ნავთობ კომპანიები - პროგრესის მტრები, შევრონის და ელექტრო ავტომობილების ისტორია

ბევრმა ალბათ იცით თუ როგორ მოკლა შევრონმა ელექტრო ავტომობილების ინდსუტრია სულ მცირე 20 წლით, მაგრამ ვინც არ იცით იმათთვის დავწერ მაინც

რატომ ვერ ვითარდება ელექტრო ავტომობილების ინდუსტრია სწრაფად? ელექტრო ავტომობილების განვითარების ერთადერთი შემაფერხებელი დეტალი არის ბატარეა. ბატარეები რომლებიც გამოყენებულია დღევანდელ ელექტრო ავტომობილებში (Li-Ion), არის მძიმე, ძალიან ძვირი, აქვთ მცირე სიცოცხლის ციკლი, დასამუხტად საჭიროა დიდი დრო, ვერ ეგუებიან ძალიან მაღალ ან ძალიან დაბალ ტემპერატურას, ექსტრემალურად ცხელდებიან ძლიერი დატვირთვის შემთხვევაში და შეიძლება გამოიწვიონ ხანძარი დაზიანების შემთხვევაში.

ზემოთ ჩამოთვლილი მიზეზების გამო ელექტრო ავტომობილების წარმოება არ არის მომგებიანი ავტომწარმოებლებისთვის. ავტომწარმოებლებს უწევთ ბატარეები დაიცვან ზედმეტი სიცხისგან ან სიცივისგან, ბატარეების ფასი არის თითქმის ნახევარი ავტომობილის თვითღირებულების. ავტომობილის მეპატრონეს ბატარეების შეცვლა მოუწევს მაქსიმუმ 150 000 კილომეტრის შემდეგ (იდეალური დამუხტვის ციკლის, რეკომენდირებული მართვის და კლიმატური პირობების შემთხვევაში), ხოლო 150 000 კილომეტრიანი გარბენის მქონე ავტომობილის ფასი დაახლოებით სამჯერ უფრო იაფი იქნება ვიდრე ბატარეების ღირებულება, რაც იმას ნიშნავს რომ მანქანა უნდა გადააგდო ბატარეების მწყობრიდან გამოსვლის შემდეგ.

ანუ ელექტრო ავტომობილის მთავარი უპირატესობა (ეკონომიურობა), რეალურად მიუღწევადია დღეისათვის. თუ ელექტრო ძრავიან ავტომობილში იხდი $50 000-ს, იგივე კლასის და იგივე მონაცემების მქონე ბენზინის ძრავიან ავტომობილს იყიდი $20 000-ად. ფასში არის განსხვავება $30 000, რაც დღევანდელი ფასებით უდრის 20 000-დან 25 000 ლიტრამდე ბენზინს, რაც თავის მხრივ უდრის 160 000-დან 200 000-მდე კილომეტრ გარბენს საშუალო $20 000 ღირებულების ავტომობილისთვის.

ანუ რას ვიღებთ საბოლოოდ?

1) $30 000-ით უფრო ძვირადღირებულ ავტომობილს (არ დაგვავიწყდეს რომ დატენვის დროსაც ვიხდით ელექტრო ენერგიის საფასურს), რომელიც გაირბენს უფრო ნაკლებს ვიდრე ბენზინის ძრავიანი ავტომობილი უფრო იაფად.

2) ბატარეების რესურსის ამოწურვის შემდეგ ავტომობილი ხდება გადასაგდები, როდესაც ბენზინის ძრავიან მანქანას იგივე გარბენით გაყიდი $3000/$6000-ის ფარგლებში.

3) მუდმივ თავისტკივილს დასატენი სადგურების იშვიათობის გამო.

ანუ რეალურად ელექტრო მანქანა ბევრად უფრო ძვირი სიამოვნებაა ვიდრე ბენზინის ძრავიანი ავტომობილი.


რა კავშირშია ნავთობ კომპანიები ამ ყველაფერთან, ანუ თემის სათაური?

