ათანასე დიდი (298—373წ.) "სიტყვა წარმართების შესახებ" (ჩემი თარგმანი რუსულიდან)
" ... ბოროტის მქმნელი ადამიანები, ისე დაეცნენ და დაკნინდნენ წარმოდგენებში ღმერთის შესახებ, რომ
ღმერთებად ცნეს ადამიანები და მათი გამოსახულებები, როგორც ცოცხლების და ასევე უკვე გარდაცვლილების. მოისურვეს რა კიდევ უფრო ამაზე უარესი,
ღვთაებრივი და სამყაროს შექმნამდე არსებული გადაიტანეს ქვებზე, ხეებზე.... მათ მიაგეს ღვთაებრივი პატივი, უარყვეს ნამდვილი, ჭეშმარიტად არსებული ღმერთი, მამა ქრისტესი..ისინი, ვინც ეთაყვანება ქვებს და ხეს ვერ ამჩნევენ, რომ ფეხებით თელავენ და წვავენ მსგავსი მასალის ნივთებს, ხოლო იგივე მასალის ზოგიერთ ნივთს ღმერთებს უწოდებენ. იმას რაც ცოტა ხნის წინ საჭიროებისამებრ გამოიყენეს,
იმის შემდეგ რაც მასზე გამოსახულება გააკეთეს, უგუნურად მიაგებენ პატივს, საერთოდ ვერ ამჩნევენ რომ თაყვანს სცემენ არა ღმერთებს, არამედ ხელოვანს. სანამ ქვა დაუმუშავებელია და ნივთიერება დაუმზადებელი - ფეხებით თელავენ მათ, და საჭიროებისამებრ იყენებენ.... ხოლო როდესაც მხატვარი, ხელობის მეშვეობით მისცემს მათ შესაბამის ზომას და
გამოსახავს მათზე მამაკაცს ან ქალს; მაშინ მადლიერებას გამოხატავენ ხელოვანის მიმართ, ყიდულობენ და
შემდეგ თაყვანს სცემენ როგორც ღმერთებს. არაიშვიათად თვითონ კერპების გამკეთებელიც, ავიწყდება რა რომ თვითონ დაამუშავა ნივთი,
ლოცვებს აღავლენს საკუთარი შემოქმედების მიმართ...ბევრად უფრო სამართლიანი იქნიებოდა პატივი მიეგოთ მხატვარისთვის, და არა მისი ნახელავისთვის, რადგანაც ის არსებობდა იქამდე, სანამ ეს ხელოვნებით მიღებული ღმერთები შეიქმნებოდა და საკუთარი სურვილისამებრ შექმნა ისინი.
.... ისინი
თავის გამართლების მიზნით ამბობენ: ეს [გამოსახულებები] იმისთვის გვაქვს, რომ მათი მეშვეობით გამოგვეცხადოს ღმერთი და გვიპასუხოს თხოვნებზე, რადგანაც უხილავი ღმერთის შეცნობა შეუძლებელია გამოსახულებების და რიტუალების გარეშე.სხვები კი ამბობენ: ეს დადგენილებები და გამოსახულებები საჭიროა ანგელოზების და ძალების მოხმობის და გამოცხადებისთვის, რომ ადამიანებს გაუცხადდეს ღმერთის შესახებ, ეს არის როგორც წერილები კაცთათვის, რომელთა წაკითხვისას მათში ღვთაებრივი ანგელოზების გამოცხადების მეშვეობით, შესაძლებელი ხდება ღმერთის შეცნობა.
ასე ზღაპართმეტყველებენ და არა ღვთისმეტყველებენ წარმართი ბრძენკაცები. მაგრამ თუ ვინმე მონდომებით გამოიკვლევს მათ მსჯელობებს, მიხვდება რომ ეს შეხედულებები არანაკლებ ცრუა..."
კლიმენტი ალექსანდრიელი (150 - 215) "სტრომატები" (ჩემი თარგმანი რუსულიდან)
წიგნი 5
(4) "პითაგორა მოითხოვდა ”არ გაიკეთოთ ბეჭდები და არ ამოჭრათ მათზე ღმერთების გამოსახულებებიო”, მაგრამ დიდი ხნით ადრე
მოსემაც ხომ დაგვიდო აღთქმად არ გაგვეკეთებინა ჩამოსხმული, გამოძერწილი და დახატული გამოსახულებები და არ გვეცა მატერიალურისთვის თაყვანი, არამედ მიგვემართა მხოლოდ გონებით აღქმადისთვის.(5)
ღვთიური დიდებულების ხილულ საგნებთან შედარებისას და გონებით აღქმადი ბუნების თაყვანისცემა მატერიალურის საშუალებით ნიშნავს მის დამცირებას გრძნობიერის მიერ.(6) სწორედ ამის გამო ეგვიპტელ ქურუმებს შორის უბრძენესებმა გადაწყვიტეს რომ ათენას ტაძარი საფარის გარეშე დაეტოვებინათ, ხოლო ებრაელებმა ააგეს ტაძარი მასში გამოსახულებების გარეშე.
