არ გიფიქრია, რომ ყოველივე ეს ფსიქოლოგიური რამ შეიძლბე იყოს?
მოდით, რადგან რელიგია-ფილოსოფიის განყოფილებაში ვიმყოფებით, და არა ფსიქოლოგიის, შესაბამისი მიმართულება მივცეთ თემას.
გავიხსენოთ სიმრები წმინდა წერილიდან:
მართალი იოსების სიზმრები. როცა იოსებმა შენიშნა, რომ ყოვლადწმიდა ქალწული მიდგომილი იყო, „იზრახა ფარულად განტევებაჲ მისი“, მაგრამ ძილში ანგელოზი გამოუჩნდა და უთხრა: „იოსებ, ძეო დავითისო, ნუ გეშინინ მიყვანებად მარიამისა, ცოლისა შენისა“ (მთ. 1, 20)...
უფლის ანგელოზი ძილში გამოეცხადა იოსებს და უთხრა: „აღდეგ და წარიყვანე ყრმაჲ ეგე და დედაჲ მაგისი და წარველ ქუეყანად ისრაჱლისა“ (მთ. 2, 20).
მოგვების სიზმარი. მოგვებმა „მოიღეს ბრძანებაჲ ჩუენებით, რაჲთა არა მიაქციო ჰეროდესა, არამედ სხჳთ გზით წარვიდენ სოფლად თჳსა“ (მთ. 2, 12).
პავლე მოციქულის სიზმარი. მცირე აზიის ქალაქ ტროადაში ყოფნისას პავლე მოციქულს ძილში გამოეცხადა ერთი მაკედონელი, რომელიც ევედრებოდა, ევროპაში ჩასულიყო: „და ჩუენებასა ღამისასა ეჩუენა პავლეს: კაცი ვინმე იყო მაკედონელი, დგა და ევედრებოდა მას და ეტყოდა: წიაღ მოგუალე მაკედონიად და შემეწიე ჩუენ“ (საქმე 16, 9).
პილატეს ცოლის სიზმარი. როცა საყდარზე მჯდომი პილატე იესო ქრისტეს დაჰკითხავდა, ცოლმა კაცი აფრინა მასთან და შეუთვალა: „არარაჲ ძეს შენი და მართლისა მაგის კაცისაჲ, რამეთუ მრავალი მევნო მე დღეს ჩუენებით მაგისთჳს“ (მთ. 27, 19).
საკმაოდ ბევრია სიზმრები ძველი აღთქმიდანაც:
აბიმელექის სიზმარი. აბრაამი ცოლთან, სარასთან ერთად მივიდა ქვეყანაში, სადაც აბიმელექი ცხოვრობდა. აქაური მცხოვრებლები თავიანთი სისასტიკით იყვნენ ცნობილნი. აბრაამს შეეშინდა, ცოლის გამო არ მოეკლათ იგი. გადაწყვიტეს, ეთქვათ, რომ სარა მისი და იყო და არა ცოლი. მართლაც, აბიმელექს ძალიან მოეწონა სარა და თავისთან, სასახლეში წაიყვანა. „და შევიდა ღმერთი აბიმელექის მიმართ ძილსა შინა ღამით და ჰრქუა: აჰა მოჰკუდები დედაკაცისათჳს, რომელი მიიყვანე, რამეთუ არს იგი თანა-მკჳდრ ქმრისა“. მეფემ უპასუხა, მე ხომ იგი აბრაამის დად გამაცნეს, „გულითა წმიდითა და სიმართლითა ჴელთათა ვყავ ესე“. „და ჰრქუა მას ღმერთმან: „მეცა ვცან, რამეთუ გულითა წმიდითა ჰყავ ესე და გრიდე შენ მე არა ცოდვად ჩემდა მომართ. ამისთჳს არა გიტევე შენ შეხებად მისა“. ახლა კი დაუბრუნე ცოლი კაცს. იგი წინასწარმეტყველია და ილოცებს შენთვის, მაგრამ თუ მეურჩები, „უწყოდე, ვითარმედ მოჰკუდე შენ და ყოველნივე შენნი“ (შეს. 20, 1-7).
