წაიკითხეთ ეს ინტერვიუ, ირანზეა, და ძალიან საინტერესო მგონია. მართალია, პოლიტიკაზე რესპონდენტის მსჯელობა, ცოტა არ იყოს, დილეტანტურია, მაგრამ რასაც ირანში ნანახს ჰყვება, ის მართლაც საყურადღებოა.
ირანის ბირთვულ პროგრამაზე ატეხილი აჟიოტაჟი რესურსებისა და კაპიტალის ხელახალი გადანაწილების შესაფუთად შეთხზულ ისტორიას ჰგავს
http://www.interpressnews.ge/ge/eqskluzivi...rias-hgavs.html10:32 27-02-2012
ირანში რეალურად არსებულ ვითარებაზე "ინტერპრესნიუსი" ეთნიკურ და რელიგიურ ურთიერთობათა ცენტრის ხელმძღვანელს, ლელა ჯეჯელავას ესაუბრა, რომელიც სულ ცოტა ხნის წინ ირანში იმყოფებოდა.
- ქალბატონო ლელა, თქვენ ახლახან დაბრუნდით ირანიდან. რას უკავშირდებოდა თქვენი ვიზიტი ირანში? და კიდევ, ირანის ბირთვული პროგრამის გამო ისრაელ-ირანსა და დასავლეთსა და ირანს შორის სავარაუდო სამხედრო დაპირისპირებაზე ბევრს კი საუბრობენ, მაგრამ თავად ირანში თუ იგრძნობა ომის საფრთხე და თუ შეიმჩნევა ომის სამზადისი?- არასამთავრობო ორგანიზაცია "ეთნიკურ და რელიგიურ ურთიერთობათა ცენტრი", რომელსაც მე ვხელმძღვანელობ, უკვე 10 წელზე მეტია აკვირდება და სწავლობს საქართველოში და მთლიანად კავკასიაში ეთნიკური და რელიგიური ნიშნით მიმდინარე პროცესებს. ცხადია, ამ პერიოდში კარგი ურთიერთობები და კონტაქტები ჩამოგვიყალიბდა ირანისა და თურქეთის, არაბული სამყაროს რელიგიურ მოღვაწეებთან, რომელთაც ჩვენს რეგიონში გარკვეული ინტერესები აქვთ.
ამჯერად, ირანში აიათოლა შაჰრისტანის მიწვევით გახლდით. იგი "აალუ-ბეითის" ცენტრებს მთელ მსოფლიოში ხელმძღვანელობს. ასეთი ცენტრი საქართველოშიც ფუნქციონირებს. ჩვენ "ალულ-ბეითის" ცენტრთან და აიათოლა შახრისტანისთან დიდი ხანია გვაქვს ურთიერთობა. ამ ორგანიზაციასთან ერთად რამდენიმე საერთაშორისო კონფერენცია გვაქვს ჩატარებული და ამჯერად ვიზიტის მიზანი ახალი რეალობის გათვალისწინებით იმის გარკვევა იყო, თუ რამდენად შესაძლებელია ჩვენს შორის შემდგომი თანამშრომლობა. ირანის მიმართ დიდი ინტერესის ვითარებაში მიწვევაზე უარი არ ვთქვი. მასპინძლები შეეცადნენ, რაც შეიძლება კარგი შთაბეჭდილებით დავბრუნებულიყავი. მომეცა შესაძლებლობა პროცესებზე დაკვირვების შედეგად უფრო ნათელი წარმოდგენა ჩამომყალიბებოდა და დასკვნები უფრო მიახლოებული ყოფილიყო იმ ობიექტურ რეალობასთან, რომელიც ირანში სადღეისოდ არსებობს და ბევრად განსხვავდება საინფორმაციო საშუალებებით შექმნილი სურათისგან.
რაც შეეხება კითხვის მეორე ნაწილს, ხაზი უნდა გავუსვა იმას, რომ ირანში გაცილებით ნაკლებად საუბრობენ ომის საფრთხეებზე, ყოველ შემთხვევაში, ღია საინფორმაციო საშუალებებში, ვიდრე მსოფლიოს დანარჩენ მედიაში. თუმცა, უნდა ითქვას, რომ გარკვეული მოლოდინები არის. იგრძნობა ამ მოლოდინებთან დაკავშირებული სამზადისი, მაგრამ საზოგადოებაში რაიმე განსაკუთრებული ცვლილებები, ფორიაქი და შფოთი არ შეიმჩნევა. ცხადია, რომ მოსალოდნელ საფრთხეებზე საუბრობენ, ელიან და რასაკვირველია, ამისათვის გარკვეული მზაობაც აქვთ.
