anthropod
Super Crazy Member ++
ჯგუფი: Members
წერილები: 24962
წევრი No.: 19410
რეგისტრ.: 20-April 06
|
#49860394 · 5 Feb 2017, 02:37 · · პროფილი · პირადი მიმოწერა · ჩატი
ვითარება მართლაც რომ არაორდინალურია, უფრო მეტიც - ექსტრაორდინალური - მსოფლიო იცვლება და ეს ტრამპის გაპრეზიდენტების გამო არ ხდება
14:51 03-02-2017
ვითარება მართლაც რომ არაორდინალურია, უფრო მეტიც - ექსტრაორდინალური - მსოფლიო იცვლება და ეს ტრამპის გაპრეზიდენტების გამო არ ხდება აშშ-ის ახალი ადმინისტრაციის პირობებში აშშ-სა და საქართველოს ურთიერთობების პერსპექტივებზე ”ინტერპრესნიუსი” საგარეო ურთიერთობების საკითხებში საქართველოს პრემიერ-მინისტრის მრჩეველს, თედო ჯაფარიძეს ესაუბრა.
- ბატონო თედო, ვიცით რომ, თქვენ, როგორც საგარეო ურთიერთობების საკითხებში საქართველოს პრემიერ-მინისტრის მრჩეველი, ვაშინგტონში იმყოფებით და უკვე გქონდათ შეხვედრები აშშ-ის ახალი ადმინისტრაციის წარმომადგენლებთან. მოგეხსენებათ, იმაზე, თუ როგორ საგარეო პოლიტიკას გაატარებს პრეზიდენტი დონალდ ტრამპი, მსოფლიოსა და მათ შორის, ქართულ მედიაში საკმაოდ ბევრი ითქვა, დაიწერა და უამრავი, ჩვენთვის საკმაოდ არასახარბიელო ვარაუდები გამოითქვა. ვინაიდან, თქვენ, როგორც საგარეო ურთიერთობათა საკითხებში პრემიერ-მინისტრის მრჩეველს, გქონდათ პატივი, საქართველოს ხელისუფლების სახელით, პირველს დაგემყარებინათ ტრამპის გუნდთან პირველი კონტაქტები, გვინდა გთხოვოთ, ამ შეხვედრების შესახებ ჩვენს მკითხველებს გაუზიაროთ თქვენი შთაბეჭდილებები. გისმენთ, ბატონო თედო...
- თქვენი ნებართვით, დავაზუსტებ. მე არ ვყოფილვარ, როგორც თქვენ ბრძანებთ, “პირველი”, ვინც კონტაქტები დაამყარა ტრამპის ადმინისტრაციასთან. პირველი სატელეფონო საუბარი შედგა ჩვენ საგარეო მინისტრს, ბატონ მიხეილ ჯანელიძესა და გენერალ ფლინს შორის, ვინაც ინაგურაციის შემდეგ უკვე ოფიციალურად დაიკავა პრეზიდენტ ტრამპის თანაშემწის პოსტი ეროვნული უსაფრთხოების საკითხებში. ამის გარდა, ვაშინგტონში უკვე იმყოფება ბატონი დავით ბაქრაძე, საქართველოს ელჩი ამერიკის შეერთებულ შტატებში. საკმაოდ გართულებული საპროტოკოლო პროცედურების გავლის შემდეგ, იგი უკვე შეუდგა ოფიციალურ საქმიანობას ვაშინგტონში. ასე რომ, მოდით, სწორედ ამ კომუნიკაციებს დავარქვათ “პირველი ოფიციალური კონტაქტები” პრეზიდენტ ტრამპის გუნდთან.
რაც შეეხება თქვენ მონა-მორჩილს, ამერიკის პოლიტიკურ ისტებლიშმენტთან და საზოგადოებრივ წრეებთან უკვე დიდი ხნის ნაცნობობა მაკავშირებს - ჯერ როგორც ექსპერტ-მკვლევარს და შემდეგ კი, როგორც ამ ქვეყანაში ელჩს და შემდეგაც სხვადასხვა თანამდებობებზე საქმიანობის დროს. სწორედ ამერიკაში ბოლო ვიზიტის დამთავრების წინა დღეს, რატომღაც გადავწყვიტე ამერიკასთან ჩემი “კონტაქტის” ხანგრძლივობა დამეთვალა და ამ ურთიერთობებმა დაახლოებით 40 წელი შეადგინა. გამოდის, რომ ჩემი ცხოვრების საკმაოდ დიდი ნაწილი სწორედ ამერიკასთან ურთიერთობებისათვის დამითმია. ეს ისე, უბრალოდ. ფაქტების დაზუსტების მიზნით.
ისე კი მინდა გითხრათ, რომ ქართველები საკმაოდ მძაფრად რეაგირებენ ამგვარ თემებზე - ვინ დარეკა პირველმა, ვინ ვის შეხვდა პირველად, ვინ უფრო “მაგრად” იცნობს ამა თუ იმ უცხოელ პოლიტიკოსს. ყოფილა ისეთი შემთხვევებიც, როდესაც ასეთი „ნაცნობობა“ დაუმალავთ - “ეს ჩემია და მხოლოდ მე უნდა მქონდეს მათთან კონტაქტიო“. ვერაფერს იზამ, ასეთია ქართული პოლიტიკის ლაბირინთები. თუმცა, არც ბატონ ჯანელიძეს და არც ბატონ ბაქრაძეს ეს არ ეხება - ჩვენ ერთი გუნდის წევრები ვართ, ე.წ. “ამერიკის მიმართულებაზე” ვმუშაობთ სინქრონულად. ვინაწილებთ ურთიერთობათა სიმძიმეებს, ამერიკაში საქართველოს ინტერესების გატანისა და მათი რეალიზების უმძიმეს ტვირთს. რა თქმა უნდა, სხვა კოლეგებთან ერთად, მათ შორის პარლამენტთან.