იაკობის სიზმარი. თხებისა და ცხვრების გაყოფისას ლაბანი უსამართლოდ მოექცა თავის სიძეს, იაკობს. იაკობმა კი დაუთმო და დათანხმდა, თავისთვის მხოლოდ ჭრელი საქონელი დაეტოვებინა, რაც დიდი იშვიათობა იყო. იაკობის ცოლი წუხდა ამგვარი უსამართლობის გამო, ქმარმა კი ანუგეშა იგი. „მრქუა მე ანგელოზმან უფლისამან ძილსა შინა... აღიხილენ თუალნი შენნი და იხილენ ვაცები ესე და ვერძები, აღმავალი ცხოვართა და თხათა სპეტაკთა და ჭრელთა და ნაცრისფერად სხურებულთა, რამეთუ მე ვიხილე, რასა-იგი ლაბან გიყოფს შენ“ (შეს. 31, 11-12).
ლაბანის სიზმარი. მას შემდეგ, რაც იაკობმა, ბოლოს და ბოლოს, „აღიღო ყოველი მონაგები თჳსი და ყოველი ჭურჭელი თჳსი, რომელი მოემზადა შუამდინარეს“ და ოჯახთან ერთად დატოვა იქაურობა, ლაბანმა ძმებთან ერთად დევნა-იყო მას, როგორც ქურდს. მაგრამ „მოვიდა ღმერთი ლაბანის მომართ ასურისა ძილსა შინა ღამე და ჰრქუა მას: დაიცევ თავი შენი, ნუსადა მკსინვარედ ზრახვა-ჰყო იაკობის თანა“ (შეს. 31, 24).
იოსებ მშვენიერის სიზმრები. რა თქმა უნდა, ყველასთვის ცნობილია იოსებ მშვენიერის სიზმრები, რომლებიც ძველ აღთქმაშია მოთხრობილი. მშობლების ნაბოლარა ძეს, იოსებს ერთხელ ესიზმრა თითქოს ძმებთან ერთად მინდორში ძნებსა კრავდა. „და აღდგა მჭელეული ჩემი და აღემართა და მოიქცეს მჭელეულნი თქუენნი და თაყუანის-სცეს მჭელეულსა ჩემსა“, - მოუთხრობდა იგი შემდგომ თავის ძმებს.
„აჰა, - ყვებოდა იგი, - მეზმანა სხუაჲ, ვითარცა მზე და მთოვარე და ათერთმეტნი ვარსკულავნი თაყუანის-მცემდეს მე“.
ძმები შურით აღივსნენ: „ნუ მეფობით მეფობდეა ჩუენ ზედა ანუ უფლებით მეუფლებოდი ჩუენ?“ მამამ - იაკობმაც იგივე გაიმეორა: „რაჲ არს სიზმარი ეგე, რომელ გეზმანა? მოსლვით სადმე მოვიდეთა მე და დედა შენი და ძმანი შენნი თაყუანის-ცემად შენდა ქუეყანასა ზედა?“ (შეს. 37, 5-10).
და მართლაც, როგორც ბიბლიური ისტორიიდანაა ცნობილი, იოსები ფარაონმა „დაადგინა - ყოველსა ზედა ქვეყანასა ეგვიპტისასა“ და სხვებთან ერთად მისი ოჯახის წევრებმაც თაყვანი სცეს მას. რა თქმა უნდა, ეს სიზმრები ღვთისაგან იყო მიმადლებული.
გავიხსენოთ, როგორ განმარტა იოსებმა ფარაონის მეღვინეთუხუცესისა და მეპურეთუხუცესის სიზმრები. ეს უკანასკნელნი იოსებთან ერთად იყვნენ გამომწყვდეულნი ეგვიპტის საპყრობილეში.
ერთხელ მეღვინეთუხუცესს ვენახი ესიზმრა. „და ვენახსა მას სამნი ძირნი ჯდა. და იგი აღმოცენდა და აღმოორძინდა მორჩი და მწიფე იყვნეს ტევანნი იგი ყურძნისანი“. მეღვინეთუხუცესმა ფარაონის სასმისში ჩაწურა მტევნები და მას მიართვა.
