ქართული ანბანის წარმოშობა/ფაქტები/სადავო საკითხები, მისი როლი ქართულ კულტურულ-საზოგადოებრივ ცხოვრებაში

mtiuli...
გარეგნობა არაფერ შუაშია. ბერძნული რა სუბსტრატია თურქულში აბა ახსენი

გარეგნობა იმ შუაშია რომ თურქები როცა ჩამოვიდნენ აზიიდან მოახდინეს იმ ხალხის ასიმილირება რომელიც დახვდათ ანატოლიის ნახევარკუნძულზე . ამას გულისხმობს .
მათ შორის ბერძნების-ქართველების-სომხების- ჩრდ. კავკასიელების და კიდევ ბერვი ხალხის შთამომავლები არიან თანამედროვე თურქები, რომლებსაც იმ აზიელებისაგან ენა აქვთ მხოლოდ .

იქნებ შენ მოგვიყვე ურარტუული რა სუბსტრატია სომხურში, მართლა საინტერესო იქნებოდა

RexxaR

თურქულ ენაში არის ბერძნული ნასესხობები
Evet - კი
Pinar - წყარო
Efendi - ბატონი
და ა.შ.

butkuj
ბატონი ქართულშიც ნასესხობაა, ჩვენ ლატინების ასიმილერება მოვახდინეთ?

ურარტუი სომხეთის მაგალითი და ბიზანტია ოსმალეტის ერთიდაიგივეა?

RexxaR
მითანის სამეფო არ მოიცავდა სრულიად ხურიტებს.დაიაენი-დიაუხი ხურიტული გაერთიანება იყო.

RexxaR

მექსიკელები ესპანელებს გვანან თუ ადგილობრივ ინდიელებს? დნმ-ის დიდი ნაწილი ადგილობრივი ინდიელების აქვთ. მექსიკურ სასაუბრო ესპანურში იპოვი რამე ადგილობრივი ენების მნიშვნელოვან კვალს?

არაა სუბრტრატი აუცილებლად ასიმილირების თანმდევი. სუბსტრატი რჩება იმ შემთხვევაში, თუ ადგილობრივების საგრძნობი ნაწილი ორ ენას იყენებს. საბოლოოდ ერთი გაიმარჯვებს, თუმცა დამარცხებული ენიდან სუბსტრატი დარჩება
* * *
RexxaR

აქ ზემოთ აგიხსენი მსგავსი მაგალითით. არ არის ერთიდაიგივე. ოსმალურ თურქულში ბერძნული ნაკლებად, თუმცა არაბული კვალი იყო დიდი. შემდეგ ათათურქის რეფორმებით ჩაანაცვლეს.

აზერბაიჯანულის შემთხვევაში სპარსულის კვალია დიდი, ალბანური არანაირი. რადგან სელჩუკების მოსვლის დროს ალბანური თითქმის გამქრალი იყო.

mtiuli...

ახლა შეილება ბევრი ქართველი დაქორწინდეს უცხოელყე გავიდეს 300 წელი და რაღაც კვალი დატოვოს ამან დნმ ზე.

ეს ყველგან ხდება. მტლიანი ყოფილი ურარტუს ტერიტორიის ათვისება, ურარტუელების აბსოლიტური გაქრობა და ასიმილერება სომხეთში, ეს სხვა რამეა.

ამიტომ სომხეთის შემთხვევაში იმას ქვია სუბსტრატი და არა ნასესხობა. სუსბსტრატი ნიშნავს ურარტუელობის მემკვიდრეობას

ურარტუელების გაქრობამდე სომხები ურარტუში 300 წელზე მეტ ხანს ცხოვრობდნენ

mtiuli...
ეს იუზერი იმას გედავებათ, რომ სომხების მიერ ურარტუული ცივილიზაციის მემკვიდრეობა ლეგალურიაო.
საგანი ეს არის ამ დავის თორემ რასაც ამბობთ იმისი სიმართლე ყველას ესმის

aprilsilver

+1

ბიზანტია-ოსმალეთის და ალბანეთი-აზერბაიჯანის მაგალითთებთან შედარებით ათი თავით ლეგალურია

