ფორცხოლი
ხანგა მაკათური +
ჯგუფი: co-Moderators
წერილები: 25270
წევრი No.: 136032
რეგისტრ.: 17-September 11
|
#35998742 · 13 Apr 2013, 10:06 · · პროფილი · პირადი მიმოწერა · ჩატი
გურამ კარტოზია - მეგრულ-ლაზური ტექსტები
ტექსტეფი მარგალურო დო ლაზურო
ნინა
ართშახ მაფაქ დუძახუ მუშ გაგესქუას დო უწუუ: “არძაშ გემოანი მუთ რენ, გამიმზადია!”. თი კოჩიქით იდუ დო ფუჯიშ ნინაში ოჭკომალი გუუმზადუ დო ქუმუღუ. მაფას ქიმეეწონუ ათე ოჭკომალქ დო ოჭკომუნი უწუუ ხოლო: ”ონჯუაშა შხვა ოჭკომალი გამიმზადი, მარა არძაშ უგემური რდასია!”. თი კოჩიქ ხოლო ფუჯიშ ნინა გეჭოფუ, უჯგუში ოჭკომალი გუუმზადუ დო ქიმეუღუ. მაფაქ ოჭკომუ დო უწუუ: “მა სი არძაშ უფურაში გამიმზადი მაქი გიწიი დო არძაშ უჯგუში ოჭკომალი მუშენ გამიმზადია?”. ”ე, მაფა ჩქიმია, - უწუ თი კოჩიქ, - ქიანას არძა ჯგირს დო არძა ფურს ნინა ორთუ. ნინა მუჟანსით ჯგირს იჩიებუ, გემოანი რე; მუჟანსით ფურს რაგადანსჷნ, უმოს ტკბილი დო გემოანი იჸუაფუნია.
ნენა
ართე მაფაქ დუჯოხუ მუში მაგეარეს დო უწუ: “ირიშენ ნოსთონერი მუ რენ, დომიხვენიჲა!”. ემ კოჩიქთი იდუ დო ფუჯიშ ნენაში ოჭკომალე დუხვენუ დო ქომუღუ. მაფას ქომოწონდუ ემ ოჭკომალე დო ქოჭკომუში უწუ ხოლო: “ლიმჯიშა არჩქვა ოჭკომალე დომიხვენი, მარა ირიშენ უნოსთონე რტასენჲა!”. ემ კოჩიქ ხოლო ფუჯიშ ნენა ეზდუ დო უჯგიში ოჭკომალე დუხვენუ დო მენდუღუ. მაფაქ ოჭკომუ ოჭკომალე დო უწუ: “მა სი ირიშენ პატი მიხვენიმა ნა გიწვი დო ირიშენ უჯგიში ოჭკომალე მოთ მიხვენიჲა?”. “ე, მაფა ჩქიმიჲა, -უწუ ემ კოჩიქ, -ქიანას ირი კაობა დო ირი პატობა ნენაქ იქიფს. ნენაქ მუნდესთი კაობა ზოპონს, ნოსთონერი რენ; მუნდესთი პატობა ზოპონს, უმოსი ლოყა დო ნოსთონერი იყვენჲა”.
___________________________________________
სარფი დო დუნაი
ჟიროშ წანაშ წოხლე ცხოვრენდუ ჩქინი სარფის ართი ჯევაირი. ჯევაირიქ დუნაიშა ულა გეგნოჭყვიდუ. ჸუდეს ბაღანეფი დო მუშ ოსური ქიდიტუუ, მიდართუ დუნაიშა, ხუთ წანას ქორდუ ფარაში ოშიიბუს, ხუთ წანაშ უკულ ქუმორთუ ჸუდეშა. ჸუდეშა ქუმორთუნი, ონჯუას მუშ ოსურქ სუფრა ქუგუუნწყუ. ოჭკომალი ოჭკომეს. ჭკუმუაშ უკული მუშ ოსურქ სუფრა გეიონწყუ: “აბა, აწი ჩქიმითი დოპკოროცხათია!”. ჩილიშ კოროცხესინ, უმოსıქ გეგშართუ. ჯევაირიში ჩილი ჯგირ ოსურმინჯე ქოჸოფეე, თურმე მუთუნს ვემიოდინუანდუ. მუდგას ორგუანდუ დო მეწილუნდუნი, ირფელს ფარას ოკეთებაფუანდუ: მარქვალს, ბჟას, ჯანჯუხას... გიმოჩანდუ ათენენს დო ათაშ ჯევაირს ორჯგინუ. თიჟანს ჯევაირქ თქუ: “მა თინა ვამიჩქუდუ, დუნია დიდი ჸოფენ, მარა სარფით ჭიჭე დუნია ქოჸოფეენია!”.
