ლია ლიქოკელი დაიბადა 1986 წლის 6 მარტს.
განათლება მიიღო თეატრისა და კინოს უნივერსიტეტში, კინორეჟისურის მიმართულებით.
მისი სადებიუტო წიგნი „დევის ცოლის სიცილი“ 2013 წელს გამოვიდა. ლიამ მონაწილეობა მიიღო ქარჩხაძის გამომცემლობის მიერ ორგანიზებულ ლიტერატურულ ფესტივალში „ინსომნია“, მისი მოთხრობა შესულია საფესტივალო კრებულში. აგრეთვე მონაწილეობდა ლიტერატურულ კონკურსში „წერო“, სადაც ჟიურისა და კულტურის სამინისტროს რჩეული გახდა.
"დევის ცოლის სიცილი" ყოველწლიური ლიტერატურული პრემია „საბას“ 2014 წლის საუკეთესო ლიტერატურული დებიუტი გახდა.
თავის თავზე წერს:
სახელი: ლია
გვარი: ლიქოკელი
ასაკი: არც ისე ბებერი.
სქესი: ძირითადად მდედრობითი (პერიოდულად აინტერესებს ზომიერად ფერხორციანი მოწიფული მამაკაცები, პროპელერების გარეშე).
თვალის ფერი: დაუდგენელია, საჭიროებს გამოკვლევას (თუმცა გაურკვეველია, რა საჭიროა ამის გამოკვლევა).
თმის ფერი: მოცემულ მომენტში მწიფე ალუბლებში ნაგორავები ზღარბისფერი.
პროფესია: მოცემულ მომენტში - თაფლიანი ნამცხვრების მჭამელი.
წონა: 200 კილოგრამი
სიმაღლე: არ აქვს
ცხოვრების მიზანი: ჰქონდეს ბევრი ჭრელი მუთაქა, რომლებსაც გარშემო შემოიწყობს, თანდათან დაემსგავსება და გახდება ყველაზე მუთაქოვანი ხონთქარი ამქვეყნად.
გიორგი ლობჟანიძე:
ლია ლიქოკელი ბოლო რამდენიმე წლის ლიტერატურული აღმოჩენაა. ძალიან გამიკვირდა, როცა მითხრა, რომ წერა სულ რაღაც სამი წლის წინათ დაიწყო. ესე იგი, როგორც კი გამოჩნდა, იმ დღიდან დამამახსოვრდა. ახლა ვიხსენებ და შემიძლია ვთქვა: მე არ ვიცი სხვა შემთხვევა, ასე გამოკვეთილი და დასრულებული რომ ყოფილიყოს დებიუტანტის შემოქმედებითი პოზიცია და პიროვნული თავისთავადობა.
მერე აღმოჩნდა, რომ ასაკითაც პატარა და ტანადაც გაკნაჭული გოგონაა, ძალიან მეტყველი და ცოცხალი თვალებით, წითლად შეღებილი თმით, რომლითაც ერთდროულად გაგახსენებთ პეპისაც და ისთქვიქელ ალქაჯებსაც.
შავი მაგიისა რა მოგახსენოთ, მაგრამ ლია ლიქოკელი უკვე ძალიან კარგად ფლობს პოეზიის მაგიასა და სიტყვის ძალას.
აქამდე მეგონა, რომ პოეტს სჭირდება დიდი ცხოვრებისეული გამოცდილება თუნდაც იმისათვის, რომ დამაჯერებელი იყოს, რასაც ის გვეუბნება.
ლიამ ეს ჩემი წარმოდგენა საფუძვლიანად შეარყია.
ხუმრობით ვუთხარი: შენ ერთხელ დაბერებული და მეორედ გაახალგაზრდავებული ხარ-მეთქი.
გაეღიმა და არ უარუყვია.