საქმე იმაშია, რომ ზემოთ ხსენებული ყველა პრობლემის მოგვარება შესაძლებელია უმარტივესად, ვინაიდან არსებობს ბატარეების ტექნოლოგია რომელიც აგვარებს ყველა პრობლემას (NiMH)!

არის იაფი, მსქუბუქი, უძლებს ექსტრემალურ კლიმატურ პირობებს ზედმეტი დამცავი საშუალებების გარეშე, აქვს უფრო დიდი სიცოცხლის ციკლი ვიდრე ავტომობილის სხვა დეტალებს (400 000 კილომეტრამდე), იმუხტება ბევრად უფრო სწრაფად, ნაკლებად გახურებადი/აალებადია.

რატომ არ იყენებენ ამ საოცარი მონაცემების მქონე ბატარეებს ავტომწარმოებლები? ოოო, აქ იწყება ყველაზე საინტერესო ნაწილი!

მარტივი მიზეზის გამო! ამ ტექნოლოგიის პატენტს ფლობს "შევრონი"!

როგორ მოხვდა ასეთი ტექნოლოგია ელექტრო ავტომობილების განვითარების მთავარი მტრების ხელში?

90-იან წლებში "ჯენერალ მოტორსმა" შეიძინა პატენტი ამ ტექნოლოგიის გამომგონებლისგან და ჩამოაყალიბა შვილობილი კომპანია "GM Ovonics", ხოლო 2000 წელს ეს შვილობილი გაყიდა ნავთობ კომპანიაზე "Texaco", რომელიც თავის მხრივ შეიძინა "შევრონმა" ამ შესყიდვიდან 1 თვის შემდეგ

"ჯენერალ მოტორსის" და "შევრონის" მიერ ამ ერთობლივად დაგეგმილი და განხორციელებული მახინაციის შემდეგ, "შევრონმა" მომენტალურად უჩივლა ტოიოტას და პანასონიკს (ტოიოტა ამ დროისათვის აწარმოებდა საკმაოდ წარმატებულ ჰიბრიდებს ამ ტექნოლოგიით, ხოლო ბატარეებს უმზადებდა პანასონიკი). პატენტის ფლობის გამო დავა მოიგო "შევრონმა", ხოლო ტოიოტას და პანასონიკს მოუწიათ მილიონების გადახდა + წარმოების შეწყვეტა ამ ტექნოლოგიით.

ამჟამად "შევრონი" (აქ იგულისხმება შევრონის შვილობილი კომპანია "Cobasys") ამ ტექნოლოგიების გამოყენებას უფლებას აძლევს მწარმოებლებს მხოლოდ მციმე ზომის ბატარეებისთვის, რისი გამოყენებაც შეუძლებელია ავტო წარმოებაში (ოფიციალურად კი მიედ-მოედებიან რაღაცეებს, რომ ძალიან დიდი პარტიის შეკვეთის შემთხვევაში გაყიდიან დიდი მოცულობისასაც, მაგრამ რეალურად ბლეფია ეს ყველაფერი).

ეს იყო სადამსჯელო ოპერაცია და დანაშაული ნავთობ კომპანიების მიერ, კაცობრიობის მიმართ და როგორც ამ თემაზე მიძღვნილ ერთ-ერთ ბლოგზე წერდნენ "ნავთობ კომპანიები არიან კაცობრიობის რეალური ნომერ პირველი მტერი და არა ხელოვნურად შექმნილი ბინ ლადენი" (მაშინ ცოცხალი იყო ოსამა).

საბედნიეროდ ამ პატენტს ვადა გასდის 2014 წელს და იმედია ნავთობ კომპანიების საცეცებს მოაშორებენ ამ ტექნოლოგიას ყოველშემთხვევაში ელექტრო ავტომობილების წარმოების განვითარების მსურველები ამაზე ამყარებენ იმედებს.

http://www.ev1.org/chevron.htm
http://en.wikipedia.org/wiki/Patent_encumb..._NiMH_batteries

შევრონის გამოჩეკილი გველების ბუდე http://en.wikipedia.org/wiki/Cobasys

ვიკიპედიას თუ დავეყრდნობით, ვერ ჯობია ლითიუმ-იონურ ბატარეას

A NiMH battery can have two to three times the capacity of an equivalent size NiCd, and their energy density approaches that of a lithium-ion cell.

