სამოთხის ადგილმდებარეობა, სად არის?

დათიკო
აქ ნახავ ჩემს ძველ გზავნილს სამოთხის ეტიმოლოგიაზე:
სამოთხის ეტიმოლოგია
ბარემ აქაც გადმოვწერ.

სამოთხე ქართული სიტყვაა: ძირი ოთხ- უნდა იყოს. მისგანვეა ნაწარმოები მოთხე, მოთხვითი, მოთხვილი, მოთხვა, სამოთხველი

მოთხე (მ-ოთხ-ე): სიწმინდეთა, და საზოგადოდ ფასეულ ნივთთა შესანახი ყუთი (ოთხკედელა ჭურჭელი)
მოთხვითი (მ-ოთხ-ვ-ით-ი): კვადრატული
მოთხვილი (მ-ოთხ-ვ-ილ-ი): კვადრატული
სამოთხე (სა-მოთხ-ე): ?
მოთხვა (მოთხ-ვ-ა): სეირნობა, ფეხით სიარული.
სამოთხველი (სა-მოთხ-ვ-ელ-ი): ფეხით სავალი ადგილი

მოთხე

”მითხრეს მათცა ვითარმედ ჰქონან მათ ნაწილნი მათ წმიდათანი, რომელი იგი გამოჩნდეს წმიდასა ქალაქსა იერუცალჱმს. ხოლო ჩუენ მოვიხუენით იგინი და, არა ვითარ იგი ჯერ იყო სარწმუნოებით, არამედ ვითარცა ორგულებით, დავსხენით იგინი სადიაკონოსა ეკლესიისა, არა სხუათა თანა ნაწილთა, არამედ ზედა მოთხესა წმიდათა ჭურჭელისა სამსახურებელისასა.” (გამოცხადებაჲ წმიდათა ზაქარიაჲსი, სჳმეონისი (და) იაკობისი, ძმისა უფლისაჲ და პირველეპისკოპოსისაჲ)

”და ადგილთაგან მწიგნობართ უხუცესთა საჯდომი და ვენაჴნი და ბოსტანნი და ნაფუძარნი და სამკაულისა მოთხენი მისნია.” (ეტლთა და შჳდთა მნათობთათჳს)

მოთხვითი

”და ქალაქი იგი მოთხვითად არს; და სიგრძჱ მისი, ვითარცა სივრცჱ. და განზომა ქალაქი იგი ლერწმითა მით ათორმეტსა ათასსა უტევანსა. ათორმეტი სიგრძჱ და სივრცჱ და სიმაღლჱ მისი სწორ არიან.” (გამოცხ. 21.16)

ბერძნულ ტექსტში წერია: ”και η πολις τετραγωνος κειται”: და ეს ქალაქი კვადრატულად ძევს
τετραγωνος: მართკუთხედის ფორმის, ან კვადრატული. Τετρα- (ოთხ-), γωνια (კუთხე)

ლათინურში: ”et civitas in quadro posita est”: და ეს ქალაქი კვადრატულად ძევს (მდებარე არს)
quadrum: კვადრატი

ინგლისურში: And the city lieth foursquare (KJV)

საეკლესიო-სლავურში: И градъ на четыры углы стоитъ

მოთხვილი

45:2 და იყოს ამისგანი სიწმიდედ ხუთასი წყრთაჲ ხუთასსა ზედა მოთხვილად გარემო, და ერგასის წყრთა განშოვრებულ გარემო. (ეზეკ. 45:2, იერუსალიმური)

სამოთხე

სამოთხეს თავდაპირველად ოთხკუთხა შემოკავებული ადგილის/ბაღის მნიშვნელობა უნდა ჰქონოდა, შემდეგ - ბაღის. მოგვიანებით, სიტყვამ ზეციური სამოთხის მნიშვნელობა დაიმკვიდრა.