იოსებმა უთხრა, ფარაონი სამ დღეში გაგათავისუფლებს და „კუალად გაგოს შენ მთავრობასავე ზედა მეღჳნობისა შენისასა“. მაგრამ როცა ეს სიტყვები აღსრულდება, მეც ნუ დამივიწყებ, გაახსენე ფარაონს ჩემი თავი, იქნებ მეც გამიყვანოს საპყრობილიდანო.
მეპურეთუხუცესს ესიზმრა, თითქოს თავზე სამი კალათა ედგა. შიგ პურები ეწყო და ფრინველები კენკავდნენ. ღვთის წყალობით იოსებმა ეს სიზმარიც განმარტა: „სამნი ესე ლანკლანი სამნი დღენი არიან. სამნიღა დღენი წარჴდენ და მოგკუეთოს ფარაო თავი შენი შენგან და დამოგკიდოს შენ ძელსა. და შეჭამნენ მფრინველთა ცისათა ჴორცნი შენნი“ (შეს. 40, 9-19).
ასეც მოხდა. უეჭველია, რომ ეს სიზმრებიც ღვთივმიმადლებული იყო.
ვის არ სმენია ფარაონის სიზმრები მსუქან და მჭლე ძროხებზე? ფარაონს ესიზმრა, თითქოს მდინარე ნილოსიდან შვიდი მსუქანი და შვიდი მჭლე ძროხა გამოვიდა. მჭლე ძროხებმა მსუქნები შეჭამეს და ისევ მჭლეებად დარჩნენ.
ფარაონს ესიზმრა შვიდი სავდე და შვიდი ფუყე „მწულილი და ქარცემული“ თავთავიც - ფუყე თავთავებმა სავსე თავთავები შეჭამეს და ისევ ფუყეებად დარჩნენ.
იოსებმა, რომელიც მოაგონდა ფარაონს და საპყრობილიდან გამოაყვანინა, ეს სიზმრებიც განმარტა. ორივე მათგანი ერთსა და იმავეს მოასწავებდა: შვიდ წელიწადს ეგვიპტეში კარგი მოსავალი იქნებაო, - მოახსენა მან ფარაონს, - შვიდ წელიწადს კი შიმშილობა ჩამოვარდება და „მოსპოლოს სიყმილმან ქვეყანა“ (შეს. 41, 17-32).
ეს სიზმრებიც ახდა. რა თქმა უნდა, ისინიც ღვთისაგან იყო.
ნაბუქოდონოსორის სიზმარი. ღვთივმიმადლებული იყო ბაბილონის მეფის, ნაბუქოდონოსორის ცნობილი სიზმარიც.
ერთხელ ნაბუქოდონოსორს შემაძრწუნებელი სიზმარი ესიზმრა. ნანახი გაღვიძებისთანავე გადაავიწყდა, მაგრამ მისგან მიღებული მძიმე შთაბეჭდილებისგან ვერ გათავისუფლდა. მაშინ მან მოუხმო „მსახრვალთა და მოგუთა და მეწამლეთა და ქალდეველთა“ და ნანახი სიზმრის მოყოლა და განმარტება სთხოვა, მაგრამ მოწოდებულებმა ბრძანება ვერ შეასრულეს. განრისხებულმა თვითმპყრობელმა ბაბილონელი ბრძენების დახოცვა ბრძანა. დანიელ წინასწარმეტყველმა კი მეფეს რამდენიმე დღე გამოსთხოვა და მანამ იდგა ლოცვად, სანამ ღმერთმა დაფარული არ გაუცხადა. ზეციური უწყებით, ნაბუქოდონოსორს ძილში უხილავს ამაზრზენი ხატება, რომელსაც თავი ოქროსი ჰქონდა, მკერდი, მკლავები და ხელები - ვერცხლის, მუცელი და თეძონი - სპილენძისა, ფეხები მუხლს ზემოთ - რკინისა, მუხლს ქვემოთ კი - ალაგ - რკინის, ალაგ - თიხის. იგი იდგა, „ვიდრე არა გამოეკუეთა ლოდი მთისაგან. თჳნიერ ჴელთასა, და დაეკუეთა ხატსა ფერჴთა ზედა რკინისათა და კეცისათა, და დააწულილნა იგინი.“ ქანდაკის ნამუსრევი ქარმა დაფანტა, მასზე დაკვეთებული ლოდი კი „იქმნა მთა დიდ, და აღივსო ყოველი ქვეყანა.“
დანიელ წინასწარმეტყველმა ეს სიზმარი მეფეს ასე განუმარტა: „შენ, მეფე, მეფე მეფეთაჲ, რომელსა ღმერთმან ცისამან მეფობაჲ ძლიერი და მტიცე და პატიოსანი მოგცა შენ.