ლინკი: http://en.wikipedia.org/wiki/Nickel%E2%80%...hydride_battery

Tsotnet
რათ უნდა ვიკი, ელემენტარულია, ოდნავი შეხება ვისაც აქვს ამ თემასთან, ოდესღაც მაინც თუ გაგიგია რაა ლითიუმი, რას ნიშნავს მაგალითად 10C და რაა მეტალჰიდრატი, იცის რომ ამ თემაში რაც წერია არის სიცრუე და გაუნათლებლობის შედეგი.
იმედია მოდერი მიხურავს ამ პროვოკაციულ თემას.

nforumi
თუნდაც ისევ ვიკი ავიღოთ
http://en.wikipedia.org/wiki/Rechargeable_battery

1) ლითიუმის კუთრი წონა სიმძლავრესთან (ანუ მანქანაში რამდენად მცირე ადგილს იკავებს)
150-250ვ.სთ/კგ
მეტალჰიდრატის
30-80 (2-5ჯერ ცუდი!)
2) ციკლები, ლითიუმის: 1200-10000 ; მეტალჰიდრატის: 500-1000 (გრძნობთ განსხვავებას?)
3) თვითგანმუხტვის დენი: ლითიუმი 5-10%; მეტალჰიდრატი 30%!!!
4) ეფექტურობა (დამუხტული დენის უკან დაბრუნება): ლითიუმი 99%, მეტალჰიდრატი 66%!

და მანდ მთავარი არ წერია რაც მოიტყუა თემის ავტორმა, ლითიუმის დამუხტვის დენი შეიძლება იყოს 20-ჯერ-30ჯერ მეტი ვიდრე მეტალჰიდრატის, შესაბამისად სიჩქარეც.

მე აღარაფერს ვლაპარაკობ ახალ ლითიუმის ტექნოლოგიაზე LiFePo http://en.wikipedia.org/wiki/Lithium_iron_phosphate_battery
რომელიც არაა ფეთქებადსაშიში (არც ჩვეულებრივი ლითიუმი ფეთქდება თუ მწარმოებელი შესაბამისი დაცვით აღჭუავს)

Tsotnet
ამ თემაში საუბარია გაუმჯობესებულ ვერსიაზე. კონკრეტულად ამ გაუმჯობესებული ვერსიის პატენტები იყიდა შევრონმა, როდესაც საფრთხე იგრძნო.

წარმატებულად გამოიყენებოდა ავტოწარმოებაში ეს ტექნოლოგია და შენსავე მოცემულ ლინკშიც წერია ამ პატენტზე.

http://en.wikipedia.org/wiki/Nickel_metal_...ectric_vehicles

Stanford R. Ovshinsky invented and patented ( a popular improvement of ) the NiMH battery and founded Ovonic Battery Company in 1982. General Motors purchased the patent from Ovonics in 1994. By the late 1990s, NiMH batteries were being used successfully in many fully electric vehicles, such as the General Motors EV1 and Dodge Caravan EPIC minivan. In October 2000, the patent was sold to Texaco and a week later Texaco was acquired by Chevron. Chevron's Cobasys subsidiary will only provide these batteries to large OEM orders. General Motors shut down production of the EV1 citing lack of battery availability as one of their chief obstacles. The Cobasys control of NiMH batteries has created a patent encumbrance of large automotive NiMH batteries.[34][35][36][37][38]

მაგრამ აგერ Kakha-ს ცოდნია უფრო კარგად რომ არ ვარგა ავტოინდუსტრიაში თურმე დებილები ყავთ (რომლებიც მალე მოვლენ და ჯვრების თავში რტყმას დაუწყებენ ზემოთხსენებულ იუზერს).

