მეც ასე ვფიქრობ
ვინტერესდები,დიახ.
აი,მინდა,დავდო რამდენიმე:
მეგობარს.
-1-
აი ჰაერში გაქვავებული მონუმენტების ქალაქი,
სადაც ჩვენ ყველას გვერგო ჩვენი წილი უძილობა
და სიცარიელე ჩვენს ოთახებში,
რომელიც უნდა შევავსოთ საგნებით
ანუ მოვიქცეთ დაახლოებით ისე,
როგორც ვიქცევით წარსულის შემთხვევაში
და გამოვიგონოთ ის,რაც არ გვახსოვს.
ასე გვაშენებინებს
სიცარიელის შიში ქალაქებს;
ასე ვყიდულობთ სრულიად გამოუსადეგარ
ნივთებს და წიგნებს
რომლებსაც არასოდეს წავიკითხავთ;
ასე ვესაუბრებით ავტობუსების გაჩერებაზე
უცნობებს ,რომელთაც რამოდენიმე წლის
შემდეგ ვნახავთ ჩვენივე სიზმრებში.
აი წაშლილი ჰორიზონტების ქალაქი,
სადაც ჩვენი ფერადი ოცნებებისაგან
დარჩენილი ნამსხვრევების განუწყვეტელი
მოძრაობა ქმნის კალეიდოსკოპის ეფექტს
_ილუზიას რომ ყველაფერი იცვლება,მაშინ
როცა ყველაფერი უცვლელი რჩება,
რომ ყველაფერი სიმეტრიულია და თუ ლოგინის
ერთ მხარეს ვწევართ ჩვენ,ლოგინის მეორე მხარეს
აუცილებლად ძინავს ვიღაცას.
-2-
მხოლოდ შენობებსა და ხეებს სჯერათ სიჩუმის,
ამიტომაც ძლებენ უფრო დიდხანს ვიდრე ჩვენ.
მხოლოდ მაწანწალა ძაღლებსა და მტრედებს
ესმით ჩვენი სიმარტოვის.ნუ გაგიკვირდება
თუ ქუჩაზე გადარბენისას უეცრად შეამჩნევ,
რომ შენი ჩრდილი ადგილიდან არ დაძრულა
და მორჩილად ელოდება როდის აინთება წითელი.
ნუ გაგიკვირდება ღამით,სახლში დაბრუნებისას
დაუფლებული უმიზეზო,ბავშვური შიში.
ქალაქი ეს არითმეტიკული მოქმედებაა სივრცეში
ანუ მილიონებზე გამრავლებული სიმარტოვე.
ქალაქი ეს არის სიცარიელისა და სიკვდილის
წინაამღდეგ ბრძოლა არქიტექტურით.
-3-
რაც უფრო დაბალია ტემპერატურა,
მით უფრო სწრაფად ვრცელდება სითეთრე.
ღამის განათების ნათურების გარშემო
ფარფატებენ თოვლის პეპლები.
ღამე.
ოთახი.
თითოეული,უმცირესი
მოძრაობაც კი იწვევს საპასუხო
მოძრაობას,წარმოუდგენელი სიშორიდან...
დედამიწის მეორე ნახევარსფეროდან...
სამყაროს მეორე ბოლოდან...
რა არის მარტოობა?
როცა გინდება აიღო ტელეფონის ყურმილი,
აკრიფო სრულიად უცნობი ნომერი
და ელოდო მანამ,სანამ
მოპირდაპირე სიჩუმიდან ვიღაც არ გიპასუხებს,
შემდეგ კი მშვიდად დაიძინო.
ღამე.ოთახი.
-4-
ქალაქში უმჯობესია ძილი კედლისაკენ ზურგით
ანუ ეზოში მდგარი კედრისაკენ.
მიიღე ის როგორც სანიშნე,როგორც რაღაც
რაც დილით დაგეხმარება იმის
გააზრებაში თუ სად ხარ,რადგანაც
ქალაქში რამოდენიმე საათი საკმარისია
რომ გაიღვიძო იქ,სადაც არ დაგიძინია
და იმასთან ვისთანაც არ წოლილხარ.