ყოველსა შორის ადგილსა, სადა მკჳდრ არიან ძენი კაცთანი, მჴეცნი ველისანი, მფრინველნი ცისანი და თევზნი ზღჳსანი, მოგცნა ჴელსა შინა შენსა, და დაგადგინა შენ უფლად ყოველთა; შენ ხარ თავი ოქროჲსაჲ.
და შემდგომად შენსა აღდგეს მეფობაჲ სხუაჲ, უადრესი შენი, და მეფობაჲ მესამე, რომელ არს რვალი, რომელი ეუფლოს ყოველსა ქუეყანასა.
და მეფობაჲ მეოთხე იყოს ძლიერ, ვითარცა რკინაჲ, რამეთუ, ვითარ სახედ რკინაჲ დაამწულილებს და დაჰმწყსის ყოველთა, ეგრეთ დაამწულილნეს და დაჰმწყსნეს ყოველნი.
და რამეთუ იხილენ ფერჴნი და თითნი კერძოდ უკუე რკინისანი, ხოლო ზოგნი კეცისანი, და ზოგი მეფობისაჲ იყოს ძლიერ, და მისგან იყოს შემუსრვილი.
და რამეთუ იხილე რკინა, აღრეული კეცსა თიჴისასა, თანაღრეულნი იყუნენ თელსთა შორის კაცთასა და არა იყვნენ თანაღწებულნი, ესრეთსახედ მათსა, ვითარ-იგი რკინა არ თანაღეზავების კეცსა.
და დღეთა შინა მათ მეფესათასა აღადგინოს ღმერთმან ცისამან მეფობა, რომელი საუკუნეთადმი არა განიხრწნას, და მეფობა მისი ერსა სხუასა არა დაუშთეს და დააწულილნეს და განფიწლნეს მეფობანი ყოველნი, და იგი აღდგეს საუკუნეთადმი“ (დან. 2, 37-44).
როგორც ისტორიიდანაა ცნობილი, ეს სიზმარიც ახდა: სიზმრად ნანახი კერპის ოქროს თავი ბაბილონი იყო, რომელიც ოქროში ბანაობდა; ვერცხლის მკერდი - სპარსეთის სამეფო, რომელიც ვერცხლზე განისვენებდა; სპილენძის მუცელი - მაკედონია: მაშინ სპილენძის ეპოქა იყო; თიხის და რკინის ფეხები კი სიმბოლურად მიგვანიშნებდა რომის იმპერიაზე, რომელშიც არ იყო ერთობა.
ლოდი, რომელიც „მთისაგან გამოეკუეთა... თჳნიერ ჴელთასა“ და „დააწულილა“ კერპიცა და „მეფობანიც ყოველნი“ - ქრისტეა. ქრისტე გარდამოხდა ზეცით, შემუსრა ყველა სამეფო და ერთადერთი, წარუვალი მეუფება დააფუძნა.
„და სუფევისა მისისა არა არს დასასრულ“, - ვკითხულობთ რწმენის სიმბოლოში. განსაჯე და გულისხმაყოფ, რომ ეს ლოდი მართლაც „იქმნა მთა დიდ, და აღავსო ყოველი ქვეყანა“.
უფრო დაწვრილებით კი
აქწაიკითხეთ
* * *
ესეცსაინტეერსოა, გაეცანით....................
"მწამს ყოველივე რომ სიზმარია", რას ნიშნავს "გაღვიძება"?