This post has been edited by web_nts on 10 Aug 2012, 10:14

Lithium iron phosphate battery
specific energy 90–110 Wh/kg (320–400 J/g)
energy density 220 Wh/L (790 kJ/L)
specific power >300 W/kg
Energy/consumer-price 0.5-2.5 Wh/US$ (US$0.11–0.56/kJ)
Time durability >10 years
Cycle durability 2,000 cycles
Nominal cell voltage 3.3 V

Kakha
მადლობა.

web_nts
რა ვქნა, არ მჯერა ამ გრანდიოზული შეთქმულებების...

Kakha
აბსოლიტურად გეთანხმები, გამოცდილებიდან ლითიუბ იონი ჯობია,, სულ მაგას ვხმარობ. არც ცხელდება, მსუბუქია, პატარა ზომაში მეტი ტევადობაა ენერგიის...

ახალი ვერსიაო და სახელი კი იგივე აქვს ,,,ალბათ მართლა მალავენ რამეს.....

Kakha

http://www.evnut.com/rav_owner_100k.htm
შედეგები წაიკითხე NiMH EV-95-ზე მომუშავე ტოიოტა რავ-4-ების. 1997 წელში დაპროექტებული მანქანაა არ დაგავიწყდეს ესეც.

ესეც დღეისათვის ყველაზე სრულყოფილი ელექტრო ავტომობილი Li-Ion ბატარეებზე.

http://www.teslamotors.com/models/specs
2012-ში გამოშვებული მოდელი.
40 kWh battery has a 8 year or 100,000 mile, whichever comes first, warranty

ამის საგარანტიო ვადები გადაცილებული აქვს 1997-ში დაპროექტებულ მანქანას.

P.S. ხმალ ამოვარდნილი რომ არ შემოვარდნილიყავი თავიდან და სისულელეები არ გეწერა ჯვრების თავში რტყმაზე არ აჯობებდა? თუ სხვაზე მეტი იცი ან გგონია რომ იცი, შეგიძლია დაასაბუთო ნორმალურად რასაც წერ. არსად დამიწერია რომ სპეციალისტი ვარ ამ დარგის, მაინტერესებს ელექტრო ავტომობილები და ყველა რესურსზე ამის შესახებ წერია.

P.P.S. ფორუმი იმისთვის არსებობს რომ დისკუსია გაიმართოს და არა იმისთვის რომ შევარდე, გალანძღო და გახვიდე თემის ავტორი. რის გამოც პოლიტიკის განყოფილებაში აღარ ვპოსტავ იგივე თუ იქნებოდა ამ განყოფილებაში არ მეგონა.

მარტივი კითხვა:
რატომ იყიდა შევრონმა კონკრეტულად ეს პატენტები, როდესაც ეს ტექნოლოგია უკვე წარმატებულად იყო დანერგილი ავტოინდსუტრიაში?

marisaxo

დავდე ზემოთ ლინკი და ნახეთ შედეგები

http://www.evnut.com/rav_owner_100k.htm


This post has been edited by LOLZ on 14 Aug 2012, 09:15

მართლა მტრები რომ არიან ნავთობკომპანიები ეგ ნათელია...აქაც პირველ ადგილზე ეს კომპანია ყავთ, მართალია სხვა მიზეზით მაგრამ მაინც ლიდერობს. და საერთოდ ომებიც კი ამათ გამო ხდება აღმოჩენიდან მოყოლებული.......

http://www.apocalypse.ge/sxv_15_yvelaze_mo...msoflioshi.html

This post has been edited by marisaxo on 10 Aug 2012, 11:10

Kakha

მეც ეგ უზუსტობა მენიშნა ეგრევე!არადა მთელი სტატია-თემა მაგაზეა აგებული
მეორე კაპანაძის თემაა .... ზუსტად მსგავსად დეტალებში მყავს გამოჭერილი მისი მრევლი, მაგრამ ჯიუტად აწვებიან თავისას.
მრევლის თვისებაა რწმენა უფრო მაღლა დააყენოს ვიდრე ობიექტური რეალობა.

psyxo

მიდი განაგრძეთ დაჯმა თემის ავტორზე

აი ამ ცინიზმს ვერ ვიტან რა. წყარო არის მითითებული და იმის მიხედვით ვხსნი თემას, ერთი კაპანაძეს დედაც, შევრონისაც და ტოიოტა პანასონიკისაც!