ჩვენ, ბატონები მიხეილ ჯანელიძე და დავით ბაქრაძე ერთი გუნდის წევრები ვართ ე.წ. “ამერიკის მიმართულებაზე”. ვმუშაობთ სინქრონულად, ვინაწილებთ ურთიერთობათა სიმძიმეებს, ამერიკაში საქართველოს ინტერესების გატანისა და მათი რეალიზების უმძიმეს ტვირთს. რა თქმა უნდა, სხვა კოლეგებთან, მათ შორის პარლამენტთან ერთად
ვითარება კი მართლაც რომ არაორდინალურია. უფრო მეტიც - ექსტრაორდინალური. ამდენი წელია თვალს ვადევნებ ამერიკის პოლიტიკურ ცხოვრებას და ასეთი ძაფრი და ხისტი არ ყოფილა არც საპრეზიდენტო საარჩევნო კამპანია და არც თავად ხელისუფლების ცვლა. შესაბამისად, უჩვეულო აღმოჩნდა ახალი ადმინისტრაციის საქმიანობის პირველი დღეებიც - მათ უმწვავესი კრიტიკა მოჰყვა ამერიკის შეერთებული შტატების მთელი პოლიტიკური სპექტრის და მათ შორის რესპუბლიკელების მხრიდანაც, რომელთაც თეთრ სახლში პრეზიდენტი ტრამპი ოფიციალურად წარმოადგენს.
გამომდინარე აქედან, ჩემი ამერიკის შეერთებულ შტატებში ბოლო ვიზიტის მიზანი სწორედ იმ ხალხთან შეხვედრა იყო. რა თქმა უნდა, პირველ ყოვლისა რესპუბლიკური პარტიის ელიტა მყავს მხედველობაში, რომელმაც უშუალო მონაწილეობა მიიღო ტრამპის ადმინისტრაციის “პირველი პირების“ შერჩევაში და შემდგომ კი მათი თანამდებობაზე დანიშვნასაც აქტიურად ლობირებდა.
მაგალითად, ქალბატონ კონდოლიზა რაისთან და ბატონ სტეფან ჰედლისთან დიდი ხნის საქმიანი და მეგობრული ურთიერთობა მაკავშირებს. ისინი ძალიან კარგად იცნობენ ქართულ რეალობას, ჩვენი ქვეყნის დღევანდელ ვითარებასა და ჩვენს ირგვლივ მოვლენათა განვითარების შესაძლო ვარიანტებს. მათთან საუბარი და მათი რჩევების მოსმენა უაღრესად საინტერესო იყო. მე საერთოდ „გუნდური მიდგომის“ მომხრე ვარ და ამ შეხვედრებზე ბატონ დავით ბაქრაძესთან ერთად გახლდით.
არანაკლებ მნიშვნელოვანი გახლდათ ჩვენი კონტაქტები ობამას ადმინისტრაციის წარმომადგენლებთან, რესპუბლიკური პარტიის ე.წ. „გარდამავალი გუნდის“ წევრებთან, რომლებიც ჩემი იქ ყოფნის დროს, ასე ვთქვათ, „იბარებდნენ საქმეებს“ მათი დემოკრატი კოლეგებისაგან. რა თქმა უნდა, ძალიან საინტერესო იყო ინაუგურაციის წინა საღამოს შეხვედრა პრეზიდენტ ობამას უშიშროების საბჭოს ხელმძღვანელობასთან, რომლის დროსაც შევაჯამეთ ქართულ-ამერიკული ურთიერთობების 4-წლიანი პერიოდი რის შედეგად - და ეს ჩვენი ამერიკელი კოლეგების მოსაზრებაა - საქართველო, დემოკრატიის ხარისხის, რეფორმების გატარებისა და ქვეყნის მოდერნიზების მხრივ დღეისათვის რეგიონში „სტაბილურობის კუნძულია“, დასავლეთისა და კონკრეტულად კი ამერიკის შეერთებული შტატების საიმედო, პროგნოზირებადი პარტნიორი. სწორედ ამ კონტექსტში საუბრობდნენ პრეზიდენტ ობამას მრჩევლებიც. ისინი დარწმუნებულნი არიან, რომ სწორედ ამ კონტექსტში იქნება განხილული საქართველო მომავალი ადმინისტრაციის საქმიანობის დროსაც.