სერიოზულად კი ეს ყველაფერი ასე ამიხსნა:
"ბავშვობა გავატარე ხევსურეთში. დავიბადე და გავიზარდე ხევსურეთში. ეს იყო ძალიან ჩაკეტილი სამყარო და თითქოს უცებ დამთავრდა ის, ასე ვთქვათ, ცივლიზაცია, - თუ რა ვიცი, როგორც ამბობენ ხოლმე, - რაც მანამდე იყო. უცებ გაწყდა და დაცარიელდა ეს ყველაფერი. ძალიან მიყვარდა ბებია და ასეთი ამბები - ქალების, ხევსური ქალების. აღმოჩნდა, მერე აღმოვაჩინე, წერა რომ დავიწყე, რომ ყველაფერი მახსოვდა, რისთვისაც თვალი მომიკრავს, რაც გამიგონია, რა შეგრძნებებიც მქონია იმ გარემოში ყოფნისას. აღმოჩნდა, რომ არაფერი არ იკარგება და მოყოლა რომ დავიწყე, ანუ წერა, კი შენ თავს ჰყვები, მაგრამ ძალიან ბევრი ქალის ამბავი მოვყევი, ძალიან ბევრი ის ამბავი, რომელიც მეც არ ვიცოდი, რომ ჩემში იყო“.
აქამდე დარწმუნებული ვიყავი, რომ თანამედროვე პოეზიაში შუძლებელია განათლების გარეშე პოეტმა რამე ღირებული შექმნას. ვგულისხმობ სისტემურ და თანმიმდევრულ განათლებას, ურომლისოდაც ამა თუ იმ პოეტის ლექსები უსათუოდ ლოკალური შეგრძნებებისა და პიროვნული აღქმების დონეზე დარჩება და თანამედროვე მსოფლიო პოეტურ კონტექსტში მეტად უფერული, ნაკლული გამოჩნდება.
ლია ლიქოკელმა ეს სტერეოტიპიც დიდი წარმატებით დამიმსხვრია.
როგორც თვითონვე თქვა, ის ხევსურეთის ერთ პატარა სოფელში დაიბადა, სადაც სულ 50 ადამიანი ცხოვრობს. სკოლაც იქვე დაამთავრა და თბილისში რეჟისურის შესასწავლად ჩამოვიდა. კონორეჟისურის სპეციალობა რეზო ჩხეიძის ხელმძღვანელობით დაამთავრა თეატრალურ ინსტიტუტში. ცოტა ხანს დუშეთის სახალხო თეატრში იმუშავა, მაგრამ მალე მიხვდა, რომ თეატრზე მეტად პოეზია იზიდავდა, ალბათ იმიტომ, რომ დღევანდელ საქართველოში ახალგაზრდა რეჟისორისათვის კინოს გადაღება პრაქტიკულად შუძლებელია, თეატრიც სინთეზური ხელოვნებაა, სადაც უამრავ ვინმეს და რამეს უნდა გაუწიო ანგარიში, პოეზია კი, ამასთან შედარებით, მხოლოდ შენია, მთლიანად შენზე დამოკიდებული და ერთგული.
ამ ყველაფერზე ლიამ რადიო თავისუფლებასთან საუბარში გვითხრა:
"მე ძალიან დამეხმარა ის, რომ მიყვარდა კითხვა, ყველაფერზე მეტად მიყვარდა, სახლიდან არ გავდიოდი და ვკითხულობდი სულ. და სახლში გვქონდა პატარა ბიბლიოთეკა. ჩემი მშობლები კითხულობდნენ. აი, მთელმა ცხოვრებამ ისე გაიარა, რომ ვკითხულობდით და ვუკითხავდით ერთმანეთს საყვარელ ნაწყვეტებს წიგნებიდან და ეს ისეთი ტრადიცია იყო: საღამოებს ვაწყობდით ხოლმე კითხვის, მამაჩემი იჯდა და გვიკითხავდა. ამან იმოქმედა, თორემ არ ვიცი, მაშინ მართლა ძალიან მოწყვეტილი იყო ბარისახო. ახლა კიდევ არა უშავს. ინტერნეტი მაინც არსებობს და მეტად თავისუფალია ეს სივრცე. მაშინ ძალიან, ძალიან ჩაკეტილი იყო. მერე გავხდი რეჟისორი, რადგან ვფიქრობდი, რომ ხედავ და უკვალოდ არ მიდის და გინდა რომ მოყვე... ეს შეგრძნება, რომ უნდა მოუყვე დანარჩენ სამყაროს, როგორ დაინახე ეს ყველაფერი... ვიფიქრე, რომ გადავიღებდი კინოს, მაგრამ მერე აღმოჩნდა, რომ ეს ცოტა ძნელი საქმე იყო, თან ჩემთვის. მე მარტო მუშაობა მირჩევნია, საერთოდ, რა ვიცი, მარტო, ჩაკეტილ სივრცეში... ადამიანებთან ნაკლებად გამომდის ხოლმე და ამიტომაც ვიპოვე ჩემთვის უფრო მოსახერხებელი ენა პოეზიის, ტექნიკურადაც უფრო იოლი და ისედაც... და აღმოვაჩინე, რომ ეს არის რაღაც უნივერსალური ენა, რომლითაც შეგიძლია მოყვე არა მარტო შენი თავი (მე უფრო ასე გამომდის ხოლმე: შიგნიდან ვყვები), მთელი დანარჩენი სამყარო, რომელიც შენ ხარ, შენში რამდენადაც შემოდის“.
