აფსუა ხალხის კულტურა

სომხური გეოგრაფია: მდინარე დრაკონი მომდინარეობს ალანის ქვეყნიდან და ეგერქს და აბაზგიას განყოფს ერთმანეთისგან
ქ.ც. თამარი ჟამითჟამს მოიანადირის ალანთა ქვეყანა რომელ არს აფხაზეთი.
ვახუშტი: კოდორი მოედინება ალანის ქვეყნიდან.
საკენთან ახლოს იყო სოფელი ალანდა
ბიზანტიელებს დალის ხეობის ალანებისთვის გადაცემა უნდოდათ.ამაში ბიზანტიის და ალანიის ინტერესები ემთხვეოდა.და მისიმიების გაწყვეტის შემდეგ კიდეც გადასცეს
დალის ხეობა ალანებს
mtiuli...
მას შემდეგ რაც დალის ხეობა აფხაზთა და ქართველთა ხელში გადადის მას მაინც ალანი ქვია.ასე რომ ალანები ადგილობრივი მოსახლეობაა.
ფიუსტი ხათების მეფეა არაა აფხაზური

Homo_Georgicus
შე საცოდაო ბუტკუჯი შენნაირებს წყალზე ჩაიყვანს და წყალს არ დაალევინებს
მე მოვიყვანე წყაროები შენ მოიყვანე წყაროები რომ დალის ხეობაში 6-15ს. ოსებს გარდა სხვა ვინმე ცხოვრობდა თორე დაგიძახებ ვოზდუხას
(ვხუმრობ მკიდიხარ)

This post has been edited by Kakha.G on 13 Oct 2019, 19:37

Kakha.G

ალანების კოდორშI გადმოყვანისას უფრო გარნიზონზე იყო საუბარი და არა ხეობის მოსახლოების ძირითად ნაწილზე
ეგ რომ დავუშვათ, განა ოსურით აიხსნება კოდორის ტოპონიმიკის რაღაც ნაწილი მაინც
რუკებზე დატანილი ალანი, სადღაც კოდორის სათავეებთა შესაძლოა სწორედ იმ ცნობის გამოძახილი იყოს

This post has been edited by Dehumanizer on 13 Oct 2019, 19:40

Dehumanizer
ქართული წყაროები დალის ხეობას ალანს უწოდებენ
ამოწყვეტილ ქვეყანაში ოსების გარნიზონის შეყვანა ქვეყნის ოსებისთვის ჩუქებას ნიშნავდა.
კოდორის ხეობა უუუაღრესად მნიშვნელოვანი იყო ალანიისთვის ძაან ჭირდებოდათ.
მითუმეტეს საკენის ახლოს სოფელი ალანდაც კი არსებობდა.
ოსურ მეგრულ აფხაზური შეხვედრების ადგილიც მხოლოდ კოდორის ხეობა შეიძლება ყოფილიყო

Kაკჰა.G

ალანთა გარნიზონი იდგა ლაზიკა ალანების საზღვარზე მისიმიანეთის მონაკვეთზე და მას ერქვა ბუქლოონი .
ის მდებარეობდა ქლუხორის უღელტეხილის მიდამოებში და არა კოდორის ხეობის გასწვრივ .

butkuj
ბიზანტია და ალანია სასიცოცხლოდ დაინტერესებულები იყვნენ შეხების წერტილით და ასეთი შექმნეს კიდეც მისიმიეთის ალანიისთვის გადაცემით.სებასტოპოლისში ბიზანტიელები იდგენ და ლათას ზემოთ ალანები.ბიზანტიას გარანტირებული ქონდა ალანი მოქირავნეები ამიერკავკასიაში გართულების შემთხვევაში ხოლო ალანებს თავისუფალი სავაჭრო გზა საქონლის გასაყიდად და მარილის საყიდად სებასტოპოლისში.
ამიტომ ამოწყვიტეს მისიმიები.
ვიმეორებ ქართული წყაროები დალის ხეობას ალანს უწოდებენ და არა რამე სხვა სახელს.

Kაკჰა.G

ქართულ წყაროებში დალის ხეობა ვაბშე არ ფიგურირებს )
იტალიელ მისიონერების ჩანაწერებში ალანები ანუ ყარაჩაელები კავკასიის ჩრდილოეთ კალთაზე მოიხსენიენებენ .
დღევანდელი კოდორის ხეოვის ზემო წელი სავარაუდოდ საერთოდ დაუსახლებელი იყო XV- XVIIსს. მანამდე XIV ს. იქ იდგა ეკლესია ს .ჩხალთის მახლობლად .