სარფი დო თუნა
ჟუროშ წანაშ წოხლე სქიდუტუ ჩქინი სარფის არ ჯევაჰირი. ჯევაჰირიქ დოლინგონუ თუნაშა ოხთიმუ. ოხორის ბერეფე დო მუში ჩილი ნაშქუ, მენდახთუ თუნაშა. ხუთ წანას ქორტუ ფარა მოგაფუს, ხუთ წანაშ კულე ქომოხთუ ოხორიშა. ოხორიშა ნა მოხთუ, ლიმჯის ჩილი მუშიქ სუჶრა ქოდოდგუ. ოჭკომალე ქოჭკომეს. ოჭკომალეშ კულე ჩილი მუშიქ სუჶრა დოქოსუ დო გეიშკათი ქოდოდგუ: “ჰელე, აწი ჩქიმითი დოპკოროცხათჲა!”. ჩილი მუშიში ნა კოროცხეს, უმოსი ქაგამუხთეს. ჯევაჰირიში ჩილი კაი ოხორჭკუა ტერენ, მუთუ ვარ გონდინაფტერენ. მუთხანი ნა ორგატუ დო მეწილატუ, ირშეის ფარა ოხვენაფაფტუ: მარქვალის, მჟას… ჯანჯუხა ონწაფტუ, გამაჩაფტუ ანთეფე დო აშოთე ჯევაჰირის ოჯგინუ. ემ ვახთის ჯევაჰირიქ თქუ: “მა აჲა ვარ მიჩქიტუ, თუნა დიდი ტერენ. მარა სარფითი ჭიტა თუნა ტერენჲა!”.
__________________________
კატუშ ოკობურიწუა
დიჩილეს თურმე ჟირ მაჸალექ. ართ ვით-ვითოხუთ დღაშა ქიშეხვადესინ, ართ ურაგადუ მაჟირას: “მუ ბღოლია ჩქიმ დუსია!” შურო შველა ვამიღუ, ოსურქ დუს ქიგმოდოხოდუა!” დო თაში ირო, მუჟანსით ქიშეხვადუდეს, ათენა განგარდუ მუშ მაჸალეს. მაჟირა დღას მუთუნს ვეეჩიებუდუ მუშ ოსურიშენი. ართშახ კითხუ მანგარალქ თის: “მა ოსურქ მუთ ბღოლუნ ირო ირფელს იფჩიებუქ დო სი მუშენი მუთას იჩიებუქია სქანი ოსურიშენი? თიშნერი ჯგირი გიჸუნსო?” “აა-ვა, -უწუუ თიქ, -სი, ვორწყექ, კატუ ვაგიბურიწუნია! სი გიჩქუნო მუ ქიმინი: ჸუდეშა მეურქინ, სქანი ოსურწკუმა კატუ გაკობურიწი! უკული სქანი ოსური ჭკუაშა ქუმურსია”.
მიდართუ ეთიქ ჸუდეშა, მარა კატუ ვაჸუნს! გეჭოფუ მეძობელიში კატუ, ქიდიკინუ ხეს დო ჸუდეშა ქიმიჸონუ. მუშ ოსურქ მორთუნი, კოჩქ “ე კატუ თაქ მუს ორთუნია! დიძახუ დო გურ ქიმიიჸუნუ, კატუს ქიმიოსხაპუ, გაკობურიწუ დო მიოჸოთუ. მუშ ოსურქ კატუს გააჯინუნ, ქუმორთუ ქომონჯიშა დო ართი გაგმოფართხუ. “სი ჩქინი მეძობელიშ კატუ მუშენი ოკობურიწია? ოკობურიწუა გოკორდუკონ, დროშე ოკობურიწუნდია! ასე სი ათეჯგუა კატუ ქოძირი დო მეზობელს ქიმეჩი, ვარა გიგაშქვინ, ვითშა მეტის გიგაშქვანქია!” -უწუ. ართ ჟირ-სუმ დღაშა მაჸალეფქ ხოლო ქიშეხვადეს დო ეთიქ ქუწუუ მუქ აღოლუნი. “ქო, სქან ოსურქ მართალ გიწუ. კატუშ ოკობურიწუა გოკოდუკონ, დროშე ღოლანდია!”
