დეტერმინიზმი (ლათ. Determinare – განსაზღვრა), ან წინასწარგანჩინება — შეხედულება სამყაროს კანონზომიერების შესახებ, რომლის მიხედვითაც სამყაროში ყველაფერი მიზეზ-შედეგობრივი კავშირით არის განპირობებული, დეტერმინირებული. ამიტომ სამყაროში არ არსებობს არავითარი უმიზეზო მოვლენა ანუ შემთხვევითობა. შემთხვევითობა, მხოლოდ სუბიექტური არცოდნის გამო მოიხმარება მეცნიერებაში, თორემ თავისთავად სამყაროში არავითარი შემთხვევითობა არ არსეობს, სამყაროს მხოლოდ მკაცრი აუცილებლობა და მიზეზობრიობა მართავს.
წარმოიდგინეთ ადამიანის დაბადების პროცესი:
1 სქესობრივი აქტის დროს გამოიყოფა ათიათასობით სპერმატოზოიდი, რომელთაგან მხოლოდ 1 აღწევს მიზანს და ხდება ჩასახვა, თუ გავითვალისწინებთ იმას, რომ მამაკაცს ამ აქტამდე რამდენი სქესობრივი აქტი ჰქონდა მახოლოდ ამ კონტექსტში ადამიანის დაბადების შანსი მიზერულია, ამას დამატებული ამ ჩანასახის წინაპრის გაჩენის იგვე პროცესი და ასევე ის, რომ მისი გენეოლოგიური ხაზში, რომელიც 1000ობით წლებს ითვლის თუნდაც 1 წინაპარი დაღუპულიყო, ან იქ არ დაბადებულიყო სადაც დაიბადა, ან თავისი მეორე ნახევარი არ გაეცნო მაშინ ადამიანის დაბადების შანსი ფაქტობრივად არ არსებობს, და ამას დამატებული კიდევ უამრავი ხელისშემშლელი მიზეზი, რა არის ეს როგორ ფიქრობთ შემთხვევითობა თუ მკაცრი აუცილებლობა?
ერთი ისტორიაც ერთ მეფეს სეირნობისას კუ დაეცა და მოკვდა, აღმოჩნდა რომ ეს კუ არწივს მოეტაცა და ბრჭყალებიდან გაუვარდა ზუსტად იმ ადგილზე სადაც ეს მეფე სეირნობდა, ეხლა თქვენ ამ კუს, არწივის და მეფის ცხოვრებებს თუ გადაახვევტ უკან დედამიწაზე სიცოცხლის ჩასახვის მომენტამდე და მერე იქედან მოყვებით ამ ფაქტამდე გაიგებთ იმას თემა რაზეცაა
მე ვარ ნაწილი მთელის იმ ნაწილისა...
დეტერმინიზმი, რას ფიქრობთ? 
