; დასამარილებელ ბეჭ-ბარკლებს მთავარ ძვალს რასაც ამოაჭრიდა მამაჩემი (ხორცი ხომ რაც უფრო ახლოა ძვალთან, მით უფრო გემრიელია), მუცლის ანაჭერ ნაჭრებს (ეს ნაკლებხარისხიანი ხორცია და დასამარილებელ-შესანახად ბევრი არაფერია), ყელის გადანაჭერს - თავის გადაჭრის ადგილიდან ბეჭებამდე რაც რჩება კისერზე და იქნებ ცოტა სხვა ნაჭრებიც შეგვერია (გააცნია, რამხელა ღორს ვკლავდით: თუ დიდი იყო, მასა ისედაც ბევრი გამოდიოდა და დამატება არ სჭირდებოდა, რადგან გულ-ღვიძლიც ხომ ერეოდა. არადა, ჩვენ, უმეტესად დიდ ღორებს ვკლავდით).
ცხიმს საგანგებოდ არც ვურევდით - რამე თუ მოგვრჩებოდა რომელიმე ნაჭერზე, თორემ რასაც სპეციალურად ვიღებდით, იმას ისედაც ჰქონდა თავისი ქონი. ამასთან, გულ-ღვიძლსაც ხომ აქვს ცხიმი; მაგალითად, მსხვილ ნაწლავებთან რომ ფაშვივით რაღაცაა (გურიაში ჯორჯალა ქონს ვეძახით). გულ-ღვიძლს ვაყოლებდით ყველაფერს "მაგარას" გარდა (ჩადებისას ეგ ხევს ნაწლავებს). ამ მასას აუცილებლად ვამატებდით წვრილ ნაწლავებსაც - ეგ ძაან კარგ გემოს აძლევს ფარშს.
ამ ყველაფერს ვხარშავდით დიდხანს, ვიდრე ხორცი თავისით არ გასცილდებოდა ძვალს. მერე ამოვიღებდით ქვაბიდან და დასაწურად დავყრიდით დიდ ვარცლზე, თუმცა მანამ იმავე ვარცლზე ვყრიდით ბლომად წვრილად დაჭრილ ხახვს, გატარებულ ნიორს და ამ ცხელ ხორცს ვაყრიდით ზემოდან, რითაც ბოსტნეული იშუშებოდა. რომ გაგრილდებოდა ხორცი, მერე იჭრებოდა ნაჭრებად და მიდიოდა შეზავება: ცოტა მომეტებულად მარილი (ამან უნდა შეინახოს მარტი-აპრილის სითბოებში. თან მერე მარილ-წიწაკა ნელდება კიდეც), წიწაკა და აუცილებლად ბლომად ქონდარი. ამ მასაც ცხელ-ცხელსვე ჩავდებდით ნაწლავებში, რომელსაც ამოვავლებდით თბილწყალში, გარედანაც შევსვრიდით მარილში და ამოვკიდებდით სითბოში გამოსაშრობად.
თუმცა ამ ბოლოს მე ცოტა გავამრავალფეროვნე შეზავების პროცესი და ხორცეულის ინდურ სანელებელს, ინდურ კარის და წიწაკასაც ინდურს ვუშვები (მწარესთან ერთად - პაპრიკასაც). ისე კი მეზობლად ვანელი ქალი გვყავს რძლად და ის ყვითელ ყვავილს და ცოტა ძმარსაც უშვება - მომეწონა ორივე. ასევე ამატებენ ბროწეულსაც, თუმცა მე წლეულს დაფქვილი კოწახური ვუყავი, მაგრამ ბროწეულის მარცვლები აშკარად აჯობებდა.
მოკლედ, ესაა კუპატის ჩემეული რეცეპტი, თუმცა კიდევ ვიმეორებ, რომ ყველა კუთხეს კი არა, ლამის ყველა დიასახლისს თავისი რეცეპტი აქვს.
ისე კი ამ ბოლოს კუპატის ქილებში ჩადება და მოხუფვაც დაიწყეს. ეს ბევრად იოლია, რადგან ნაწლავების რეცხვა საშინელი საქმეა. ცუდი არც ქილებში ჩადებულია და თან კარგად თუ გაასტერილებ, ბევრად დიდხანსაც ინახება, მაგრამ იმ გამომშრალ ნაწლავსაც და მასში ჩადებულ კუპატსაც მაგარი გემო აქვს.
This post has been edited by tavadze on 2 Feb 2020, 00:52 "მე ვიცხოვრე ჩემი ხალხისთვის და არა უკვდავებისთვის" - თურქეთის ქართველთა ილია ჭავჭავაძედ წოდებული ახმედ მელაშვილი.
"ფერეიდანის მიწაზე საქართველოს სული ვარ" - ფერეიდნელი ქართველი არსენ ონიკაშვილი.
"ცხოვრებას კვლავ აღმა მივყვები ჯიუტად კალმახის ჟინითა".
სოსისის მომზადება სახლის პირობებში, სოსისის მომზადება სახლის პირობებში