ჰოდა, ადგა და წერა დაიწყო...
სამი წლის თავზე, ანუ წელს, ერთი ვებერთელა კრებულიც გამოსცა. წიგნს "დევის ცოლის სიცილი" ჰქვია და გამომცემლობა "საუნჯეში“ მარიამ წიკლაურის ძალისხმევითა და რედაქტორობით დაისტამბა. მარიამ წიკლაურსვე ეკუთვნის ვრცელი შესავალი წერილი, სადაც იგი, სხვათა შორის, აღნიშნავს:
"ახლა უნდა მეყოს ძალა და შუა გზაში არ გამითავდეს ჩემი თავი“ - ეს ფრაზა ლიას ლექსიდან განუწყვეტლივ უნდა იმეორო მისივე ლექსების კითხვისას. ვინც იტყვის, რომ ამ პოეზიის ზუსტი ფორმულირება, გაგება და მიღება შუძლია, ვერაფრით დავიჯერებ. სხვანაირი მზადებაა საჭირო ამ ლიტერატურასთან შესახვედრად და საურთიერთოდ. მეჩვენება, რომ ლია ლიქოკელის პოეტური სამყარო განსხვავებულია არამხოლოდ ქართულ ლიტერატურულ სივრცეში. ბედნიერი ვარ, რომ დროშიც ვესწრები (ბ. ხარანაული) ამ პოეტს. თან მიხარია და თან მეშინია ამ ყველაფრის... თან იმედიც მაქვს, რომ ეს ისე უბრალოდ და ქაოტურად არ გაჩნდებოდა ქართულ თუ მსოფლიო პოეზიაში. ამას თავისი ღვთაებრივი სარჩული უნდა ჰქონდეს. აქ უკვე არანაირი ლექსმცოდნეობითი ლოგიკა აღარ მოქმედებს... ვისურვებდი ეს ლექსები მსოფლიოს წაეკითხა თავის მრავალ ენაზე... გულწრფელად რომ ვთქვა, ისეთ თამასას უდებს ეს ავტორი თანამედროვე ქართულ პოეტურ სიტყვას, რომ გამცამტვერებელიც გამოუჩნდება და გამაღმერთებელიც. თავად ლია არც ერთისთვის უნდა იყოს მზად და არც მეორისთვის... მთავარია, იგი მხოლოდ საკუთარი თავისთვის აღმოჩნდეს მზად! საკუთარი თავის, საკუთარი ნიჭისა და სულის ზიდვა შეძლოს... ჩვენ კი პასუხისმგებლები ვართ, რომ პოეტმა თავის ნიჭსა და თავს არ უღალატოს..."
სიმართლე რომ გითხრათ, ამგვარი სიტყვების წაკითხვა ნებისმიერ სხვა პოეტზე - და, თანაც, დებიუტანტზე - გადაჭარბებულ პათეტიკად მომეჩვენებოდა, მაგრამ ლია ლიქოკელის წიგნი ის შემთხვევაა, როცა მარიამ წიკლაურს შეფასებაში აბსოლუტურად ვეთანხმები.
ზემოთ ლიას გაკნაჭულობაზე რომ მოგახსენებდით, იმასაც ვგულისხმობდი, რომ ძალზე შეუსაბამო ჩანს ამ ასაკობრივ და ფიზიკურ სიმცირესთან ასეთი სიმძიმე, მის ლექსებში, მის პირველ წიგნში რომ წააწყდებით.
