თბილისში ცაცხვების (ცაცხვა — Tilia) მასობრივი ხმობა ბოლო წლებში მართლაც საგრძნობია, და ეს სერიოზული ეკოლოგიური პრობლემაა. ქვემოთ ვრცლად დავწერ რეალურ მიზეზებს:
ძირითადი მიზეზები, რატომ ხმება თბილისში ცაცხვები:
1. არასწორი შენარჩუნება და დაჭრა ("სანტექნიკური ჭრა")
მუნიციპალიტეტის მომსახურე კომპანიები ხშირად უმოწყალოდ ჭრიან ცაცხვებს, განსაკუთრებით გვიან შემოდგომასა და ზამთარში — როგორც წესი, სანიაღვრეების სისუფთავის და "სანახაობრივი სისუფთავის" მიზეზით.
ამის გამო:
ხე კარგავს ბუნებრივ ფორმას
ფოთლოვანი მასა მცირდება
ქერქი ადვილად ზიანდება მზისგან
ხის სტრუქტურა სუსტდება და ვერ იღებს საკვებს სრულად
2. ჰაერის დაბინძურება და გრუნტის დაზიანება
ცაცხვები განსაკუთრებით მგრძნობიარე ხეები არიან:
მგრძნობიარეა გზისპირა გამონაბოლქვზე
მგრძნობიარეა გრუნტში მომატებულ მძიმე მეტალებზე (ხანგრძლივი დაბინძურება მძიმე ტექნიკისა და მანქანებისგან)
თბილისში ქუჩების უმეტესობა პირდაპირ შეხებაშია გზებთან (მაგ. აღმაშენებელი, ჩუღურეთი, ჭავჭავაძე, მარშალ გელოვანი და სხვ.)
3. გრუნტის დაზიანება და მშენებლობები
ახალი მშენებლობები და ტროტუარების რეაბილიტაციები ხშირად იზოლირებენ ხის ფესვთა სისტემას:
ბეტონით, ასფალტით ან ქვაფენილით მთლიანად ფარავენ მიწას
ფესვები ვეღარ სუნთქავენ
არ ხდება ნორმალური წყლის ჩასვლა
ფესვთა სისტემა ხმება, რასაც მოსდევს თავად ხის სწრაფი სიკვდილი
4. მავნებლები და დაავადებები
ბოლო წლებში თბილისში ცაცხვებს შეესია:
ფოთლის წამღები მუხლურა (მინიერი)
სოკოვანი დაავადებები
ეს დაავადებები ფოთლებს აშრობს, ზრდას ანელებს, და ხე ძალას კარგავს.
5. კლიმატური ცვლილება
თბილისის კლიმატი სულ უფრო ცხელი და მშრალია, რაც ცაცხვებისთვის სტრესულია.
ცაცხვა უპირატესად ხარობს ზომიერ ტენიან კლიმატში. ტემპერატურის მკვეთრი ცვლილებები + გვალვა == სტრესი.
რეალური შედეგები:
ხშირად იშლება ცაცხვების მთელი რიგები ერთ ქუჩაზე
ხმობამდე რამდენიმე თვით ადრე ფოთლები ადრიანად ყვითლდება ან კუპრივით შავდება
ხმობის ნიშნებია:
ღეროს გაბზარვა
გარსის გათეთრება ან სიშავე
ყუნწის გაქვავება
რა უნდა გაკეთდეს:
ჭრის რეგულაცია-ხეების ჯანმრთელობა დაცულია მხოლოდ სწორად გაწონასწორებული გასხვლისას
გრუნტის აერაცია
მიწის ქვეშ ჟანგბადის ნაკლებობა კლავს ფესვებს - გზისგან იზოლირება გზისპირა გამონაბოლქვი უშუალოდ კლავს მწვანე საფარს
მავნებლებთან ბრძოლა ფოთლების პესტიციდური დამუშავება აუცილებელია გაზაფხულზე
თუ შენს რაიონში კონკრეტულად ხმება ცაცხვები, შეგიძლია შეატყობინო:
თბილისის მერიის გარემოს დაცვის საქალაქო სამსახურს (თბილისი.გე)
https://tbilisi.gov.ge/