კატუშ ოკობრიწუ
დიჩილერენან ჟურ მანებრაქ. არ ვით-ვითოხუთ დღაშა ქოკვაგესში, არიქ უღარღალუ მაჟურას: “მუ ვოღოდა ჩქიმი თის!” ჩქარ შველა ვა მიღუნ, ოხორჯა თის ქოგემხედუ!” დო ეშო ირორას მუნდესთი ოკვაგეტეს, ამუქ ამგარტუ მუში მანებრას. მაჟურაქ პოტეს მუთუ ვა ზოპონტუ მუში ოხორჯა შენი. ართე კითხუ მამგარექ ამუს: “მა ოხორჯაქ ნა მოღოდაფს ირო ბზოპონ დო სი მუშენი მუთუ ვა ზოპონ სქანი ოხორჯა შენი? ეკო კაი გიყონუნი?” “ააჲა, -უწუ ემუქ, -სი, გოწკერ, კატუ ვა ოკოგიბრიწუნჲა! სი გიჩქინი, მუ ყვი: ოხორიშა იდაში სქანი ოხორჯა კალა კატუ ქოკობრიწი! ოკულე სქანი ოხორჯა ღნოსიშა ქომულუნჲა”.
მენდახთუ ეჲა ოხორიშა, მარა კატუ ვა უყონუნ! ეზდუ მანძაგერიში კატუ ქოგეგინუ ხე მუშიშა დო ოხორიშა ქომუყონუ. ოხორჯა მუში მოხთუში, კოჩი “ე კატუქ აქ მუ იქიფსჲა!” დუჯოხუ დო გური ქომოიშქვინუ, კატუს ნანკაპუ, ქოგობრიწუ დო მეტკოჩუ. ოხორჯა მუშიქ კატუს მენდოწკედუ, ქომოხთუ ქიმოლიშა დო არ გამოშათხუ. “სი მანძაგერი ჩქიმიშ კატუ მოთ ოკობრიწი? ოკობრიწუ გინტუნა, ორა მუშის ოკობრიწატი! აწი სი ამუსთერი კატუ ქოძირი დო მანძაგერის ქომეჩი, ვანა ნა გეგჩიჲა, ვითშა მეტა ქოგეგჩაფჲა!” -უწუ.
არ ჟურ-სუმ დღაში მანებრაფე ხოლოთი ქოკვაგეს დო ამუქ დუწუ მუს ნა აღოდუფე. “ჰო, სქანი ოხორჯაქ მთინი გიწუ. კატუშ ოკობრიწუ გინონტაში, ორაშე იქიფტიჲა!”
______________________________________________
ტყურა
ტყურათ ძიცინითი ტყურა მაფუ, მარა ასე დიბრჩინი დო წოხლე იფჩიებუდინ თიჯგუა ტყურეფი ვამათქვე. წანეფქ მიდამიღეს აზრი. უაზრო კოჩქ მუთუნ ტყურა თქუ და, მუში ტყურა ტყურა ქიჸიი! მა წოხლე ტყურეფს იფჩიებუდინი, არძა მიჯერდუ დო მა ხოლო მართალ მაფუდუ ირფელ. ოდო მირჩქილით ასე.
პაპულ ჩქიმიში პაპულიში პაპული ძალამ სქვამ კოჩი რდუ. სისქვამა ზოხო რდას დო მუში ნძალა მართალო ნძალა რდუ. ამდღარიცალო ფშუ, ბაბა ჩქიმიშ დიარას ხინჯი ხორცქუდუნი, მუჭო გიოსხაპუ ცხენს დო ართი ხინჯი ქიდეეკინუ. სუმ დღას დო სუმ სერს თეში გერდუ. მიდგა გილეშუნი ირი კოჩი თიქ გუუტუ ხინჯის, ხინჯიქ დოტირხ დო ღალქ მიდეღუ.
ბაბა ჩქიმი ჩქიმდე ეჩი წანათი უკულაში რდუ დო პაპულ ჩქიმქ უწუუ ბაბა ჩქიმს: “სი დიჩილინ, ენა ძალამ ჯგირი რენია, მარა თი ბაღანა ირჩინუუნ ვარწყექო?! მორთი, თინა ხოლო დოვოჩილათია!” თქუ. “დოვოჩილათ დო დოვოჩილათ! მარა მი მეფჩათ, მუში ოსქვებური თაქ მითა რენია!” -უწუუ ბაბა ჩქიმქ ხოლო. პაპულ ჩქიმში პაპულიში პაპულიქ: “ათეშ ნარღი ვაგიღუდას, მა დობგორუნქია მიდგარენსი! მითინ ვაბძირი და, ჩქინ მაფაში ძღაბი იშენ ქიმეფჩათ, გლახა ძღაბი შურო ვარენია”, -უწუუ დო ქუდომიძახუ. მათი ქიმევრთი, მუთა მიჩქუნი თეში! მიჩქუდუკო მაფაშ ძღაბი ღნა გურისინი, მევახოლუუდიო?! ქიმევრთი დო ქეწუდირთი.