სამოთხე ედემისა: ედემის ბაღი

და დაასხა ღმერთმან სამოთხე ედემისა აღმოსავალით და დადვა მუნ კაცი იგი, რომელ შექმნა. (შესაქმე 2:8 მცხეთური ბიბლია)
2:8 Και εφυτευσεν κυριος ο θεος παραδεισον εν Εδεμ κατα ανατολας και εθετο εκει τον ανθρωπον, ον επλασεν.
2:8 plantaverat autem Dominus Deus paradisum voluptatis a principio in quo posuit hominem quem formaverat
2:8 And the LORD God planted a garden eastward in Eden; and there he put the man whom he had formed. (KJV)

ბერძნული παραδεισ-ος მიიჩნევა ავესტური pairidaēza-დან (შემოკავებული ადგილი, ბაღი) მომდინარედ. სიტყვა პირველად ქსენოფონტემ გამოიყენა ”ანაბასისში” (დაიწერა ძვ. წ-აღ-ის 370-იანების ბოლოს ან 360-იანებში) სპარს მეფეთა და დიდებულთა ბაღების სახელად (იხ. Henry George Liddell. Robert Scott. A Greek-English Lexicon, revised and augmented throughout by Sir Henry Stuart Jones with the assistance of Roderick McKenzie. Oxford, Clarendon Press. 1940). ეს ბაღები, რომლებიც გარს ერტყა სპარს მეფეთა და დიდებულთა აგარაკებს, შემორაგვული იყო კედლებით, და სავსე იყო (სანადირო) ნადირ-ფრინველით, უამრავი სახეობის მცენარით, წყლებით.

მოთხვა

თავდაპირველად ქვეყნის ოთხივე მხარეს სიარულსა ნიშნავდა. შემდგომში დამატებითი დატვირთვა შეიძინა (კონტექსტურად გაფართოებული)

8:7 ”ამისთჳს აჰა ესერა აღმოიყვანოს უფალმან თქუენ ზედა წყალი იგი მდინარისაჲ, ძლიერი და ფრიადი, მეფჱ იგი ასურასტანისაჲ და ყოველი დიდებაჲ მისი. და აღმოვიდეს ყოველსა ჴევნებასა მაგას თქუენსა, და იმოთხვიდეს ყოველთა ზედა ზღუდეთა თქუენთა.” (ესაია 8:7, იერუსალიმური ნუსხა)
8:7 Now therefore, behold, the Lord bringeth up upon them the waters of the river, strong and many, even the king of Assyria, and all his glory: and he shall come up over all his channels, and go over all his banks: (KJV)

4:26 ”შემდგომად ათორმეტისა თთჳსა ტაძარსა მას შინა სამეფოსა იმოთხვიდა ბაბილოვნს” (დანიელ. 4:26, იერუსალიმური ნუსხა)
4:29 At the end of twelve months he walked in the palace of the kingdom of Babylon. (დანიელ. 4:29, KJV)

3:92 "და ჰრქუა მეფემან; და უკუჱ ეგე რაჲ არს რომელსა ვხედავ კაცთა ოთხთა; ჴსნილთა ფერჴითა და ჴსნილთა ჴელითა შესრულ არიან და იმოთხვიან შორის საჴუმილსა მაგას, და განრყუნილებაჲ არა რაჲ არს მათ თანა, და ხილვაჲ მეოთხისაჲ მის მსგავს არს ძესა ღმრთისასა." (დანიელ. 3:92)
3:25 He answered and said, Lo, I see four men loose, walking in the midst of the fire, and they have no hurt; and the form of the fourth is like the Son of God. (დანიელ. 3:25, KJV)

”შევიდა ქუეყანასა მას აღთქუმისასა, რომელ არს ზეცათა იერუსალჱმი, მთასა მას ზედა სიბრძნის-მეტყუელებს ღმრთისა თანა, წარიჴადა ჴამლი სულისაჲ, და რაჲთა საღმრთოჲთა მით სლვითა გონებისაჲთა წმიდასა მას ქუეყანასა შინა უნივთოდ იმოთხვიდეს, რომელსა-იგი შინა იხილვების ღმერთი და თჳსთა საკუთართა ხედავს და განუსუენებს.” (გიორგი მთაწმინდელის ცხოვრება)

“ესე კაცი ადამი იყო, რომელი დამკჳდრებულ იყო სამოთხესა შინა, რამეთუ იერუსალჱმი სამოთხედ გამოისახების და ესე ადამი სამოთხეს შინა ვიდოდა, იმოთხვიდა და იშუებდა და იხარებდა...” (იოანე ბოლნელის ქადაგებანი)

”მომრბეველი ბასიანისა, რომელი-ესე უცხო იყო შესაძლებელად კაცობრივისა ძალისაგან, შემოქცეული მუნით და გამარჯუებული იშუებდა და იმოთხვიდა საყოფელთა მისთა...” (ისტ. აზმ. შარავ.)

