ინგლისური ვერსია (პირველს იმიტომ ვდებ რომ ყველაზე სრული ინფორმაცია ინგლისურშია, კრუნჩხვებსი რომ არ ჩავარდეს ზოგიერთი)
http://en.wikipedia.org/wiki/Georgian_Uprising_of_TexelThe Georgian Uprising on Texel (Dutch: Opstand der Georgiërs) (5 April 1945 – 20 May 1945) was an insurrection by the 882nd Infantry Battalion Königin Tamara (Queen Tamar or Tamara) of the Georgian Legion of the German Army (Wehrmacht Heer) stationed on the German occupied Dutch island of Texel (pronounced Tessel). The battalion was made up of 800 Georgians and 400 Germans, with mainly German officers. The event has been described as Europe's last battlefield.
The heavily fortified island was part of the German Atlantic Wall system of defense, however, since the allied landings in France it was relegated to relative insignificance. The men of the rebellious battalion were Red Army soldiers from the Georgian Soviet Socialist Republic captured on the Eastern front. They had been given a choice rarely offered by the Germans: the captured soldiers could choose either to remain in the POW camps, which would mean almost certain death, or to serve the Germans and be allowed a degree of freedom. The battalion was formed of men who chose the latter option.
The battalion had been formed at Kruszyna near Radom in Poland in June 1943 and was used initially to fight partisans. On 24 August 1943 it was ordered to the West to relieve troops of the Indische Freiwilligen-Legion Regiment 950. The battalion arrived at Zandvoort in the Netherlands on 30 August. From September 1943 to early February 1945 it was stationed at Zandvoort as part of the "Unterabschnitt [Subsection] Zandvoort". On 6 February 1945 the battalion was posted to Subsection Texel and received the fake designation Grenadier Regiment 177 of the 219th Infantry Division in early March. Preparations then started in late March 1945 for a move of several companies of the Georgian battalion to the Dutch mainland to oppose Allied advances – triggering the rebellion.[1]
Shortly after midnight on the night of 5-6 April 1945, the Georgians rose up and gained control of nearly the entire island. Approximately four hundred German soldiers were killed in the initial uprising, almost all while sleeping in the quarters they shared with Georgians, who used knives and bayonets. Others were shot and killed while standing guard or walking the roads of the island in groups or individually that night and the following day. Members of the Dutch resistance participated and assisted the Georgians,[2] however, the rebellion hinged on an expected Allied landing — which did not occur. The Georgians further failed to secure the naval batteries on the southern and northern coasts of the island; the crews of these artillery installations being the only Germans still alive on the island.
A counterattack was ordered and the 163rd Marine-Schützenregiment[3] arrived from the Dutch mainland. After two weeks of fighting the island was retaken. The German commander of the 882nd battalion, Major Klaus Breitner, stated long after the war that the uprising was “treachery, nothing else”; the captured mutineers were ordered to dig their own graves, remove their German uniforms, and be executed.[4]
During the Russian or Georgian war (as it is known on Texel) about 800 Germans, 565 Georgians, and 117 natives of Texel were killed. The destruction was enormous; dozens of farms went up in flames, with damage later estimated at ten million guilders (US$3.77 million[5]). The bloodshed lasted beyond the German capitulation in the Netherlands and Denmark on 5 May 1945 and even beyond Germany's general surrender on 8 May 1945. Not until 20 May 1945 were newly-arrived Canadian troops able to pacify "Europe’s last battlefield."
The Georgians lie buried in a ceremonial cemetery at the Hogeberg near Oudeschild. The survivors may have feared facing the same fate as most Soviet collaborators: forced repatriation, under the terms of the Yalta Conference, often followed by incarceration and banishment and, for officers, execution. While the 228 Georgians who survived by hiding in coastal minefields from the Germans or who were concealed by Texel farmers were not prosecuted, most of them disappeared into Stalin’s Gulags. Those still alive in the mid-1950s were rehabilitated and allowed to return home.[4] Until 1991, the ambassador of the Soviet Union to the Netherlands visited the graves of the Georgians on 4 May every year and, at least during the latter visits, called the Georgians "Heroes of the Soviet Union." On 4 May 2005, Mikheil Saakashvili visited the graves for the first time as the president of independent Georgia.
The German victims were initially buried in a part of the general cemetery in Den Burg. In 1949 they found their final resting place at Ysselsteyn military cemetery, Limburg province, the Netherlands. The cemetery is administered by the German War Graves Commission.