ბაბა ჩქიმიქ ათეჯგუა სიტყვეფი მიწუ: “სქუა ჩქიმი, სი ვადირჩინინ თის ნუმ უჯინექ! დუგოჩილითკონი, გლახა ვეიჸუაფუდ. ჩქინი მაფაში ძღაბი სქანი ოსქვებური ვარენდა, გლახა ძღაბითი ვარე. სქან რჩინაფას ვუცადითდა, ეთით დირჩინუუ, უკული შხვას მუს ღოლანქ ეთისია! -თქუნი, მა გურქ მომირთუ, მიდგა მაფაშ ძღაბი მუჭო ფშქიდესმაქი. ასეიანი ჭკუა თიჟანს ქომიღუდუკონი, თეში მუჭო ფთქუანდი!
პაპულ ჩქიმიში პაპულიში პაპულიქ: “ვაკონდა, სი ძალათ ხო ვამეჩანქია?!” დო არ ქალუდგჷ ბაბა ჩქიმის. ბაბა ჩქიმქ ინგარუ, იდუ დო ბაბა მუშის ფორჩას ქიგლუდოხოდუ.
მა დო პაპულ ჩქიმიშ პაპულიში პაპული ქიგვოდოხოდით ცხენეფს დო მიდავრთით. ჭიჭე ვიდითდა, ხოლო ბრელქ მალინეს. მუდგათ იჸუუ, ქუმოვრთით სტამბოლიშა, მარა კარი კილერი რდუ, მი მინგაშქვანს?! ვუძახით, ვიძახით, მითინქ ხონარ ვეშიღუ, აშქურინეს, დოპილუნანია დო პაპულ ჩქიმიშ პაპულიში პაპულის გურქ ქუმურთუ. ქიმიანჯირუ კარს დო გეკარღუ. მინიბლითინ, სულთან სულეიმანქ ქიმიოკანკალუ დო: “ქო, ვაპილათ დო მუდგა გოკონანი, ფთხითია!” -მიწუეს. პაპულ ჩქიმიში პაპულიში პაპულიქ: “სი მუ გაღვენუაფუ თინერი, ჩქი ეპჭოფუნთინ! ძღაბი ქოგიჸუნსდა ქობძირუნთ, ქუმომეწონესდა, მიდეპონანთია!” -თქუ. მუში ძღაბეფი ხეთე გაგმიჸონეს, მარა ართიქ ხოლო ვემმეწონუ. ართ-ჟირ დღას სულეიმანიწკუმა გაფჩენდით დო მიდავრთით შხვა არდგილეფშა. ბრელ იბდით, მარა ჩქიმი ოსქვებურქ სოთინ ვამაძირუ. ჩქინ ჸუდეშა მიფშითინ, პაპული ჩქიმიშ პაპულიში პაპულიქ უწყარე ორომეშა დინილუ დო დიშქვიდუ. ჸუდეშა ქუმოვრთინი, მათი ქიდივბადი. ვირდუუდინ, მუქ მაღოლუნი ვაფშუ, ვარა ქოგიწიინდით.
მცუდი
მცუდიშ ძიცინათი მცუდი მომიხთეფს მარა აწი დოვიბადი დო წოხლე ნა ბზოპონტი მცუდეფე ვა მათქვენ. წანაფექ მენდამიღეს ჶიკირი. უჶიკირე კოჩიქ მუთუ მცუდი თქუნათი, მცუდი მუში მცუდი რენ! მა წოხლე მცუდეფე ბზოპონტიში, ირიქ მიჯერტუ დო მათი მთინი მომიხთეფტუ ენთეფე. ედო მემიყუჯით აწი.
