შეცდომები ლიტერატურულ ნაწარმოებებში და კინოებში, აღმოგიჩენიათ?

მართლაც საინტერესო მიგნებაა

* * *
------------------------------------

მორიგი შეცდომის შესახებ ნოდარ დუმბაძის "კუკარაჩაში". ვარჩევთ ამ გამოცემიდან:

ნოდარ დუმბაძე, წიგნი მესამე, მოთხრობები, თბილისი, "მერანი" 1990 წელი

მაშ ასე, მე-9 გვერდზე მოყოლილია ის ამბავი რომ კუკარაჩა დაბრუნდა თუ არა ფინეთის (1939-1940 წლების ომზეა საუბარი და არა 1941-1944 წლებისაზე) ეგრევე რაიკომში მისულა და სამუშაო უთხოვია და მილიციაში მიუღია კიდეც, ანუ კუკარაჩა მილიციონერი გამხდარა 1940 წლის მარტში (ანუ სრულიად უკიდურეს შემთხვევაში 1-2 თვით ადრე თუკი დავუშვებთ რომ ჯერ კიდევ ომის დამთავრებამდე, ანუ 13 მარტამდე (ამ დღეს მორჩა მაგ ომი) იგი ჯარიდან გამოუსტუმრებიათ რაღაც სხვა მიზეზით, სხვათაშორის 70-ე გვერდზე მოცემულია რადიოგრამის ასლი რომელიც შეეხება მურტალოს ამბავს და რომელსაც კუკარაჩაც კითხულობს და ეს რადიოგრამა დათარიღებულია 1940 წლის 10 მარტით. აქედან გამომდინარებს რომ კუკარაჩა ოდნავ ადრე წამოსულა მართლა ჯარიდან) და იქამდე ამ მოთხრობაში მომხდარ ამბებთან საერთოდ არაფერი ესაქმებოდა.
ახლა გადავშალოთ 65-66 გვერდები და იქ აღმოვაჩენთ ინგა ლალიაშვილის განცხადებას რომელიც დათარიღებულია 1936 წლის 27 სექტემბრით და ამის მერე ინგას და კუკარაჩას საუბარია! არადა ეს საუბარი მხოლოდ 1940 ან 1941 წელს თუ შედგებოდა
ეს კიდევ არაფერი, ახლა გადავშალოთ 79-ე გვერდზე და იქ აღწერილია კუკარაჩას და ინგას (რომლებიც უკვე გაცნობილები არიან და კიდევ მეტიც ) საუბარი ქალბატონ ანიკოსთან და თამაზისთან და იქ ქალბატონი ანიკო ახსენებს საბჭოთა კავშირ-გერმანიის ხელშეკრულებას რომელიც დაიდო 1939 წლის აგვისტოში, ანუ მაშინ როცა კუკარაჩა არც მილიციაში მსახურობდა (და შესაძლებელია არც ჯარში) და როცა მით უმეტეს თითქოს ინგაც არ უნდა ჰყოლოდა გაცნობილი! თუმცა თუ კუკარაჩა მილიციაში ჯარში მსახურობდა 1936 წელს (როცა ინგას განცხადებას კითხულობდა) მაშინ ეს ამბავი გასაგებია (ანუ აქ ფინეთის ომის ამბავი ურევს ყველაფერს) მაგრამ ის რადიოგრამა მაინც ძალიან უცნაურადაა აქ ჩაკვეხებული: მაგ დროისათვის (ანუ 1940 წლის მარტისათვის) ჯერ ინგა და მურტალო არიან შეყვარებულები და არა ინგა და კუკარაჩა! თუმცა შეიძლება ეს საუბარი/შეხვედრა ქალბატონ ანიკოსთან შედგა ასე 1941 წლის დასაწყიში და ამ დროისათვის მსოფლიო „ჯერ კიდევ საუბრობდა საბჭოთა კავშირ გერმანიის ხელშეკრულებაზე“ მაგრამ ეს საეჭვოა ამ ხელშეკრულების დადებიდან წელიწად-ნახევრის შემდეგ! თუმცა შეიძლება ეს ქალბატონმა ანიკომ ისე ხუმრობითაც თქვა.