„საქართველოს ჩვენ განვიხილავთ სტრატეგიულ კონტექსტში, მისი გეოგრაფიული მდებარეობისა და სამეზობლოდან გამომდინარე. ამ მხრივ, საქართველო ამერიკისათვის უაღრესად საინტერესო და საიმედო პარტნიორი იყო და იქნება. ჩვენ გვხიბლავს ისიც, რომ თქვენი ქვეყნის დღევანდელ ხელმძღვანელობას მომავლის მკაფიო და სტრატეგიული ხედვა აქვს და თქვენი სამთავრობო გუნდი პრემიერ-მინისტრ კვირიკაშვილის ხელმძღვანელობით წარსულის მძევალი არ არის. საქართველოს მთავრობამ იცის რა უნდა გააკეთოს საკუთარი ქვეყნისათვის და რამდენად სასარგებლო და პროგნოზირებადი უნდა იყოს პარტნიორებისათვის“. სწორედ ასე შეაფასეს საქართველო ობამას ადმინისტრაციის წარმომადგენლებმა და, მათი გადმოცემით, ასეთი შეფასება სრულად გაიზიარეს „დონალდ ტრამპის გარდამავალი გუნდის“ წარმომადგენლებმა თეთრ სახლში.
ბუნებრივია, ჩვენ გვაინტერესებდა უფრო კონკრეტული პასუხი კითხვაზე, თუ რას უნდა ელოდოს საქართველო პრეზიდენტ ტრამპის ადმინისტრაციისაგან, როგორი საგარეო პოლიტიკის გატარებას აპირებს ამერიკის ახალი მთავრობა ჩვენი რეგიონისა და საქართველოს მიმართ, როგორი იქნება მათი ურთიერთობა რუსეთთან, განსაკუთრებით იმ წინასაარჩევნო განცხადებების ფონზე და კონტექსტში, რომელსაც თითქმის ყოველდღე აკეთებდა ბატონი ტრამპი. ამ კითხვებზე ყველა ჩვენი ამერიკელი მეგობრის პასუხი, მათი პარტიული კუთვნილებისა და ბატონ ტრამპის უახლოეს გარემოცვასთან სიახლოვის მიუხედავად, ტრაფარეტული გახლდათ: - „ჩვენ ჯერ არაფერი ვიცით, ამ ეტაპზე ნაადრევია საუბარი რაიმე კონკრეტული პოლიტიკის არსებობაზე და სავარაუდო მიმართულებებზე”.
უჩვეულო რეალობაა, რადგან არ მახსოვს აშშ-ს სათავეში მოსულიყო ახალი ადმინისტრაცია და მას არ ჰქონოდა უკვე გამზადებული სამოქმედო პროგრამა, ან მონახაზი მაინც. დღეს ეს რეალობაა და შექმნილი ვითარება სკრუპულოზურად უნდა შევაფასოთ და გავითვალისწინოთ
მერწმუნეთ, ეს არ იყო პოლიტიკური „კეკლუცობა“ რესპუბლიკელების მხრიდან ან კიდევ გაღიზიანების გამომჟღავნება დემოკრატების მიერ. ეს რეალობაა და უნდა ითქვას, ჩემთვის, ყოველ შემთხვევაში, უჩვეულო რეალობა, რადგან არ მახსოვს აშშ-ს სათავეში მოსულიყო ახალი ადმინისტრაცია და მას არ ჰქონოდა უკვე გამზადებული სამოქმედო პროგრამა, ან მონახაზი მაინც. დღეს ეს რეალობაა და შექმნილი ვითარება სკრუპულოზურად უნდა შევაფასოთ და გავითვალისწინოთ. რამდენ ხანს გასტანს ეს პერიოდი, ძალიან ძნელი სათქმელია. ალბათ მანამ, ვიდრე არ დასრულდება ახალი ადმინისტრაციის კადრებით დაკომპლექტება, ვიდრე არ დაინიშნებიან სახელწიფო სტრუქტურებში, სახელმწიფო დეპარტამენტში, თავდაცვის სამინისტროში, უშიშროების საბჭოში, სხვა წამყვან უწყებებში მოადგილეები, მათი თანაშემწეები. ანუ ის ხალხი, რომლებსაც ყოველდღიური შეეხება აქვთ საგარეო პოლიტიკის ფორმირებასა და მის შემდგომ რეალიზებასთან.
საუბარი იმის თაობაზე, თუ რა კონკრეტულ პოლიტიკას გაატარებს პრეზიდენტი ტრამპი ზოგადად ან რომელიმე კონკრეტული ქვეყნის მიმართ, ნაადრევია. თუმცა, პირველი პირების დანიშვნები სახელმწიფო დეპარტამენტში, თავდაცვის სამინისტროში, ცენტრალურ სადაზვერვო სამმართველოში, ნაწილობრივ, უშიშროების საბჭოში, სოლიდურად გამოიყურება. ტილერსონმა, მატისმა, პომპეომ, სეშენსმა კონგრესში საკომიტეტო მოსმენების დროს გამოავლინეს მაღალი დონის პროფესიონალიზმი და კომპეტენცია და ამ მოსმენების დროს, უნდა აღინიშნოს, საქართველოს თემატიკამაც რამდენჯერმე და უაღრესად დადებით კონტექსტში გაიჟღერა. ისიც ხაზგასმით უნდა აღინიშნოს, რომ უაღრესად მყარია საქართველოს პოზიციები კონგრესში. ჩვენი ქვეყნის მხარდამჭერთა ორპარტიული კონსენსუსი ძლიერდება. თუმცა ამ ყველაფერს ყოველდღიური მუშაობა დაჭირდება და ეს სიმძიმე მხოლოდ საელჩოს არ უნდა დააწვეს. უაღრესად აქტიური უნდა იყოს ჩვენი დედაქალაქი - მთავრობა, პრეზიდენტის ადმინისტრაცია, განსაკუთრებით პარლამენტი. გააქტიურდეს ე.წ. ‘სახალხო დიპლომატია“.