- ირანის ბირთვული პროგრამა ირანის პრეზიდენტ, ახმადინეჯადის სახელსა და მის მხარდამჭერ პოლიტიკურ ძალას უკავშირდება. რა დამოკიდებულება აქვს ირანულ საზოგადოებას პრეზიდენტისა და მმართველი გუნდისადმი? და იმ შემთხვევაში, თუ ვითარება მართლაც უკიდურესად დაიძაბა, რამდენად კონსოლიდირებული აღმოჩნდება ირანული საზოგადოება, რომელსაც, რამდენადაც ცნობილია, სუნიტურ არაბულ სამყაროსთან მაინც და მაინც კარგი დამოკიდებულება არ აქვს?- მიუხედავად იმისა, რომ ირანული საზოგადოება თავის პოლიტიკურ შეხედულებებში და მსოფლმხედველობრივადაც ერთგვაროვანი არ არის, მათ საკუთარი ქვეყნის ინტერესების დაცვის იდეა მართლა აერთიანებთ და მართლა კონსოლიდირებული არიან. თუკი საფრთხე რეალური გახდება, ვფიქრობ, მთელი ირანული საზოგადოება, რომელიც ირანში და ირანის ფარგლებს გარეთაც ცხოვრობს, იქნება საკუთარი ქვეყნის დასაცავად მობილიზებული.
ირანში ყოფნის დროს თავს უფლება მივეცი დამესვა ასეთი კითხვა - რამდენია ირანის რეგულარული არმია? ცხადია, ვგულისხმობდი საჯარო მონაცემებს, რომელიც ამის შესახებ არსებობს. ის, რომ მოსახლეობის რაოდენობა 78 მილიონამდე გაზრდილა, ჩემთვისაც სიახლე იყო. ჩემს კითხვაზე ხაზგასმულად გულწრფელი პასუხი ასეთი იყო - ირანის რეგულარული არმია არის იმდენი, რამდენი ირანელიც არის მთელ მსოფლიოში, მიუხედავად იმისა, ეს ირანელი ბიზნესმენია, მეეზოვე თუ მაღაზიის გამყიდველი. აშკარაა, რომ ამგვარი განწყობა ქვეყნის ინტერესებთან მიმართებაში ირანული საზოგადოების კონსოლიდაციაზე მიანიშნებს.
რაც შეეხება ახმადინეჯადისადმი დამოკიდებულებას, ცხადია, მასთან დაკავშირებით საზოგადოებაში არ არის ერთგვაროვანი დამოკიდებულება. როგორც შევამჩნიე, საზოგადოების ნაწილი მას არ თვლის ირანელთათვის ყველაზე საუკეთესო პრეზიდენტად. გაცილებით მეტი სიმპათიები გამოუხატავთ ხოლმე სხვა პრეზიდენტების, განსაკუთრებით რაფსანჯანის მიმართ, რომელიც კვლავ აქტიურ პოლიტიკაშია. ცხადია, რომ ახმადინეჯადს ჰყავს თავისი მომხრეები, მაგრამ ქვეყნის საგარეო საფრთხეების შემთხვევაში შიდა დაპირისპირება ირანის საზოგადოების პოზიციაში განმსაზღვრელი ფაქტორი ნამდვილად არ იქნება.