This post has been edited by არწივი9 on 18 Apr 2012, 17:22

კიდევ ერთი შეუსაბამობის შესახებ, ამჯერად ალექსამდრე დიუმას „სამ მუშკეტერში“, ვკითხულობთ ამ გამოცემიდან (თბილისი, „ნაკადული“, 1983 წ.):

ესე იგი, გადავშალოთ 518 გვერდზე (თავი „ოჯახური საქმე“) და იქ საუბარია მილედის ბოროტმოქმედებაზე და მის ქმარზე, კერძოდ:

ესე იგი, აქ ათოსმა სრულიად პირდაპირ განაცხადა რომ მილედი მისი ცოლია და არამისმა და პორთოსმა ეს თავისი ყურით გაიგონეს, დ’არტანიანზე კი ცხადია არაა საუბარი რადგან მას ეს ამბავი ადრევე იცოდა.
ახლა გადავშალოთ 668-ე გვერდი (თავი „უკანასკნელი წვეთი“) და იქ წერია:

სავსებით გაუგებარია, რამ გააკვირვა პორთოსი და არამისი? მათ ხომ უკვე იცოდნენ რომ მილედი ათოსის ცოლი იყო? თუ ვითომ იმან გააკვირვა ორივენი რომ ათოსმა ეს საიდუმლოება გაამჟღავნა?

არწივი9

ის გაუკვირდათ, ამის შესახებ ლორდ უინტერს რომ უთხრა... ასე აღვიქვი მე თავიდანვე.

ნუ დაგავიწყდებათ მარტივი ჭეშმარიტება: ,,შეცდომა ადამიანურია...”

არწივი9

1936 წელს დაწერილი ინგას განცხადება საპასპორტო მაგიდის არქივიდან აქვს ამოღებული კუკარაჩას(იქვეა მინიშნებული), ასე რომ ეს შეცდომა არ არის.
რადიოგრამის თარიღი მართლა საინტერესოა- იმის გათვალისწინებით რომ მწერალს რადიოგრამის მიღებამდე ერთი ზაფხული აღწერილი აქვს მოთხრობაში გამოდის რომ კუკარაჩას მილიციაში ყველაზე გვიან 1939 წლის გაზაფხულ-ზაფხულში დაუწყია მუშაობა-ფინეთის ომის დაწყებამდე რამდენიმე თვით ადრე, თუ დავუშვებთ რომ თარიღი არასწორია(კორექტურა ან მწერლის შეცდომა) და უნდა იყოს 1941 წელი, მაშინ მურტალოს გაშვებიდან (1941 წლის 19 აპრილი) კუკარაჩას მკვლელობამდე (1941 წლის 16-17 მაისი) ძალიან ცოტა დროა და აღწერილი მოვლენები ამ პერიოდში არანაირად არ ეტევა.

განვიხილოთ შეცდომა ალექსანდრე დიუმას ცნობილ რომანში „ოცი წლის შემდეგ“, ვკითხულობთ ამ გამოცემიდან:

გვ. 382, ანუ აქ ისე გამოდის რომ მილედის ვაჟიშვილის ამბავი ათოსმა უთხრა დ’არტანიანს, მაგრამ ახლა გადავშალოთ 155-ე გვერდზე და იქ წერია:

ცოტა აღრევა ხომ არ არის? მილედის შვილის ამბავი უპირველეს ყოვლისა უნდა სცოდნოდა დ’არტანიანს რადგან „სამ მუშკეტერში“ სწორედ მილედი ეუბნება ამას:

და „ოცი წლის შემდეგში“ სწორედ დ’არტანიანი პასუხობს ათოსის შეკითხვაზე-დიახ, ჰყავდაო ვაჟიშვილი და რაკი ასეა მილედის ვაჟიშვილის ამბავი ათოსს კი არ უნდა ეთქვა დ’არტანიანისათვის, არამედ დ’არტანიანს ათოსისათვის.