butkuj
ოკ სად მდებარეობდა ალანის ქვეყანა სადაც თამარი ნადირობდა ჟამითჟამს?ლოკაცია აფხაზეთში უნდა მოძებნო.
ცხადია ნადირობა საბაბი იყო მიზეზი თამარის ოსეთთან ურთიერთობაში უნდა იყოს.
დამოუკიდებელი წყაროები აშხარაცუიცი და ვახუშტი კოდორის ზემო წელს ალანიაში გულუსხმობს.
ჰამაც კოდორზე გადიოდა გზა რომელიც ჩ.კავკასიას მარილით და რკინით ამარაგებდა ხოლო ჩ.კავკასია მონებს და საქონელს ყიდდა, წარმოუდგენელია ეს გზა ისე უკაცრიელი ყოფილიყო როგორც ბორჯომის ხეობა 18ს.ში

Kაკჰა.G

ვახუშტი რა წყაროა ?)
მას სვანეთი მდ.ყუბანის აუზში მოუთავსებია . ტიპმა გარტყმაზე არ იყო რომ სვანეთში სათავეს იღებს მდ.ენგური)

რომც ყოფილიყოს ალანებით /ოსებით დასახლებული კოდორის ხეობა ეს როდის უნდა იყოს ? ბაგრატ III დროს ? თამარის ან რუსუდანის დროს ? როგორ წარმოგიდგენია საქართველოს ძლიერების პიკზე ოსებს ვინ შემოუშვებდა კოდორში ?
ხოლო მონღოლების მერე ოსები გაქრნენ თვით ყარაჩაის და ყაბარდოს ტერიტორიებზე და მათი ადგილი ჯერ თურქებმა დაიკავეს შემდეგ ადიღებმა. ასე რომ ოსების დასახლებული VIII-XVI სს. კოდორის ხეობა ალოგიკურია.

butkuj
ვახუშტის ყუბანი ენგური კოდორი და ბზიფი ერთი მდინარე გონია მაგრამ ვახუშტის დროს სვანები ყუბანის ზემოთში ცხოვრობდნენ. ნუ ფაქტია რომ წყაროები კოდორის ზემოთს ალანს უწოდებენ.
ბაგრატიონებს დალი ოსებით დასახლებული დახვდათ.
რა პროცესები წავიდა მანდ 15ს.მერე უცნობია

Kაკჰა.G

სვანებს არასოდეს არ უცხოვრიათ ყუბანის ზემოთში მითუმეტესად ვახუშტის დროს . მაგ დროს კოდორის ხეობა აფხაზებს ეკავად და სვანებს რა უნდოდა ყუბანის სათავეებში . გეომეტრია ისწავლე)

butkuj
6-9 ს.ში ვორონოვს თუ დავუჯერებთ იუსტინიანეს და ყრუს ლაშქრობის შედეგად დალის ხეობაცარიელდება.ნუ ერთადერთი ისიც გადააფხაზებული ტოპონიმი ალანდა მეტყველებს ალანების იქ ყოფნაზე.
აფხაზთა სამეფოს წარმოქმნისთანავე აფხაზები უეჭველად დაიბრუნებდენ დალს.დალი ამის შემდეგ ცხუმუს საერისთაში შედის.თამარის სიკვდილის შემდეგ დადიანი ცხუმის საერისთაოს ანაკოფიამდე იერთებს.ჩანს მაგ ტერიტორიაზე გამეგრელება შორს იყო წასული და დადიანი მას ოდიშის ნაწილად თვლიდა.

Kაკჰა.G

მაინც მიეხრები აფხაზებისკენ )))
იუსტინიანეს დროს წებელდის ახლოს მოხსენებული "ჯიხახორა" იგივე ჯიხაშკარი არ იყო ? ხოდა რომც მეგრელები იქ დადიანეს დროს მოვიდნენო მაშ VIს . რა უნდოდა იქ მეგრულ ტოპონიმებს ?)
ან და წებელის მართებული სახელი წაბალ იყოს მაშ ბერძნულად წიბელია და მეგრ. წებელი რავა იქნებოდა ?)

butkuj
მე ვლაპარაკობ კელასირიდან ანაკოფიამდე ტერიტორიაზე
ეგრისწყლიდან კელასურამდე ტერიტორია ეგრისმა უკვე 3ს.ში გაითავისა

Kakha.G

წყაროებში არის მითითებული "თამარის ნადირობა" ოსეთში?

რა უნდოდა ოქროს ხანის მონარქს სადღაც ყივჩაღების დონის ალანიაში, მოკლედ რა საქმე ექნებოდა იქ რასაც მისი წარმომადგენელი მის გარეშე ვერ გააკეთებდა?

Carver
დალის ხეობაში ნადირობაზე წერს ქ.ც.
მსგავსი ხალხი (აფხაზები სვანები ოსები ხევსურები) აღიარებდენ მხოლოდ მეფეს და უაღრესად სძულდათ ფეოდალები.ამიტომ მეფეებს ამ რეგიონებში უშუალოდ ხელით მართვა უწევდათ