- თქვენი აზრით, რა დამოკიდებულება აქვს თეირანს თურქეთისადმი, რომელიც ირანის მსგავსად ახლო აღმოსავლეთსა და არაბულ სამყაროში ლიდერობაზე პრეტენზიებს დიდი ხანია აცხადებს? ხომ არ შეინიშნება ისეთი ტენდენციაც, რომ ირანის ბირთვულ პროგრამაზე დაპირისპირებამ აშკარად გამოკვეთილი რელიგიური დაპირისპირების ხასიათი მიიღოს? - ირანის ბირთვულ პროგრამასთან დაკავშირებით ატეხილ აჟიოტაჟთან მიმართებაში ჩემი მოსაზრება ჩამომიყალიბდა და ამ თემაზე საკუთარ თავსაც და ჩემს გარშემო მყოფ ადამიანებსაც ხშირად ვუსვამ კითხვას - ჩვენ ხვალ რომ აღმოვაჩინოთ, რომ ირანმა მარლაც შექმნა ბირთვული იარაღი, რა შეიცვლება ამით? და ეს მაშინ, როცა უკვე ანალოგიური იარაღი სხვა სახელმწიფოებს და მათ შორის ჩვენს მიმართ აშკარად არაკეთილგანწყობილ რუსეთსაც აქვს, რომელთანაც საომარ მდგომარეობაში ვართ. თუ ირანი უკვე არსებულ ბირთვულ სახელმწიფოთაგან ყველაზე საშიში და არაადეკვატურია, სად არის მაშინ ჩემი ქვეყნის ხელისუფლების პასუხისმგებლობა, რომელმაც ასეთ ვითარებაში ირანთან უვიზო მიმოსვლა დაუშვა და ქვეყანაში ირანულ კაპიტალს გზა გაუხსნა? ეს ყველაფერი ხომ მას შემდეგ მოხდა, რაც ირანს თავისი ბირთვული ამბიციების შესახებ უკვე გაცხადებული ჰქონდა.
ანუ, რატომ ემუქრება ჩვენსა და დანარჩენი მსოფლიოს უსაფრთხოებას მხოლოდ ირანული ბირთვული იარაღი? ამაზე პასუხი არ მაქვს და არც სხვისგან მომისმენია. შესაბამისად, ჩემთვის პასუხგაუცემელი რჩება კითხვა - რატომ არის ჩვენთვის განსაკუთრებით საშიში ირანის ხელში ბირთვული იარაღი? ჩემი დაკვირვებით, ირანელები სრულიად ადეკვატური ადამიანები არიან და დანარჩენი კაცობრიობისაგან არასამშვიდობო სურვილებით არ გამოირჩევიან. ჩემი აზრით, ის, რაც ირანულ ბირთვულ პროგრამასთან დაკავშირებით ხდება, არის შეფუთვა იმ პრობლემისა, რომელზეც ნაკლებად საუბრობენ და რომელიც ბუნებრივი რესურსების, კაპიტალისა და ენერგომატარებლების კონტროლზე ხელახალ გადანაწილებას და ამ სფეროში ახალი ბალანსის ჩამოყალიბებას უკავშირდება. ფაქტია, რეალობა ასეთია - ამ საკითხების გადაწყვეტის გარდაუვალობა აშკარაა.
ჩემთვის ძალიან მნიშვნელოვანი იყო იმის აღმოჩენა, რომ მიუხედავად ბლოკადისა და სანქციებისა, რომელიც ირანის მიმართ პერმანენტულად წესდება, ქვეყანა ვითარდება და ირანში არის კაპიტალის ძალიან დიდი სიჭარბე. მიუხედავად იმისა, რომ ირანი ტერიტორიის თვალსაზრისით საკმაოდ დიდი ქვეყანაა, მოჭარბებული კაპიტალის პირობებში ირანის სივრცე ამ კაპიტალისთვის საკმარისი არაა. ბუნებრივია, ეს კაპიტალი საზღვრის გარეთ გასვლას ითხოვს. ამის შესაძლებლობა კი დღეს ნაკლებად არსებობს. საქართველოსა და სომხეთის მასშტაბები, სადაც ბოლო პერიოდში ხდება ირანული კაპიტალის დაბანდება, ძალიან მცირეა.
ახლა მთელ მსოფლიოში სერიოზული ეკონომიკური კრიზისია და როგორ წარმოგიდგენიათ, რამდენ ხანს შეიძლება შენარჩუნდეს არსებული ვითარება და ასეთი დისბალანსი? ეს ხომ ძალიან ძნელად წარმოსადგენია. თან ისტორიული მეხსიერება გვკარნახობს, რომ არსებობს არაერთგზის აპრობირებული გამოცდილება ამგვარი ჩიხური სიტუაციებიდან გამოსვლისა. მეჩვენება, რომ ირანის ბირთვულ საფრთხეზე საუბარი გარკვეული ელემენტია იმისა, თუ როგორ შეიძლება მიეწოდოს საზოგადოებას ირანთან დაპირისპირების რეალობად ქცევა. რეალურად, ირანის ბირთვულ პროგრამაზე ატეხილი აჟიოტაჟი მსოფლიოში რესურსებისა და კაპიტალის ხელახალი გადანაწილების შესაფუთად შეთხზულ ისტორიას ჰგავს.