1936 წელს დაწერილი ინგას განცხადება საპასპორტო მაგიდის არქივიდან აქვს ამოღებული კუკარაჩას(იქვეა მინიშნებული), ასე რომ ეს შეცდომა არ არის.

გამომრჩა ეს ამბავი როგორც ჩანს

This post has been edited by არწივი9 on 15 May 2012, 17:07

კინოებში დახუია

http://www.imdb.com/title/tt0245844/

რამოდენიმე დღის უკან გაეძრო ტელევიზორში ხოდა ცოტა ხანი ვუყურე, ციხიდან რო გამოიქცევა კუნძულზე რომ გამოვა, უკან ფონზე ნაროდი ჩანს გადამღები ჯგუფი

კიდევ ერთი შეცდომის შესახებ ისევ „ოცის წლის შემდეგიდან“, ნაწილი II, თავი XIII, გვ. 604:

ახლა გადავშალოთ 620-ე გვერდზე და იქ წერია:

და მომდევნო, 621-ე გვერდზე:

?
ერთ აზნაურზე თუ ათას ხუთასი პისტოლის „მიღებას“ აპირებდა დ’არტანიანი, მაშინ მორდაუნტმა საიდან მოიტანა ორი ათასი პისტოლი ნაცვლად სამი ათასისა? თუ ელემენტარული არითმეტიკა შეეშალა?

კიდევ ერთი შეცდომის შესახებ, ამჯერად ალექსანდრე დიუმას „გრაფი მონტე-კრისტოდან“, ვკითხულობთ ამ გამოცემიდან:

მე-18 თავის მე-200 და 201-ე გვერდებზე პაპი ალექსანდრე VI-ის ამბების აღწერაა სადაც იგი სადილზე დაპატიჟებს და შემდეგ მოწამლავს ორ კარდინალს-სპადას და როსპილიოზას. მე-200 გვერდზე ვკითხულობთ:

ხოლო, მომდევნო გვერდზე წერია:

ეს ორი ინფორმაცია ერთმანეთს გამორიცხავს

ისევ შეცდომის შესახებ, მაგრამ ამჯერად არა დედანში, არამედ ქართულ თარგმანში ვკითხულობთ უოლტერ სკოტის რომანს „აივენჰოს“ ამ გამოცემიდან:

თავი მეორე, გვერდი 25.
ხოლო ინგლისურ დედანში წერია:

http://ebooks.adelaide.edu.au/s/scott/walt...e/chapter2.html
და რასაკვირველია თარგმანში შეცდომაა რადგან მე-12 საუკუნის ბოლოს (ამ დროს მიმდინარეობს რომანში მოქმედება) უცნობი იყო ტერმინი „ოსმალო“ რომელიც დაახლოებით ერთი საუკუნის მერე გაჩნდა ოსმან პირველის დროს. ხოლო ეთნონიმი "თურქი"კი გაცილებით ძველია:

"შერეკილებში" ბიძია ბაბუა ამბობს,
სიყვარული ვერტიკალურია და ბრუნვადი
+ შეცნობილი აუცილებლობა
+ ემ ცე კვადრატ


შემდეგი ეპოქის ფრაზებია,

მაგრამ მე მაინც ძაან მიყვარს ეგ ფილმი.

კადრები ფილმიდან "ტერმინატორი 2" სადაც მსროლელი სპეცნაზის უკან ჩანს ვიღაც არხეინად მოსეირნე ტიპი, ეტყობა გადამღები გუნდის წევრმა უდროო დროს გაიარა მაგ ადგილას

შარლ დე კოსტერის რომანში "ულენშპიგელისა და ლამე გუძაკის ლეგენდა" გამოყენებულია ტერმინი "ფოსფორი" (კარი მეოთხე, თავი მეექვსე, იოოს დამანის წერილი ჰილბერტისადმი):

რომელიც იმ დროს, ანუ მე-16 საუკუნის შუა ხანებისათვის არ არსებობდა და არც ეს ქიმიური ელემენტი იყო აღმოჩენილი საერთოდ. ფოსფორი აღმოჩენილი იქნა დაახლოებით ერთი საუკუნით გვიან გერმანელი ალქიმიკოსის ბრანდტის მიერ.