”იხარებდეს, იშუებდეს, იმოთხვიდეს სამოთხესა შინა ამის საწუთოსასა...” (ისტ. აზმ. შარავ.)

”...რათა ღირს იქმნენ იგინი ქრისტესთჳს სიკუდილსა და ტანჯვასა, და აქა მცირედ მოითმინნეს და მუნ საუკუნოდ იშუებენ, და იმოთხვენ ზეცათა შინა ყუავილთა მათ დაუჭნობელთა.” (ახ. ქართ. ცხ. მე-2 ტექსტი)

სამოთხველი

სამოთხველი (სა-მოთხ-ვ-ელ-ი) ნაწარმოებია მოთხვა (ფეხით სიარული) ზმნიდან.

42:4 ”და წინაშე საყდართა მათ ადგილი სამოთხველი ათ წყრთა სივრცით და ას წყრთა სიგრძით მიმართ კერძო, და კარები მათი ჩრდილოდ კერძო.” (ეზრა 42:4, იერუსალიმური ნუსხა)
42:4 And before the chambers was a walk to ten cubits breadth inward, a way of one cubit; and their doors toward the north. (KJV)

ანუ?











-------------------------------

ამის დაწერას ვაპირებდი ლოოოოოოოოოოოოოოოოოოოოოოოოოოოოოოოოოოოოოოოოოოოოლ

Chkoni

სა -მოთხე - სიწმენდეთა შესანახი ადგილიც შეიძლება გამოვიდეს;

კვადრატული ფორმის მქონე ადგილიც

და

სასეირნო ადგილიც.

სწორად მახსოვდა ესე იგი

ნუ შესაძლბელია ეს მნიშვნელობები ერთიანდება კიდეც, ისინი ერთმანეთს არ გამორიცხავენ. მე უფრო მგონია რომ პირველი და მესამე უნდა იყოს ერთად აღებული.

სამოთხეს ადგილმდებარეობაზე კონფერენციაზე იყო გატანილი ბ-ნ მ.ჯანელიძის სტატია - საუბარი მდინარე ფიშონზე და გამოთქმულია მოსაზრება, რომ ეს ფაზისი უნდა იყოს...
საერთოდ კი ჩემი აზრიც ასეთია - კავკასიიდან მესოპოტამიამდე - სწორედ აქ იყო ცივილიზაციის აკვანი