რაც შეეხება ანალიტიკოსებისა და ჟურნალისტების შეფასებებსა და პროგნოზებს, ამ მხრივ საზოგადოება „ინფორმაციულ შიმშილს“ ნამდვილად არ განიცდის. თუმცა ისიც უნდა აღინიშნოს, რომ ამ შეფასებების უმრავლესობა, ყოველ შემთხვევაში ის, რაც ამერიკიდან მოდის, ნეგატიური ხასიათის გახლავთ. ექსპერტები აღნიშნავენ, რომ პრეზიდენტმა ტრამპმა ჯერჯერობით ვერ დაიმსახურა თუნდაც მასმედიის წარმომადგენლების კეთილგანწყობა, რაც ტრადიციულად ახასიათებს ნებისმიერი ახალი პრეზიდენტის საქმიანობის პირველ 100 დღეს. შესაძლოა, ამას თავისი მიზეზები და ნუანსები აქვს, თუმცა ეს მაინც ამერიკელების საშინაო თემებია და მათ ამერიკელები ჩვენი, ხშირად ზედმეტად ეგზალტირებული რჩევების და კომენტარების გარეშე გადაწყვეტენ. მე ამას რჩევის სახით ვამბობ ჩვენი ზოგიერთი პოლიტიკოსის თუ ექსპერტის გასაგონად.
- შეიძლება ითქვას, რომ ტრამპის გუნდს მკაფიოდ აქვს განსაზღვრული და ჩამოყალიბებული ხედვები ევროპის, ნატოს, პოსტსაბჭოთა სივრცის, იგივე ჩინეთის მიმართ? რუსეთის თემას ჩვენ ცალკე შევეხებით. მოგეხსენებათ, ამ თემებზე პრეზიდენტობის კანდიდატ ტრამპს საკმაოდ განსხვავებული განცხადებები აქვს გაკეთებული. თქვენი დაკვირვებით, სავარაუდოდ, როგორი იქნება თეთრი სახლის ახალი ადმინისტრაციის პოლიტიკა ევროპის, ნატოსა და პოსტსაბჭოთა სივრცის მიმართ?
- საქმე სწორედ ის გახლავთ, რომ არც ტრამპს და არც მის ადმინისტრაციას არ აქვს ჯერ მკაფიო ხედვა. არსებობს მხოლოდ გარკვეული გამონათქვამები და შეფასებები რომელთა უმრავლესობა თითქმის ყოველდღე იცვლება, მაგრამ ჯერ არ არსებობს საგარეო პოლიტიკა, როგორც ასეთი. ამიტომ, დაველოდოთ ახალ დანიშვნებს ადმინისტრაციის სხვადასხვა პოსტებზე. რამდენადაც მე ვიცი, კანდიდატებს შორის არიან ძალიან გამოცდილი და ჩვენთვის ცნობილი პიროვნებები და ვიმედოვნებ, მათი გავლენა პოლიტიკაზე ჩვენთვის დადებითი იქნება. თუმცა, აჯობებს დაველოდოთ ამ გადაწყვეტილებებს.
მაგრამ „ლოდინი“ არ ნიშნავს, რომ ჩვენ არ ვიყოთ აქტიურები, არ გავახმოვანოთ და გავასაჯაროვოთ ჩვენი შეხედულებები და მიზნები, გვქონდეს შეხვედრები ამერიკის პოლიტიკურ წრეებთან, მასმედიის წარმომადგენლებთან, მათ შორის იმ ადამიანებთან, რომელთა გვარი განიხილება სხვადასხვა მაღალი რანგის პოსტების დასაკავებლად. მე მქონდა ამგვარი შეხვედრები. ბევრი მათგანი ჩემი ძველი ნაცნობია, ზოგიც მეგობარი. მათთან ძალიან საინტერესო საუბრები შედგა.
- ექსპერტთა საკმაოდ დიდი ნაწილი ქვეყნის გარეთ და საქართველოში განსაკუთრებით, გამოთქვამს მოსაზრებას, რომ ტრამპის პრეზიდენტობის პირობებში მსოფლიოში ვითარება მნიშვნელოვნად შეიცვლება. მეტიც, მსოფლიო უკვეა ახალ პოლიტიკურ რეალობაში. ვინაიდან თქვენ ვაშინგტონში იმყოფებოდით და მაღალი რანგის პოლიტიკოსებთან გქონდათ შეხვედრა, გაქვთ იმის განცდა, რომ ტრამპის გაპრეზიდენტების პერიოდში მსოფლიოში ახალი ეპოქა დაიწყება და ახალი რეალობის კონტურები უკვე გამოკვეთილია?
- უკვე გესაუბრებოდით, რომ დონალდ ტრამპის შემოჭრა ამერიკულ და ზოგადად მსოფლიო პოლიტიკაში თვისობრივად არაორდინალური მოვლენაა და როგორც ყველაფერი არაორდინარული, არაპროგნოზირებადი იყო. თუმცა, ეს უკვე ფაქტია და მსოფლიო, თუმცა ძნელად, მაგრამ მაინც ეგუება ამ რეალობას. ეგუება და აანალიზებს პრეზიდენტ ტრამპის კომენტარებს და მოსაზრებებს. რამდენად მოხდება ამ გამონათქვამების ცხოვრებაში რეალიზება ამ მომენტისათვის ძნელად სათქმელია. ეს უკვე პრეზიდენტ ტრამპის პირველმა ნაბიჯებმა თუნდაც მიგრანტების ახალი ნაკადის ამერიკაში შემოშვებასთან დაკავშირებით დაგვანახა.