შემთხვევით არ უწოდებია ლია ლიქოკელისათვის ჩვენს თანამედროვე გამორჩეულ პოეტს, თემურ ჩხეტიანს, ,,სტიქიური ბედნიერება“. ლია მართლაც სტიქიურად გატყდება თავს და ისე მაცდურად მიგითრევს თავისი ხილვების უსიერ ტევრში, რომ გაოგნებული ფიქრობ: კარგი, გამოცდილების შესახებ აგიხსნა, საიდან დააგროვა, მაგრამ ენა, სტილი? ამას ხომ ძალიან დიდი მუშაობა სჭირდება, სანამ უშუალოდ შენს ენასთან, მხოლოდ შენთვის დამახასიათებელ და ასე გამოკვეთილ კონსტრუქციებამდე მიხვიდოდე.
გოგოობის კანონი
პატივცემულო წესრიგის დამცველებო,
დიდი კრძალვით და მცირედი ცახცახით
მოგმართავთ ფრიად დელიკატური თხოვნით,
და იმედია, სწორად გამიგებთ:
როცა ერთ ჩვეულებრივ ზაფხულის დღეს
ჩვეულებრივ ზაფხულის მზეში
ერთი ჩვეულებრივი გოგო
მარტო დგას ხიდზე
მოაჯირზე იდაყვებდაყრდნობილი
და მდორე მდინარეში თვალებს ატივტივებს,
ნუ მიხვალთ მასთან ნაცრისფერი უნიფორმით
და ნუ კითხავთ, აქ რას აკეთებს.
შეიძლება იფიქროს, რომ დამნაშავეა,
შეიძლება, დაფრთხეს და გაფრინდეს.
გასაგებია, რომ თქვენ იცავთ კანონს,
რომ უპირველესია საზოგადოებრივი წესრიგი,
მაგრამ უნდა იცოდეთ, რომ გოგოობის კანონით
ნებისმიერ გოგოს აქვს უფლება,
იდგეს ხიდზე მარტო
ნაშუადღევის მდუღარე მზეში,
დროდადრო წყლისკენ წაიგრძელოს თითები
და თქვენს შეკითხვაზე, გადახტომას ხომ არ აპირებს,
გიპასუხოთ სიჩუმე, -
ყველა დიდმა გოგომ უკვე კარგად იცის,
რომ აკრძალულია
გაზონზე გადასვლა და წყალზე სიარული.
გასაგებია, რომ თქვენ გაქვთ წესები
სპეციალურად გოგოებისთვის,
ზაფხულში ისინი უნდა დადიოდნენ მხოლოდ ჯგუფ-ჯგუფად
ჭრელ-ჭრელი კაბებით,
კიდევ უფრო სასურველია,
დანარნარებდნენ, როგორც წყვილის ცალები,
ძლიერ მკლავზე დაყრდნობილი მეორე ნახევრები,
ან მეორე ნახევრობის კანდიდატები,
თმას უნდა ისწორებდნენ ნაზი თითებით,
თვალები მინაბონ, როცა ყელში კოცნიან,
და სიყვარულის ჩურჩულით შეკენკილი
პეპლისფრთა საყურეების რხევით
ხიდის თავზე დაბერილი ღრუბლების ფონზე
კრუტუნით მიირთვან ბამბის ნაყინი და
ზაფხულის დღეების წებოვანი სიტკბო.
მაგრამ ზოგჯერ გოგოები დადიან
დაბალძირიანი სპორტული ფეხსაცმლით,
იცვამენ ულამაზო, ყელდახურულ მაისურებს,
თმას ცხენის კუდივით გაიკრავენ,
ჩაიწყობენ ზურგჩანთებში ქვებს,
ჩაილაგებენ თვალებში საფიქრებლებს,
დაეხეტებიან ქალაქში,
აკითხავენ ბაღებს და ხიდებს
და წყალში ისვრიან სიჩუმის ანკესებს.
უნდა იცოდეთ, რომ მათ აქვთ უფლება.