ძველი ბერძენი ჩემს ადგილას
ბევრად უფრო იოლად აგიხსნიდა
ამ ყველაფერს და გეტყოდა რომ:
ვერავინ გაიღვიძებს ერთ ლოგინში ორჯერ,
მაშინაც კი როცა ხე ფანჯარაში უცვლელია,
რადგანაც რამოდენიმე საათი
საკმარისია რომ შეიცვალო
თავად შენ და ძნელია ეს არ გჯეროდეს დილით,
როცა სარკიდან გიყურებს ვიღაც,ვის სახელსაც
ვერაფრით გაიხსენებდი ქუჩაში და
კითხვაზე:"ვინ ხარ?"გპასუხობს:"შენ".
_5_
მაგრამ რა შეგიძლია აკეთო მაშინ,როცა ძილიც აღარ შეგიძლია?
იარო ოთახში.ესაუბრო საკუთარ თავს.იკითხო.
ნივთებს მოაშორო მტვერი_საბოლოო ჯამში ხვდები რომ:
ხალხი ასე ებრძვის არა მტვერს,
არამედ გაცილებით უფრო საშიშ მტერს
_სიბერეს,
ის კი მოდის არა მომავლიდან,როგორც ჩვენ
გვგონია ეს,არამედ წარსულიდან.
საბოლოო ჯამში ხვდები,რომ დრო მოქანდაკეა,
რომელიც ცხოვრებას აშორებს ყველაფერს რაც ზედმეტია
და ტოვებს მხოლოდ იმას რაც აუცილებელია.
ასე შეიძლება დაგავიწყდეს იმის სახე,
ვინც წლების წინ გაძლევდა,
მაგრამ არასოდეს დაგავიწყდება ქამრის შეხსნა,
როცა კიდევ ერთხელ დააპირებ ამის გაკეთებას.
ასე შეიძლება დაგავიწყდეს მოვლენები და თარიღები;
მისამართები და ტელეფონის ნომრები;
ისინი ვინც გიყვარდა
და კიდევ უფრო უარესი
ისინი ვინც გძულდა,
მაგრამ არასოდეს დაგავიწყდება სად უნდა გაჭრა
ჯერკიდევ გაუხსნელი რძის პაკეტი.
ასე ხვდები,რომ ქალაქი არის ის,რაც შენ გარშემოა
და ის რაც საბოლოო ჯამში გავიწყდება.
ასე შეგიძლია მშვიდად ჩამოჯდე აივანზე
და უყურო კვამლს რამოდენიმე კვარტლის მოშორებით
და შეეცადო მასსავით ნაზად და უმტკივნეულოდ
გაიცრიცო ზეცის სილურჯეში.
სიფხიზლის გამო
ყველაფერი დაიწყო მაშინ,
როცა ვფხიზლობდი
და მხოლოდ თავს ვიმძინარებდი,
რადგანაც ძიძა,
ერთნაირ და ჩამწკრივებულ საწოლებში
ჩვენ ყველას ერთად გვაძინებდა,
ხოლო ვინც არ დაიძინებდა
ის საბავშვოდ დაისჯებოდა.
ახლა კი უკვე,
პროცესი საგნების დამახსოვრების
გავლილია.
დავიმახსოვრეთ ყველა ნივთი, ყველა საგანი.
განსაკუთრებით დაგვამახსოვრდა
ჩვენი სახლის ღია კარი
და მშობლებისგან სიბნელეში ნასროლი ქვები.
ხოლო გრძნობების პერიოდიკა
დღესაც გრძელდება
და
ყოველ გრძნობას,
სიტყვაში ვტენით,
მაგრამ სიტყვიდან გარეთ გადმოდის
და მერე ამ გადმოსულის
მიტანა გვიჭირს ერთმანეთამდე.
ავადმყოფობა რომელიც მტანჯავს_
შეძენილია,
თანდაყოლილი თვისებებით.
და ჰგავს ფხიზელი თვალის გუგებით
გამოწოვილ სისხლს,
ჩაძინებული მშობლების მკერდიდან.
იფხიზლე შენთვის,
როდესაც სხვები სხეულებზე მოიჭიმავენ საძილე ტომრებს
და პირჯვარივით გადაიწერენ
დამთქნარების ჩვეულ რიტუალს.