მსოფლიო იცვლება და ეს ტრამპის გაპრეზიდენტობის გამო არ ხდება - ტენდენციები ადრეც იკვეთებოდა, მაგრამ ვერც იმას ვიტყვი, რომ თავად ტრამპი ლიბერალური, დემოკრატიული ფასეულობების, - რაზეც დამკვიდრებულია აშშ-ს სახელმწიფოებრივი იდეოლოგია, - შეუპოვარი მოწინააღმდეგეა
გასაგებია, რომ გლობალიზაციის მიმართ არსებობს კონკრეტული პრეტენზიები, უაღრესად გაძლიერდა ანტი-გლობალისტური ტენდენციები, პოლიტიკაში გაჩნდა მძლავრი ნაციონალისტური მუხტი, რამაც განაპირობა კიდეც ტრამპის გამარჯვება. თუმცა, ასე ადვილად, თუნდაც ამერიკის პრეზიდენტის სურვილისამებრ, გლობალიზაციის ტენდენციები და დინებები ვერ გაქრება. აბა დააკვირდით - თავად ამერიკის შეერთებული შტატებია ღრმად ჩართული ამ მასშტაბურ პროცესებში. ისიც გასათვალისწინებელია, რომ დღევანდელ მსოფლიოში ყველაფერი - უსაფრთხოება, სტაბილურობა, ეკონომიკური განვითარება, ქვეყნების დამოუკიდებლობა და სუვერენიტეტი განუყოფელია. ეს ერთმანეთთან გადაჯაჭვული პროცესებია.
ექსპერტული წრეები ხშირად საუბრობენ, მაგალითად, ლიბერალიზმის დეგრადაციაზე, პოსტ-ლიბერალიზმის და “კონტრ-ლიბერალიზმის” დამკვიდრებაზე. გასაგებია, რომ მსოფლიო იცვლება და ეს ტრამპის გაპრეზიდენტობის გამო არ ხდება - ეს ტენდენციები ადრეც იკვეთებოდა, მაგრამ ვერც იმას ვიტყვი, რომ თავად დონალდ ტრამპი ლიბერალური, დემოკრატიული ფასეულობების, რაზეც დამკვიდრებულია ამერიკის შეერთებული შტატების სახელმწიფროებრივი იდეოლოგია, შეუპოვარი მოწინააღმდეგეა. რამდენად შეძლებს ბატონი ტრამპი მართოს ამერიკა მხოლოდ პოლიტიკურ ინსტინქტებზე დაფუძნებული გადაწყვეტილებების მეშვეობით - ამას უკვე დრო გვანახებს.
უნდა გვახსოვდეს ისიც, რომ აშშ-ი ინსტიტუციური დემოკრატიის ეტალონია და პოლიტიკური ინსტიტუტები და მთლიანად პოლიტიკური სისტემა არეგულირებს პოლიტიკურ პროცესს, მასში მონაწილე აქტორების ქცევებს და მოქმედებებს
უნდა გვახსოვდეს ისიც, რომ ამერიკის შეერთებული შტატები ინსტიტუციური დემოკრატიის ეტალონია და პოლიტიკური ინსტიტუტები და მთლიანად პოლიტიკური სისტემა არეგულირებს პოლიტიკურ პროცესს, მასში მონაწილე აქტორების ქცევებს და მოქმედებებს. არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ არსებობს ევროპა და არა ნაკლებად მყარი ლიბერალური და დემოკრატიული ფასეულობები. ევროკავშირი ასე ადვილად არ დათმობს მოპოვებულ პოლიტიკურ პოზიციებს. სხვათა შორის, ამის თაობაზე ევროპელმა ლიდერებმა საკმაოდ ხისტად ისაუბრეს და ღიად გააკრიტიკეს პრეზიდენტ ტრამპის ზოგიერთი მოსაზრება.
- მოგეხსენებათ, პრეზიდენტ ტრამპს რუსეთთან მიმართებაში ურთიერთსაწინააღმდეგო მოსაზრებები აქვს გამოთქმული. ვაშინგტონსა და მოსკოვს შორის სავარაუდო ურთიერთობებზე ასევე დიამეტრალურად განსხვავებული მოსაზრებები გამოითქმის. რამდენად შემაშფოთებელია ოფიციალური თბილისისთვის ტრამპის დამოკიდებულება რუსეთისა და პირადად ვლადიმირ პუტინის მიმართ?
- ერთია განცხადებები და მეორეა რეალობა - კონკრეტული ნაბიჯები და გადაწყვეტილებები რუსეთთან მიმართებაში. ამერიკის ახალი ადმინისტრაციის მთავარი საგარეო პრიორიტეტები, როგორც ეს ადმინისტრაციის წარმომადგენლებმა უკვე განაცხადეს, იქნება ტერორიზმთან ბრძოლა, ბირთვული განიარაღების პროცესი და საერთაშორისო ვაჭრობა. თუმცა, მოქმედების სტილისტიკიდან გამომდინარე, ეს პრიორიტეტები შეიძლება შეიცვალოს. შესაბამისად, ამ ეტაპზე უცნობია, თუ რა თემებზე ითანამშრომლებენ და რა საკითხებზე გადაიკვეთება ამერიკისა და რუსეთის ინტერესები, რა დოზით იქნება შესაძლო ინტერესთა “გადაკვეთის” რეალიზება. ეს ვერ იქნება ადვილად პროგნოზირებადი და ცალსახად წარმატებული ურთიერთობები. 100%-იანი თანხვედრა ამგვარ დიალოგში გამორიცხულია, რადგან ძალიან განსსხვავებულია ამერიკის და რუსეთის სტრატეგიული ინტერესები და მიზნები. დაველოდოთ მოვლენების განვითარებას უახლოესი თვეების განმავლობაში.