თქვენ ვინ ყოფილხართ

აქ ყველა ფიზიკოსები არ შემოვდივართ და არ ვართ ვალდებული ციფრები და დეტალები ვიცოდეთ! ვართ ადამიანები რომლებსაც კონკრეტული საკითხი გვაინტერესებს. თქვი რა ადამიანურად რომ რაღაც არასწორია თუ ჩვენზე მეტი იცით!

ვნახე რომ 1997 წელს გამოშვებული მანქანები 150 000 გარბენით დადიან ისე რომ ბატარეა არ შეუცვლიათ! დავინტერესდი ამ ბატარეით, მოვძებნე ნეტში და დავდე რაც ვნახე! არ არის აუცილებელი თემაში მოისაქმოთ, შეგიძლიათ ნორმალურად თქვათ რა არ მოგწონთ ცინიზმის და აგრესიის გარეშე!

არ ვარ ამ საქმეში ჩახედული, ვფიქრობ უნდა გავიგოთ იმ პატენტში რაც წერია, შევრონს რომ აქვს ნაყიდი, თუკი აერსებობს საერთოდ ეგ პატენტი.

უჰ რა წიოკი აგიტეხავთ აქ
ნუ ეხლა რო ვთქვათ ნავთობ კომპანიებს გულზე ეხატებათო ელექტრო ავტომობილები, არ ვიქნებით მართალი.
მაგრამ მეეჭვება მათ ისეთი ბერკეტები ქონდეთ, რომ გაუმკლავდნენ იმ დიდი მოთხოვნას რაც ელექტრო ავტომობილებზე იქნება მომავალში.

ხოლო შიგაწვის ძრავიანი ავტო მწარმოებლები გადავლენ ელექტრო ძრავიანის წარმოებაზე - ესენი არაფერს კარგავენ.
ოღონდ ერთბაშად რათქმაუნდა წამგებიანი შეიძლება იყოს, ეტაპობრივად გადავლენ, უმტკივნეულოდ.

სხვა ქვეყნების არ ვიცი, მაგრამ ევროპა კაი ხანია ემზადება ამისთვის.
როგორც თემის ავტორიც აღნიშნავს, აკუმულატორია დღეს პრობლემატური.
მაგრამ, შეგახსენებთ, რომ ძალიან მძლავრი ინსტიტუტები არიან ჩართულნი კვლევებში.
მე პირადად ვიცნობ რამოდენიმე PhD სტუდენტს, რომლებიც დიდ ჯგუფში არიან ჩართულნი და ბატერეებს და fuell cell-ებს იკვლევენ და გაუმჯობესებაზე მუშაობენ.
ძირითადი იმედები მყარდება ნანოტექნოლოგიით დამზადებულ ბატარეებზე. ზომა-წონაში ხდება მოგება და სიმძლავრის გაზრდა.
ივარაუდო რომ აი 3-4 ან 10 წელში რაიმე მძლავრი აკუმულატორი გამოჩნდება - ძნელია.
შეიძLება ხვალვე ნახონ რამე, შეიძლება 15 წლის მერე - აღმოჩენას ვერ იწინასწარმეტყველებ.

მოკლედ დასკვნა ისაა, რომ ინტენსიურად მიდის კვლევები - დიდი თანხები იდება ასეთ პროექტებში და ბლოკავენ და შეთქმულებებია - არის უბრალოდ ლოგიკური მითი.

This post has been edited by asphurcela on 10 Aug 2012, 17:30

web_nts
ეს რო ესე მარტივად იყოს... ჩინოები ეგრე დააკოპირებდნენ

ჩინოებს სულ კიდიათ ჩევრონი-ტექსაკო...



თუმცა ელეკტრო მანქანებზე მზარდი მოთხოვნილების გამო ეს სფერო უფრო განვითარდება უახლოეს მომავალში.