მაშინ იფხიზლე
და კიდევ უფრო მაშინ იფხიზლე
და კიდევ მერე,
ქალაქი რომ გაიზმორება
და დატოვებს საწოლზე სიზმრებს,
როგორც იმ ქალის გამთბარ სხეულს
უთუოდ რომ მიუბრუნდება,
და თან ამაღამ.
ჩვენ დავდივართ ერთმანეთის მახსოვრობებში
ღია და ბოლომდე აშკარა ზრახვებით,
და ერთმანეთს საკუთარ თავებს ვუტოვებთ
სახსოვრად.
და რა ხანია უკვე დავიწყეთ
ჩვენს მტვრიან თვალებში
ველური მცენარეების მოშენება.
და თვალებში ყოველი შეხედვით
ახალი ჯიშების გამოყვანა.
ამბავში, რომელიც თითქოს ჩემზეა
და რომელშიც
ქალთან ერთად გზაზე მივდივარ
მე ვიკარგები,
და გრძელდება ეს ამბავი
იმ ქალის მუცლით.
ამ ბოლო დროს
იბადებიან ბავშვები, რომლებიც მოხუცებს ჰგვანან
და ამბობენ ბავშვები,
რომ სიცოცხლე არ არის გამოსავალი,
რომ ტირილი არ არის პროტესტი,
რომ ჭამა არ არის მხოლოდ შიმშილის დაკმაყოფილება,
რომ მამა არ არის დიდი,
რომ სიყვარული გაყალბებულ არჩევნებს ჰგავს,
რომ ღმერთი გავიყავით და კისრებზე ჩამოვიკიდეთ,
რომ ძალაუფლება ახლა მათ ხელშია
და ბავშვები უარს ამბობენ
საკუთარ დაბადებაზე,
და ივსება ქალაქი მარადი
და კაცისხელა ემბრიონებით მოსიარულე
ორსულებით.
ეს კადრი კი სწორედ აქ წყდება
თითქოს ყველაფერს რომ გიყვება
და არ ამბობს ყველაზე მთავარს.
რატომ მოხდა, რომ
კაცი რომელიც დიდი ხნის წინათ ცაში გავუშვით
ისევ მიწაზე გადაცმული ჩვენ შორის დადის.
რას პოულობს ნეტავ აქ ისეთს,
ჩვენ რომ ვერ ვამჩნევთ
და მხოლოდ ცაში ყურებისგან ვიტკიებთ კისერს.
და აი უკვე მერამდენედ
ვდგავარ კართან,
და ვერ ვხვდები
მასში გასვლით
შევალ თუ გავალ.
არ არსებობს სიფხიზლის ჟამს გამოღვიძება,
რაც უფრო ფხიზლობ მით უფრო ამჩნევ
საახალწლოდ ქალაქში დაკიდულ,
გრძელ და უხილავ მავთულხლართებში
მდორე დინებას
ამ ჩვენი გამშრალ ძარღვებიდან
ნაწოვი სისხლის.
სისხლი კი ამ დროს
უვარგისი მეტაფორაა ჩვენი სულების,
რომლებსაც პარიკს ვახურავთ თავზე
და ვაყენებთ ქალაქის გზაზე.
სადაც ფეხის თითს ულოკავს მიწა
წინასწარ, როგორც სადილამდე
ნამცხვარში რომ თითს ჩაყოფს
და პირში ჩაიდებს.
ჩვენ კი, ფხიზლები
თავს ვიჭერთ, ვითომ,
ვიყურებით იმდენად მაღლა,
რომ წინ გზაზე გადასავარდნი
კარგავს თავის დანიშნულებას.
და სწორედ ამ გზით
დღითი დღე უფრო ვემსგავსებით
საკუთარი თავის მეორე
ქარხნულ ნახევარს.
რა დავაშავეთ ჩვენ ფხიზლებმა,
რომ ამ ჩვენთავგამომშვებ ქარხანას
ქვების სროლით ვერაფერს ვაკლებთ.
ხოლო გზები, იცვლიან თავიანთ მიმართულებებს
და ქარებსაც მათკენ მიაქვთ შემოდგომის ყველა ფოთოლი
და ბაღში შუადღისით მძინარე ბავშვებსაც
ესიზმრებათ
ბილიკები მათკენ სავალი,
და ქალაქის ყველა ბილბორდში
ყველა ოჯახში საგანგებოდ მიტანილ ეკრანში
და ყველა ბავშვურ მოგონებაში,
რომლითაც ვარკვევთ საკუთარ ბუნდოვან წარმომავლობას,
დგანან ისინი,
და კაცებივით იყურებიან.