მიწიერი სამოთხე
მ. ჯანელიძე

ღმერთმა ადამიანთა სულების ადგილსამყოფებლად ზეციური სამოთხე შექმნა, ხოლო მიწიერი სამოთხე ადამის და ევას საცხოვრებლად დაარსა. მიწიერი სამოთხე ანუ ედემის ბაღი შემდეგ ტერიტორიებზე განლაგდა: ქუშის ქვეყანა – ეთიოპია (სულხან საბა ორბელიანის განმარტებით) ანუ აბისინია, აშური – ასურეთი ანუ შუამდინარეთი და ხავილა. ამ ბოლო ტერიტორიასთან დაკავშირებით ისტორიკოსთა შორის დავა გაჩაღდა: ინდოელები ამტკიცებენ, რომ ეს განგის ხეობაა, სომხები ამბობენ, რომ არარატის ბარზეა ლაპარაკი, ინგლისელები კი სეიშელის კუნძულებს ასახელებენ. სინამდვილეში ხავილა, ან უფრო სწორედ - ჰავილა (რაც ებრაულად ნოტიოს ნიშნავს ), სადაც მდინარე ფისონი ან პისონი მოედინება, კოლხიდას ან კოლხეთს ნიშნავს: პისონი, პისიონი ებრაულად პასიონს – ხოხობთა მდინარეს გულისხმობს, რაც ბერძნულ ფაზისს (ფაზიანუსი – ხოხობი) შეესაბამება.
მაშასადამე, მიწიერი სამოთხე დიდ ტერიტორიაზე განლაგდა - ნილოსიდან რიონამდე ან შესაძლოა იქ სადაც მომავალში ამ ადგილებს სწორედ ეს სახელები მიანიწეს.
დავიწყოთ მდინარე ფიშონით, რომელიც გარს უვლის ხავილას ქვეყანას.
ძველ აღთქმაში (დაბადება I, 10-14) სწერია: @”მდინარე მოედინება ედემას ბაღის მოსარწყავად. მერე იტოტება და იქმნება ოთხი ნაკადი. ერთის სახელია ფიშონი; იგი გარს უვლის ხავილას ქვეყანას, სადაც ოქროა. მეორე მდინარის სახელია გიხონი; იგი გარს უვლის ქუშის ქვეყანას, მესამე მდინარის სახელია ხიდეკელი; იგი ჩაუდის აშურს. მეოთხე მდინარეა ფერატი.”
ცნობილია, რომ ებრაელთა დამწერლობაში ასო @”ფ” (ბერძნული ნიშანი) სიტყვის დასაწყისში “Pპ” ასოთი აღინიშნება. მაგალითად, ებრაელთა პოპულარული სახელი «Фима» - იწერება როგორც «Пима». ამიტომაც ფიშონის ნამდვილი, სემიტური ფორმა და ჟღერადობა იქნება პისონი, ან პისიონი. ეს კი თითქმის ებრაულ პასიონს (ხოხობს) შეესაბამება და ბერძნულ ფაზისს (ფაზიანური – ხოხობი) – რიონს გულისხმობს. აქედან გამომდინარეობს, რომ ქვეყანა ხავილას (უფრო სწორედ, ჰავილას, ე.ი. ნოტიო) ქვეშ კოლხეთი იგულისხმება.
როცა ღმერთმა პირველი ადამიანები სამოთხიდან დააძევა, მათ მოუხდათ შემდეგი, უკვე აღნიშნულ ტერიტორიების გადალახვა: ეთიოპია - შუამდინარეთი - კოლხეთი ( ე.ი. დასავლეთი საქართველო).
საბოლოოდ სად უნდა განლაგებულიყვნენ? მათ არჩევანი არ ჰქონდათ: დასავლეთი საქართველოდან გზა მხოლოდ აღმოსავლეთ საქართველოში მიდიოდა. სწორედ აქ უკვე ჩვენს დროში არქეოლოგებმა მათი ნაკვალევი აღმოაჩინეს.
ოდესღაც ძველმა ავტორებმა პირველი, ე.წ. სააკვანო ცივილიზაციების პერსონიფიცირება სწორედ ადამის და ევას სახეებში მოახდინეს. ამიტომაც მიწიერი სამოთხე ამ ცივილიზაციების არსებობის შესაბამისად განლაგებულ იქნა: შუამდინარეთი – ეთიოპია და ა. შ. მაგრამ პირველი ადამიანების და პირველი ცივილიზაციების შორის არსებული დროის ინტერვალი ძალიან დიდი იყო: მილიონი წელიწადი.
მაშინ მიწიერი სამოთხე რანაირად განლაგდა პირველი ცივილიზაციების ტერიტორიაზე? ადამის და ევას სამოთხიდან გაძევება ღმერთის ნებას – დევნილთა კვალით პირველი ცივილიზაციების მომავალ ადგილსამყოფელზე ნიშნის დასმას ასრულებდა. დიახ, მომავალი ცივილიზაციები ადამის და ევას ოდესღაც არსებულ სამშობლოში – ედემის ბაღში წარმოიქმნა. ამიტომაც ძველ აღთქმაში აღწერილმა მიწიერმა სამოთხემ სააკვანო ცივილიზაციების სახელწოდებები წინამავალი სახელების არ არსებობის გამო შენარჩუნა. ყველა შემთხვევაში პირველი ადამიანები პირველი ცივილიზაციების შექმნამდე ნამდვილად არსებობდნენ, რასაც დმანისის მასალაც ამტკიცებს. რა თქმა უნდა, ჯერ ერთეულები. ბიბლიური პერსონაჟები ადამი და ევა ზღაპარს არ წარმოადგენენ. მათი სახელები კი მოსეს თუ სხვა ავტორთა მიერ წმინდა გაცისკროვნების შედეგად მოიძებნა.

