რაც შეეხება სან-სანიგს.
აქ ამოსავალია ჭ(ყ)ანი // ჯ(ღ)ანი ფორმები.
ანუ ზანები, ჯანები (ჭანები, წანები).
ზანი = სანიხი.
სანიგი // სანიხი ასე იშლება : ბერძნ. სანის ("დაფა") და ბერძნ. ეხო (ხელში "დაჭერა").
ანუ დაფის (ბორბლიანი ან უბორბლო დაფა-ურიკების, ციგების, მარხილების) მქაჩველი, ხელში დამჭერი.
სახელგანთქმულ კოლხურ ბაზრობებზე მტვირთავთა სხვადასხვა ჯგუფი არსებობდა.
ზოგიერთ მათთაგანს აღწერენ სტრაბონი, პლინიუს უფროსი.
სანიხები იყვნენ ჰენიოხების ("ცხენთა ლაგმის დამჭერნი", "მხედრები", უფრო მეტად კი "მეეტლეები") დარი სოციალური ფენა კოლხებში.
ანუ ეს მხედარი ჭანები ცხენებსაც ა-ჭენ-ებდნენ და სხვადასხვა სახის მეურიკეებიც (მეეტლენი) იყვნენ.
ამიტომ ჭანების ეთნონიმი ამ კუთხით (სანის - ზოგადად "დაფა") ისესხა ბერძნულმა.
ჭანები იყვნენ სხვადასხვა საქმის ჩინ-ებული მცოდნენი :
ჭანი } ც[ა]ნობა, ცნობა.
რუსულში არსებული სიტყვები : ცენა (ფასი), ჩინიტ (შეკეთება), ჩინ (წოდება, ჩინი), ასევე სომხური აზნაურ მოდიან ცან // ჩან // ზან ფორმებიდან.
აქაა პროფესიონალური (მტვირთავები) ეთნონიმები.
დიახ, ეს პროფესიები ჩვენგან რუსეთშიც კი შევიდა :
ლაზი } ლაზიტ, ლაზკი ;
ზანი } სანი, სანკი, სნეგ ;
მესხი } მეშოკ (საკ-ი, ტომარა);
გურზია // გრუზია } გრუზიტ-ი ("დატვირთვა"; ამას შემთხვევით მიაქცია ყურადღება შოვინისტმა ოსიპ სენსკოვსკიმ და ქართველთა გაშაყირება სცადა, ასევე სომეხმა ულტრანაციონალისტმა აივაზიანმა);
ობეზია (აფხაზეთი, დას. საქართველო) } ობოზ (ტვირთი)...
დიახ, ადრე მოსკოვიას საქართველო ამარაგებდა ხორბლით, პურით, ბოსტნეულობით, ხილით...
ასე რომ, სანიგები ჩვენი წინაპრები იყვნენ.
აფსილები (ეფშეფი, ეფშილეფი, აფშილეფი) და აბაზგები (აფხაზები) კი იმავე ჯიშის გეოგრაფიული ეთნონიმები არიან : წყლისპირელნი (ფშინები : "მსუქნები" ანუ "სავსენი, ბარაქიანები") და მთისპირელნი (უაბიჯგუ-ები // უალ-ები ანუ "შეუვალები").
აფსილთა ბარაქიანობა აფსუურშიც შევიდა : აფსილარა ("ქონიანი, ბარაქიანი").
ოღონდ ასეთი გზით კი არა (ბერძნ. ა-ფსილ-ოს } აფს. ა-ფსილ-არა)
არამედ ასე :
ზანური ფშინი (ფშინეფი - "მსუქნები") და ეფშილი (ეფშ-ეფ-ი, ეფშ-ილ-ეფ-ი - "სავსე-ებ-ი") } *ა-ფშინ-არა } *ა-ფსილ-არა.
ზანური ფიშკვაფი ("სიმსუქნე", ოფიშკვინანს) ასევე ჩანს ა-ბასკ-ში და ეს მნიშვნელობაც ისესხა ბერძნულმა (ბასკას : "ქონიანი იხვი").
ამავე ძირისაა ზანური ფსკუაფა ("შეფსკვნა"), საიდანაცაა ბერძნული ფასკიო ("შეფსკვნა").
ბანდ//ბანტ-ი ძირიც ჩვენია.
