მივიწყებული მეგრული სიტყვები (დ.ფიფიას მცირე ლექსიკონიდან)
გარაგან-ი (გარაგანს) 1. გრიგალი; ქარ-ბუქი ჭექა-ქუხილთან ერთად. მა გოხოლჷქ მაცი ფიფია გარაგანი: ქხს., 1, გვ. 262 -- მე გახლავარ მაცი ფიფია გარაგანი. შდრ. მერეხი. 2. მერხი, შინნაკეთი სკამ-ლოგინი (გ. ელიავა).
უღელემეღელე (უღელემეღელეს) ვიგინდარა (დ.ფიფია).
ფელურ-ი (ფელურს) სეირნობა (დ. ფიფია).
ფეხთ-ი (ფეხთის) ფრთხილი (დ. ფიფია).
ფირტვალ-ი (ფირტვალს) მოწყენილი (დ. ფიფია).
ქიცუცია (ქიცუციას) ზოოლ. თხა (დ. ფიფია).
ქოლო (ქოლოს) 1. გეჯა, კასრი (ი. ყიფშ.). ქოლო რე დიდი ნიგა ქვირიში, ღარღილიში დინაარღვაფალი (შიონახებელი) -- `ქოლო' არის ხის დიდი ჭურჭელი ფქვილის, ღერღილის ჩასაყრელი (შესანახი). 2. წყარო (დ. ფიფია).
ღარჯილ-ი (ღარჯილს) ღონე, ძალა (დ. ფიფია).
ღვითალ-ი (ღვითალს) შეჭმუხნული (დ. ფიფია).
ღიაბ-ი (ღიაბის) გრძნობა (დ. ფიფია).
ღიფა (ღიფას) დიდი ცეცხლი (დ. ფიფია). ღიფა დაჩხირი - ნაკვერჩხლიანი ცეცხლი. ღიფა დაჩხირც ეკოჯან: აია, 1, 22 - გიზგიზა ცეცხლთან წევს.
ა) ღულერ-ი (ღულერს): ღულერი (კაკუტი) ლარძაკინი (პ. ჭარ.). ხე, რომელზედაც იდგმება სახლის სახურავი, ნივნივი. სანთაზე (იხ.) ძევს ღულერები, ანუ სახურავის კაკუტები (მასალები, ტ. 1, გვ. 383). ბ) ღულერ-ი3 (ღულერს) მოაჯირი (დ. ფიფია).
ღუნა (ღუნას) იხ. ღვენა, -- ქონება (დ. ფიფია).
ღუნცოლირ-ი (ღუნცოლირს) მოდრეკილი სირცხვილისაგან (დ. ფიფია).
ღურღ-ი (ღურღის) შამბნარი (დ. ფიფია).
შაშმათ-ი (შაშმათის) მკვირცხლი (დ. ფიფია).
შემამძემა (შემამძემას) მოწიწებით (დ. ფიფია).
შეჰებულ-ი (შეჰებულს) შევიწროებული (ი. ყიფშ.); დასუსტებული (დ. ფიფია).
შინგიშფერ-ი (შინგიშფერს) შავგრემანი (დ. ფიფია). იხ. შანგიშფერი.
შინერება (შინერებას) ღვთის ნება; ღვთისგან დასაშვები (დ. ფიფია). იხ. შინერუა.
შინთალ-ი (შინთალს) გრძელი (დ. ფიფია).
შუკოჩია (შუკოჩიას) დიდი ხნის კაცი, ძალიან ხნიერი, -- მათუსალა (დ. ფიფია).
შურუბუმობა (შურუბუმობას) რელიგ. დიდი ხუთშაბათი (დ. ფიფია). სიტყვ.- სიტყვ. ხმის ამოუღებლობა.
შხჷ ბლომად არიან (არის) (დ. ფიფია).
ჩაბაქია (ჩაბაქიას) სქელი (დ. ფიფია).
ჩამად-ი (ჩამადის) პაპის მამა (დ. ფიფია). იხ. შთამომავლობა.
ჩელეხო ზმნზ. ბლომად (დ. ფიფია).