და ბოლოს კიდევ ერთი საინტერესო დეტალი. ძველ აღთქმაში არწერილია (დაბადება, III, 1-6) გველისა და დედაკაცის დიალოგი აკრძალულ ხილზე @”რაც კი ბაღშია, ყველა ხის ნაყოფი გვეწმევა, ოღონდ შუაგულ ბაღში რომ ხე დგას, იმის ნაყოფს ნუ შეწამთო, გვითხრა ღმერთმა, არ გაეკაროთ, თორემ მოკვდებითო. “ – უთხრა დედაკაცმა გველს. გველი პასუხობს: @”არ მოკვდებით. მაგრამ იცის ღმერთმა, რომ, როგორც კი შეწამთ, თვალები აგეხილებათ და შეიქმნებით ღმერთივით კეთილისა და ბოროტისა შემცნობელნი. “
რა ხეზეა ლაპარაკი? უამრავი ჰიპოთეზა არსებობს ამ ხის გარშემო – ბაობაბით დაწყებული დრაკონის ხით და ზევსის დოდონის მუხით დამთავრებული. უდიდესი მნიშვნელობა ენიწება მცენარეს, რომელიც კეთილისა და ბოროტის შემცნობი არის. დღეს, როცა შესაძლებელია სამოთხის გეოგრაფიული ლოკალიზაცია, უფრო ზუსტად შეგვიძლია ვიმსჯელოთ ასეთი ხის არსებობის შესახებაც. დაბადებაში ნათქვამია, რომ ეს ხე სამოთხის შუაგულში იზრდებოდა. ეთიოპიიდან კოლხეთამდე გაფანტული ტერიტორიის შუაგულს შუამდინარეთი წარმოადგენს. იქ კი პირველი ცივილიზაციის ქვეყნად შუმერია აღიარებული (პროტოქართველურად – სუმერე) თაცდაპირველი მოსაზრება სამოთხის შესახებ სწორედ შუმერში დამკვიდრდა. კრამერი წერდა, რომ “ბიბლიური სამოთხე შუმერული სამოთხეა” (ნ. კრამერი – ისტორია იწყება შუმერიდან, 1982) ამიტომაც ძიება სწორედ აქედან უნდა ვაწარმოოთ.
შუმერების ეპიკურ პოემაში გილგამეშის შესახებ ნახსენებია ხე, რომელიც თავისი აღწერილობით ებრაელების კეთილისა და ბოროტების ხეს ემსგავსება: “იმ დროს ერთი ხე არსებობდა, სუფთა ევფრატთან წამოიზარდა. მის ფესვებში გველი ბინადრობდა, ის გველი, რომელიც ჟადოსიტყვას არ სცნობდა” (Гильгамеш и Энкиду, В. Афанасьева, 1979) ძიების შედეგად დავადგინეთ, რომ შუმერების “ხულუპის” ხეზეა ლაპარაკი, თანამედროვე ტილიფის ხე (ტირიფი), მაგრამ ამ ხეს ჯადოსნური ნაყოფი არ გააჩნია. საერთოდ კი მესოპოტამიაში მისტიკური თვისებების მქონე ნაყოფი არც ერთ ხეს არ გააჩნია. ნუთუ ეს ყველაფერი მოგონილია... ეს სინამდვილეა, მხოლოდ “დაბადების” ავტორმა, რომ არ დაეღვია შუმერული ტრადიცია, სხვადასხვა მცენარე – შუმერულ ფოლკლორში აღიარებული ხე, ჯადოსნური თვისებების მქონე ებრაელთა ბალახოვანი მცენარე, ჩვენი აზრით, შემოქმედებითი გზით გააერთიანა. ეს ბალახოვანი მცენარეა მანდრაგორა. მანდრაგორა საწმელად ვარგისი ყვითელი ნაყოფით – ე.წ. სატანის ვაშლებით მდიდარია ( M. Crieve 1995). ძველ მედიცინაში მანდრაგორას ფესვის ქერქი გამოიყენებოდა ანესთეზია – ნარკოზირებისათვის. მაგრამ ჩვენთვის მთავარია მონაცემი, რომ მანდრაგორას ვაშლები ავხორცობას იწვევენ, რაც ჩვენი შორეული წინაპრებისათვის დიდ ცოდვას წარმოადგენდა. აქ ნახსენები სახელწოდება “სატანის ვაშლები” არის ბიბლიური ისტორიის გამოძახილი.

This post has been edited by basa-ttt on 9 Jun 2007, 13:01

ოპპაააა. მოვედიიით.













---------------------------

შპალერიც დაიდოო

კოლხეთში ჭაობის და ნესტის მეტი არაფერია. აგია თქენი სამოთხე?

კოღოები არიან კიდევ მაგათი %^&^*&^

დავიშალეთ, ბასა დაბრუნდა

Zyklon
ჩემი ბრალია

ამასწინათ მედიცინაში შმეხვდა და მოგვენატრე-თქო წამომცდა

BigCrow

და შენ რაღა გინდოდა მედიცინაში?