ირანთან მიმართებაში ჩინეთისა და რუსეთის დამოკიდებულება სრულიად გასაგებია. ირანისადმი თურქეთისა და დასავლეთის დამოკიდებულება არა იმდენად იმაზე იქნება დამოკიდებული, ირანის ბირთვული პოტენციალი მათთვის რამდენად სახიფათოა, არამედ იმაზე, თავად რა მონაწილეობას მიიღებენ რესურსებისა და კაპიტალის გადანაწილების ამ ახალ პროცესში. შესაძლოა, ახალი გეოპოლიტიკური რეალობის ფორმირების პროცესში ჩაბმული მხარეები ამ რისკებს ახლა ითვლიან კიდეც, მაგრამ, ვფიქრობ, ირანთან ომის შემთხვევაში მისი შედეგები სრულიად ირაციონალური იქნება. ანგარიშგასაწევია ისიც, რომ ირანი გულხელდაკრეფილი არ ელოდება საფრთხეებს. ის სერიოზულ სამუშაოს ეწევა, რათა მოიპოვოს სხვა ისლამური ქვეყნების - თურქეთისა და თუნდაც სუნიტური არაბული სახელმწიფოების სოლიდარობა. ამ პროცესში ისლამის ფაქტორი უმნიშვნელოვანეს როლს თამაშობს.
- თქვენი აზრით, რას უკავშირდება სირიაში ასადის წინააღმდეგ დაწყებული ბრძოლისა და მიმდინარე პროცესებისადმი თეირანის აქტიურობა? მოგეხსენებათ, ასადის რეჟიმის დასაცავად თეირანმა 15 ათასი ჯარისკაციც კი გააგზავნა. არაბული ქვეყნების "მეგობართა ჯგუფმა" ასადს თავშესაფარ ქვეყნად რუსეთი შესთავაზა. თქვენი აზრით, თუ ასადს ქვეყნის დატოვება მოუხდა, რა უფრო სავარაუდოა, იგი მოსკოვში აღმოჩნდება თუ თეირანში? - ჩემი სუბიექტური მოსაზრებით, ძალიან ვეჭვობ, რომ ასადმა ქვეყანა დატოვოს. ასეთი შეთავაზების არსებობა სულაც არ ნიშნავს იმას, რომ იგი აუცილებლად განხორციელდება. თუ ასადმა მართლაც დატოვა ქვეყანა, არსებითი მნიშვნელობა არ ექნება იმას, თუ სად იქნება იგი - რუსეთში თუ ირანში. რუსეთიც და ირანიც სირიის მოკავშირე ქვეყნებია. სირიის საკითხებში თეირანის აქტიურობა იმას უკავშირდება, რომ სირიაში ხელისუფლების შეცვლის შემდეგ მსოფლიოს თანამეგობრობის დღის წესრიგში მთელი სისრულით დადგება ირანისა და მისი ბირთვული პროგრამის პრობლემის გადაწყვეტის საკითხი. თეირანში ესმით, რომ ასადის საკითხის დროში გადავადება ირანს საფრთხეების პრევენციისათვის უფრო კარგად მომზადების საშუალებას აძლევს. ასადი არის ბოლო ბასტიონი იმ რეჟიმებს შორის, რომელიც არაბულ სამყაროში არსებობდა. არაბული გაზაფხული იმ პროცესისთვის გარკვეული სამზადისი იყო, რომელსაც ჩვენ ახლა თვალს ირანთან მიმართებაში ვადევნებთ.