აქვთ გოგოებს უფლება,
იყოლიონ საკუთარი თავები,
ასეირნონ საკუთარი ქვები,
არ შეიღებონ თვალები და ტუჩები კოცნით,
არ შეისწორონ თმა და უყვარდეთ ქარი და მტვერი,
უყვარდეთ დაუკრეფავი ყვავილები,
უყვარდეთ ცარიელი ბაღები,
ცარიელი ხიდები,
და ძალიან გთხოვთ, ნუ იქნებით ასეთი სასაცილოები,
რაცსაჭიროაიმისკეთების უნიფორმიანო წესრიგის დამცველებო,
ასებედნიერივერიქნები უნიფორმიანო წესრიგის დამცველებო, -
ყველაფერი კარგად იქნება,
ყველაფერიკარგადიქნება უნიფორმიანო წესრიგის დამცველებო.
გოგოს აქვს უფლება, გიპასუხოთ, რომ აქვს უფლება,
ჰქონდეს ასეთი სახე.
იქნებ უბრალოდ სახლში დარჩა
ბედნიერი გამომეტყველება,
იქნებ ჩქარობდა და უბრალოდ დაავიწყდა,
აქ მოსვლამდე ვინმე შეეყვარებინა.
და როცა ზაფხულის მდუღარე მზეში
მარტო დგას ხიდზე,
ნუ მიხვალთ მასთან არაფრისფერი უნიფორმით
და ასეთი ტონით ნუ მიახლით კითხვას,
რატომ უგავს თვალები დამდნარ თაფლის წვეთებს,
რატომ უგავს თითები მოცახცახე ფრთისწვერებს.
იქნებ არც ახსოვს, რომ გოგოა.
იქნებ არც ახსოვს, რომ მარტოა.
იქნებ უბრალოდ ფიქრობს,
მაინც რა შეგრძნებაა,
როცა ხიდის ჩრდილი ხარ,
წყალზე წევხარ, ირწევი,
არც ხარ, არც არ ხარ.
ჩემი შვილი დედაჩემი
ზოგჯერ დედაჩვენები რომ ვიშვილოთ.
ზოგჯერ დედაჩვენები რომ ვიჩვილოთ.
კალთაში ჩავისვათ,
მკერდზე მივიყუდოთ დაჭაღარავებული თავები,
ცხელ შუბლებზე ხელები შემოვაწყოთ,
დავარწიოთ და ვუღიღინოთ,
დავარწიოთ, დავუნანაოთ:
ნანა, ნანა დედასაო,
ჩემ გამჩენელს, ჩემგან გაჩენილსაო.
შენი დარდი მე, დედი, შენი ცრემლი მე,
შენი ცეცხლი მე, შენი ნაღველი მე,
მე დამწვას, მე დამლიოს,
დამნაცროს, მიწას გამრიოს.
დაიძინე, ჩემო შვილო დედაჩემო,
დაიძინე, დედამზევ, დედამიწავ.
შენი სიკვდილი მე, დედი,
ჩემი სისხლი შენ,
ჩემი სიცოცხლე შენ.
მზე ჩადგეს, ჩემი გული ამოვიდეს.
შენი ხელები, დედი,
უბეში, უბეში,
მკერდზე მომიკაკუნე.
ნანაო, ნანაო, დედაჩემის ხელებო,
გულში ჩამომიწექით, დედაჩემის ხელებო.
მიმღერდეს ძარღვი ყელზე:
ნანა, ნანა დედასაო,
ნანა დედაჩემის სუნთქვას.
ჩემ კალთაში დაბერდი, დედი,
ჩემი კალთიდან ამოჩვილდი.
ადგეს მზე-დედა, ავდგე,
შავ მატყლში გავახვიო თოთო დედაჩემი.
წავიდე, შავ წყალში ხელები ჩავყარო,
სისხლი გამოვუშვა, ნაღველ-ბალღამი გამოჰყვეს.
წყალმა წაიღოს სიბერე,
წყალმა წაიღოს სიკვდილი.
დედაჩემი ვიშვილე, ვთქვა,
დედაჩემი გავაჩინე.
* * *
შემოდგომის ქარებო, ჩაიკეცეთ ფრთები და ჩაწექით ხევებში და მთისძირებში.