This post has been edited by დათიკო on 9 Jun 2007, 21:03

Imagine there's no Heaven
It's easy if you try
No hell below us
Above us only sky

სამოთხე მდებარეობს აღმოსავლეთით: ასეთია მისი მდებარეობა დედამიწის მიმართ. ერთი შეხედვით ეს მითითება არასაკმარისია და ბუნდოვანია. მაგრამ იგი არასაკმარისი მათვის ვისაც სურს გაზომოს და ახსნას ყველაფერი საკუთარ თავთან. წმინდა წერილში მითითებული ადგილმდებარეობა აღმოსავლეთით სრულიად საკმარისია ჩვენი ორიენტაციისთვის. ნუღარ მივმართავთ ჩვენს უძლურ გონებას, რწმენა შეაცნობინებს ადამიანს იმას რაც მის შემეცნების უნარს აღემატება.
სამოთხე მდებარეობს აღმოსავლეთით წმინდა წერილის თანახმად და წმინდა ეკლესიის გადმოცემითაც წმ. იოანე დამასკელი ამბობს: "მეფენი ქუეყნისანი აქებდით ღმერთსა და უგალობდით უფალსა. რომელი იგი ამაღლდა ცასა ცათა აღმოსავლეთით" წმინდა წერილში კიდევ ნათქვამია: "დასხნა ღმერთმან სამოთხე ედემისა აღმოსავლეთით და დადვა მუნ კაცი იგი, რომელ შექმნა." მაგრამ როცა ადამიანმა აღთქმა დაარღვია განდევნა იგი და დაასახლა ედემის საპირისპიროდ ანუ დასავლეთით. და რადგან ვისწრაფით ყოფილ სამშობლოში დაბრუნებას, ამიტომ ვცემთ თაყვანს უფალს პირით აღმოსავლეთით. ამაღლებისას უფალი აღმოსავლეთით ამაღლდა და მოვა აღმოსავლეთით სწორედ ისე, როგორც იხილეს იგი აღმავალი ზეცად. ამაზე თვით უფალმა ტქვა: "ვითარცა ელვა რა გამობრწყინდის მზისა აღმოსავლეთით და სჩანნ ვიდრე დასავლეტამდე, ეგრეთ იყოს მოსვლა ძისა კაცისა!"
სამოთხე არ არის მიწაზე, იგი ზეცაშია. "ამენ გეტყვ შენ,-უთხრა ჯვარცმულმა მაცხოვარმა მასთან ჯვარცმულ ავაზაკს რომელმაც იგი ღმერთად აღიარა,-დღეს ჩემ თანა იყო სამოთხესა"
ცხადია ავაზაკი სულით შევიდა სამოთხეში, სხეული კი ჩამოხსნეს და დაფლეს მიწაში. ავაზაკის სულის დამკვიდრება სამოთხეში გვიხსნის როგორც სულის თვისებას ასევე სამოთხის ბუნების თვისებას რომელიც თავის მკვიდრთა-სულიერ ქმნილებათა-შესაბამისად გრძნობადი მასალისგან შედგება.

This post has been edited by უჩინარი on 9 Jun 2007, 16:41

დათიკო

მოთხე ყუთია და მასე ყუთების შესანახი ადგილი უფრო გამოდის

სამოთხე უბრალოდ ბაღს ნიშნავდა. ედემის ბაღს აზრობრივად მოგვიანებით მიეჯაჭვა და მნიშვნელობაც დაუვიწროვდა. ანუ ის უკვე დიდი ხანია აღარ აღნიშნავს ზოგადად ბაღს.

ძველქართული ”სამოთხ”-ის და ძველბერძნული ”παραδεισος”-ის შემთხვავაშიც ერთნაირად მოხდა მნიშვნელობის ცვლილება: ბაღი > ღვთიური ბაღი.

რაც შეეხება მოთხვას: თავიდან ნიშნავდა ქვეყნის ოთხივ მხრივ სვლას/სიარულს. განსაკუთრებული მნიშვნელობა (შესაქცევად სიარული, ანუ ”სეირნობა”) შეიძინა მოგვიანებით, როდესაც ”ღვთიურ სამოთხეს”, შვებასა და ხარებას მიეჯაჭვა კონტექსტურად.

