მამა
სანამ ჩაისახებოდა სამი წლის ბავშვის სახე ჰქონდა და ყველაფერი დავიწყებული რაც გამოიარა ჩასახვამდე. თოვლიან სასაფლოზე ერთ საფლავთან იდგა გახევებული სამი წლის ბავშვის სახით და ცრემშეგუბებული თოვლით დაბურულ სასაფლაოზე ყვავების ჩხავილი გახევებული იყურებოდა ნისლში და წინ მიიწევდა ჯიუტად. თოვლი ეყრებოდა სახეში. ცივი ყინული გონებას უშთობდა და ცა კი არ აყრიდა თოვლს რომელსაც ისედაც ბევრი დაედო ხახაგამშრალ მიწაზე, არამედ ვიღაც სხვა ან სხვები აყრიდნენ ცივი ყინულის მომცრო მასებს, მაგრამ ის მაინც ჯიუტად მიიწევდა წინ. ნისლში ურემზე შედებული კუბო დაინახა. მესაფლავე მიუყვებოდა კუბოს წინ. ძლივს ამჩნევდა მის ჩალისფერ წვერს და მკაცს, სარკასტულად შეშლილ ყალბ ყოვლიშემძლეობით აღსავსე ამაყსა და ცივ გამოხედვას, რომელიც აშინებდა, მაგრამ სასოწარკვეთილი ყვავთა ჩხავილში მაინ ლამობდა ნისლის გაკვეთას, მაგრამ უცნობი ძალები არ წყვტნენ ბავშვის წამებას და სანამ მიაღწევდა კუბომდე მანამ დაეცა თოვლში და წაერთვა გონი. ოდეს გამოფხიზლდა უკვე მუცლადღებული ცხელ საშვილოსნოში იხარშებოდა მალე გამოვიდა კიდეც მისიდან და ბრმა იყო იგი მთელი სიცოცხლე. შემდეგ გაიზარდა და წარმატებული ადვოკატით გახდა. დამნაშავეთა გულისხმიერი დამცველი და თავადაც დამნაშავედ მიჩნეული ცხელ სიზმრებში იხუთებოდა რიჟრაჟის ვარდისფერსა და ცივ ნისლში. ასე გრძელდებოდა მისი ცხოვრება. ბრმა კაცი იყო იგი. ასე თვლიდა თავად და ცხოვრებაში ამან სიჩუმე ასწავლა. ერთხელ როდესაც რიჟრაჟის ცხელ წამებაში იხარშებოდა შავ მოსასხამიანი ქალი გამოეცხადა და, რომელმაც იმ ადგილამდე მიიყვანა. გადაკვეთის ისტორიულ წერტილამდე და როდესაც თოვლიან სასაფლაოს მიადგა ქალი განშორდა სიტყვებით. "დაიცავი საკუთარი სიცოცხლე შენს კარიბჭესთან". დიდხანს იფიქრა ამ სიტყვებზე და გრძნობდა სიზმარსაც არ გავდა ეს ყველაფერი. შემდეგ საკუთარი ბავშობა დაინახა. ზუსტად ასეთი იყო სამი წლის ასაკში თავის მეხსიერებაში და ამას ძველი ალბობიც უმტკიცებდა. კარგად ახსოვდა მბავშობა მისდა სამწუხაროდ თუ საბედნიეროდ. შეესწრო ამ პეიზაჟს და გული შეუწუხდა. ვერც თავად ვერ ხედავდა ვინ აყრიდა მის ბავშობას ცივ თოვლს და არც ის იცოდა ეს მაშინ რომ ხდებოდა ოდეს მოვლენილიც კი არ იყო ამ ქვეყად, მაგრამ დაინახა ნისლში ის რის გამოაც არ ეპუებოდა საკუთაფრი ბავშობა მწარე თოვლთა იერიშს. თოვლი მოაშორა ბავშს ხელში აიყვანა და მესაფლავემდე მივიდა. მესაფლავე გაიბბადრა, როგორც მთვარე ღამეულ ზმანებაში და კუბოში ჩაახედა ბავშვსაც და მომყვანსაც. იქ არავინ იყო. შემდეგ გაქრა ყოველივე და ისევ დაბრუნდა ქალი. "შენ მოგატყუეს. დაგრწმუნეს რომ მკვდარი იყო შენი წიაღი და ასე მოევლინე მეხსიერება დაკრგული ამიტომ ვერასდროს ვერ ნახავდი შენს წარსულს. ახლა შეძელი და დაბადებამდელი ილუზია შეცვალა და შენ უკვე სინათლის შვილი ხარ და დაბრუნდები". ადვოკატ სტივენს გამოეღვიძა და მოუნდა საკუთარი ცხოვრება შეეცვალა. მოსამართლესთან წავიდა შეხვედრაზე. ცივი ქარი ქროდა...