იქვე ქარხნებთან
ნამოსახლარზე,
დგას ჩვენი ქვებით ნაშენი სახლიც.
და ყოველღამით
იღება კარი.
ჩემი სიცოცხლე
სიბნელეში ქვების სროლას ჰგავს.
ხოლო ქარხნებს
რომლებიც თავისით,
და ყოველდღე
გაურკვეველ დროს მიტანილი ქვებით შენდება...
ქვების სროლით ვერაფერს ვაკლებთ.
დედები
“…უპასუხოდ გადაყლაპეს ყველა საყვედური,
რომელიც ვუთხარით…”
ზვიად რატიანი ”მამები”
გაზაფხული აქ ისეთივე უდანაშაულოა, როგორც ჩემი სურვილი,
ჩვენს ორმხრივ სიყვარულზე გესაუბროთ.
გადანახულ სიმართლეზე უნდა მოგიყვეთ, აქამდე რომ
ვერ გაგიმხილეთ.
რაც ამ ვიწრო სამყაროში გამოგვისტურეთ, სამუდამოდ
წაგვართვით შანსი თქვენს ბუდეში შემობრუნების.
თუმცა ვრჩებოდით ხშირად პირისპირ, არ გაგიმეტეთ, ან ვერ
გავბედეთ, ნამდვილ ამბებზე გველაპარაკა.
ვერც მაშინ, როცა სასკოლო დღიურებს თქვენს მაგივრად
ხელს ვაწერდით.
ვერც დიდობაში, როცა ვწერდით ავტობიოგრაფიას, სადაც
ვამბობოდით ”დედა”, გვინდოდა გასწვრივ ჩაგვეწერა _ ყველაფერი(ა),
ფრჩხილებში (მტკივა).
ვერც დღეს, როცა თქვენს კითხვებს უხერხულ ღიმილს ვაგებებთ
პასუხად, ხელები შემოსახვევად გვიგრძელდებიან,
მაგრამ მუხლისთავებზე ვიწყობთ სასამართლო დარბაზებში
გამოფენილი სამხილებვით.
ახლა როცა თვალი გულში ჩავიბრუნეთ, ფიქრები ქვებივით აღარ
დადუმდნენ, სიმძიმე სიტყვებით გამოიხსნეს.
ჩვენი დედები, ერთადერთები, რომლებმაც გაგვაჩინეს სურვილით
და სიყვარულით.
ჩვენი დედები, რომელთაც ჰქონდათ სითამამე და
გამძლეობა სიცოცხლის ხელოვნურად შეწყვეტისათვის
და არ ჰქონდათ ფული _აბორტებისთვის.
გვაჩენდნენ ალალბედზე, არასასურველ მაგრამ გარდაუვალ
შვილებად.
ვიზრდებოდით ერთად, რაც ყოველდღე გაკლდებოდათ თქვენ,
გვემატებოდა ჩვენ და ვიზრდებოდით, მამებისა და
მამრებისაგან დაცულნი.
ვიზრდებოდით დედებად და ქალებად, ზოგჯერ საკუთარ
დედებზე ხანდაზმულებიც.
თქვენ, დაღლილები ჩვენი სიყვარულით, კეთილდღეობაზე
ზრუნვით,
დგებოდით რიგში ღმერთთან და ჯიბრში ეშმაკთან, ჩვენი
პირველობისთვის.
გვითვლიდით ცხოვრებას წინასწარ, ცდილობდით აგერიდებინათ
მოსალოდნელი განცდების სიმძაფრე.
შვილები კი ვეხებოდით ჩვენს საიდუმლო სურვილებს ღამით,
როცა თქვენ ხედავდით უშფოთველ სიზმრებს და
დაღლილები ჩვენს ცხოვრებაში მოგზაურობით,
უბრუნდებოდით საკუთარ თავს.
დედებს, რომლებსაც ვერასდროს გავუმხილეთ ნამდვილი ფასი
ჩვენი ტკივილების და ახალი კაბების, რადგან ვიცოდით,
შევაშინებდით მათი სიძვირით.