შემოდგომის ქარებო, დაიკვნიტეთ კუდები და ჩაბრუნდით მიწისქვეშეთში და წყლისქვეშეთში.
შემოდგომის ქარებო, ყვითელო გველეშაპებო. გაცურეთ ჩემი ძარღვებიდან.
წაიღეთ ჩემი ავად ყოფნა. შუბლის სიცხე და ხელების სიცივე.
დედაჩემებო,
გაიშალეთ თმები,
გაშალეთ მკლავები და შეულოცეთ შემოდგომის ქარებს.
მამაჩემებო,
ჩამომხსენით ზამთრისპირის ხეებიდან,
მომახვიეთ დათვის ტყავები და შემომიწყვეთ ურძნის ტოტები.
მე აქვე ახლოს, ბავშვობაში გადავირბენ
და ბებიაჩემის შელოცვას წამოვიღებ,
ავად ყოფნის დროს ბალიშის ქვეშ რომ მიდებდა
თამბაქოს ფოთოლში გახვეულს.
შემოდგომის ქარებო.
საკმარისი იყოს, რაც ტოტები დამემტვრა
და ფოთოლი დამცვივდა, -
წაიღეთ და წადით.
* * *
მოდი, დავქორწინდეთ.
მე, არც ისე მხევალი ღვთისა, ვდგავარ შენ წინ
და პირობას ვდებ, რომ არ ვიქნები შენთან ერთად
არც ჭირში და არც ლხინში
და დაგშორდები ძალიან ბევრჯერ,
სანამ სიკვდილი დაგვაშორებდეს.
მე, არც ისე ლამაზი და არც ისე თეთრკაბიანი,
ვდგავარ შენ წინ
და პირობას ვდებ, რომ არ ვიქნები შენი ერთგული,
და მრავალი მესამის ჩრდილი
რიგრიგობით დატოვებს ჩუსტებს
ჩვენი საწოლის ორივე მხარეს.
და ყველა ჩვენი ღამე, პირველის ჩათვლით,
იქნება უკანასკნელი.
მე, არც ისე მდედრობითი და არც ისე დედობრივი,
პირობას ვდებ, რომ არ გაგიჩენ შვილებს,
არ დავარქმევ შენი მშობლების სახელებს,
არ გადავუხდი დაბადების დღეებს,
არ გავზრდი საამაყოებს და სასიქადულოებს
და არ გავგზავნი სადმე უცხო ქვეყანაში სასწავლებლად
და არ გავგზავნი არცერთ ომში და არცერთ სიკვდილში
და არდაბრუნებულების ფოტოებს
არ შევინახავ კარადის ქვედა მარჯვენა უჯრაში
წინდებსა და საცვლებს შორის,
და როცა დავბერდებით,
არ გვეყოლება მე და შენ არავინ, ვინც ერთმანეთს გაგვახსენებს.
თუმცა მე, არც ისე ახალგაზრდა და არც ისე ჯანმრთელი,
პირობას ვდებ, რომ შენთან ერთად არ დავბერდები,
არ მივეჩვევი შენი სხეულის სუნს და ნაოჭებს ტუჩების გარშემო,
არ გავაკეთებ შენს საყვარელ საჭმელებს,
არ ვუყურებ შენთან ერთად ტელევიზორს,
არ მივაჩვევ თვალს მაგიდაზე შემოწყობილ შენს ფეხებს
ქუსლგამოხეული წინდებით,
არ მოვირგებ შენს სათვალეს, როცა ჩემი სადღაც გაიბნევა,
და არ ვიცნობ შენი ნაბიჯების ხმას,
არ დაველოდები შენს დაბრუნებას საღამოობით
და არ ვიტირებ, თუ არ დაბრუნდები,
და არ ვიზრუნებ შენზე,
არ მოგივლი ავად ყოფნისას და არც ძალიან ავად ყოფნისას,
და როცა მოკვდები,
მე, არც ისე შავკაბიანი,
არც გაგაცილებ.