RexxaR

გააჩნია სად .
სომხები თუ ცხოვრობდნენ ნამდვილად არა ურარტუს შუაგულში.
ჰეროდოტეს დროს დღევანდელი სომხეთის ტერიტორიაზე სომხებს ჯერ არ უცხოვრიათ .
აგრეთვე მას ირიბად მითითებული ქონდა სომხების მიგრაცია მალატიის მიდამოებიდან აღმოსავლეთით.
გამოდის რომ სომხებს ურარტუს დროს უკეთეს შემთხვევაში ეჭირად ურარტუს დასავლეთი პერიფერიები.
მიდიელების, ასურეთის ,კიმერიელების და სკვითების განუწყვეტი შემოსევების მსხვერპლად გახდა ურარტუ. განადგურდა ზედა ფენა , დაიშალა სახელმწიფო და დარჩენილი ხალხი მმართველის გარეშე დარჩნენ . ამით ისარგებლეს მეზობელი სომხები და ქურთები დაიპყრეს და გაინაწილეს ურარტუს სამეფოს ტერიტორია.
სომეხს რომ ეცხოვრა 300 წლის მანძილზე ურარტუს შუაგულში მის აღმოცენის ხანაში უეჭველად ძალიან ბევრი სახელმწიფო წყობის , ნივთების ნასესხები ტერმინები სომხურში ურარტული და არა სპარსული წარმოშობის იქნებოდა .

რაშუაშია შედარება , რატომ ადარებ?
სომხები არიან სხვა ტომი , ურარტუელები მონათესავეებიც არ არიან , ურარტუ სხვა ცივილიზაციაა , არმენია - სხვა . გათავდა ურარტუ - დაიბადა არმენია . მორჩა კინო
ალბანელების მემკვიდრეეონბას თუ ტყუილად იბრალებს აზერბაიჯანი ეგ ამბავი ამ ფაქტს არც გაამყარებს და არც შეასუსტებს.

ან საერთოდ რატომ ვსაუბრობთ სომხებზე, ურარტუელებზე , აზერბაიჯანელებზე და ალბანელებზე თემაში, რომელიც ქართულ ანბანს ეხება
* * *

რატომ არ გვაქვს სადმე თემა სადაც ქართველურ ენებს განვიხილავთ, შევადარებთ და ამ შედარებებით ვიმსჯელებთ რომელ ენაში რომელ ხალხთან სიახლოვე ჩანს

butkuj
ამასწინათ მკითხეს ესეთი რამე და მერე მეც დავფიქრდი:

მეგრულში გვაქვს ორი მსგავსი ზმნასავით:
"მაფუ" და "მიღუ" ხო?
მიღუ - მაქვს
მაფუ - მაქვს ოღონდ გრძნობასავით
მაგ: ჩხურუ მაფუ = მცივა // ონჯღორე მაფუ - მრცხვენია
ანუ ასე იწარმოება მეგრულ ენაში რაიმე განუსაზღვრელის ქონა - ქართულში კიდევ დამხმარე ზმნები ზოგადად არ არსებობს
სადაური ენობრივი გავლენაა ეს? რომელია ძირეული ქართველური?

This post has been edited by aprilsilver on 6 Jul 2020, 00:35

aprilsilver

არც ეს მგონია სწორი. ურარტული ცივილიზაცია შექმნეს ურარტებმა და არა სომხებმა, ალბანური ალბანელებმა, ბიზანტიური ბერძნებმა.

განსხვავება ისაა, რომ ალბანელები და ურარტები გამქრალი ხალხია და ადვილად ითვისებენ. ბერძენი კი ცოცხალი ეთნოსია.

ისე რომელი სომეხი ამბობს სარდური სომეხი იყოო? ან რომელი აზერი ეპოტინება ალბანურ ანბანს. შემოიღონ მაშინ ხმარებაში

არც მე მგონია სოწრი როცა გამქრალი და გადაშენებული არამონათესავე ეთნოსების კულტურას იწერენ , მაგრამ ვერ დავუშლით მეზობლებს
* * *

ტყუილად დაპლიუსდი, არ ვიზიარებ ამ აზრს .
ურალოდ გადმოვეცი ის რასაც ამტკიცებდი ირიბად.

დიდად მადლობელი ვიქნები ზოგადად ყველა აზრს თუ პირდაპირ მოგვაწოდებ და შემდეგ არგუმენტებს ჩამოთვლი და არა პრიქით
ფაქტიურად აღსარებასავით არის უკვე ჩვენი თემები, ვერაფერს დაწერ ისეთს ვინმე რომ გააკვირვო ან განარისხო ან აქამდე რომ არ თქმულა

mtiuli...
ჩვენ თუ იბერიულ კავკასიურ ზე თეოტიას ვიგონებთ და ვიჯერებტ, ან mtiuli...
ალბანელები რო გაქრნენ მერე მოვიდნენ აზერბაიჯანლები
სომხები ურარტუში ცხოვრობდნენ და 300 წელი კონტაქტი ქონდათ მათთან

ერთიდაიგივეა???

RexxaR

საიდან მოიტანე რომ სომხები ურარტუში ცხოვრობდნენ? რის საფუძველზე ამბობ ამას?


* * *
საფეხბურთო კლუბი ურარტუ ქონიათ ერევანში.