მე ხშირად მითქვამს და ბევრჯერ ჩემი მოსაზრება კრიტიკულ ქარცეცხლში გაუტარებიათ: ურთიერთობების ნორმალიზება ხელს შეუწყობდა ჩვენი დასავლელი პარტნიორების უფრო აქტიურ ჩართულობას ჩვენი პრობლემების მოგვარებაში. ეს არ ნიშნავს იმას, რომ საქართველო ამოვარდეს მსოფლიო პოლიტიკის დღის წესრიგიდან, პირიქით, ეს დიალოგი უფრო აქტიური უნდა გახდეს და ჩვენი პრობლემატიკა გლობალური პოლიტიკის უფრო დიდ და კომპლექსურ კონტექსტში უნდა ჩაჯდეს. მე ამ მხრივ მხოლოდ მოსაზრებას გამოვთქვამ.
ამ ეტაპზე უცნობია, თუ რა თემებზე ითანამშრომლებენ და რა საკითხებზე გადაიკვეთება ამერიკისა და რუსეთის ინტერესები, რა დოზით იქნება შესაძლო ინტერესთა “გადაკვეთის” რეალიზება... 100% -იანი თანხვედრა ამგვარ დიალოგში გამორიცხულია, რადგან ძალიან განსსხვავებულია ამერიკის და რუსეთის სტრატეგიული ინტერესები და მიზნები
რა თქმა უნდა, არსებობს სხვა მოსაზრებები და მიდგომები, არსებობს 2008 წლის შედეგები, არსებობს ოკუპირებული ტერიტორიები, გაყოფილი სოფლები, ოჯახები, სასაფლაოები, დევნილი მოსახლება. და რა თქმა უნდა, - არ არსებობს გარანტიები, რომ რუსეთთან ამერიკის ურთიერთობების ნორმალიზება აუცილებლად და მყისიერად დადებით შედეგს მოიტანს. თუმცა ცნობილია ის, თუ რა შედეგი მოგვიტანა ხისტმა რიტორიკამ და გაუთვლელმა მოქმედებებმა. ის რომ რუსეთს აგრესიული პოლიტიკა ჰქონდა კავკასიის და კონკრეტულად საქართველოს მიმართ, ეს 2008 წლამდეც ცნობილი იყო.
- რუსეთისადმი აშშ-ს დამოკიდებულება, სავარაუდოდ, მაშინ უფრო მკაფიოდ გამოიკვეთება, როცა აშშ-ს ახალი ადმინისტრაცია თავის დამოკიდებულებას გაამჟღავნებს რუსეთის მიმართ დაწესებული ეკონომიკური სანქციების მიმართ. თქვენი დაკვირვებით, გამართლდება კრემლის ვარაუდი, რომ აშშ რუსეთს ეკონომიკურ სანქციებს ან მოუხსნის, ანაც მნიშვნელოვნად შეურბილებს?
- ინაუგურაციამდე 1 კვირით ადრე პრეზიდენტმა ტრამპმა ინტერვიუში განაცხადა - თუ რუსეთი დაეხმარება ამერიკის შეერთებულ შტატებს და ერთად იმუშავებენ პრობლემების გადასაჭრელად, არის შესაძლებლობა რომ რუსეთს სანქციები მოეხსნას. თუმცა, რამდენიმე დღის შემდეგ იმავე თემაზე მისი პოზიცია თავშეკავებული გახლდათ - ჯერ ადრეა დისკუსიის წამოწყება რუსეთის სანქციების მოხსნასთან დაკავშირებითო. ამ შემთხვევაშიც ურთიერთგამომრიცხავი პოზიციები მოვისმინეთ და ალბათ დამეთანხმებით, რომ რთულია ამგვარ ვითარებაში სწორი პროგნოზი. ზოგადად, სანქციის იდეა არა მხოლოდ საერთაშორისო სამართლის პრინციპების დამრღვევის დასჯა, არამედ მისი ქმედებების ცვლილების მცდელობაცაა. ამ კონტექსტში ჩვენ არ გვაქვს არავითარი ცვლილება უკრაინის საკითხზე, პირიქით, სახეზეა საბრძოლო მოქმედებების ესკალაცია, შესაბამისად, არალოგიკური იქნებოდა სანქციების მოხსნა რუსეთის მხრივ თუნდაც ტაქტიკური ცვლილებების გარეშე, სტარტეგიულზე რომ არაფერი ვთქვათ.