ახლა, როცა შენ წინ ვდგავარ მე, არც ისე შესაყვარებელი,
არც ისე სათნო და მზრუნველი და საიმედო და წესიერი,
პირობას ვდებ, რომ ვიქნები შენთან ერთ ხორც და არა ერთ სულ,
რადგან არ ვარგა ადამიანის მარტო ყოფნა,
მაგრამ სხვაგვარად არ გამოდის;
და ვდგავარ შენ წინ და პირობას ვდებ, რომ არ გიყურებ,
როცა ჩემკენ დაიხრები,
პირობას ვდებ, რომ არ გიყურებ, როცა მკლავებს მომხვევ
და ყელზე თითებს ჩამომაყოლებ,
პირობას ვდებ, რომ არ გიყურებ, როცა შენს ტანსაცმელს
ჩემი კაბის გვერდით იატაკზე დაყრი,
და პირობას ვდებ, რომ არ გიყურებ, თუ ჩაგეძინება
და საერთოდ, არასოდეს გიყურებ, როცა გძინავს,
არ შეგიყვარებ, როცა გძინავს,
და საერთოდ, პირობას ვდებ, რომ
არ შეგიყვარებ,
არ შეგიყვარებ.
არ შეგიყვარებ.
და ახლა, როცა შენ წინ ვდგავარ,
და ყველა პირობას ვდებ, რომლის შესრულებაც არ შემიძლია,
თუ თანახმა ხარ,
შეგვიძლია ერთმანეთს ვაკოცოთ.
დანარჩენი – როგორც წესია:
ღმერთმა დაგვლოცოს,
თუ რაღაც ასე.
* * *
მე ვნახე სიკვდილი ერთხელ.
იყო ზაფხული და რომელიღაც რელიგიური დღესასწაული.
მოხდა უბედური შემთხვევა:
მაღალი სიჩქარით მოძრავი ავტომობილი
გზას აცდა და მდინარეში ჩავარდა.
მდინარე იყო ადიდებული და მთებში გაბმული წვიმებით სავსე.
მსხვერპლი იყო დიდი:
რამდენიმე ადამიანი.
ბავშვებიც.
გარდაცვლილებს შორის იყო ახალგაზრდა ცოლ-ქმარი
და მათი რამდენიღაც თვის შვილი,
რომელიც ირწეოდა მდინარეში
და ხედავდა, როგორ ამოიყვანეს წყლიდან მისი დედა და მამა,
ხელი დაუქნიეს და წავიდნენ.
იყო რომელიღაც რელიგიური დღესასწაული,
მაგრამ არავინ წასულა სალოცავად:
ჩვენ, დანარჩენი ადამიანები,
რომლებიც გზას არ ავცდით,
წავედით წყვილის სანახავად
და ჩავდექით ტირილის რიგში.
წესია: მიცვალებულს აწვენენ მაღალ ტახტზე,
რომ ყველამ კარგად დაინახოს
და ეჭვიც არავის შეეპაროს, სწორედ ის არის მკვდარი
და არა სხვები, გარს რომ უვლიან თავების კანტურით.
მაგრამ ისინი იყვნენ ორნი,
სამუდამოდ ხელჩაკიდებულები,
და ყველა ტახტი ცულის ტარზე ვიწრო აღმოჩნდა.
და ყველაზე განიერი ოთახის ცენტრში დადგეს საწოლი.
გაშალეს ახალი თეთრეული.
ჩააწვინეს.
საწოლი იყო ხის,
მარტივი ორნამენტებით თავ-ბოლოზე.
და ნამდვილად ფართო.
ისინი იწვნენ მშვიდად, ნიკაპამდე ზეწრებაფარებულები,
ძალიან შეყვარებულები,
და იფიქრებდით, რომ არაფერი დამთავრებულა.
ჩვენ ვიდექით მორცხვად,
ისე, როგორც ბავშვობაში რომელიღაც დილას
მშობლების საძინებელში შემთხვევით შეხედვისას.
და ვყვიროდით ჩურჩულით
მათი ლურჯად დახუჭული თვალების ჩრდილში.
საწოლი იყო ნამდვილად ფართო,
და სხეულებს შორის ცარიელი ადგილი
გაფიქრებინებდათ, რომ სადაცაა ბავშვები შემოცვივდებიან
და შუაში ჩაუწვებიან.
მაგრამ ბავშვი არ იყო:
მდინარემ დაიტოვა გასაზრდელად.