ყოველთვის ვფრთხილობ ხოლმე შეფასებების გაკეთებისას. მე ჩემი ქვეყნის წარმომადგენელი ვარ და თუნდაც, ექსპერტის პოზიციიდან მოსაზრების გამოთქმა არ მათავისუფლებს იმ პასუხიმგებლობისგან, რომელიც ასეთ ვითარებაში ყველა ადამიანს აქვს, რომელიც თავის მოსაზრებას საჯაროდ გამოთქვამს. მესმის, რომ სხვა პასუხისმგებლობები აქვთ პოლიტიკოსებს. ექსპერტები პოლიტიკური პასუხისმგებლობის სიმძიმისაგან თავისუფლები არიან, მაგრამ არსებულ ვითარებაში გარკვეულ პასუხისმგებლობას მაინც ვგრძნობ. ამიტომ, მინდა გითხრათ, რომ ირანთან ომი მარტო ირანის პრობლემა არ იქნება. ხშირად მეჩვენება, რომ საექსპერტო წრეები და პოლიტიკოსები ირანთან დაკავშირებულ საკითხებში ზედმეტად ზედაპირულ მოსაზრებებს გამოთქვამენ. ვგულისხმობ, ომის შედეგებზე გაკეთებულ ზედმეტად ოპტიმისტურ პროგნოზებს.
- ერთი წლის წინ თეირანში ანტირუსული ლოზუნგებით მიტინგებიც კი იმართებოდა, მაგრამ ახლა ირანის პოზიციებს ყველაზე აქტიურად ჩინეთთან ერთად რუსეთი იცავს. როგორია რუსეთისადმი თეირანის დამოკიდებულება? - ახალი ეკონომიკური და პოლიტიკური ბალანსისა და გადანაწილების დისკურსში, რომელზეც მე უკვე ვისაუბრე და რომელიც ალბათ, ამ დაპირისპირებას მოჰყვება, რუსეთისა და ჩინეთის ინტერესები თანხვედრაშია და ამიტომაც ირანთან დაკავშირებით მათი პოზიციაც გასაგებია. გასაგებია ირანის ამბიციაც, გახდეს რეგიონული და ისლამური სამყაროს ლიდერი, მაგრამ მიჭირს იმაზე საუბარი, როგორი იქნება ირანი დასავლეთთან დაპირისპირების შემთხვევაში და რა ადგილი ექნება მას დაპირისპირების შემდგომ წარმოქმნილ კონფიგურაციაში.
- ახალი არ არის, რომ ირანს საკმაოდ კარგი ურთიერთობები აქვს მეზობელ სომხეთთან, მაგრამ როგორ დაახასიათებდით ოფიციალური თეირანის პოლიტიკას საქართველოსა და აზერბაიჯანის მიმართ? - ირანს აზერბაიჯანთან ურთიერთობები საკმაოდ რთული აქვს. ეს ურთიერთობები ბოლო პერიოდში კიდევ უფრო გამწვავდა. საქართველოსა და სომხეთისაგან განსხვავებით, აზერბაიჯანი ირანული კაპიტალის შედინების საკითხში უფრო მკაცრია. ის, რომ საქართველო და სომხეთი ირანული კაპიტალისთვის პრაქტიკულად გახსნილია, იმით აიხსნება, რომ რესურსებით უფრო მდიდარი აზერბაიჯანისაგან განსხვავებით სომხეთსა და საქართველოს არჩევანის ნაკლები შესაძლებლობები რჩებათ. თან სომხეთი ირანის პარტნიორი სახელმწიფოა.
რაც შეეხება საქართველოსადმი დამოკიდებულებას, მინდა ხაზგასმით აღვნიშნო, რომ ირანულ საზოგადოებაში საქართველოსადმი მკვეთრად გამოკვეთილი დადებითი განწყობაა. როცა ჩვეულებრივი ადამიანები იგებდნენ, რომ საქართველოდან ვიყავი ჩასული, ყველა ცდილობდა საქართველოსადმი თავისი პოზიტიური დამოკიდებულება გამოეხატა.
ირანმა კავკასიის რეგიონისადმი თავისი დამოკიდებულება და განაცხადი 2008 წლის აგვისტოს ომის შემდგომ გაახმოვანა. მაშინ მან რეგიონს კონფლიქტის მოწესრიგების თავისი გეგმა შესთავაზა. რუსეთ-საქართველოს ომის შემდეგ სომხეთის პრეზიდენტი, სერჟ სარგისიანი ირანში სწორედ ამ გეგმის გასაცნობად ჩავიდა. ამ გეგმის პრეზენტაცია პრეზიდენტ, ახმადინეჯადის მონაწილეობით მოხდა. ამას ეპოქალური მნიშვნელობის პოლიტიკური გადაწყვეტილებები მართალია არ მოჰყოლია, თუ არ ვიგულისხმებთ იმას, რომ ირანსა და საქართველოს შორის უვიზო მიმოსვლის შესახებ გადაწყვეტილება იქნა მიღებული და ურთიერთოებები ბიზნესის სფეროში შესამჩნევად უფრო ინტენსიური გახდა.