გარდა ამისა, კრემლისათვის სანქციების ხელაღებით გაუქმებას ამერიკის კონგრესში ორპარტიული წინააღმდეგობა მოჰყვება და შესაბამისად, გაართულებს ურთიერთობებს კონგრესსა და პრეზიდენტს შორის. დაველოდოთ მოვლენების განვითარებას. ვიმეორებ, ამგვარ ნაკლებად პროგნოზირებად გარემოში არაფერია გამორიცხული. ჩემი აზრით, ამ ეტაპზე რუსეთისთვის სანქციების სრულად მოხსნა ნაკლებად სავარაუდოა. თუმცა ფაქტია, რომ პრეზიდენტ ტრამპს მის ერთ-ერთ პრიორიტეტად რუსეთთან ურთიერთობების გაუმჯობესება მიაჩნია. ეს რამდენად შესრულებადია - ამას დრო გვაჩვენებს.
თუმცა, მკითხველს მინდა შევახსენო, რომ მეორე ომისშედგომი ყველა ახალი ამერიკის პრეზიდენტი მიზნად სწორედ რუსეთთან, მაშინ ამ ქვეყანას „სსრკ“ ერქვა, ურთიერობების გაუმჯობესებას ისახავდა.
ამგვარ ნაკლებად პროგნოზირებად გარემოში არაფერია გამორიცხული. ამ ეტაპზე რუსეთისთვის სანქციების სრულად მოხსნა ნაკლებად სავარაუდოა. თუმცა ფაქტია, რომ პრეზიდენტ ტრამპს მის ერთ-ერთ პრიორიტეტად რუსეთთან ურთიერთობების გაუმჯობესება მიაჩნია
სხვათა შორის, ისიც უნდა ავღნიშნო, რომ თითქმის ყველა ჩემმა ამერიკელმა კოლეგამ, მათ შორის მათაც, რომლებიც ვაშინგტონში „ანტირუსულ“ პოლიტიკოსებად არიან ცნობილი, გვირჩია ე.წ. „კარასინ-აბაშიძი ფორმატის“ შენარჩუნება. მათი აზრით დიალოგი რუსეთთან თუნდაც მხოლოდ სავაჭრო და ეკონომიკურ თემებზე, ჰუმანიტარულ საკითხებზე უადვილებთ მათ იმავე რუსებთან საქართველოს „რთულ საკითხებზე“ დალაპარაკებას. თუმცა კარგად ესმით, რომ ამგვარ ფორმატს თავისი ლიმიტები და დღის წესრიგი გააჩნია.
- აშშ-ის სამხრეთ კავკასიურ პოლიტიკაზე წამყვანი რუსი ექსპერტების მოსაზრებები ერთმანეთისგან მნიშვნელოვნად განსხვავდება. აზრის განსხვავებულობა ერთნაირად შეიმჩნევა იმ რუს ექსპერტებში, რომლებიც კრემლთან დაახლოებულად მიიჩნევიან. ერთნი თვლიან, რომ ვაშინგტონი დაივიწყებს სამხრეთ კავკასიას, მათ შორის საქართველოს, მეორენი კი პირიქით, არ გამორიცხავენ რომ სწორედ ტრამპის პრეზიდენტობისას კიდევ უფრო გაღრმავდება აშშ-ის ურთიერთობები სამხრეთ კავკასიის ქვეყნებთან, მათ შორის, განსაკუთრებით, საქართველოსთან. ამ თემაზე თქვენი აზრი როგორია?
- ზოგადად, სამხრეთ კავკასია მისი გეოპოლიტიკური მნიშვნელობის გამო, განსაკუთრებით უსაფრთხოებისა და ენერგეტიკის კუთხით, მნიშვნელოვან როლს ასრულებს აშშ-ის სტრატეგიულ ინტერესებში. მოგეხსენებათ, სამხრეთ კავკასია საკმაოდ ტურბულენტური რეგიონია, სადაც მეზობელი ძლიერი სახელმწიფოების ინტერესების ურთიერთკვეთა ხდება. შესაბამისად, აშშ-ის ბოლო სამი ადმინისტრაციის მხრიდან რეგიონს, პრინციპში, განსაკუთრებული ყურადღება ეთმობოდა.
თითქმის ყველა ჩემმა ამერიკელმა კოლეგამ, მათ შორის მათაც, რომლებიც ვაშინგტონში „ანტირუსულ“ პოლიტიკოსებად არიან ცნობილი, გვირჩია ე.წ. „კარასინ-აბაშიძის ფორმატის“ შენარჩუნება
ჩემი აზრით, პრეზიდენტ ტრამპის ადმინისტრაციის პირობებში, ყველაფერი სწორედ იმაზე იქნება დამოკიდებული, თუ როგორ განვითარდება აშშ-ის ურთიერთობები რეგიონის სამ მთავარ მოთამაშესთან - რუსეთთან, თურქეთსა და ირანთან მიმართებაში და რა რეალურ განზომილებას მიიღებს ტრამპის მიერ გამოცხადებული ანტიტერორისტული პოლიტიკა და მთლიანობაში ამერიკის პოლიტიკა ახლო აღმოსავლეთის რეგიონში და კონკრეტულად სირიასთან მიმართებაში. ბევრია ლაპარაკი იმის თაობაზე, თუ მოხდება „დიდი სტრატეგიული გარიგება“, რაზეც ხშირად საუბრობენ ამერიკელი და ევროპელი პოლიტიკოსები და ექსპერტები. პირდაპირ გეტყვით, ჩემი აზრით, ეს ყავაზე მარჩიელობას ჰგავს და არავინ არ იცის რაზე ლაპარაკობენ ან შეიძლება დაილაპარაკონ მსოფლიოს ლიდერებმა. საერთოდ, ტერმინი „გარიგება“ ბიზნესიდან წამოვიდა, თუმცა, მას პოლიტიკაშიც ხშირად იყენებენ. რამდენად ეფექტური და შედეგიანი იყო ეს მეთოდი თუ კონკრეტული პოლიტიკის რეალიზების ფორმა, სხვა საუბრის თემაა.