The final resting places of several Allied flight crews can also be found in the community cemetery in Den Burg.
A permanent exhibition dedicated to these events can be found in the Aeronautical Museum at the island's airport.
One of the last Georgian survivors of the uprising died in July 2007 and was buried with military honors in Zugdidi, Georgia.[6]
There is only one Georgian survivor still alive. Eugeny Artemidze was one of the main organizers; he is now 87 years old and lives in Manglisi. He has a museum about the Texel uprising in his own house.
ქართული ვერსია
http://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A2%E1%...%83%91%E1%83%90ტექსელის აჯანყება
ტექსელის აჯანყება (ნიდერლანდულად: Opstand der Georgiërs, ქართველთა აჯანყება), ვერმახტის 882-ე ქართული ბატალიონის შეიარაღებული აჯანყება ნაცისტური გერმანიის მიერ ოკუპირებულ კუნძულ ტექსელზე (ნიდერლანდები).
ტექსელის აჯანყება ქრონოლოგიურად იყო მეორე მსოფლიო ომის ევროპული ფრონტის ბოლო ეპიზოდი და ამიტომ ხშირად ევროპის უკანასკნელ ბრძოლადაც მოიხსენიებენ. ვერმახტის 822-ე ქართული ბატალიონი, რომელიც თამარ მეფის სახელს ატარებდა 1943 წლის ივნისში პოლონეთში ჩამოყალიბდა ტყვედ ჩავარდნილი და "ქართული ლეგიონის" რიგებში მიღებული ქართველი ეროვნების საბჭოთა ჯარისკაცებისაგან. 1945 წლის თებერვლისთვის, როდესაც გერმანულმა სარდლობამ ბატალიონი ტექსელზე განათავსა, იგი 800-მდე ქართველსა და 400-მდე გერმანელს, ძირითადად ოფიცრებს, ითვლიდა.
აჯანყება 1945 წლის 5 აპრილის ღამეს დაიწყო ქართველი ჯარისკაცების თავდასხმით გერმანელ ოფიცრებზე. მალე თითქმის მთელი კუნძული ამბოხებულების ხელში აღმოჩნდა, მაგრამ მოკავშირეთა დესანტის გადასხმა დაგვიანდა. გერმანელთა დამატებითმა ძალებმა აჯანყება ჩაახშეს. მძიმე ბრძოლებში 800 გერმანელი, 565 ქართველი და 117 ადგილობრივი მცხოვრები დაიღუპა.
ტექსელის აჯანყების ქართველ მონაწილეთაგან დღეისათვის მხოლოდ ერთი ადამიანია ცოცხალი.ევგენი არტემიძე აჯანყების ერთ ერთი ორგანიზატორი იყო. დღეს იგი 87 წლისაა და ცხოვრობს დაბა მანგლისში, სადაც საკუთარ სახლში მოწყობილი აქვს ტექსელის აჯანყების მუზეუმი.
Грузинское восстание на острове Тексел
http://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D1%80%...%81%D0%B5%D0%BBГрузинское восстание на острове Тексел (5 апреля 1945 — 20 мая 1945) — восстание батальона военнопленных советских солдат из Грузии на голландском острове Тексел против немецких оккупантов во время Второй мировой войны. Иногда это восстание описывают как «Последнее сражение в Европе».
Остров являлся ключевым пунктом германского Атлантического вала и был сильно укреплён. Грузинский батальон (около 800 человек) был сформирован из грузин, набранных немцами из лагерей советских военнопленных на территории Польши, которые предпочли воевать против коммунистов. Батальон был направлен в район голландского города Харлем. В начале 1944 года в батальоне возникла подпольная организация, и немцы, заподозрив это, перевели батальон на остров Тексел, где грузины выполняли вспомогательную роль.
В ночь с 5 на 6 апреля 1945, надеясь на скорую высадку войск союзников, бывшие советские солдаты подняли восстание против немцев, и за короткое время взяли остров под свой контроль, убив приблизительно 400 немцев. Однако им не удалось захватить береговые батареи на севере и юге острова, поэтому вскоре немцы высадили десант с материка и отбили остров после недели ожесточённых боёв. После этого грузины разбились на несколько групп, отошли за минные поля и продолжали сопротивление.
Georgian Uprising of Texel, ამის შესახებ არ მსმენია, თქვენ?