ჩვენ, საერთმანეთოდ ღიას და ერთმანეთისთვის ჩაკეტილებს,
გვქონდა გასამხელი ამბები, მაგრამ ვითმენდით და
გრძნობებს უკან ვიბრუნებდით.
დედები, რომლებიც ცხოვრობდნენ ჩვენს მამებთან,
უყვარდათ სხვისი მამები და საიდუმლო უფრო
ახლოოვებდათ ერთმანეთთან.
ბუნებრივად გიჩნდებოდათ თმაში ჭაღარა, რომელსაც ხდიდით
თვალსაჩინოს ან იღებავდით ჩვენი დარდებით.
მე გიცნობთ თქვენ, გადაღლილებს თავის მართლებით, რომ ასე
ცხოვრება თქვენი კი არა, თავად ცხოვრების არჩევანია.
მე გიცნობთ თქვენ, შეშინებულებს, რომ ოჯახს, რომელშიც
ცხოვრობს ოთხი სული, არ ეყოფოდა ოთხი პური, რადგან
მამები წაგართვათ ომმა და ნახეთ შიმშილის შიში.
გნახეთ, როგორ მიდიოდით წინასწარ წაგებულ ომებში და ფსონს
შვილებზე დებდით.
გნახეთ ტყვიის რიგში, როცა სხვა დედების შვილებმა
დაგიხვრიტეს საკუთარი შვილები და თქვენ ტიროდით
ორთავე დედის მაგივრად.
გნახეთ სხვა ქვეყნებში გადახვეწილი, სხვისი დედების
მოსავლელად, რომ ჩვენ, როგორც ბავშვობაში, ისევ
დაგვეჯერებინა, დედები არ ჭამენ დაშაქრულ მარწყვს.
როცა ქუჩაში, გადასასვლელზე, სხვის მოხუც დედას ვაშველებთ
ხელს, საკუთარ სიბერეს ვუდგამთ ყავარჯენს.
ჩვენი დედები, სასიგნალო ანძებივით მარტო დარჩენილები
და გაკიდულები გაშლილ სივრცეში.
დედები, რომლებსაც ავუშენეთ მოხუცთა და მიუსაფართა
თავშესაფარი, უფასო სასადილოები გამოსაკვებად
და სადგურები შვილების მისაბარებლად.
დედები, რომლებსაც შევატოვეთ ბავშვობის სახლი, მივუსაჯეთ
მოლოდინი და მზერა ჭიშკრისკენ.
მარტოობით დაკავებულებს და გულნაჯერებს, მონატრების
ამოსაქოლად შევუძინეთ მობილური ტელეფონები
და შევიძინეთ სიმშვიდე, ანგარიშის შევსებიდან - ანგარიშის
ამოწურვამდე.
მათ, ვინც გვიცნობს შიგნიდან და გარედან, მოვუნიშნეთ ერთი
დღე კალენდარში და დავიჯერეთ, რომ დედის დღიდან _
დედის დღემდე არ დავიფიცებდით ტყუილზე.
საოჯახო ალბომებში ვინახავთ მათ ფოტოებს, შავ -თეთრ
სურათებს, ჩვენი ფერადი ბავშვობის გემოთი და ვარჩევთ,
რომელ ფოტოზე გამოიყურება დედა ლამაზად, საფლავის
ქვისთვის ანდა ჩარჩოსთვის.
და დედაჩემი, რომელსაც დღემდე ვერ გაუმხილე, რომ მიყვარს.
და ჩემი დედა, რომელსაც არასდროს წავაკითხებ ამ ლექსს, რადგან
მასწავლა სიმართლის შეფუთვა და არგამხელა, თუკი
სიმართლეს ახლდა ტკივილი.
და მეც, ისეთივე უდანაშაულო ვიქნები, როგორც ეს ლექსი,
გაზაფხული და ჩემი სურვილი, დღეს ხმამაღლა
ვილაპარაკო.
This post has been edited by Marietta on 29 May 2008, 23:08 The truest expression of a people is in its dances and its music. Bodies never lie.
Tango -13
Foxtrot
23
წერო, რას ფიქრობთ ინტერნეტ- ლიტერატურულ კონკურსებზე