სამი დღის შემდეგ გაშალეს მიწა.
გადააწვინეს.
მიწა იყო ნამდვილად ფართო
და გაფიქრებინებდათ, რომ ყველა დავეტევით.
მერე დაჭედეს ცხენები
და ძუაგამოკვანძულები აჭენეს მათ სახელზე.
დააცხვეს ქადები. დაღვარეს ღვინო.
თაფლის სანთლებს არჭობდნენ მიწაში
და უყურებდნენ ერთმანეთს ეჭვით,
ხომ არავინ დარჩათ დასამარხი.
მთელი დარჩენილი ზაფხული
ცხოვრება იყო ადიდებული
და მიცვალებულებით სავსე.
ჩვენ ვიყავით ადიდებულები
და რომელიღაც მდინარიდან ვერამოყვანილის
თევზებგამობმული ყვირილით სავსე.
გვესმოდა ნეკნების მტვრევის ხმა მიწიდან
და მდინარეებს ჩამოჰქონდათ
ახალ-ახალი რელიგიური დღესასწაულები,
როცა არავინ მიდის სალოცავად.
როცა მიწაში არჭობენ სანთლებს.
როცა არავინ იცის,
რომელი მდინარიდან გადავარდება
და რომელ გზაში დაიხრჩობა
ძუაგამოკრული ცხენების ჭიხვინში.
მე ვნახე სიკვდილი ერთხელ.
ის იყო ნამდვილად ფართო,
ისეთივე, როგორც ცხოვრება,
და ვიფიქრე, რომ ყველა დავეტევით.
…
დილა იყოს.
ჭალებზე ნისლი იყოს.
მთის კალთებზე ბურუსიდან რბილად ჩამოხორბლილი მზე იყოს.
ჩემი სახლის წინ ქვებს შორის ამოხალასმწვანებული ბალახი იყოს.
ტყიდან გუგულის ხმა იყოს.
წყაროსთან ტირიფის ქვეშ მამაჩემის ზურგი იყოს.
დედაჩემის რეზინის ხელთათმანები და მოკრეფილი ჭინჭარი იყოს.
სახლის კართან ჩემი ძმის მაღალყელიანი ბოტები იყოს.
ეზოში შარშანდელი თივის ნარჩენი იყოს.
ნაზამთრტოტებჩატეხილი ვაშლის ხეები იყოს.
ბოსტნის ღობეს შეძენძილი ხმელი ხვიარების შრიალი იყოს.
აივანზე გადმოფენილი ზოლიანი ფარდაგი იყოს.
კიბის თავზე დათვის ტყავზე ჩრჩილის პეპლების ტირილი იყოს.
ცა პირველი მერცხლების ლურჯხვავი საკენკი იყოს.
მეზობელი სახლიდან
ვინმე ზამთრის ბოლოს დაბადებულის პირველი სიცილი იყოს.
ფარდებში მზის ფართხალი იყოს.
გაზაფხულის ქარის თითების კანკალი იყოს.
ფანჯრის რაფაზე კატის ნაფეხურები იყოს.
მუცელმსუქან ქოთნებში კაქტუსების ზმორება იყოს.
ასანთის კოლოფში ყვავილების თესლი იყოს.
სახლში დედაჩემის ფრთხილი ნაბიჯების სიჩუმე იყოს.
სიჩუმეში ბევრი სიტყვა იყოს.
მზეში ჩასადნობი ბოლო თოვლი ჩემი შიშველი მუხლები იყოს.
მუხლებზე ბებიაჩემის კაბის ჭრელი იყოს.
კაბაზე ჩემი ხელები ბებიაჩემის ხელები იყოს.
შავად გაფუებული მიწა იყოს.
ზამთარში ჩათესილი ამბების ამომყვავებელი მიწა იყოს.
სახლიდან წასული კაცების დამბრუნებელი მიწა იყოს.
სახლების დამბრუნებელი მიწა იყოს.
სოფლების დამბრუნებელი მიწა იყოს.
ქვეყნების დამბრუნებელი მიწა იყოს.
ცხოვრების დამბრუნებელი მიწა იყოს.
მიწა იყოს.
ვიყო.
If you remember me, then I don't care if everyone else forgets.
ლია ლიქოკელი