პაპული ჩქიმიში პაპულიში პაპული დიდო მსქვა კოჩი რტუ. მსქვანობა არკელე რტას დო მუში მენჯელი მთინითი მენჯელი რტუ. ანდღასთერი მშუნს, მუჭო ბაბა ჩქიმიშ ჭანდას ხინჯი ნტროცუტუში, მუჭო გენკაპუ ცხენის დო არ ხინჯი ქოდოქაჩუ. სუმ დღას დო სუმ სერის ეშო დგიტუ. მუთხა, ირი კოჩი გულილესში ოხუშქუ ხინჯის, ხინჯი დოლოლუ დო ღალიქ მენდიღუ. ბაბა ჩქიმი ჩქიმდენ ეჩი წანათე უკლაში რტუ დო პაპული ჩქიმიქ უწუ ბაბა ჩქიმის: “სი დიჩილი, ეჲა დიდო კაი რენჲა მარა ამ ბერე ნა იბადენ ვა ძიროფი?! მოხთი, ათი დოვოჩილათჲა!” თქუ. “დოვოჩილათ დო დოვოჩილათ! მარა მი მეფჩათ, მუში მემსქვანუ აქ მითი რენიჲა!” -უწუ ბაბა ჩქიმიქთი. პაპული ჩქიმიში პაპულიში პაპულიქ: “ემუში დერდი ვა გიღუტას, მა დოვუგორუფ არ მითხანი! მითი ვა ბძირინათი, მაფა ჩქინიში ბოზო ქომეფჩათ, პატი ბოზო ჩქარ ვა რენჲა”, -უწუ დო ქოდომიჯოხუ. მათი ქომეფთი, შა მუთუ მიჩქინი! მიჩქიტუკონ მაფაშ ბოზო გურის ნა უღუნან, მევახოლეტიი?! აწი მოფთი დო ქოგოწოვუდგითი. ბაბა ჩქიმიქ ასთერი თქვალაფე მიწუ: “სქირი ჩქიმი, სი ნა ვა დიბადი ემუს მო ოწკერ! დოგოჩილათნა, პატი ვა იყვენ. მაფა ჩქინიშ ბოზო სქანი მემსქვანუ ვა რენნათი, პატი ბოზო ვა რენ. სქანი ობადუ დოფჩვითნა, ეთი დიხჩინენ, ოკულე ჩქვა მუ ღოდი ეჲაჲა! -თქუში, მა გური ქომომიხთუ, მითხა მაფაშ ბოზო მუჭო მემიკარდეს მადო. აწინერი ღნოსი ემ ორაფეს ქომიღუტუკონი, ეშო მუჭო ბზოპონტი! პაპული ჩქიმიში პაპულიში პაპულიქ: “ვა უნონნა, სი შა ზორითენ მეჩარეიჲა?!” დო არ დოტკვაცინუ ბაბა ჩქიმის. ბაბა ჩქიმიქ იმგარუ, იდუ დო ბაბა მუშის პოდიას ქოგელუხედუ. მა დო პაპული ჩქიმიშ პაპულიში პაპული გეფხედით ცხენეფეს დო ვიგზალით. ჭიტა ვიდათნათი, დიდო მალეს. მუთხა რენ დიყუ, ქომოფთით, პოლიშა მარა ნეკნა ნკილერი რტუ, მიქ ამაგოჩქუმერს?! ვუჯოხით, ვიჯოხით, მითიქ ხონარი ვა ეშიღუ, აშქურინეს, დომპილასენანჲა დო პაპული ჩქიმიშ პაპულიში პაპულის გური ქომუხთუ. ქონაჯინუ ნეკნას დო ქოდოლობღუ. ნეკნას ამაფთით, ვა ამაფთით, სულტან სულეჲმანიქ ქონიკანკალუ დო: “ქო ვა მპილათ დო მუთხა გინონან, მახვეწითჲა!” -მიწვეს. პაპული ჩქიმიშ პაპულიში პაპულიქ: “სი მუ გაყვენ ეშო შეი, ჩქინ ნა ებზდათენ! ბოზო ქოგიყონუნნა, ქობძირათ, ქომომწონდესნა, მენდავიყონოფთჲა!” -თქუ. მუში ბოზოფე არშვაჯის ქოგამიყონეს, მარა ჩქართი ვა მომწონდუ. არ-ჟურ დღას სულეჲმანი კალა ქოდობდგითით დო ვიგზალით ჩქვა სვაფეშა. დიდო ვიდით მარა ჩქიმი მემსქვანუ სოთი ვარ მაძირუ. ოხორი ჩქინიშა მოვულუტითში, პაპული ჩქიმიშ პაპულიში პაპული უწკარე ორომეს დოლოლუ დო დიშქვიდუ. ოხორიშა მოფთიში, მათი ქოდოვიბადი. ვირდეტიში, ნა მაღოდუფე ვა მშუნს, ვარნა დოგიწუმეტით.
|
· 
მეგრული ენა და მისი განვითარება