ასე რომ, ბასკ ფორმაც უკავშირდება ქონს, სიუხვეს (იხვი ქონიანია).
შდრ.: ტაოდანაა ფარშევანგი (ტაოს ფრინველი), ფაზისიდან კი, როგორც ცნობილია, ხოხობი (ფაზანი, ფაზისის ფრინველი, ასევე ფასსა : მტრედის სახეობა).
ლაზ // ლატ ფორმაც ქონს, ბარაქას უკავშირდება ბერძნულში (*ლიტ // ლიპ), ასევე ლათინურში (laetus : "ცხიმიანი, ვარგისი) და ეს მნიშვნელობა გვაქვს იტალიის ლატიუმში, თავად ლათ-ინ // ლატ-ინ ფორმაში, ასევე ეტრუსკების მიერ დაარსებულ პარიზშიც ანუ *იბერისსში (ლუტეცია).
ესენი ს-იბარ-იტული (იბერ-იდან) ანუ ბარ-აქ-იანი (იბერ-ული, "ბევრული"), მდიდარი, სურსათიანი ქალაქებია. ანტიკურ პერიოდში ქუთაისიც ასეთი ყოფილა. სიბარისს უწოდებენ.
ცხუმიც (ცხიმიანი, ბარაქიანი ქალაქი). ამდენად, სოხუმის ქართული ფორმა უფრო ძველია, ვიდრე ჯუანშერისეული მოხსენიება. ბერძნული ფორმა დიოსკურიაც ჩვენია : ომონიმიით შეიქმნა ზანური დოსკიდეს-ის ("დარჩნენ") ბაზაზე. საუბარია კოლხურ მითზე დიოსკურიაში ღვთის (}ზევსი) ტყუპი ვაჟების დარჩენის შესახებ.
დოსკიდესის ფორმაა მოსკიდეს ("გადარჩნენ"), სადაცაა მო-სხ//მე-სხ ძირი-კომპოზიტი.
ანუ ჩვენ მესხ "ძირიც" კი დავყავით :
მე // მო ზმნისწინი და სხ // სკ (სკუა "შვილი", სკუალა "შობა", სკიდუა, სკიდაფი "გადარჩენა") ძირი.
სკ = შვ.
ანუ მოსხის ქართული ფორმა გამოდის : მო-შვი, რაც გვაძლევს სვანების ავტონიმს (მუშვან, მუშნი).
იყო სხვა გააზრებებიც, მათ შორის ზანური მუსუ ("მოუსვა", "წაუსვა"), საიდანაცაა არქეტიპი მეს[ხ]ია და მისგან მომდინარე ებრაული მოშიახ // მესია;
აქ მივადექით ებრაელების ქურდობის თემას.
დიახ, სწორედ ეს მესხები იყვნენ ღვთისაგან რჩეულები და, ამდენად, წარღვნას გადარჩენილები, ებრაელებმა კი მოპარეს მათ ეს პრევანტული, მესიანისტური, რასისტული ტრადიცია.
ეს ცალკე თემაა.
აფსილ-აბაზგებმა კი მოგვიანებით სხვა მნიშვნელობებიც შეიძინეს.
* * *
ეგრი, კიდევ ერთხელ ბოდიში, ნუ მათარგმნინებ ამას, ძალა არ მყოფნის.
თარგმანს არ ექნება ის ეფექტი, რაც ორიგინალშია.
სტატია კი მნიშვნელოვანია, ავტორის ვინაობის გამო.
ხალხო, ვინაა ეს იური ანჩაბაძე, ასუ ყოფილი რექტორის ზურაბ ვიანორის ძის ვაჟია ?
Эксперт: претензии Грузии на Абхазию опровергаются историей
В эти дни вспоминают события двухлетней давности, когда Грузия вторглась на территорию Южной Осетии, пытаясь с помощью оружия присоединить независимую республику.
Западные СМИ обычно представляют дело так, будто Южная Осетия и другая независимая республика - Абхазия - это исконные территории Грузии. Между тем исторически Абхазия и Южная Осетия не входили в состав Грузии.