ჩეჟიერ-ი (ჩეჟიერს) სასიკეთო (დ. ფიფია).
ჩერეზ-ი (ჩერეზის) ჯირითი; ჩქარი, ფეხის დაცურებით მოძრაობა. ჰაი, შური საყვარელი, ... ინგჷრპიც ჩერეზი დო ნწარე მართახიში ხუმა: კ. სამუშ., ქართ. ზეპ., გვ.137 - ჰაი, სულო საყვარელო, ... ენგურის პირას ჯირითი და მათრახის მწარე ხმა.
ჩულაღია (ჩულაღიას) მჩატე (დ. ფიფია). =ქექე
ჩჷრე (ჩჷრეს) იხ. ჩირე, -- ჭაობი (ი. ყიფშ.); ტალახი (დ. ფიფია).
ჩხაფა (ჩხაფას) ხანის სიმეტე (დ. ფიფია).
ჩხომელ-ი (ჩხომელს) სათევზაო პატარა ნავი (დ. ფიფია).
ცაცხამუტ-ი (ცაცხამუტის) მარჯვე (დ. ფიფია).
ციმუ, ცჷმუ (ცი/ჷმუს) 1. ცხიმი, ქონი; ცმელი. თუ ეფერი გვანილი რდუ, პჭუნდინი, ციმუ წენდუ -- გოჭი ისეთი მსუქანი იყო, რომ ვწვავდი, ცმელი (ცხიმი) იქცეოდა. ტიბუ დღა რდუ, ციმუ წენდუ -- თბილი დღე იყო, თითქოს ცხიმი იღვრებოდა. შდრ. ძვ. ქართ. ცმელოვანებაჲ ცხიმიანობა (ზ. სარჯ., ლექსკ.); საბა: ცმელი ქონი გადაუმდნარი. ლაზ. ციმუ გადამწიფებული ლეღვიდან გადმოსული თაფლივით ტკბილი წვენი (აჭარ. დიალექტ. ლექსკ., 4, გვ. 70). 2. ოფლი (დ. ფიფია).
ცირაღილ-ი (ცირაღილ/რს) მშიშარა (დ. ფიფია).
ცორქო (ცოქოს) ვიწრო (დ. ფიფია).
ძაღარ-ი (ძაღარს) ძუნწი (დ. ფიფია).
ძღვირ-ი (ძღვირს) ღვთის გლახა (შ. ბერ.); გლახა (დ. ფიფია). მუ ეფერი ბონე ძღვირი, იშენი ძღვირი იჸიი: შ. ბერ., გვ. 161 -- როგორაც არ უნდა დაბანო გლახა მაინც გლახა (ღვთის გლახა) იქნება.
წარყილ-ი (წარყილს) მოხრილი (დ. ფიფია).
წიაპელ-ი (წიაპელს) შეკრული (დ. ფიფია).
წუნგა (წუნგას) სულელი (დ. ფიფია).
წუწელ-ი (წუწელ/რს) 1. უზადო, წმინდა. წუწელი -- ოზადულა ვაუღუნ ფერი -- ზადი რომ არ აქვს ისეთი. წუწელი ორქო -- უზადო (წმინდა) ოქრო, ბაჯაღლო. შურო ვაგოცოდუქო, ბაია წუწელს ქოვგუქუნი: ქხს, 1, გვ. 80 -- სულ არ გეცოდები, ბაია ყვითელს (მთლად ყვითელს) რომ ვგავარ. 2. ბაჯაღლო (დ. ფიფია).
ჭირთ-ი (ჭირთის) ხარიხა (დ. ფიფია).
ჭირკალ-ი (ჭირკალს) გაჭიმული (დ. ფიფია).
ჭირუ-ჭარუ (ჭირუ-ჭარუს) მითქმა-მოთქმა (დ. ფიფია).
ჭკობა (ჭკობას) წყვილი (დ. ფიფია).
ჭჷჭმათ-ი (ჭჷჭმათის) მარჯვე (დ. ფიფია). ჭჷჭმათი ბაღანა მარჯვე ბავშვი.