დღევანდელი გლობალური პოლიტიკა რთული ფაქტურაა, ბევრ შემთხვევაში წინააღმდეგობრივი ინტერესების კომპლექსი და კონტექსტი. საქმეს ართულებს ისიც, რომ ამ „ინტერესების“ ინტერპრეტირება რადიკალურად განსხვავდება “ვაჭრობაში“ მონაწილე პიროვნებების თუ სახელმწიფოების მიერ. თავად ტერმინოლოგიურად, მაგალითად, „სტაბილურობა“, „უსაფრთხოება“, “სამეზობლო“, „რეგიონი“, თუნდაც ტერმინი „გარიგება“, სხვადასხვანაირად ესმით რუსებს, ინგლისელებს, ფრანგებს, თურქებს, ირანელებს თუ ამერიკელებს.
აქედან გამომდინარე, რამე ერთობლივ ინტერესებზე შეჯერება არ იქნება ადვილი. განსაკუთრებთ თუ ეს ისახავს სხვა, „მესამე“ ქვეყნების ინტერესებს და ან მათი ინტერესების და სტრატეგიული მიზნების ხარჯზე რაიმე „გარიგების“ მიღწევას. სხვათა შორის, ამ თემებზე მე საკმაოდ ვრცელი საუბარი მქონდა ჩემ ამერიკელ კოლეგებთან, და გასაგებია, რომ მე ამ კონტექსტში, პირველ რიგში, საქართველოს ინტერესების დაცვა მაინტერესებდა. როგორც ავღნიშნე, შედგება ეს „დიდი გარიგება“ თუ რაღაც „კომპრომისი“, მარჩიელობის და აკადემიური მსჯელობის საგანია, მაგრამ ფაქტია ის, რომ ჩვენ ყურადღებით უნდა ვადევნოთ თვალყური მიმდინარე გლობალურ დისკურსს, ვიყოთ ამ პროცესში აქტიურად ჩართულები და შეუპოვრად დავიცვათ ჩვენი პოზიციები.
არანაკლებად მნიშვნელოვანი იქნება იმ პოლიტიკური კურსის შენარჩუნება და გაღრმავება, რაც დღევანდელმა მთავრობამ დაისახა. ამ კონტექსტში ჩვენი ქვეყანა განიხილება როგორც დემოკრატიის და რეფორმების გატარების პიონერი ქვეყანა, საიმედო და პროგნოზირებადი სახელმწიფო და როგორც ამერიკელები აღნიშნავენ, ფასეული, ღირებული პარტნიორი და თუ ვინმე, დაუშვათ, ფიქრობს რაიმე „გარიგების“ შესახებ, ეს ჩვენ მუდმივად უნდა შევახსენოთ.
- საქართველოში ბრიტანეთის ყოფილი ელჩის, ატლანტიკური საბჭოს მკვლევარ ალექსანდრა ჰოლ ჰოლის აზრით, ”საქართველოდან ამერიკის ადმინისტრაციამ ძლიერი მესიჯი უნდა მიიღოს”. თქვენ რა მესიჯი ჩაიტანეთ თბილისიდან ვაშინგტონში? თქვენი შეფასებით, საქართველოსთან მიმართებაში ვაშინგტონის პოლიტიკაში რა სიახლეებია მოსალოდნელი? კვლავ დარჩება აშშ საქართველოს სტრატეგიულ პარტნიორად, რის შესახებაც მხარეებმა შესაბამის დოკუმენტს 2009 წელს მოაწერეს ხელი? გააგრძელებს ვაშინგტონი საქართველოსთვის სამხედრო სფეროში დახმარებას თუ არა? ასევე საინტერესოა, დადგება თუ არა დღის წესრიგში აშშ-სა და საქართველოს შორის თავისუფალი ვაჭრობის ხელშეკრულების საკითხი?
პრეზიდენტ ტრამპის ადმინისტრაციის პირობებში ყველაფერი სწორედ იმაზე იქნება დამოკიდებული, თუ როგორ განვითარდება აშშ-ის ურთიერთობები რეგიონის სამ მთავარ მოთამაშესთან - რუსეთთან, თურქეთსა და ირანთან მიმართებაში და რა რეალურ განზომილებას მიიღებს ტრამპის მიერ გამოცხადებული ანტიტერორისტული პოლიტიკა და მთლიანობაში აშშ-ს პოლიტიკა ახლო აღმოსავლეთის რეგიონში და კონკრეტულად სირიასთან მიმართებაში
- ვაშინგტონში, როგორც უკვე ავღნიშნე, ჩვენ გვაქვს მყარი ორპარტიული მხარდაჭერა. ამას შემთხვევით არ ვაცხადებთ, ვინაიდა
--------------------
Hovercraft - Anthropod https://youtu.be/cNvEJD1OYbY via @YouTube
|
საქართველო აღარ არის „პოსტ-საბჭოური“ ქვეყანა - ის, ევროპის განუყოფელი ნაწილია - თედო ჯაფარიძე