საწყისი მნიშვნელობა: მოთხვა - ოთხივ მხრივ (ანუ აქეთ-იქით) სვლა, სიარული (ფეხით)

8:7 ”ამისთჳს აჰა ესერა აღმოიყვანოს უფალმან თქუენ ზედა წყალი იგი მდინარისაჲ, ძლიერი და ფრიადი, მეფჱ იგი ასურასტანისაჲ და ყოველი დიდებაჲ მისი. და აღმოვიდეს ყოველსა ჴევნებასა მაგას თქუენსა, და იმოთხვიდეს ყოველთა ზედა ზღუდეთა თქუენთა.” (ესაია 8:7, იერუსალიმური ნუსხა)
8:7 наведет на него Господь воды реки бурные и большие--царя Ассирийского со всею славою его; и поднимется она во всех протоках своих и выступит из всех берегов своих;
8:7 Now therefore, behold, the Lord bringeth up upon them the waters of the river, strong and many, even the king of Assyria, and all his glory: and he shall come up over all his channels, and go over all his banks: (KJV)

4:26 ”შემდგომად ათორმეტისა თთჳსა ტაძარსა მას შინა სამეფოსა იმოთხვიდა ბაბილოვნს” (დანიელ. 4:26, იერუსალიმური ნუსხა)
4:26 По прошествии двенадцати месяцев, расхаживая по царским чертогам в Вавилоне
4:29 At the end of twelve months he walked in the palace of the kingdom of Babylon. (დანიელ. 4:29, KJV)

3:92 "და ჰრქუა მეფემან; და უკუჱ ეგე რაჲ არს რომელსა ვხედავ კაცთა ოთხთა; ჴსნილთა ფერჴითა და ჴსნილთა ჴელითა შესრულ არიან და იმოთხვიან შორის საჴუმილსა მაგას, და განრყუნილებაჲ არა რაჲ არს მათ თანა, და ხილვაჲ მეოთხისაჲ მის მსგავს არს ძესა ღმრთისასა." (დანიელ. 3:92)
3.25 На это он сказал: вот, я вижу четырех мужей несвязанных, ходящих среди огня, и нет им вреда; и вид четвертого подобен сыну Божию.
3:25 He answered and said, Lo, I see four men loose, walking in the midst of the fire, and they have no hurt; and the form of the fourth is like the Son of God. (დანიელ. 3:25, KJV)

მნიშვნელობის გადაწევა: მოთხვა - შვებით, ხარებით სიარული

”შევიდა ქუეყანასა მას აღთქუმისასა, რომელ არს ზეცათა იერუსალჱმი, მთასა მას ზედა სიბრძნის-მეტყუელებს ღმრთისა თანა, წარიჴადა ჴამლი სულისაჲ, და რაჲთა საღმრთოჲთა მით სლვითა გონებისაჲთა წმიდასა მას ქუეყანასა შინა უნივთოდ იმოთხვიდეს, რომელსა-იგი შინა იხილვების ღმერთი და თჳსთა საკუთართა ხედავს და განუსუენებს.” (გიორგი მთაწმინდელის ცხოვრება)

“ესე კაცი ადამი იყო, რომელი დამკჳდრებულ იყო სამოთხესა შინა, რამეთუ იერუსალჱმი სამოთხედ გამოისახების და ესე ადამი სამოთხეს შინა ვიდოდა, იმოთხვიდა და იშუებდა და იხარებდა...” (იოანე ბოლნელის ქადაგებანი)

”მომრბეველი ბასიანისა, რომელი-ესე უცხო იყო შესაძლებელად კაცობრივისა ძალისაგან, შემოქცეული მუნით და გამარჯუებული იშუებდა და იმოთხვიდა საყოფელთა მისთა...” (ისტ. აზმ. შარავ.)

”იხარებდეს, იშუებდეს, იმოთხვიდეს სამოთხესა შინა ამის საწუთოსასა...” (ისტ. აზმ. შარავ.)

”...რათა ღირს იქმნენ იგინი ქრისტესთჳს სიკუდილსა და ტანჯვასა, და აქა მცირედ მოითმინნეს და მუნ საუკუნოდ იშუებენ, და იმოთხვენ ზეცათა შინა ყუავილთა მათ დაუჭნობელთა.” (ახ. ქართ. ცხ. მე-2 ტექსტი)

This post has been edited by Chkoni on 9 Jun 2007, 17:59