ახლა საქართველოში საკმაოდ დიდი რაოდენობის კაპიტალიც შემოდის და დიდი იმედი მაქვს, რომ ჩვენი ქვეყნის შესაბამის ინსტიტუტებს, რომლებიც ქვეყნის საგარეო პოლიტიკისა და უსაფრთხოების საკითხებზე მუშაობენ, სწორად აქვთ შეფასებული ყველა ის შესაძლო რისკები, რომელიც ჩვენს წინაშე შეიძლება იმ შემთხვევაში დადგეს, თუ ირანთან დაპირისპირება, რომელზეც დღეს მთელი მსოფლიო საუბრობს, რეალური გახდება.
- ინტერვიუს ჩაწერამდე თქვენ საუბრობდით, რომ თურქეთიცა და ირანიც საქართველოში ინტერესს რელიგიური კუთხითაც იჩენენ. ასეთ ვითარებაში, თუ შეიძლება ასე ითქვას, როგორ პოლიტიკას ატარებს საქართველო მეზობლების "რელიგიური ექსპანსიის" საპირწონედ?- ირანი და თურქეთი რეგიონალურ პოლიტიკაში, მათ შორის საქართველოში რელიგიურ ფაქტორს უდავოდ იყენებს, მაგრამ ამას "რელიგიურ ექსპანსიას" ვერ დავარქმევდი, ისინი ძირითადად სხვადასხვა ეთნიკური წარმომავლობის საქართველოს მოქალაქე მუსლიმ მოსახლეობასთან მუშაობენ. არც ირანი და არც თურქეთი პროზელიტიზმს არ ეწევა. ნამდვილად არ გვაქვს იმის თქმის საფუძველი, რომ ამას რელიგიური ექსპანსია დავარქვათ. სრულიად გასაგებია, რომ ისინი რეგიონალურ პოლიტიკაში რელიგიურ ფაქტორს იყენებენ და ამაში ვერც ერთ მხარეს ვერ მოვედავებით. ეს ამ სახელმწიფოთა პოლიტიკის ნაწილია და არა მხოლოდ მათი. ხაზგასმით მინდა აღვნიშნო, რომ საქართველოში რელიგიური ფაქტორით არანაკლებ სახიფათოდ მანიპულირებს მართლმადიდებელი რუსეთიც.
მე უფრო ის მაინტერესებს, თუ რა ხდება ამ თვალსაზრისით ჩვენს პოლიტიკაში, ჩვენი საგარეო და უსაფრთხოების პოლიტიკის სეგმენტში რა როლს თამაშობს რელიგიური კომპონენტი ჩვენი გეოგრაფიული მდებარეობისა და ეთნოკონფესიური რეალობის გათვალისწინებით?
მიმაჩნია, რომ არსებული გეოპოლიტიკური ვითარებიდან გამომდინარე, ჩვენი ქვეყნის ეთნოკონფესიურ რეალობაზე დაყრდნობით და იმ უტყუარი არგუმენტის გათვალისწინებით, რომ რეგიონის ძირითადი მოთამაშე ქვეყნები(ირანი, თურქეთი, რუსეთი, წარმოიდგინეთ აზერბაიჯანი და სომხეთიც) რელიგიურ ფაქტორს სრულიად განსაზღვრულ მნიშვნელობას ანიჭებენ, საქართველოს თავისი მწყობრი სტრატეგია უნდა ჰქონდეს. ბათუმში სულთან აზიზიეს მეჩეთის მშენებლობასთან დაკავშირებით საზოგადოებაში ატეხილმა აჟიოტაჟმა კიდევ ერთხელ დამარწმუნა, რომ ჩვენ, როგორც ქვეყანას, რელიგიური პოლიტიკა არ გვაქვს (სხვა შემთხვევაში თუნდაც მიღწეული შედეგების საზოგადოებისათვის იმგვარად წარდგენა იყო შესაძლებელი რომ ასეთი გაღიზიანება არ გამოეწვია), თუმცა მისი ფორმირების აუცილებლობა ნამდვილად არსებობს.
This post has been edited by Geronti on 27 Feb 2012, 13:17 
ირანის საშინაო/საგარეო პოლიტიკა - III, ერთიანი თემა