Попытки Тбилиси насильственным путем распространить свою юрисдикцию на Абхазию и Южную Осетию беспочвенны и незаконны, уверен эксперт отдела народов Кавказа Института этнологии и антропологии РАН Юрий Анчабадзе:
"Грузины, абхазы и осетины - это три коренных древних народа Кавказа. Их формирование происходило именно на той территории, где они сейчас проживают. К России Грузия присоединилась в 1801 году, Абхазия - в 1810 году. И в рамках Российской империи и грузины, и абхазы проживали в разных административных образованиях.
После распада Российской империи в 1917 году Грузия, получив независимость, сразу предъявила претензии на Абхазию и на Осетию. В 1920-м году произошло то, что абхазы и осетины называют геноцидом. Грузинские войска вошли на территорию Абхазии, вошли на территорию Южной Осетии. Были расстрелы, насилия, грабежи. И память об этом первом геноциде 20-го года 20-го столетия глубоко отложилась в сознании и абхазов, и южных осетин".
После образования Советского Союза в 1922 году Абхазия почти 10 лет существовала как самостоятельная советская республика. Но в 1931-м году решением коммунистического руководства и лично Иосифа Сталина Абхазия была включена в состав Грузии. Конечно, никто абхазов не спрашивал, желают они быть в составе Грузии или нет. То же самое произошло и с Южной Осетией.
"Пребывание в составе Грузинской республики было отрицательным и для абхазов, и для осетин, - рассказывает "Голосу России" Юрий Анчабадзе. - Если в 1920-м году там был физический геноцид, то пребывание в составе Грузии и абхазы, и осетины справедливо расценивают как культурный геноцид.
Грузинское правительство предпринимало колоссальные усилия по "огрузиниванию" абхазов и осетин. Менялся осетинский и абхазский алфавиты, менялись названия сел. Проводилась жестокая демографическая политика. На территорию Абхазии стали принудительно завозить грузинское население. В результате получился демографический перевес, и абхазы стали меньшинством на своей земле.
Демографическое наступление сопровождалось политическим, потому что грузинскому населению давались преференции в социальной позиции, в занятии высших должностей. То же самое было в Южной Осетии".
После распада Советского Союза в 1991-м году Грузия вновь предъявила претензии на территории этих объявивших о своем суверенитете республик. В 1991 году грузинские войска вторглись в Южную Осетию, в 1992-м году началась агрессия против Абхазии. Это был уже второй геноцид, который осуществила Грузия против абхазов и осетин в 20-м столетии. Те вторжения были отбиты, и с тех пор Абхазия и Южная Осетия существуют как суверенные государства.
В августе 2008 года режим Саакашвили вновь попытался насильственным путем подчинить себе де-факто давно независимые республики и напал на Цхинвал.
Грузинская агрессия с помощью России была отбита, и вскоре Москва признала независимость Южной Осетии и Абхазии. И как бы ни сопротивлялся этому Тбилиси, процесс признания независимости этих двух государств уже стал необратимым.
ГОЛОС РОССИИ, 11.08.2010
http://rus.ruvr.ru/2010/08/11/15372243.html მოკლედ, ევგენი ევტუშენკო ეხლახან სოხუმში ჩასულა და თავისი დაჩის (აგუძერაში) აღდგენას ცდილობს. ადრე მან დაიკავა სწორი პოზიცია, გააკრიტიკა აფხაზები, მაგრამ დღეს, აფხაზეთის რუსეთის მიერ ცნობის პირობებში, ბევრი მერყევი თუ პროქართველი არაქართველი თანდათან ჩვენი მტრების მხარეზე გადადის.
ბოზი თინა კანდელაკი უკვე წუნობს ქართველობას, იძახის დედა სომეხი მყავს, წინაპრები კი ბერძნები იყვნენო, გაქართველდნენო, ისევე, როგორც საქართველოში ოს-აფხაზებს აქართველებდნენ ქართველებიო.
მოკლედ მიდის ფართომასშტაბიანი შეტევა საქართველოზე.
თუმცა რას ვერჩით ამათ, როცა ჩვენს ზოგ მინისტრის მოადგილეებშიც დღესაც არიან (ასეთივე) ჩათლახები, რომლებიც ჰყვებიან იგივეს, რაც ზემოთაა ციტირებული.
ჩვენ კი ხმას არ ვიღებთ.
ისევ მეგობრობის ჰიმნებს ვწერთ და თავსაც ვუხრით აფსუებს.
This post has been edited by badriko on 11 Aug 2010, 04:14