ჭყვერთ-ი (ჭყვერთის) 1. ლარი (დ. ფიფია); 2. ლობიოს ნედლი ნაყოფი, თესლებიანი პარკი. შდრ. ჭყვერტი.
ჭყოინდარ-ი (ჭყოინდარს) საეფისკოპო (დ. ფიფია).
ხაკო (ხაკოს) ფხუკიანი (დ. ფიფია); შტერი, ჩურჩუტი, გამოტვინებული. გვალე ხაკო რე ე ცოდაშ გორჩქინელი - მთლად უტვინოა ეს ცოდვის შვილი (გაჩენილი).
ხეკუ (ხეკუს) უხელო (დ. ფიფია). შდრ. ხეკულე.
ხესქერ-ი (ხესქერს) იგივეა, რაც ხესკელი, -- ხელის ბადე (ბ. კილანავა); გრძელტარიანი ბადე (დ. ფიფია).
ხვიჩა (ხვიჩას) 1. ბრდღვიალა; გაბადრული; კაშკაშა; ჩახჩახა. ხენწიფეში ოსურსქუა თოლი ხვიჩა, პიჯი ბჟა რე: აია, 1, გვ. 24 -- ხელმწიფის ქალიშვილი თვალვარსკვლავა (თვალკაშკაშა), (და) პირიმზეა. 2. ფართო (დ. ფიფია). 3. მამაკაცის სახელიცაა.
ხი, ხი-ი (ხის) ხალხი (დ. ფიფია). თიშენი ილჷნც ხიი ზღვაშორო -- იმიტომ ღელავს (იბრძვის) ხალხი ზღვასავით.
ხიბა (ხიბას) კარი (დ. ფიფია). შდრ. სიბა.
ხიტა1 (ხიტას) კანი (დ. ფიფია).
ხიჭმუჭუ (ხიჭმუჭუს) წვრილმანი (დ. ფიფია).
ხობორკულა (ხობორკულას) სამფეხა (დ. ფიფია); ხიბორკალი.
ხოჟო (ხოჟოს) მსხვილი (დ. ფიფია). შდრ. ხოზო.
ხურჭკუმ-ი (ხურჭკუმს) ვარსკვლავთ გუნდი, კრებული; ხომლი (დ. ფიფია). დუცუ გიმოკარკაცანც ფორონჯი ცა მერეკელი, ონჯუაშე-ხურჭკუმი დო გოთანაშა თუთარჩელა: კ. სამუშ., ქხპს, გვ. 117 -- თავზე დამკისკისებს ფორონჯი ცა მერეკელა (კრიალა და გამჭვირვალე ცა), დაბინდებიდან ვარსკვლავთ გუნდი და გათენებამდე `თუთარჩელა'.
ხუხუბ-ი (ხუხუბის) ღრმა თეფში (დ. ფიფია).
ჯანერ-ი (ჯანერს) ზარბაზანი (ხისა) (დ.ფიფია).
ჯღორა (ჯღორას) გაძღოლა (დ. ფიფია). იხ. ჯღვერა.
ჰაჰადეე! შორსდ. 1. ისე რა; არა უშავს. ენა, ჰაჰადეე, ქორე: ი. ყიფშ., გვ. 170 -- ეს, ისე რა, არის. ჰაჰადეთ ვორექია -- ისე რა, ვარო. 2. მდარე (დ. ფიფია).
აბხახვილ-ი (აბხახვილს) გამოცდილი, ეშმაკი (დ. ფიფია).
ადვალა (ადვალას) თავისთავზე მიწერა (დ. ფიფია); ამოდება (მაგ., ლაგმისა ცხენისათვის).
ალებურ-ი (ალებურს) დალოცვილი (დ. ფიფია).
ალიართენ-ი (ალიართენს) მაღალი სიცხე (დ. ფიფია).
არცან-ი (არცანს) როდინი (დ. ფიფია).
აფშიქა (აფშიქას) ქილა (დ. ფიფია).
http://www.facebook.com/notes/%E1%83%9B%E1...266930833334617