წიგნი 7
(3)... ის რაც გაკეთებულია ხელით ენათესავება იმას, თუ რა მასალისგან არის ის დამზადებული. სპილოს ძვლისგან დამზადებული ნივთი - სპილოს ძვალია. ოქროსგან დამზადებული - ოქროა.
(4) კერპები და ტაძრები, რომლებიც ჩვეულებრივმა ხელოსნებმა აღმართეს იქმნება უგრძნობი მატერიისგან და
სამუდამოდ რჩება უსიცოცხლოდ, ნივთიერად, და მათში არაფერია წმინდა. როგორი სრულყოფილიც არ უნდა იყოს ხელოვნება,
ნივთიერება მაინც დარჩება თავისი ბუნების შესაფერისი. ამიტომ ხელოვნების ნიმუშავები ვერ ჩაითვლება წმინდად და ღვთაებრივად.
ანტონი დიდი (დაახლ. 251წ. - 356წ. )
”
უსამართლობაა, როცა სიკვდილის შემდგომ ცხედარს არ კრძალავენ, განსაკუთრებით კი სულიერი მოღვაწის ან წმინდანის ცხედარს””გთხოვთ, რომ თუკი ნამდვილად გიყვარვართ, როგორც სულიერი მამა და მზად ხართ ჩემი ნების აღსრულებისთვის,
ჩემი ნეშთის ეგვიპტეში გადასვენების უფლება არავის მისცეთ, რათა პატივის მიგების გამო არ დატოვონ მიწას მიუბარებლად ჩემი სხეული. განა ჩემს მიმართ პატივის მიგება არ გახდა იმის მიზეზი, რომ ყოველივე მივატოვე და ამ მთაზე დავსახლდი. გთხოვთ, რომ დამკრძალოთ და ამასთან ერთად ესეც აღმისრულოთ: დაე, თქვენს გარდა ნურავის ეცოდინება ჩემი ნეშტის ადგილსამყოფელი, რომელიც საყოველთაო აღდგომის დროს უხრწნელი აღდგება.”
ირინეოს ლიონელი (130-202 წ.)
"ერესების წინაამღდეგ" I, 25:6
”
მათ [გნოსტიკოსებს] გააჩნიათ ნაწილი დახატული, ნაწილი კი სხვა მასალისგან დამზადებული გამოსახულებები, ამბობენ, რომ ქრისტეს ხატი გაკეთებულია პილატეს მიერ მაშინ, როდესაც ის ჯერ კიდევ ხალხში ცხოვრობდა. ისინი ამკობენ მათ გვირგვინებით და დებენ საერო ფილოსოფოსების: პითაგორას, პლატონის, არისტოტელეს და სხვათა გვერდით; და
წარმართებივით გამოხატავენ მათ მიმართ პატივისცემას.”
ეპიფანე კვიპრელი (315-403წ)
"პანარიონი", თავი 27 "კარპოკრატელთა წინაამღდეგ"
ამ ერეტიკოსებს აქვთ საღებავებით დაწერილი ხატები, სხვანი ოქროსგანაა, სხვანი კი ვერცხლისგან და სხვა ნივთიერებებისგან. მათზე ამბობენ რომ ეს ქრისტეს სურათებია, რომლებიც პილატემ გააკეთა, როდესაც იგი [ქრისტე] ადამიანებს შორის იყო. მაგრამ ასეთ ხატებს საიდუმლოდ ინახავენ, მათთან ერთად ინახავენ ასევე ზოგიერთი ფილოსოფოსის ხატებსაც: პითაგორას, პლატონის, არისტოტელეს და სხვათა. ამ ფილოსოფოსებთან ერთად დგამენ ქრისტეს სხვა გამოსახულებებსაც,
თაყვანს სცემენ მათ და წარმართულ საიდუმლოებებს ასრულებენ მათ წინაშე. ვინაიდან როდესაც დგამენ ამ ხატებს, ამით უკვე წარმართულ ჩვეულებებს ახორციელებენ.
ელვირის (ესპანეთი) საეკლესიო კრება (300-306წ.)
36-ე წესი: ”
გამოსახულებები (ნახატები) ეკლესიაში არ უნდა იყოს, რათა არ იქცეს თაყვანისცემის და გაღმერთების ობიექტებად.” This post has been edited by K. Logos on 16 May 2015, 11:48
გადაიქცა თუ არა მართლმადიდებლობა წარმართობად?, წარმართობად?
